Musicals. Op een paar uitzonderingen na, kan het genre me niet bekoren. Tegenwoordig wordt ieder bekend verhaal misbruikt voor musicals. We hebben al Soldaat van Oranje en Tarzan gehad. Nu is Spiderman het slachtoffer.
Even had ik nog de hoop dat het allemaal niet door zou gaan. De productie van Spiderman: Turn of the Dark werd geplaagd door problemen. Ook de eerste try-out deze week verliep geenszins vlekkeloos. Toch lijkt de premièredatum van 11 januari 2011 onvermijdelijk. En dan bestaat er opeens een musical met muziek van Bono en The Edge over mijn favoriete Webhoofd. En nog erger: dan horen we Peter Parker zingen.
Je moet er toch niet aan denken. Dit is tien keer erger dan Spider-Man 3. Bij het idee alleen al krijg ik nostalgische gevoelens bij de Tv-serie uit de jaren zeventig en die steekt met zijn matige actiescènes ook al erg bleek af bij de eerste twee films van Sam Raimi.
De promovideo die Marvel gister publiceerde stemt mij niet gerust. Het is alsof Albert Verlinde met zijn vette vingertjes aan de creatie van Stan Lee en Steve Ditko heeft gezeten en er een show van heeft gemaakt die door een RTL 4-publiek begrepen moet worden. Of alsof Marco Borsato opeens de hoofdrol in Hamlet gaat spelen – zingend.
In werkelijkheid is het Julie Taymor die het Spiderman-verhaal in een musicalvorm goot. ‘We kunnen nog niet echt zeggen wat het is. Maar het bevat rock-‘n-roll, het bevat drama en circus,’ zegt Taymor. Best Julie Taymor, ik kan je wel zeggen wat dit is: een heel slecht idee.
Het zou me niets verbazen als Norman Osborn, Spidey’s aartsvijand, met het idee van de musical op de proppen kwam. Het is de ultieme vernedering van de stripheld die al 48 jaar op de pagina’s van Marvel Comics gedrukt wordt.
Ieder kind dat comics leest, vraagt zich wel eens af hoe de wereld eruit zou zien als superhelden en superschurken echt zouden bestaan. Scenarist Mark Millar geeft in Marvel 1985 het schokkende antwoord.
In het jaar 1985 ontdekt de dertienjarige Toby Goodman dat de superschurken uit Marvel-comics zijn gaan wonen in een oud, vervallen huis bij hem in de buurt. Dat deze figuren geen lieverdjes zijn, wordt al snel duidelijk. Dr. Doom, Dr. Octopus, Electro, Sandman en Juggernaut worden immers niet voor niets superschurken genoemd.
Wanneer ze hun aanwezigheid aan de wereld bekend hebben gemaakt, beginnen ze massaal de bewoners van het stadje Montgomery uit te moorden. Alsof het leven van Toby al niet ingewikkeld genoeg was, met gescheiden ouders en een stiefvader die het gezin naar Engeland wil verhuizen. Ver weg van zijn vader Jerry die, net als Toby, verzot is op Marvel Comics.
1985, een goed stripjaar Scenaristen als Mark Millar moeten we koesteren. De Schotse schrijver hoort tot het zeldzame soort dat met originele ideeën en bijzondere kwinkslagen het ingedutte genre van superheldenverhalen weet op te frissen. Eerder bedacht hij samen met John Romita Jr. de serie Kick-Ass, waarin een doodgewone tiener besluit voor superheld te spelen, met alle blauwe plekken en gebroken ribben van dien. Ook zo’n interessant uitgangspunt, perfect uitgevoerd in de tekeningen van Romita Jr. Verder loodste Millar de lezer door het ingewikkelde cross-over verhaal Civil War en trakteerde hij de wereld op Wanted.
Samen met tekenaar Tommy Lee Edwards creëert Millar een geloofwaardig 1985, waarin de klappen die de superschurken uitdelen keihard aankomen. In de echte wereld zou geen enkel leger bestand zijn tegen de vernietigende kracht van iemand als Dr. Doom, laat staan dat ze iets kunnen uitrichten tegen Galactus, het buitenaardse wezen dat als ontbijt hele planeten verorbert.
Feest van herkenning Marvel 1985 deed mij terugdenken aan de tijd dat ik als achtjarige de wereld van Marvel nog maar net ontdekt had en stiekem wel wilde geloven dat je door de beet van een radioactieve spin in staat was over muren te kruipen. Ach, zolang ik een goedgeschreven comic aan het lezen ben, wil ik dat eigenlijk nog steeds geloven. Dat is immers de verdienste van een goede verhalenverteller.
Millars strip is een feest van herkenning voor een stripliefhebber als ik. Niet zo gek dus dat het verhaal begint in een stripwinkel. Ik ken de comic Secret Wars die Toby daar aan het lezen is. Die serie verslond ik indertijd zelf ook. Sterker nog, zonder enige moeite herken ik de door Edwards nagetekende bestaande omslagen die aan de muur van de stripwinkel hangen. Het merendeel van die strips heb ik ooit gelezen.
Spielberg-film
1985 was het jaar dat Back to the Future uitkwam. Films van Spielberg, Joe Dante en Robert Zemeckis toonden een fantasievol en magisch Amerika, waarin buitenaardse bezoekers zomaar een bezoekje brachten aan de voorsteden en waar je naar het verleden kon reizen in een omgebouwde Delorean. Dat de Verenigde Staten in werkelijkheid heel anders bleken te zijn toen ik er een jaar ging wonen, doet niets af aan het feit dat de droomversie van Spielberg en de zijnen voor altijd aan mijn jeugdherinneringen verbonden zal zijn.
Het leuke is dat Marvel 1985 eruitziet en aanvoelt alsof je een Spielberg-film zit te lezen. Het plaatsje Montgomery had prima als decor kunnen dienen in een van zijn films. De kleding van de personages, de houten huizen, main street en het winkelcentrum in smalltown USA zien er precies zo uit als ik me van die films herinner. Net als in de verhalen van Spielberg is de hoofdrolspeler een tiener, een buitenbeentje dat ontdekt dat in de gewone wereld de meest fantastische taferelen kunnen voorkomen.
Tommy Lee Edwards
Veel van de sfeer in de strip is te danken aan de Amerikaanse tekenaar Tommy Lee Edwards. Edwards maakt het contrast met ‘de werkelijkheid’ duidelijk door in de Marvel-wereld alles in lichte kleuren onder te dompelen en geen zwarte vlakken te tekenen. De stripwereld ziet eruit alsof de zon altijd schijnt, alsof alles perfect op zijn plaats staat.
Ook de tekstballoons zijn in de Marvel-wereld mooier afgewerkt dan elders in de strip. De ‘echte wereld’ geeft Edwards vorm met veel zwarte schaduwen en dikke, vloeiende penseellijnen. De gelaatsexpressies van de personages zijn levensecht getekend. De tekeningen sluiten daarmee perfect aan op de weluitgedachte dialogen van Millar.
Met Marvel 1985 hebben Millar en Edwards een vakkundig en geloofwaardig pulpverhaal afgeleverd, dat uitstijgt boven de middelmatigheid die superheldencomics doorgaans kenmerkt.
Waar, wanneer en hoe we iets lezen, de leeservaring, raakt verbonden met wat we lezen. Onze persoonlijke ervaringen geven een extra dimensie aan de boeken en strips die we lezen. Een unieke context. Maar geldt dat ook voor e-readers?
