Categorieën
Strips

Elsje wint Willy Vandersteenprijs 2016

Eric Hercules en Gerben Valkema winnen de Willy Vandersteen prijs 2016. Deze prestigieuze prijs wordt toegekend voor het stripalbum Elsje maakt geschiedenis.

Via deze weg feliciteer ik Hercules en Valkema van harte! Twee heel aardige mannen die al jaren een heel erg leuke strip maken. Goede grappen en heel tof getekend.

elsje-willy-vandersteenprijsDe Willy Vandersteenprijs gaat traditioneel naar het beste Nederlandstalige stripalbum van het voorbije jaar. Alle in Vlaanderen en Nederland verschenen, oorspronkelijke Nederlandstalige albums komen in aanmerking.

De winnaar krijgt een tekening van de vorige laureaten scenarist Marc Legendre en tekenaar Charel Cambré en een geldsom van 5.000 euro van de Belgische auteursvereniging Sabam.

De prijs werd ingesteld door het Vlaams-Nederlandse huis deBuren te Brussel, Stripdagen Haarlem en Strip Turnhout, en is de belangrijkste striponderscheiding in het Nederlandse taalgebied.

Uit het verslag van de jury:

Elsje is een typisch voorbeeld van de klassieke familiestrip: toegankelijk, grappig, fris en helder getekend. De reeks Elsje toont aan dat de familiestrip allerminst met uitsterven is bedreigd.
Tekenaar Gerben Valkema vindt aansluiting bij de Franco-Belgische stijl. Goede verhoudingen, een arsenaal aan gezichtsuitdrukking, de vlotte fysiek doet zelfs denken aan grootmeester Franquin.
De scenario’s van Eric Hercules zijn bijzonder grappig, spontaan en verfrissend. Hij maakte van Elsje een knuffelbaar en ook prikkelbaar meisje waarvan je wel moet houden.’

De samenwerking tussen tekenaar Gerben Valkema en schrijver Eric Hercules begon meer dan 15 jaar geleden bij Studio Jan Kruis voor de strip Jan, Jans en de Kinderen en leidde in 2006 tot het stripfiguur Elsje. Elsje wordt als dagstrip gepubliceerd in de dagbladen van De Persgroep, de HollandMedia-Combinatie en de NDCgroep. Ook verschijnt Elsje tweewekelijks in het stripblad Eppo. Elsje ontving in 2012 al de Stripschappenning voor beste jeugdalbum.

elsje-maakt-geschiedenisVan Elsje liggen er 16 albums in de winkel, uitgegeven door Don Lawrence Collection. Elsje is vertaald in het Duits, Frans, Noors, Gronings, Deens, Brabants, Engels en Zweeds.

De jury bestond dit jaar uit (niet-stemgerechtigd) voorzitter Helena Vandersteen, bibliotheekmeedewerker Lieve Scheers, de tekenaars Steven de Rie en Luc Morjaeu, stripwinkel-uitbaatster Ineke Horst en Stripgidsmedewerker Roel Daenen. Net als de vorige keer was ik nu ook gevraagd om zitting te nemen in de jury maar door het werken aan mijn boek Mijn vriend Spider-Man ontbeerde ik dit jaar de tijd om zitting te nemen en alle uitgaven goed bij te houden.

In-the-Pines-coverVolgens de jury lagen er in de finale stemronde vier titels ter tafel, en de jury houdt eraan ook de drie andere albums te vermelden: De man van nu van Hanco Kolk en Kim Duchateau, In the Pines van Eric Kriek en De tuin van Daubigny van Luc Cromheecke en Bruno De Roover. De scenaristen en tekenaars van elk van deze albums hebben met overtuiging en succes hun eigen grenzen verlegd. Deze albums tonen aan dat het genre ‘graphic novel’ springlevend is en dat lezers nog mooie dingen mogen verwachten. Aldus de jury.

Allemaal interessante titels die ook zeker de prijs hadden kunnen winnen, wat mij betreft. Al gun ik het Gerben en Eric natuurlijk ook van harte.

Vorig jaar bezocht ik Gerben Valkema in zijn atlelier:

Categorieën
Juniorpress Strips

Toneelstuk over Jack Kirby opgevoerd tijdens Stripdagen

Op Donderdag 9 en Vrijdag 10 juni wordt tijdens de Stripdagen Haarlem het toneelstuk The King and Me gespeeld in de grote zaal van de Toneelschuur. Dat is de eerste keer dat dit door Ger Apeldoorn geschreven stuk in Nederland te zien is.

