Afgelopen weekend las ik wederom het vierdelige verhaal Revelations, het slotstuk van de Clone Saga. In dit slotstuk wordt onthuld dat Norman Osborn achter al het gedoe met de klonen zat en dat Ben Reilly toch uiteindelijk niet de echte Spider-Man was.
Nu maak ik al een tijdje vlogs en Spider-Man duikt daarin geregeld op. Niet zo gek natuurlijk, want hij is mijn favoriete fictiefiguur. Daarom raakte dit verhaal mij in het bijzonder, want ook Spider-Mans kloon kan ik erg waarderen, want ergens is Ben gewoon Peter Parker.
Ik ben dan ook erg blij met hoe deze video is geworden. Er zat aardig wat werk in en ik ben blij met het resultaat. Sterker nog, dit is misschien wel de beste vlog die ik tot nu toe heb gemaakt.
Afgelopen weekend las ik wederom het vierdelige verhaal Revelations, het slotstuk van de Clone Saga. In dit slotstuk wordt onthuld dat Norman Osborn achter al het gedoe met de klonen zat en dat Ben Reilly toch uiteindelijk niet de echte Spider-Man was.
Ben sterft door Peter Parker te redden. Hij springt voor een goblin glider die dreigt Peter te doorboren:
Een heldhaftige daad van iemand die eigenlijk niet onderdeed voor de echte Spider-Man.
Nu is er in het verleden veel geklaagd over de Clone Saga. Het verhaal zou oorspronkelijk een half jaar duren, maar omdat de comics goed verkochten, kregen de schrijvers het mandaat om de saga te rekken. Dat heeft het verhaal geen goed gedaan.
Tegenwoordig is mijn mening over sommige zaken uit deze verhaallijn milder dan toen ik de comics voor het eerst las. Toen vond ik het maar zwak dat ze Norman Osborn uit de dood hadden teruggebracht om alle losse eindjes aan het elkaar te knopen. Osborn bleek het meesterbrein achter alles te zijn.
Vandaag de dag vind ik het een interessante zet. Ik bekijk de keuze nu vanuit het perspectief als schrijver, niet zo zeer als lezer. Dat Osborn erachter zat, was een verrassende wending die maar weinig mensen toen hadden zien aankomen. Ik zeker niet in ieder geval. En het terugbrengen van een schurk van zijn formaat, biedt allerlei nieuwe verhaalmogelijkheden. Slim dus.
Ik vind Tom DeFalco’s terugblik op de Clone Saga dan ook een slimme. Deze staat opgetekend in The Complete Ben Reilly Epic Book 6, in een nawoord waarin de vier belangrijkste schrijvers van de Clone Saga hun zegje doen. Het is jammer dat Terry Kavanaugh ontbreekt, want hij was oorspronkelijk de schrijver die het hele idee opperde.
‘What does it all mean? You tell me!’
Of je het nu een goed verhaal of niet vond, het gaf reuring in de tent. Lezers raakten weer geïnteresseerd in Spider-Man en zijn leven, de comics werden gekocht en gelezen. En dat is uiteindelijk wat je als uitgeverij wilt.
De Amerikaanse stripmaker Ron Frenz is een van mijn favoriete Spider-Man-tekenaars. In deze vlog kijken we naar twee afleveringen van Amazing Spider-Man die hij tekende. Hierin neemt Spider-Man het op tegen Hobgoblin. Geschreven door Tom DeFalco, met een prachtige cover van Charles Vess.
Spider-Man: Life Story is een zesdelige reeks waarin de geschiedenis van Peter Parker herverteld wordt door schrijver Chip Zdarsky en striptekenaar Mark Bagley.
Het concept is dat het verhaal zich real time afspeelt: een jaar voor ons, is een jaar voor Spider-Man. Dat betekent dus dat hij gelijk met ons oud wordt. Het eerste deel speelt in 1966 als Spider-Man 19 jaar oud is, en dus al vier jaar probeert zijn krachten voor het goede te gebruiken. Het volgende deel speelt in de jaren zeventig en dan zal Peter dus in de twintig zijn. In dit eerste deel schetst Zdarsky een tijdsbeeld door onder andere de Vietnamoorlog aan te halen.
Chip Zdarsky gebruikt bekende elementen uit Spider-Mans geschiedenis, maar verandert daar nogal wat aan. Hij herschrijft als het ware Spider-Mans leven. Dit levert enkele interessante wendingen op, maar is dit niet een vorm van geschiedsvervalsing?!?