Een van de fijnste leeservaringen van vorig jaar die mij is bijgebleven was het lezen van Amazing Spiderman #600. Iedere keer als ik die strip zie liggen of even in mijn handen houdt, moet ik er weer aan denken.
Normaliter lees ik zelden losse Spider-Man comics. Ik ben meer van de tradepaperbacks. Maar nummer 600 van Amazing Spider-Man was een heel bijzonder – en dik nummer, geschreven door Dan Slott en getekend door mijn favoriete tekenaar John Romita Jr. Bovendien zou deze comic niet in een bundeling verschijnen vertelde Marvel. Daar hebben ze zich overigens niet aan gehouden, maar dat terzijde.
Mini odyssee
Ik dus naar de stripwinkel waar ze losse comics verkopen. Het was een mooie, warme dag. Een vrijdag, ergens aan het einde van de zomer. Ik liep naar Vendal Com-x, op de Rozengracht. Inmiddels bestaat die winkel alleen nog online. De kosten van het pand werden te duur. Aangezien het merendeel van de klanten het leesvoer online kocht en de winkel vooral kijkers trok, is Vendal nu een webwinkel met een pick-up point. Maar dat terzijde.
Bij Vendal hadden ze de comic niet meer. Ze konden hem wel bestellen, maar het zou een paar weken duren (!) voordat het kleinood in mijn handen kon houden. Onacceptabel. Ik wilde de strip nu lezen.
Ik ging op weg naar de Nieuwmarkt. Langs hordes toeristen. Stalen rossen, die op ramkoers leken te rijden, ontwijkend. De zon brandde in mijn nek, zweetdruppels probeerden mijn lijf koel te houden. De odyssee ging verder.
Licht oververhit stapte ik stripwinkel Henk binnen. Daar zag ik in eerste instantie Amazing Spider-Man #600 niet staan. Een hele wand vol met maandelijkse comics en trades, maar nergens de strip waar ik zo naar verlangde. Met gebogen hoofd liep ik naar de kassa, waar mijn humeur meteen een stuk beter werd. Ja, de dame achter de balie zag er leuk uit, maar dat even terzijde. Mijn aandacht ging toch uit naar ASM 600 die op me lag te wachten.
Vol verwachting klopte mijn hart. Op weg naar huis keek ik niet in de comic. Die wilde ik straks voor het eerst openslaan op mijn favoriete plek op de bank. Eindelijk thuisgekomen bleek ik mijn sleutels vergeten te zijn. En mijn vriendin was nog op haar werk. Het zou nog wel even duren voordat ze thuis kwam.
Dan maar geen bank. Ik ben toen bij een koffietentje bij mij in de buurt gaan zitten en bestelde een cappuccino. Ik heb in de schaduw Amazing Spider-Man #600 gelezen. Heerlijk.
Daar op het terras, lekker in de schaduw, leek het leven even perfect. Ik was een tevreden mens. En iedere keer wanneer ik die strip dus in de kast zie staan of wanneer ik hem weer opensla, moet ik aan dat moment denken.
Context
De leeservaring raakt verbonden met het boekwerk en verbindt een persoonlijk verhaal aan de tekst. Je eigen herinneringen raken vervlochten met het geschreven verhaal. Tenminste, dat ervaar ik bij dit soort bijzondere strips en bepaalde boeken. Bij fysieke voorwerpen met eigen dimensies die uit tig bladzijden bestaan. Voorwerpen waarvan je het gewicht kunt voelen, waarvan je de bladzijden om kunt slaan.
E-reader Zou hetzelfde gelden voor lezen op een e-reader? Of op zo’n – godbetert – lichtgevend, weerspiegeld dienblad, ook wel iPad genoemd? Ik weet het niet. Is de herinnering alleen verbonden aan het verhaal of ook aan het fysieke voorwerp waarin dit verhaal besloten ligt? Een boek of een strip is namelijk een uniek voorwerp, maar alles wat je op een e-reader leest, heeft dezelfde vorm. Namelijk die van je e-reader…
Een inhoudelijke recensie over Amazing Spider-Man #600 vind je hier.
Laatst werd me gevraagd of ik Amazing Spider-Man #1 zou kopen als ik heel rijk zou zijn. Nee, was het antwoord. Want wie een originele druk kan betalen, koopt die als investering en niet om te lezen. En strips zijn gemaakt om te lezen. Punt.
Vandaag staat er een artikel in dagblad De Pers met de kop: Een strip? Da’s dan $ 1.500.000. Het stuk gaat in eerste instantie over originele pagina’s en covers die voor grote bedragen van hand tot hand gaan. Maar ook voor gave exemplaren van oude strips is een rijke markt te vinden.
Niet alleen de originele tekeningen, ook gave exemplaren van oude strips worden steeds kostbaarder. Dat maakt strips een bijzonder goede belegging: het aantal liefhebbers is groot, het aanbod van onbeschadigd oud werk beperkt. Er is dan ook een levendige handel in wat vroeger toch vooral kinderlectuur was. Wie op internet gaat kijken, komt talloze sites tegen waarop stripboeken geveild worden.
In maart werd het eerste stripoptreden van Superman in Action Comics #1 nog geveild voor 1,5 miljoen dollar. Nummer 27 van Detective Comics uit mei 1939, waarin Batman voor het eerst werd geïntroduceerd, bracht 1.075.000 dollar op. Maar denk maar niet dat de kopers de strips ook maar lezen. Die blijven veilig ingeseald, zodat er geen zuurstof bij kan, of hoe ze die dingen ook opbergen. Dat beaamt stripuitgever Hans Matla, die rijkelijk geciteerd wordt in het stuk in De Pers, ook: ‘Je ziet dan ook dat sommige strips niet meer van kinderhand naar kinderhand gaan, maar alleen nog van kluis naar kluis. Ergens is dat natuurlijk zonde, zo krijgt bijna niemand ze te zien.’
Investeringsgekte Begin jaren negentig werd menig stripliefhebber gek gemaakt om comics te kopen als investering. Van het eerste nummer van bijvoorbeeld de nieuwe X-men-serie kwamen verschillende covervarianten op de markt. Ik heb toen ook menig zakgeld geïnvesteerd in twee exemplaren van een eerste deel. Een strip om te lezen, de ander om veilig weg te stoppen in de kast. Als ‘investering’ voor later. Onzin. Er verscheen bijna een miljoen exemplaren van een eerste nummer. Sterker nog: van X-men vol 2, #1werden volgens de wikipagina 8 miljoen exemplaren verkocht(!). Niet vergelijkbaar met het schaarse aantal van wat er nu nog van Batman #1 te krijgen is. De investeringsbubbel spatte toen ook snel uit elkaar.
Daarbij: strips moet je gewoon lezen. Daar zijn ze voor gemaakt. Niet om te fungeren als betaalmiddel of als pensioenfonds.
Meesterwerken
Natuurlijk heb ik Amazing Spider-Man #1 wel gewoon in de kast staan. Je bent Spiderman-kenner of niet, maar wel gewoon in een bundel met herdrukken. Het is erg fijn dat uitgeverij Marvel een paar jaar geleden begon met de Essential-serie. Dikke herdrukken in zwart-wit van alle oude comics, zodat je de verhalen ook nu nog tot je kunt nemen. Ik was er indertijd erg blij mee omdat ik de strips nodig had voor mijn scriptie over stripverfilmingen. Sinds 1987 kun je ze ook in kleuren hardcover en softcover krijgen in de Marvel Masterworks-serie. Sinds 2009 is Marvel begonnen met heruitgaven van deze heruitgaven.
Natuurlijk beschouw ik mezelf wel als een stripverzamelaar, maar wel eentje die zijn verzameling leest.
Na de zomer verschijnen er tien bundels vertaalde Marvel Comics. De Italiaanse uitgeverij Panini Comics, die de licentie beheert voor Marvelstrips in Europa, heeft een oud-medewerker Andrea Rivi toestemming gegeven voor een aantal vertaalde uitgaven. Hij zal de strips in Nederland uitgeven onder de vlag Nano Arte – wat ‘negende kunst’ betekent.
Dat hebben de vertalers, Peter de Bruin en Olav Beemer, zondag bekendgemaakt aan NRC Handelsblad. Marvel superhelden worden al jaren in het Nederlands uitgegeven. Vroeger onder de vlag van Hip Comics en Classics. In 1979 begon uitgeverij Juniorpress met het uitgeven van Marvel comics.
Nostalgie Ik koester nostalgische gevoelens wat betreft de uitgaven van Juniorpress. Ik las ze in de tijd toen ik geïnteresseerd raakte in strips en superhelden. De brievenrubriek en redactionele teksten van Ger Apeldoorn, die de X-Men vertaalde, zijn legendarisch. Ook leek de redactie van Juniorpress zeer betrokken bij de strips en haar lezers. Juniorpress stopte drie jaar geleden met het uitbrengen van Marvel Comics. Toen werden de licenties te duur en de opbrengst te laag. Zelfs tijdens de hoogtijdagen in de jaren negentig verkocht Juniorpress zo’n 5000 exemplaren per uitgebracht deeltje.
Z-press nam het over, maar ook dat was geen succes. Vorig jaar november verschenen de laatste deeltjes van Spider-Man en X-men bij Z-press. Gemiddeld verkochten ze 1000 exemplaren per nummer per maand. Geen vetpot dus.
Het is lastig om een nieuwe lezer in de wereld van Marvel te introduceren. Het universum is in de vroege jaren zestig bedacht en nieuwe verhalen bouwen voort op wat eraan voorafging. ‘De drempel is erg hoog voor een nieuwe lezer,’ vertelt Ger Apeldoorn, ‘daarom zijn ze bij Marvel tien jaar geleden begonnen met het Ultimate universum, om mensen een nieuwe ingang te bieden.’ In het ultimate universum wordt de oorsprong van de helden op een nieuwe manier verteld en geüpdatet naar de moderne tijd.
Zombies
De aankomende uitgaven zijn vertaalde tradepaperbacks, waarin min of meer complete verhalen samengebundeld zijn. De selectie van de eerste tien bundels is opmerkelijk te noemen. Het spits wordt in september afgebeten door Marvel zombies, een smakeloos verhaal waarin de Marvel-helden veranderd zijn in levende doden. De NRC meldt verder de volgende titels die verspreid tot eind volgend jaar zullen verschijnen:
Daarnaast worden klassieke verhalen als Kraven’s Last Hunt uitgegeven. In dit verhaal neemt de schurk Kraven op sublieme wijze wraak op Spiderman. Het verscheen in 1987 door de drie Spiderman-series heen. Born Again, een Daredevil-verhaal geschreven door Frank Miller en getekend door David Mazzucchelli, komt ook uit in Nederlandse vertaling. Dat ze Thor uitgeven is op zich niet verwonderlijk, want er zit een film aan te komen van deze held. Net als de Avengers.
House of M.
De Vliegende Hollander
Een Nederlandse uitgeverij die zich sinds een tijdje bezighoudt met het uitgeven van vertaalde comics is De Vliegende Hollander. Daar verschijnen trades van onder meer Hellboy en Sin City. Ook is daar net het eerste deel van From Hell en twee delen van Y:The last manverschenen. Allemaal geen Marvel Comics, maar misschien dat de mensen van Nano Arte het kunstje van De Vliegende Hollander hebben afgekeken.
Of de verkoop van Nederlandse Marvel Comics nu wel een succes gaat worden, moet nog blijken. Aan de vertalingen van Peter de Bruin en Olav Beemer zal het niet liggen. Die zitten goed in de materie. Maar ik vraag me af of de superheldenliefhebbers zitten te wachten op Nederlandse versies van strips die ze waarschijnlijk al in huis hebben, of die in de Engelse versie nog overal te koop zijn. ‘Ik denk dat je de fans alleen kunt paaien als je met mooie uitgaven op de proppen komt,’ zegt Apeldoorn. ‘Ik heb zelf mijn oude versie van Watchmen weggedaan toen de nieuwe versie uitkwam.’ Of de comics van Nano Arte inderdaad bijzonder mooi zullen worden, gaan we vanaf september zien.
De Amerikaanse stripmaker Mike Mignola gaat de geschiedenisboeken in als de schepper van Hellboy. Niet gek voor een tekenaar die zich ooit goed genoeg vond om andermans werk te inkten.
Met Hellboy schiep Mike Mignola (1960) niet alleen een markant stripfiguur maar ontsloot hij ook een magische wereld die bol staat van de folkloristische verwijzingen, bovennatuurlijke elementen en Shakespeare citerende schurken. In de Amerikaanse stripwereld, gedomineerd door superhelden, is Hellboy een vreemde eend in de bijt. Met een rode huid, hoeven als voeten, een rechterhand van steen en een tweetal hoorns die uit zijn voorhoofd groeien, maar die hij klein houdt om ‘op straat niet op te vallen’, doet het demonische uiterlijk van dit duivelskind zijn naam eer aan. Kwaadaardig is hij echter niet, in tegendeel: Hellboy bestrijdt in dienst van het Bureau for Paranormal Research and Defence bovennatuurlijke monsters en kwaadaardige krachten.
Rouwdouwer
De rode rouwdouwer is deels op Mignola’s vader gebaseerd: ‘Ik wilde dat Hellboy ouder en een stuk taaier zou zijn dan ik. Mijn vader was van de Tweede Wereldoorlog-generatie en werkte als timmerman. Hij kwam altijd thuis met schaafwonden en droog bloed op zijn gezicht. Als je vroeg wat er gebeurd was, reageerde hij heel laconiek “Oh ja, ik bleef aan een spijker hangen” of “Mijn hand bleef in een machine steken.” Als iets in Hellboys hand bijt loopt hij ook gewoon door.’
Daarentegen zijn Hellboys persoonlijkheid en manier van spreken een afgeleide van Mignola zelf: ‘Omdat het schrijven voor mij nieuw was wist ik niet hoe ik een stem voor een personage moest vinden, dus hield ik zijn tekst dicht bij wat ik zelf zou zeggen. In principe heersen er twee stemmen in de Hellboy-strips: De slechteriken spreken Bijbelse en Shakespeare-achtige teksten. Hellboy is het andere deel van mijn brein, dat zich schaamt voor die dramatische speeches. Er is een scène waarin een vampier maar blijft oreren en Hellboy hem onderbreekt: “Grote woorden voor een man die geen broek aan heeft”.’