Wederom een prachtige cover waarin meteen duidelijk is dat Spider-Man zich in een levensbedreigende situatie bevindt.
Ik snap alleen niet hoe tekenaar Gil Kane de spin achter op Spidey’s rug kon vergeten te tekenen. En waarom de redacteur van de strip hem hier niet op wees.
Het Imagine film festival heeft dit jaar bijzondere aandacht voor de rol van kostuums en stilering in de fantastische film. Bij superheldenfilms stuit de vertaling van de kostuums van strip naar live-action vaak op praktische bezwaren.
Een van de belangrijkste kenmerken van superheldenverhalen zijn de kleurrijke kostuums die de personages dragen. Met dit uniform onderscheiden de helden en schurken zich van normale stervelingen en verhullen ze hun burgeridentiteit. In het geval van Tony Stark maken kleren zelfs de (Iron) Man, want zijn superkracht zit in het hightech harnas dat hij draagt. Zonder het harnas is hij een gewone sterveling terwijl Superman nog steeds super is als hij in zijn boxershort rond zou vliegen.
Het superheldenkostuum is medebepalend voor het succes van de held. De outfits van Batman, Superman, Spider-Man en Wonder Woman zijn iconografisch en universeel herkenbaar. Het is daarom beter dat kostuumontwerpers de filmversies zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke ontwerp uit de strips houden. Echter, die ontwerpen tekenen is één ding, maar het wordt een ander verhaal wanneer acteurs zich in dat soort outfits moeten hijsen. Tekenaars kunnen waar nodig sjoemelen om het pak er goed uit te laten zien, acteurs niet. Het helpt natuurlijk dat hun lichamen dankzij een streng trainingsregime de gespierde en geïdealiseerde vormen kunnen evenaren van getekende helden. Het filmkostuum zit acteurs tegenwoordig net zo strak om het lijf als in de comics.
Absurd
Toch stuiten kostuumontwerpers op enkele praktische bezwaren bij de vertaling van strip naar film. Een belangrijk bezwaar is dat de live-action versies kunnen benadrukken hoe absurd de meeste outfits eigenlijk zijn. Om die reden kreeg de schurk Green Goblin in de eerste Spider-Man-film (2002) van Sam Raimi een make-over en werd zijn trolachtige halloweenkostuum een geavanceerd harnas ontworpen voor militaire doeleinden, waarbij zijn masker een beschermende helm is geworden. Filmmakers benadrukken graag dat het dragen van het kostuum een praktische reden heeft, daarom zien Batmans kostuums er de laatste films ook uit als een soort beschermend harnas.
Spider-Man en the Green Goblin ontmoeten elkaar voor het eerst. ASM #14. Illustratie: Steve Ditko.Spider-Man en the Green Goblin in de Spider-Man-film uit 2002.
Overigens zijn superheldenkostuums in werkelijkheid zelden praktisch. Het Batman-kostuum dat Michael Keaton draagt in Tim Burtons films (1989 en 1992), ziet er weliswaar fantastisch uit, maar omdat het masker aan zijn schouders vastzit is hij niet in staat zijn hoofd naar links of rechts te draaien zonder zijn hele bovenlichaam mee te bewegen. Niet handig in gevechtssituaties. Nicholas Hammond, eind jaren zeventig Spider-Man op televisie, klaagde in een interview dat het kostuum ongelooflijke warm was en dat de speciale lenzen in het masker vaak besloegen waardoor hij niets meer kon zien. Een ander praktisch bezwaar is dat een masker de gezichtsexpressies van de acteur onzichtbaar maakt. Daarom gaat in de films Spider-Mans masker zo vaak stuk en loopt Captain America ook dikwijls zonder hoofdbedekking rond.
Keaton en Burton op de set van ‘Batman’
Uniformen
Voorheen omzeilden ontwerpers het probleem van de superheldenoutfits weleens door deze radicaal aan te passen. In X-Men (2000) van Bryan Singer dragen de mutanten zwarte leren uniformen en niet hun kleurrijke evenknieën uit de strips. Regisseur Zack Snyder, verantwoordelijk voor Watchmenen de recente Superman-films, maakt grauwe, sombere en quasi-serieuze kostuumdrama’s van de stripverfilmingen. Zo wil hij de heldenverhalen gewicht geven. Hij kiest daarom voor donkergekleurde of bijna kleurloze versies van de kostuums. In de recente films met Marvel-helden is gelukkig de toon vaak luchtiger en ironischer. Ze schamen zich niet voor de kleurrijke outfits van hun helden als Iron Man en Captain America. De kostuums in deze films lijken dan ook goed op de oorspronkelijke stripversies.