Noodlot
Hoewel Hellboy in de wereld is gebracht om een beslissende rol te spelen in het einde der tijden, weigert hij deze rol uit te spelen. ‘Dat zou iedereen doen als dat je lot was, denk ik,’ zegt Mignola. In de eerste comics ontkende Hellboy zijn lotsbestemming maar inmiddels heeft hij zich ontwikkeld: ‘Hoe lang kun je je personage laten negeren wie en wat hij is? Als Hellboy dat na vijf jaar nog zou doen, was hij een zwak figuur. Nu is zijn houding: “Ik zie wel wat er gebeurt.”‘
In tegenstelling tot de meeste superheldenverhalen had Mignola de oorsprong van Hellboy niet helder voor ogen toen hij hem in 1993 bedacht. ‘Het was in eerste instantie niet de bedoeling om uit te leggen wie dit personage was, het leek me gewoon leuk dat de good guy eruit zag als de duivel. Dat Hellboy uiteindelijk Het Beest van de Apocalyps bleek te zijn heeft zich op organische wijze ontwikkeld. Soms kun je verhalen maar tot op zekere hoogte sturen, ze gaan hun eigen weg.’
Deze manier van werken is typerend voor Mignola die soms uit onvrede halverwege het tekenen van een verhaal weer helemaal opnieuw begint. Zo liet hij zijn held aan het slot van een verhaal groots uitroepen dat hij naar Afrika ging, maar toen research naar Afrikaanse folklore weinig opleverde, liet Mignola Hellboy het merendeel van het verhaal The Third Wish op de bodem van de oceaan doorbrengen en het tegen een zeemonster opnemen. Het mogen tekenen van monsters is immers de reden waarom Mignola ooit strips is gaan maken.
Mignola aan het werk tijdens de stripbeurs in Breda
Nazi’s
Zijn aanhoudende fascinatie met monsterlijke wezens, folklore en spook- en pulpverhalen begon toen Mignola op zijn dertiende Dracula van Bram Stoker las: ‘Ik dacht: “Dit is het! Dit ga ik vanaf nu lezen, dit zal ik gaan tekenen, ik ben thuis!” Dracula was mijn eerste kennismaking met Victoriaanse gotische literatuur en tot op zekere hoogte folklore, want vampiers maken daar onderdeel van uit,’ zegt de stripmaker. ‘Toen ik met Hellboy begon wist ik dat alle folklore en mythologieën van de wereld mijn speelgoedkist zouden zijn. Ze bevatten fantastische personages met fantastische namen, en ik heb een hekel aan namen verzinnen. Waarom zou ik een stel fantasiekarakters bedenken terwijl er al een miljoen van dit soort fascinerende personages bestaan? En het behoort allemaal tot het publieke domein.’
Behalve magische figuren spelen in Mignola’s eerste verhalen ook nazi’s een belangrijke rol: ‘Ik gebruik ze in mijn strips omdat ik die ouderwetse, pulpachtige, stripsfeer wil. Ik groeide op met Marvel Comics, en veel van de karakters in dat universum hebben hun wortels in de Tweede Wereldoorlog. Mijn favoriete Marvel-schurken, de Red Skull en Baron Zemo, waren dan ook nazi’s. Bovendien zijn nazi’s perfecte schurken. Je hoeft niet uit te leggen waarom ze doen wat ze doen. Het zijn nazi’s!’
Liefdewerk De aantrekkingskracht van de Hellboy-verhalen ligt volgens Mignola in het feit dat hij een strip maakt over zaken die hemzelf fascineren. ‘Ik denk dat het publiek oppikt dat wat ik doe me echt aan het hart gaat, het is een labour of love. In Amerika worden zoveel strips gemaakt door mensen die alleen met hun werk bezig zijn.’ Een herkenbare situatie voor de stripmaker die ondanks het feit dat hij door zijn eigenzinnige stijl als Auteur bestempeld mag worden, een bescheiden indruk maakt. In 1983 begon Mignola als inkter bij Marvel Comics omdat hij zichzelf niet goed genoeg achtte als tekenaar. ‘Ik had toen nog niet genoeg zelfvertrouwen om te tekenen. Maar ik bleek een heel slechte inkter te zijn.’ Redacteur Al Milgrom zag potentie in de jonge stripmaker en koppelde hem aan schrijver Bill Mantlo. Mignola viel voor het eerst op met hun vierdelige strip Rocket Raccoon, daarna tekende hij kort andere superheldenstrips, ook voor DC Comics, maar gelukkig werd Mignola er niet van: ‘Superheldenverhalen passen gewoon niet bij me. Het was verschrikkelijk.’
Van Gogh
Striplegende Jack Kirby, die in jaren veertig tot en met zestig zijn stempel op het superheldengenre drukte, is volgens Mignola op visueel en narratief vlak van grote invloed geweest op zijn vroege werk. Later zijn Mignola’s tekeningen steeds abstracter geworden, met een nadruk op vorm, kleur- en licht-donkercontrasten. ‘Op visueel vlak probeerde ik jarenlang als anderen te tekenen. Twintig jaar geleden begon ik me gelukkig te richten op wie ikzelf wilde zijn in plaats van iemand anders na te doen. Ik heb in de loop der jaren veel dingen uitgevogeld en ik voel me heel comfortabel met de manier waarop ik nu teken.’
Inspiratie haalt hij ook uit de schilderkunst: ‘Ik weet niet of je dat ooit in mijn werk terugziet, maar kunstenaars die gericht zijn op vorm hebben op dit moment een grote invloed, zoals Van Gogh.’
Mignola werkte gedurende zijn carrière mee aan een aantal films, waaronder als illustrator bij Bram Stoker’s Dracula. Ook was hij visueel adviseur van de twee Hellboy-films geregisseerd door Guillermo del Toro en betrokken bij de drie Hellboy-animatiefilms. Mignola schreef het merendeel van de Hellboy-strips en de afgeleide stripserie B.P.R.D., waarin Hellboys collega’s van het Bureau for Paranormal Research and Defence de hoofdrol spelen.
Door alle projecten was Mignola te druk om Hellboy te tekenen en daarom gaf hij in 2007 het potlood door aan Duncan Fegredo: ‘Dat was de moeilijkste zakelijke beslissing die ik ooit heb genomen, want Hellboy is mijn kindje.’ Toch mist Mignola zijn creatie wel en hoopt hij binnen een jaar weer zelf Hellboy op het papier te zetten. ‘Ik heb met Hellboy iets goeds ontworpen, want ik heb er altijd plezier in als ik hem teken.’ Toch blijft de stripmaker bescheiden. ‘Ik denk dat mijn strips beter gaan worden. I’m trying!’
Het is niet ongewoon voor een redactie om samen te komen en een kritische blik te werpen op het voorgaande nummer van het maand- of weekblad waar ze aan werkt. De Amerikaanse stripuitgeverij Marvel Comics gooit daar echter nog een schepje bovenop en maakt video’s van deze vergaderingen. Een leuk kijkje op de redactietafel en natuurlijk goede promotie voor hun strips.
Tot nu toe zijn er twee afleveringen gepubliceerd van Marvel Reading Circle. In de eerste aflevering werd Amazing Spider-Man #620 besproken. In deze video horen we vooral veel lof voor het verhaal en het tekenwerk.
Stripvrouwen
De tweede aflevering is daarom wat interessanter om te behandelen: hierin bespreekt de redactie van Marvel Girl Comics #1: een anthologie met korte verhalen, in verschillende stijlen getekend, gericht op het vrouwensegment. Het deel van de lezersmarkt dat traditioneel gezien achterblijft op het mannenpubliek.