Seksisme
Een laatste probleem waar ontwerpers mee te maken hebben, is dat superheldenkostuums seksistisch en erotisch geladen kunnen zijn. Iets waar vooral vanuit feministische hoek vaak over geklaagd wordt. Vorig jaar werd Wonder Woman bijvoorbeeld door de Verenigde Naties benoemd tot ere-ambassadeur voor vrouwenemancipatie. Een goede keuze, want Wonder Woman is als geëmancipeerde, sterke, biseksuele Amazone een positief rolmodel. Een petitie maakte echter na een paar weken een einde aan haar VN-benoeming. De ruim 45.000 ondertekenaars vonden Wonder Woman ongeschikt voor de functie omdat ze als rondborstige stripfiguur in haar weinig verhullende outfit te seksistisch zou zijn.
De klagers hebben een punt. Superheldenstrips kunnen seksistisch zijn in hoe ze vrouwen, maar ook mannen, afbeelden. Beide seksen worden in geïdealiseerde vorm weergegeven, waarbij de heldinnen vaak poses aannemen die vooral de male gaze bedienen. Uitgevers zijn zich bewust van deze kritiek en de laatste jaren zien we steeds meer vrouwelijke superheldenkostuums die een minder verhullend en praktischer ontwerp hebben.
Ongetwijfeld komt dit thema op Imagine ter sprake in de lezing van de Canadese historicus Tim Hanley over de veelbewogen geschiedenis van Wonder Woman. Eregast is Lindy Hemming, kostuumontwerper van onder andere James Bond, de Batman-trilogie van Christopher Nolan en de Wonder Woman-film die 1 juni uitkomt. Hemmings ontwerp van het gepantserde kostuum van Wonder Woman en de Amazones, is deels praktisch maar houdt de strip in gedachte en toont duidelijk de blote, gespierde schouders en benen van de acteurs.
De hoge hakken stuitten bij voorbaat op commentaar, dat regisseur Patty Jenkins in een interview met Entertainment Weekly pareerde door te zeggen dat ze tijdens heftige gevechten platte sandalen dragen. Jenkins maakte duidelijk dat Wonder Woman een wensvervulling is: ‘Ik, als vrouw, wil dat Wonder Woman ongelooflijk aantrekkelijk is, dat ze op een badass manier vecht en er tegelijkertijd fantastisch uitziet.’
Uiteindelijk geldt dat voor alle verfilmde superhelden en hun outfits.
Ja, echt. Reilly kan er ook niets aan doen dat hij niet weet dat hij niet de echte Spider-Man is, maar een kloon van Peter Parker. Hij probeert gewoon mensen te helpen en te redden omdat hij superkrachten heeft. Net als de echte Spider-Man.
Tot aan zijn dood in Spider-Man #75: Revelations, Part Four, weten wij ook niet zeker hoe de vork in de steel zit. Maar als het lichaam van Ben tot as vervalt, is duidelijk dat Peter Parker de echte Spider-Man is en Reilly een kloon. Meer dan een jaar in comicstijd hielden de makers van Marvel ons voor dat de situatie precies andersom was.
Ik heb het natuurlijk over de gewraakte kloonsaga uit de jaren negentig waar ik de afgelopen weken delen van las. Begrijp me niet verkeerd: dat hele kloonidee staat me tegen en hoe de mensen bij Marvel uiteindelijk de boel hebben teruggedraaid kan me evenmin bekoren, maar dat neemt niet weg dat sommige avonturen van Ben Reilly best lekker leesvoer waren.
Kloonsaga
Het idee dat Peter Parker een kloon bleek van de originele Spider-Man was bedacht om de superheld een verjongingskuur te geven, maar omdat de fans voor het merendeel Ben Reilly niet accepteerden als nieuwe Spider-Man, werd die beslissing later weer teruggedraaid. Ingewikkeld? Ja, dat was het. In mijn boek Mijn vriend Spider-Man ga ik hier uitgebreider op in en wat dit soort retcons doen met de fans.