Editor Jeanine Schaefer legt in de video uit dat ze deze strip hebben gemaakt om te laten zien welke (superhelden)verhalen vrouwen zouden willen vertellen. Het was ook een mooie kans om de vrouwen die bij Marvel werken eens samen te laten werken. Girl Comics is dus een strip door vrouwen, voor vrouwen.
In Marvel Reading Circle komen interessante kwesties aan de orde, zoals hoe de volgorde van de verhalen wordt bepaald en hoe redacteuren verschillend tegen een stripverhaal aan kunnen kijken. Terwijl de een de tekenstijl vindt afleiden van het verhaal, vindt de ander de combinatie juist heel goed werken.
Promotiemateriaal
Wat de video’s leuk maakt is het feit dat de kijker meteen de strip of de bladzijde te zien krijgt die besproken wordt. Je krijgt als kijker en potentiële lezer van de strip een aardig idee wat je kunt verwachten als je het boek aanschaft. In dat opzicht is zo’n video goede promotie voor het product. De kans is groot dat als je in de stripwinkel staat de strip toch even inziet uit nieuwsgierigheid of zelfs meteen koopt omdat je het verhaal erachter kent.
Verder zijn de video’s gewoon goed verzorgd, met bumpertjes, logo’s en een herkenbare tune.
Michael Minneboo is journalist en audiovisueel programmamaker en maakt met veel plezier ook dit soort inhoudelijke promovideo’s. Hoofdredacteuren en medewerkers van de marketingafdeling van tijdschriften kunnen contact opnemen voor een kennismakingsgesprek. Daarin zullen we de voor hen relevante mogelijkheden van video bespreken.
Als stripjournalist en liefhebber van het medium ben ik natuurlijk altijd blij als er in de reguliere media weer eens een bericht verschijnt over het beeldverhaal. Toch bakken sommige collega journalisten er weinig van. De mensen bij RTL kunnen hun guitige items over Spiderman in ieder geval beter laten zitten.
Het onderstaande bericht dat vandaag op de site van RTL Nieuws staat zit immers vol met fouten. Uitgeverij Marvel staat erom bekend dat hun uitgaven de tijdsgeest min of meer representeren: daarom wordt Peter Parker in Amazing Spider-Man #623 ontslagen en zal hij zich net zoals veel Amerikanen moeten zien te redden in tijden van economische crisis. Dat is het nieuws zoals Marvel dat eerder deze week bekendmaakte. De journalisten van RTL Nieuws lezen ook internet en dachten dat dit wel een leuk item zou kunnen zijn voor de site en een nieuwsuitzending. Alleen hebben ze verzaakt werkelijk journalistiek werk te verrichten.
In het stuk staat dat Parker zijn baan bij de Daily Bugle kwijtraakt. Daar werkt dit personage al heel lang niet meer. In het stuk op de Marvel-site staat duidelijk dat Parker werkt voor burgemeester J.Jonah Jameson. Fail #1.
Overigens werkt Parker daarnaast wel als freelancer voor een krant maar die heet Frontline. Parker werd vele nummers geleden al ontslagen bij The Daily Bugle, tegenwoordig omgedoopt tot DB, door de nieuwe eigenaar van de krant.
Superman?
Fout nummer twee is het citaat van Joe Quesada, editor in chief van Marvel, die het volgende gezegd zou hebben: ‘We willen namelijk in de toekomst ook nog Superman-strips verkopen.’ Het lijkt me stug dat Quesada dat gezegd heeft: Superman wordt immers uitgegeven door concurrent DC. Waarschijnlijk een stomme tikfout, maar Spiderman-bedenker Stan Lee zou er een rood hoofd van krijgen. Die heeft namelijk niet voor niets een koppelteken tussen Spider en Man gezet, juist om te voorkomen dat mensen het Webhoofd zouden verwarren met de man van staal. Kennelijk was dit koppelteken niet duidelijk genoeg voor de journalist van RTL. Fail #2.
(In de Nederlandse spelling wordt Spiderman overigens zonder koppelteken geschreven, maar dat terzijde.)
Beste eindredactie bij RTL: ik ben freelance journalist, gespecialiseerd in strips en beeldcultuur. Mochten jullie in de toekomst weer aandacht schenken aan het medium strips of een specifiek stripfiguur, schroom dan niet om mij in te huren om het stuk te schrijven.
Journalistieke integriteit
De krant USA Todayschrijft het volgende over Parkers ontslag:
In the upcoming story, Mayor J. Jonah Jameson is accused of being involved with the creation of a supervillain called The Vulture, a revised version of the classic villain from Spider-Man’s early days. Through his crime-fighting investigations, Spider-Man knows the accusations being thrust on Jameson are false. The only way Peter Parker can prove Jameson’s innocence, however, without revealing his own secret identity, is to manipulate some photos that he has taken as part of a journalistic investigation.
What Parker doesn’t count on is Jameson’s integrity as a true journalist. The gruff, one-time publisher of The Daily Bugle knows that the photos have been doctored and calls Parker out in a very public manner. Parker gets blacklisted and shunned by many of his friends who are in the media industry.
De limitedserie Spider-Man Noir toont een alternatieve versie van Spiderman. Maar deze versie van Peter Parker rijmt niet met zijn karakter en maakt hem een stuk minder sympathiek.
Het verhaal, zwaar overladen met film noir-invloeden en helden uit pulpverhalen uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw, toont Amerika anno 1933. Iedere ambtenaar in de stad is corrupt en buigt voor misdaadbaas Norman Osborn, de economische crisis waait als een kille wind door de stad en het leven van haar bewoners. Peter Parker is de neef van May en wijlen Ben Parker, socialisten in hart en nieren.
De sfeer en toon van deze comic is duisterder dan die van het gemiddelde Spiderman-verhaal. In Spider-Man Noir krijgt de lezer een andere Peter Parker voorgeschoteld dan dat hij gewend is. Parker is een jongeman vol woede, wiens oom Ben is vermoord door handlangers van Osborn. Ben is levend opgepeuzeld door de Vulture, een van de circus freaks die onder Osborns commando’s opereert.
Schietgraag webhoofd
Natuurlijk is er niets optegen om eens met het idee van een alternatief Spiderman-verhaal te spelen. De Ultimate Spiderman-reeks van Brian Michael Bendis mag immers als geslaagd worden beschouwd, maar daar is Peter in de basis hetzelfde gebleven.
In tegenstelling tot de standaard-Peter Parker is de Noir-versie in staat mensen te vermoorden en loopt hij rond met het dienstwapen van Ben, zelfs al heeft hij op wonderbaarlijke wijze de evenredige krachten en snelheid van een spin gekregen na de beet van een magische achtpoter. Pas wanneer Parker in kostuum op zijn vingers wordt getikt door zijn tante, laat hij het doden van schurken voor wat het is.
Het is een vreemde twist om Peter Parker, toch meestal een aardige jongen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel, zo te zien handelen. In het oorspronkelijke Spiderman-verhaal voelt Peter zich schuldig als zijn oom wordt vermoord door een inbreker die hij een paar dagen ervoor makkelijk had kunnen tegenhouden. De Peter uit de noir-wereld handelt uit wraak, niet uit schuld. Een geheel ander motief en dat maakt Spiderman minder sympathiek. Sterker nog: door in een tegenstander dood te schieten wordt het webhoofd precies de misdadiger die Jonah Jameson altijd al in hem zag.