Gisteravond las ik de laatste bundel van de Complete Ben Reilly Epic. Delen hiervan heb ik ooit in het Nederlands aangeschaft, maar tot mijn grote vreugde waren er aan het slotakkoord van Reilly in de Amerikaanse uitgaven enkele scènes toegevoegd in de trade paperback die niet in de oorspronkelijke uitgave zaten.
Reilly Sterft nadat hij doorboord is door een goblin glider en van heel hoog op een auto is gevallen.
Afscheid
In een scène komen vrienden en familie bij Peter en Mary Jane bijeen om te rouwen. Het echtpaar heeft zojuist een miskraam gehad en hun spirituele broer Ben verloren. In de scène erna strooit Peter het as van Ben uit vanaf de Brooklyn Bridge. Zo krijgt Reilly de begrafenis die in het origineel ontbrak.
Die abortus van Mary Jane zit me nog steeds niet lekker. Ook dat Norman Osborn de mastermind achter de hele kloonsaga bleek te zijn, niet. Maar goed, we hebben het hier over strips die meer dan twintig jaar geleden uitkwamen. Ik koester dus geen wrok. Bovendien zit wat Mark Ginocchio hierover te zeggen heeft, logisch in elkaar:
So put all that aside – it’s a lot to ask, I realize – because once you move past the unsteady narrative, the infanticide and the silly deus ex machina, you should hopefully realize that Norman’s inevitable return to the Green Goblin persona led to one of the most gripping and emotionally fraught Spider-Man battles from the 1990s. Rather than ease Osborn back into the Spider-Verse, Marvel delivers “The Night of the Goblin,” which depicts crazy Norman acting as unhinged as he’s ever been (until Warren Ellis played around with the character in Thunderbolts). He’s basically Spider-Man’s worst nightmare fully realized, dropping pumpkin bombs from the sky like it’s the early 1970s and attempting to kill everybody Peter has held dear since the character was first created.
And that’s when it all starts to make sense. Sure, resurrecting a character that had been dead for more than 20 years, who died in one of the most important comic book stories of all-time, is such a 90s thing to do. But if the Spider-books were going to be moving on from the “Clone Saga” – which they desperately needed to do – bringing Norman back into the fold was a necessary move. Spider-Man’s rogues gallery had been decimated by poor editorial choices, leaving only the Jackal, Electro and Carnage as the only pseudo “A” listers to break out for a big story. And considering the reader had just gotten a steady diet of Jackal for the past few years, and Carnage had played himself out (and Electro isn’t THAT big of a deal), a revived Norman was the best way to balance the scales and create believable conflict in a Spider-Man comic again.
Zoals gezegd: over de kloonsaga koester ik geen wrok. Laat ons in plaats daarvan genieten van het fantastische tekenwerk van John Romita Jr. geïnkt door Scott Hanna.
Op de binnenkaft van een oude Tex Willer trof ik deze prachtige Spider-Man advertentie aan:
Een tekening gemaakt door John Romita Sr. volgens mij. De lettering boeit mij dit keer in het bijzonder. Het logo van ‘de wonderbaarlijke Spinneman’ vind ik mooi gemaakt en ook de letters van ‘Kom mee!… Naar die fantastische wereld van…’ lijken handwerk te zijn. En natuurlijk ben ik het helemaal eens met de boodschap, want de wereld van Spider-Man is ook fantastisch.
De wonderbaarlijke Spinneman was net als Tex Willer een uitgave van Classics Lektuur B.V. Ik heb nog een paar exemplaren in de kast staan. Deze uitgeverij gaf de comics uit van 1966 tot 1976 voordat Juniorpress in 1979 met de Marvel superhelden begon.
De Classic uitgaven hebben prachtige ronkende titels als De Groene Kabouter leeft weer, Spinnie haalt uit en De kegelkoning slaat terug. De groene kabouter is natuurlijk de Green Goblin, maar klinkt zo in het Nederlands toch een stuk minder…. tja, bedreigend. De Kegelkoning is de letterlijke vertaling van de naam Kingpin, maar doet toch eerder denken aan een bowler dan aan een misdaadbaas. De Hulk werd Rauwe Bonk genoemd.
Dit soort letterlijke vertalingen zijn tegenwoordig soms nog steeds aan de orde. Ik zat van de week op Netflix Star Wars Episode IV: A New Hope te kijken en daar werd the Death Star toch echt Ster des Doods genoemd.
Overigens lees ik Tex Willer normaliter niet. Het boekje zat in een doos met bestelde comics. Kennelijk had Chris van Cheap Comics deze erin gedaan om de strips in de doos in balans te houden. Doorgaans worden bij Cheap de comics goed verpakt zodat ze onbeschadigd aankomen. Nee, ik word niet betaald om dit te melden, maar vind wel dat als iemand goed werk levert, dat best vermeld mag worden.
De lezers reageerde indertijd heftig op de dood van Gwen Stacy. Een bloemlezing uit de brievenrubriek in de Spider-Man-comics.
In 1973 werd Gwen Stacy vermoord door de Green Goblin door haar van de Brooklyn Bridge af te gooien. Spider-Man probeerde haar te redden, maar slaagde daar niet in. Sterker nog: door zijn webdraad werd Gwens nek abrupt naar achteren gerukt en brak.
Als je denkt dat reacties op controversiële verhaallijnen alleen tegenwoordig online heftig zijn, vergis je je. Nadat Amazing Spider-Man #121 en #122 uitkwamen, klommen de fans in de pen. Sommigen prezen deze gewaagde stap, anderen hadden hun (doods)bedreigingen klaar voor hoofdredacteur Roy Thomas, John Romita Sr. en Gerry Conway. Alle drie waren de heren verantwoordelijk voor de beslissing om Gwen om te leggen. Conway kreeg misschien nog wel de meeste modder naar zijn hoofd gegooid omdat hij degene was die het verhaal schreef.
Sommige briefschrijvers waren simpelweg geschrokken: ‘Gentlemen, as you said, Spider-Man #121 was a shocker. Frankly, I wonder what kind of home life you people must have, or had as children,’ vraagt Donald Shinners uit Wauwatosa zich af.
Kent Raleigh Jr. uit Phoenix: ‘You guys should change your names to the Marvel Soap Opera & Murder Co. Inc. Just like Spidey, you’re giving my ulcers ulcers!’
Anderen waren radicaler in hun bewoordingen. De Californische Richard Nathan uit Van Nuys vindt Conway niet goed genoeg om Spider-Man te schrijven: ‘The atrocity you commited in issue #121 was only the latest of your crimes. You must be taken off this magazine! […] I am disgusted with all of you for letting issue #121 happen.’
In een andere brief suggereert Nathan: ‘Somebody ought to throw Gerry Conway off the George Washington Bridge to see if the fall kills him before impact.’
Jane Starr uit Edmonton Canada, maakt de mensen bij Marvel eerst uit voor alles wat vies en lelijk is om haar brief te eindigen met: ‘Wait till I get you!!!!! This better turn out to be an illusion or something – or else.’
Er zaten ook lezers tussen die de dood van Gwen toejuichten, zoals Jane Hollingsworth uit Port Angeles: ‘I fervently hope Gwen doesn’t make miraculous recovery in #122 (or in any subsequent issues). I also hope Peter doesn’t mourn her too long. Even though he was stupidly in love with her, how long can he grieve over a person whose brain was constructed entirely out of old Pepsi bottles, and whose personality had the exact color, consistency, and flavor of a loaf of Wonder Bread?’
Hieronder de brievenpagina’s met Gwen-brieven die na Amazing Spider-Man #122 werden gepubliceerd. De plaatjes zijn groter dan hier afgebeeld, klik op ze met de rechter muisknop en kies ‘view image’ voor volledige grootte:
Op het web is veel mooi beeldmateriaal van Spider-Man te vinden: originele pagina’s, coverontwerpen, schetsen, en tekeningen die stripmakers voor fans hebben gemaakt. Onderstaande illustraties zijn gemaakt door John Romita Sr. en zijn zoon Jr. – twee van mijn favoriete Spider-Man-tekenaars.
Een prachtig portret van Mary Jane en Peter. MJ is getekend door Romita Sr. en Peter door Jr. Zoals ik in een eerdere aflevering vertelde, heeft Sr. het uiterlijk van MJ bedacht. Overigens, de Mike waarnaar de twee tekenaars refereren, ben ik niet. Helaas.Aan de tekenstijl te zien heeft Jr. deze getekend en is zijn werk geïnkt door zijn vader.Een oude pin-up van Black Cat door John Romita Jr. Aan de tekenstijl te zien heeft hij deze ergens in de vroege jaren tachtig getekend.Spider-Man en zijn vijanden Green Goblin, Kingpin en Doctor Octopus. Deze tekening is later gemaakt dan die van Black Cat: Romita Jr. begint hier al wat hoekiger te tekenen.Spider-Man door John Romita Jr.