Eigenlijk lijkt de wraakzuchtige versie van Spiderman wel wat op Batman, die in de eerste comics ook met een pistool rondliep totdat de makers vonden dat dit niet klopte met zijn oorsprong: Bruce Wayne zou door de moord op zijn ouders nooit in staat zijn een ander van het leven te beroven.
Politiekgekleurd
Ook heeft Parker een duidelijk rood tintje gekregen: ‘If those in power can’t be trusted, it’s the responsibility of the people to remove them.’ Da’s toch een beetje anders dan het credo: ‘With great power, must also come great resposibility’ – de kern van Peters Spiderman-schap.
Verwacht ook geen kleurrijk kostuum: in de sobere jaren van crisis draagt Spiderman een zwartmasker met een bril en een lange donkere overjas. Wederom verliest het webhoofd daardoor een deel van zijn charme.
Wat de vier delen van de limitedserie eruit doet springen is het strakke tekenwerk van Carmine Di Giandomenico en sfeervolle inkleuring die vooral uit aardkleuren bestaat en schaduwtinten. Het verhaal, geschreven door de Britse schrijver David Hine en Fransman Fabrice Sapolsky is adequaat maar niet heel erg opzienbarend.
Batman by gaslight
Marvel lanceerde eind 2008 naast Spiderman een paar andere Noir-titels van hun personages, waaronder Daredevil, Luke Cage, Punisher en X-Men. Op dit moment loopt het vervolg op Spiderman Noir: Eyes Without a Face.
Overigens zijn alternatieve versies van superhelden niet nieuw en Spidey’s Noir-avontuur doet dan ook sterk denken aan het Elseworld-verhaal Gotham by Gaslight, waarin Batman het in de negentiende eeuw opneemt tegen Jack the Ripper. Al was dat verhaal van schrijver Brian Augustyn en Mike Mignola aanmerkelijk beter, waarschijnlijk omdat er minder gesleuteld hoefde te worden aan het Batman-concept. Sterker nog: de legende van Jack the Ripper werd heel effeciënt in de oorsprong van Batman geschreven.
De afgelopen tijd buzzde het internet over de nieuwe Spiderman-film. Regisseur Sam Raimi en acteur Tobey Maguire hebben inmiddels de handdoek in de ring gegooid. Er waren wat scriptproblemen zoals de studio het noemde, en waarschijnlijk konden de filmmaker en de filmstudio het niet met elkaar eens worden over de koers die gevaren moest worden voor het vierde deel uit de serie. Dat een film vol compromissen tot een mislukking kan leiden, bewees Spider-Man 3 die het slechtst werd ontvangen van de reeks. En terecht, want het was een janboel van karakters, slecht uitgewerkte plotlijnen en vooral een ongebalanceerde combinatie tussen drama en humor. Inmiddels is er een reboot aangekondigd. Aan de ene kant is dat jammer, aan de andere kant juich ik de vervanging van Sam Raimi voor Marc Webb juist toe.
In plaats van dezelfde koers te blijven varen koos Columbia Pictures ervoor om de serie te rebooten, oftewel, opnieuw te starten. In een persbericht maakten ze bekend dat het verhaal van Peter Parker weer op de middelbare school zal beginnen:
‘Culver City, CA (January 11, 2010) — Peter Parker is going back to high school when the next Spider-Man hits theaters in the summer of 2012. Columbia Pictures and Marvel Studios announced today they are moving forward with a film based on a script by James Vanderbilt that focuses on a teenager grappling with both contemporary human problems and amazing super-human crises.The new chapter in the Spider-Man franchise produced by Columbia, Marvel Studios and Avi Arad and Laura Ziskin, will have a new cast and filmmaking team. Spider-Man 4 was to have been released in 2011, but had not yet gone into production.’
‘This is a dream come true and I couldn’t be more aware of the challenge, responsibility, or opportunity. Sam Raimi’s virtuoso rendering of Spider-Man is a humbling precedent to follow and build upon. The first three films are beloved for good reason. But I think the Spider-Man mythology transcends not only generations but directors as well. I am signing on not to ‘take over’ from Sam. That would be impossible. Not to mention arrogant. I’m here because there’s an opportunity for ideas, stories, and histories that will add a new dimension, canvas, and creative voice to Spider-Man.’
Webb en webhoofd.
Aan de ene kant is het te betreuren dat we Tobey Maguire niet meer terugzien als het webhoofd. Zijn performance in de eerste drie films was zeer verdienstelijk. Ook viel er veel te genieten van Raimi’s interpretatie van de Spiderman-strips. Vooral Spider-Man 2 mag genoemd worden als een van de beste superhelden-films ooit, met een solide plot en uitermate overtuigend spel van Maguire, James Franco als Harry Osborn en Alfred Molina als Doctor Octopus. Wat mij ook spijt is dat we Dylan Baker nu niet zullen terugzien. Baker speelde in de trilogie Dr. Curt Conners die in de strip verandert in het monster The Lizard. Zijn vaste aanwezigheid in de serie wees erop dat Conners uiteindelijk het serum in zou nemen dat zijn leven voorgoed zou veranderen. Die verhaallijn had ik nog graag uitgespeeld gezien, in het bijzonder omdat er geen groter contrast kan zijn tussen het vriendelijke voorkomen van Baker en de monsterlijke verschijning van The Lizard.Voordat Spider-Man 4 werd afgeblazen werd bekend dat John Malkovich The Vulture zou gaan spelen. Dat beloofde veel goeds: niet alleen is de oude Vulture een interessante schurk, als zo’n personage wordt vertolkt door een zwaargewicht als Malkovich mag je wat vuurwerk op het witte doek verwachten. Helaas zullen we nu nooit weten hoe hij het er vanaf zou hebben gebracht.Nieuwe ronde, nieuwe Spiderman Aan de andere kant juich ik een reboot juist toe en niet alleen omdat het derde deel zo duidelijk de plank missloeg. Raimi herhaalde zichzelf vaak in de drie films. Het was irritant dat hij iedere keer Mary Jane weer liet ontvoeren door de schurk om zo Spidey uit zijn web te lokken. Niet alleen werd deze slimme en aantrekkelijke meid daardoor gereduceerd tot het niveau van Lois Lane (die moet van alle geliefden uit de superheldenstrips wel het meeste zijn ontvoerd in haar carrière). Ook is het ontvoeren van het liefje van de held een verschrikkelijk cliché en om hier tot driemaal toe op terug te vallen getuigt van creatieve armoede. Ook het gedweep tussen de aantrekkingskracht tussen Peter en Mary Jane en het daarna geforceerd kreupel laten lopen van de relatie werd ook erg sleets.Kortom, wat mij betreft was het wel meer mooi geweest met het Raimi, Maguire en Dunst-team. Laat Sam Raimi maar weer lekker horrorfilms draaien, want daarin weet hij goed zijn weg te vinden.Er zijn nog een paar andere redenen te bedenken om enthousiast te worden van het idee van een reboot. Hoewel Webb vooral videoclips op zijn naam heeft staan, wist hij zoals gezegd met (500) Days of Summer de filmliefhebber op positieve wijze te verrassen. Hoewel één goede film nog geen garantie is dat Webb klaar is voor een dergelijk groot project.Ervan uitgaande dat hij weet wat hij doet, zal Webb het personage Peter Parker ongetwijfeld door een frisse blik aanschouwen. En er is genoeg materiaal om uit te kiezen. In 2000 begon Marvel met de serie Ultimate Spiderman, een serie gericht op een jong publiek dat een hedendaagse versie van Spiderman kreeg voorgeschoteld. Schrijver Brian Michael Bendis maakte van Parker weer een frisse tiener en herschreef diens geschiedenis naar eigen inzicht. Ongetwijfeld liet scenarist Jamie Vanderbilt, waar Webb mee aan de slag gaat, zich inspireren door de verhalen van Bendis en zal het nieuwe script een combinatie zijn van Ultimate Spiderman en de officiële geschiedenis van het webhoofd.Het is alleen te hopen dat men niet te lang op de oorsprong van Spiderman blijft hangen. Dat verhaal kennen we nu wel. Wat mij betreft kan in een korte flashback worden vertelt hoe Parker zijn spinnenkrachten krijgt. Ook laat Bendis naar mijn smaak Parker te vaak ontmaskeren in Ultimate Spiderman. Ook iets wat Webb beter achterwegen kan laten, daar de vele ontmaskeringen het wel heel moeilijk maakt te geloven dat Spiderman gewoon met zijn werk kan doorgaan. Een laatste voorlopige kanttekening Is de wereld klaar voor een reboot van Spiderman? Met het grote aantal superhelden-films dat ons nog staat te wachten is een verzadiging van de markt geen onrealistisch scenario. Misschien is het dan ook te vroeg voor een nieuwe versie van Spiderman in 2012. Persoonlijk kan ik er geen genoeg van krijgen en zie ik tien keer liever een film van dit genre dan de gemiddelde meuk die tegenwoordig in Hollywood wordt geproduceerd (met een beetje pech nog gepresenteerd in 3D ook.) We gaan zien hoe het Webb zich ontvouwt de komende jaren.
Mickey Mouse samen met de Hulk in een strip of tekenfilm? We mogen hopen dat dit nooit zal voorkomen. Disney heeft echter vandaag laten weten Marvel te willen opkopen voor het leuke bedrag van 4 miljard dollar.‘It feels like Christmas morning,’ twitterde Joe Quasada, editor in chief bij Marvel, vanmorgen. Kennelijk zijn de mensen bij Marvel blij met de deal. Niet zo gek ook, want Disney opereert over de hele wereld en zou een goede partner zijn voor Marvel wat betreft distributie en infrastructuur. Disney is wat geld en macht betreft immers een grote speler in de wereld van de entertainment. Ook bezit Disney filmmaatschappij Pixar dus wie weet wat dat voor mooie animatiefilms gaat opleveren. Hoewel daar nu nog niet zoveel over te zeggen valt, sprak John Lasseter recent wel met de mensen van Marvel. En volgens de berichten was iedereen ‘enthousiast’. Het zou voor de fans van Marvel een verademing zijn, want eerlijk gezegd blinken de animatiefilms die Marvel nu uitbrengt niet uit als het gaat om technisch vernuft en verfijnde animaties. Dat geldt overigens niet voor alle fans, die toch vooral bang zijn dat Disney zich inhoudelijk met de films en strips gaat bemoeien. Quasada bestrijdt dat idee en zegt dat er Marvel met de comics gewoon de koers blijft varen die nu is uitgestippeld. Niet dat die altijd even kritiekloos ontvangen wordt door de fans, maar dat ter zijde. Ik denk niet dat we snel een team-up tussen Spiderman en Donald Duck kunnen verwachten. Ik hoop het in ieder geval niet, want de twee werelden van Marvel Comics en Disney zijn praktisch onverenigbaar. Op inhoudelijk vlak tenminste, vanuit zakelijk oogpunt is het een rooskleuriger verhaal. Daarom snap ik wel waarom Disney geïnteresseerd is in Marvel. Ze krijgen er 5000 nieuwe personages bij, waarvan een aantal zeer populair zijn bij het grote publiek. Zoals Spiderman, X-men, Wolverine en Iron Man. Op dit moment is er een renaissance gaande van superheldenfilms, niet toevallig zijn dit allemaal Marvel-helden. En het einde hiervan is met Iron Man 2, het aangekondigde Spiderman 4, Deathpool, Wolverine 2, Thor, Captain America en de Avengers-films nog lang niet in zicht. Dat is natuurlijk big business. Marvel verdient veel meer geld met films en gelicenseerde producten als games en speelgoed dan met de strips zelf. Die zijn meer springplank geworden voor een hele diverse reeks nevenproducten. Dat hebben beide bedrijven met elkaar gemeen: ze slagen erin een x-aantal personages door middel van verschillende producten te verkopen: films, strips, speelgoed, games, tot en met badslippers met spiderman-logo toe.
Voor Disney betekenen al die superhelden het aanboren van een nieuwe doelgroep. Als je kijkt naar de tv-programma’s die Disney produceert en het speelgoed dat dit bedrijf op de markt brengt, (vooral veel prinsessen en feeën spul) dan is Disney toch vooral gericht op meisjes – even kort door de bocht gezegd. De superhelden van Marvel spreken traditiegetrouw toch vooral veel jongens aan.Disney heeft aangekondigd dat ze de bestaande distrubutie-afspraken die Marvel heeft met filmmaatschappijen zal erkennen, maar dat ze ter zijner tijd de films zelf op de markt wil brengen.Overigens moet de deal nog goedgekeurd worden door de antitrust review en de aandeelhouders van Marvel moeten nog akkoord gaan. Men hoopt voor het einde van het jaar de zaken rond te hebben.