De Amerikaanse kunstenaar Mike Alcantara maakt indrukwekkende collages van strippagina’s. Zijn Deviant Art pagina staat er vol mee. Tussen de kunstwerkjes vond ik deze Spider-Man collages:
Zo te zien heeft Alcantara een voorkeur voor oude Spider-Man comics. Ik zie veel werk uit de jaren zestig, zeventig en tachtig in deze platen terug. Nu maar hopen dat hij herdrukken heeft gebruikt, want veel van die comics zijn tegenwoordig behoorlijk wat geld waard. Onbetaalbare kunst dus.
Overigens is Spider-Man niet de enige held die hij verknipt en verplakt heeft. Zijn portfolio zit vol met superhelden van Marvel en DC Comics.
Eucaplypta was ook te zien in het Stripmuseum in Groningen.
Treinreizen is saai. Wanneer vinden we eens een teleportatiemachine uit?
Vandaag is een beetje een off day, oftewel, er komt niet veel nuttigs uit mijn vingers. De geplande recensies en artikelen waar ik mee bezig ben kunnen wel een dagje wachten. Eerst maar wat gedachten op een rij krijgen en mijn slaperige hoofd ontwarren.
Gisteren was ik in Groningen om een vergadering bij te wonen in het Stripmuseum van de Commissie Inhoud. Die houdt zich bezig met de planning van exposities en dat soort dingen.
Vóór de vergadering heb ik weer eens door het Museum gelopen. Een van mijn favoriete elementen is het beeld van Eucalypta, de heks uit Paulus de Boskabouter. Heksen en Halloween gaan goed samen immers en hoewel Eucaplypta het de boskabouter vaak moeilijk maakt, bedoelt ze het niet slecht.
Voordat ik naar het Stripmuseum liep, had ik een afspraak met mijn zusje Manouk. Ik kom niet vaak in Groningen, dus als ik er ben, vind het leuk om even bij te praten. Ze is vers afgestudeerd en nu al lekker bezig als freelance tekstschrijver.
Je zou denken dat Groningen niet zo ver weg is, maar ik ervaar die treinrit als een eeuwigheid. Het is belachelijk dat die hogesnelheidstrein naar het Noorden er uiteindelijk niet kwam, vooral als je bedenkt dat ik sneller in Brussel ben dan in een stad in eigen land. Door een seinstoring was er ook wat vertraging gisteren, zowel heen als terug. ‘s Avonds richting Amsterdam probeerde ik me te vermaken met de boeken die ik bij me had, maar was erg moe. Buiten was het donker dus er viel niets te zien. Dan is treinreizen saai zeg. Alsof dat metalen monster over de rails kruipt.
Ik zit mijn hele leven al in de trein maar de laatste tijd begint de NS me steeds meer tegen te staan. Er is veel gedoe met de OV-chipkaart. Logisch dat de Consumentenbond 2400 klachten binnenkreeg. Ook vind ik het niet netjes dat de kaartjes duurder worden terwijl de service er niet beter op wordt. Het lijkt tegenwoordig wel of ze ieder weekend onderhoud plegen, zodat een weekendreiziger altijd de dupe is.
Had ik maar een bezemsteel zoals Eucalypta of een glider zoals the Green Goblin, dan vloog ik naar mijn bestemming. Ik vind het namelijk leuk om ergens anders te zijn maar hou niet van reizen.
Het wordt hoog tijd dat we een teleportatiemachine uitvinden. Niet zoals die uit The Fly natuurlijk, want dat geeft alleen maar problemen. Misschien zo’n ding uit Star Trek. Hoewel, die transporter scant in wezen al je moleculen om je vervolgens op een andere plek weer op te bouwen. Welke computer zou jij dit werkje toevertrouwen? Een computer die op Windows draait loopt ongetwijfeld halverwege het opbouwen vast. Daar sta je dan zonder romp of hoofd. Nee, bedankt. Laat ze eerst maar eens een stabiele kwantumcomputer uitvinden, dan praten we verder. Voorlopig moet ik het dus nog met de trein doen.
Straks weer naar Utrecht, ik ga me alvast mentaal voorbereiden en neem nog een kopje koffie om mezelf moed in te drinken.