Komt er ooit een dag dat ik genoeg krijg van Spiderman? Ik denk het niet, want het lezen van Spiderman comics houdt me jong. Daarom kocht ik laatst Amazing Spiderman #600.Tegenwoordig lees ik als het om Marvel Comics gaat vooral trade paperbacks. Op die manier kun je een verhaal dat over meerdere comics speelt in een keer uitlezen. Dat levert meestal een fijne leeservaring op. Nog een pluspunt van trades is het feit dat er tussen de strippagina’s geen reclame zit. Het enige nadeel is dat je een paar maanden achterloopt op de losse nummers, maar echt een groot probleem is dat niet. Behalve dan met speciale uitgaven als Amazing Spiderman #600.Web of Spiderman In de maanden voordat deze mijlpaal op de markt kwam, lekte er hier en daar al wat ‘nieuwtjes’ uit op het web. Over het feit dat John Romita jr. het hoofdverhaal zou tekenen dat geschreven werd door Dan Slott en dat de comic allerlei extra’s zou bevatten, zoals een reeks korte verhalen van de meest prominente schrijvers van dit moment en oudgediende Stan Lee. Die extra’s boeien mij nooit zo erg, maar alles wat door Romita jr. gevisualiseerd is vind ik de moeite van het lezen waard. Toen hij het potlood voor Spiderman weer oppakte in 2001 begon ik weer met het lezen van Spidey’s avonturen. Sindsdien ben ik niet meer gestopt.Sinds Spiderman in 1962 het licht zag zijn er een paar goede tekenaars geweest die een duidelijke stempel op het personage hebben gedrukt. Natuurlijk Steve Ditko, de eerste tekenaar die grotendeels bepaalde hoe het webhoofd eruit kwam te zien. Daarna John Romita Sr. die Spiderman begon te tekenen toen Ditko was opgestapt uit onenigheid met bedenker Stan Lee. Gil Kane, Ron Frenz en Todd McFarlane – allemaal jonge honden die indertijd met Spidey aan de haal gingen en een onvergetelijke indruk maakten. En John Romita jr – de stripmaker waar ik al eerder stukken over schreef en die al meerdere malen hele periodes de strip tekende.Het is maar een nummer En nu tekende Romita dus Amazing Spiderman numero 600. Zeshonderd Spiderman-verhalen. Da’s heel wat. Sterker nog: het merendeel heb ik gelezen. Vanaf Amazing Fantasy #15 waarin het webhoofd zijn debuut maakte, tot en met nou ja, nummer zeshonderd dus. En dan laat ik voor het gemak alle bijseries als Peter Parker, Web of Spiderman en Ultimate Spiderman buiten beschouwing, waarvan ik ook het merendeel heb gelezen. (Ik heb nooit ontkend dat ik een Spider-Nerd ben.) Overigens speelde Marvel de afgelopen twee jaar wel een beetje vals wat de nummering betreft. Amazing Spider-Man was eerst een maandelijkse comic, maar sinds de grote omwenteling Brand New Day, komt de strip maar liefst drie keer per maand uit. Dat betekent dus dat ze sneller de mijlpaal hebben bereikt dan anders het geval zou zijn. Maar een kniesoor die daar op let.Mede door de enthousiaste video die schrijver Dan Slott maakte over ASM 600 kon ik mijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en kocht ik afgelopen vrijdag het betreffende nummer in de stripspeciaalzaak. Op een terrasje sloeg ik de comic open. Wat een heerlijke leeservaring stond mij te wachten. Slott schreef een vermakelijk verhaal met voldoende actie en knipoogjes naar het verleden van de muurkruiper. Wanneer Doc Ock hoort dat hij nog maar kort te leven heeft door extensieve hersenbeschadiging die hij in al zijn gevechten met superhelden heeft opgelopen, besluit hij nog een laatste grote daad te stellen. Hij wil New York op zijn eigen manier automatiseren. Natuurlijk mislukt dit experiment en is er een handje vol Marvel-helden nodig om de stad te redden. Ondertussen staat tante May op het punt om met de vader van JJJ Jameson te trouwen.Sterfelijkheid De superschurk die gaat sterven en nog één grote daad wil stellen is niets nieuws. In dat opzicht blinkt Slott niet uit in originaliteit. Bovendien gaan belangrijke figuren zelden dood in Marvel Comics, dus ongetwijfeld geneest Doc Ock binnenkort van zijn aandoeningen. Kwam de Green Goblin jaren na zijn dood niet opeens terug om zijn positie als grootste duivel in het Marvel Universum op zich te nemen? Toch is het idee van sterfelijkheid interessant, vooral omdat Ocks aandoeningen zijn aangericht door alle gevechten die hij in het verleden heeft gevoerd met superhelden en superschurken. Een pak slaag van Captain America of Spiderman gaat je niet in de koude kleren zitten, blijkt maar weer. Wederom blijkt dat de acties in het Marvel Universum niet zonder consequenties zijn en dat maakt dit stripuniversum – tot op zekere hoogte – reëel. Dit gegeven zet meteen de knokpartij tussen de vaste criminele klanten van The Bar With No Name en Spidey & Daredevil in een ander licht. Wat zullen de schurken immers voor permanente schade oplopen van dit gevecht? Slott gaat overigens verder niet in op de repercussies van de matpartij die verder enkele vermakelijke dialogen tussen het webhoofd en de blinde advocaat met de hoorntjes bevat.Nog een minpuntje aan Slotts vertelling: Peter Parker merkt voor de zoveelste keer op dat webvloeistof duur is. Dit geintje hebben we sinds Brand New Day nu wel genoeg gehoord. Dat hij in dit verhaal zelfs om geld te besparen de bus neemt in plaats van supersnel door de stad te slingeren en daardoor te laat komt op het oefendiner van Mays trouwerij, is helemaal ver gezocht. Ondanks dit soort ongeloofwaardigheden en tekens van creatieve armoede zit het verhaal geramd in elkaar. De humor is scherp. Vooral wanneer Spidey en Human Torch samen op pad gaan, zijn de wederzijdse beledigingen niet van de lucht. Als vanouds dus. Sowieso geven de vele gastoptredens van andere helden van het Marvel Universum de comic het ouderwetse gevoel van een annual. En was nostalgie niet een van de redenen om deze comic op te pikken? Ik voelde me weer een tiener toen ik vrijdagmiddag in de zon in één ruk de 104 pagina’s tot me nam en ondertussen mijn cappuccino koud liet worden. Psychiater De rest van de comic is opgevuld met enkele korte verhalen en humoristische nepcovers. Van de korte verhalen is die van Stan Lee het meest opvallend. Hij laat Spidey naar de psychiater gaan omdat hij in een soort identiteitscrisis verkeert. Spiderman heeft in de bijna vijftig jaar dat hij rondslingert immers meerdere tijdelijke mutaties ondergaan. De conclusie van het verhaal, dat de psychiater zelf gek wordt van Spidey’s relaas is minder origineel dan we van Lee mogen verwachten, maar vooruit, de goede man wordt ook een dagje ouder. ‘My brother’s son’ is een ontroerend verhaal van Mark Waid waarin de relatie tussen oom Ben en Peter wordt uitgediept. De rest van de vulverhalen zijn niet echt boeiend en hadden net zo goed achterwege gelaten kunnen worden.Verse oude koek Ondanks het plezier dat ik aan het hoofdverhaal van deze comic beleefde, maakt Amazing Spiderman #600 ook pijnlijk duidelijk dat alles wat erover Peter Parker te vertellen valt, al een keer of tien is verteld. De herkenbaarheid maakt dat het lezen van een Spidey-comic vertrouwde en nostalgische gevoelens bij me losmaakt. Aan de andere kant zijn het juist de herkenbaarheid en het gebrek aan vernieuwing die ervoor zorgen dat de rek een beetje uit dit spinnenweb is. Je kunt tante May laten trouwen met de vader van Jonah Jameson (ze trouwde jaren geleden overigens bijna met Doc Ock himself!), je kunt Peter koppelen aan een aantrekkelijke en bijdehandte huisgenote (niets soapachtig is Spiderman immers vreemd), je kunt het uiterlijk van Doctor Octopus drastisch aanpassen en je kunt Mary Jane aan het einde van de comic haar herintrede laten doen (waarmee de sexy huisgenote bij voorbaat geen schijn van kans heeft om Peter te veroveren). Het voelt allemaal bekend en, tja, een beetje sleets. Daar kan zelfs Romita jr., die het voor elkaar kreeg in iets meer dan een maand zestig prachtige pagina’s te tekenen, niets aan afdoen.Misschien word ik toch een dagje ouder. Toch twijfel ik er niet aan dat Spiderman langer op deze aarde zal rondkruipen dan ondergetekende (die ongetwijfeld gewoon stug blijft doorlezen. Kennelijk weegt de hang naar nostalgie zwaarder dan de wens naar originaliteit.) Daarom proficiat Webhoofd: op naar Amazing Spiderman 1200! Lees ook:
Musicals. Op een paar uitzonderingen na, kan het genre me niet bekoren. Tegenwoordig wordt ieder bekend verhaal misbruikt voor musicals. We hebben al Soldaat van Oranje en Tarzan gehad. Nu is Spiderman het slachtoffer.