Jack Kirby in zijn tekenstudio thuis. Bron: seanhowe.tumblr.com
Jack Kirby in zijn tekenstudio thuis. Bron: seanhowe.tumblr.com

Het Engelstalige stuk werd een aantal jaar geleden door Apeldoorn geschreven in opdracht van de Britse Stripdagen en daar met veel succes een aantal maal opgevoerd. Ook was er een openbare lezing dit jaar in het Kirby Museum in New York. Maar een opvoering in Nederland is er nooit geweest – tot nu toe.

Vaders van het Marvel Universum
Het toneelstuk zal comicliefhebbers interesseren, want het verhaal draait om Jack Kirby. Kirby wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste tekenaars uit de Amerikaanse comicindustrie. Samen met Stan Lee stond hij aan de wieg van het Marvel Universum. Ze creëerden the Fantastic Four, X-Men, the Avengers en de Hulk en vele andere personages. (Spider-Man werd bedacht door Lee en Steve Ditko, daar had Kirby nagenoeg niets mee te maken.) Kirby tekende van de Marvel-helden de eerste avonturen en zijn dynamische stijl werd ook als huisstijl van Marvel gezien. Nieuwe tekenaars werden gemotiveerd om goed naar Kirby’s tekeningen te kijken. Hij had als bijnaam ook King of comics, vandaar de titel The King and Me.

In die tien jaar dat Kirby met Stan Lee werkte ontwierp hij iedere maand nieuwe helden en schurken, maar kreeg daar nooit echt de credits (of het geld) voor. In The King and Me vertellen Stan Lee en Joe Simon (Kirby’s eerste partner, met wie hij onder andere Captain America bedacht in 1941) het levensverhaal van Kirby, terwijl ze uitvechten wie Kirby’s beste partner was. De intellectuele Simon of the showman Lee. Jack Kirby vindt natuurlijk dat hij zelf die titel verdient.

Koor
‘Het is een wervelende show voor iedere stripmaker en fan die wil ontdekken dat de personages achter de schermen net zo boeiend zijn als die ervoor,’ zegt Apeldoorn. ‘Het stuk duurt 75 minuten en wordt in het Engels gespeeld. Voor de tekst is gebruikt gemaakt van interviews met Kirby, Lee en Simon. De waargebeurde dialogen heb ik verzonnen. Tussen de scènes door worden fragmenten uit het werk van Jack Kirby gelezen door een ‘koor’ van striptekenaars en fans. Het is nog vroeg om alle namen bekend te maken, maar voorlopig heb ik de twee stand-up comedians Thijs van Domburg en Arie Koomen en stripmakers Erik Kriek en Eric Heuvel gestrikt. Andere namen worden in de loop van de volgende weken bekend gemaakt.’

Jack Kirby King and MeApeldoorn gaat al wat jaartjes mee in de stripwereld. Hij is striphistoricus, televisieschrijver en was bij Juniorpress jarenlang de vertaler van vooral X-Men. Toen kende we hem  nog onder de pennaam Gé Apeldé. Vooral zijn redactionelen en gevatte reacties op ingezonden brieven staan me nog goed voor de geest.

Apeldoorn: ‘In de eerste opvoering werd het koor samengesteld uit tekenaars van de beursvloer in Bristol. Eén daarvan was Dave Gibbons, die mij na afloop feliciteerde met een geslaagde voorstelling en erbij zei dat hij er veel van geleerd had, niet alleen over de carrière van Kirby, maar vooral ook zijn karakter en zijn verhouding tot de andere personages.’

Uitvoering: Theater Kwast

Toneelschuur
Lange Begijnestraat 9, Haarlem

Wanneer:
donderdag 9 juni & vrijdag 10 juni 2016

Aanvangstijd:
20.30

Kaarten:
normaal €16.50, vriend €14.50
CJP €12.50 via Toneelschuur

Categorieën
Minneboo leest Strips

In the Pines: Krieks moordlustige verhalen

Tekenaar Erik Kriek bewerkte vijf murder ballads tot pakkende en duistere stripverhalen: ‘De donkere kant van de mens fascineert mij.’

‘In the pines, in the pines, where the sun never shines and we shiver when the cold wind blows.’ Met dit citaat uit de Amerikaanse folksong ‘In the Pines’ begint de gelijknamige striproman van Erik Kriek (Amsterdam, 1966). ‘Deze eerste strofe uit het nummer vat eigenlijk het hele boek samen. Het nummer zit verder niet in het boek trouwens, maar we hebben het wel op de bijgevoegde cd gezet,’ vertelt de stripmaker en illustrator in zijn Amsterdamse atelier. Nadat hij een paar jaar geleden op eigenzinnige wijze vijf verhalen van H.P. Lovecraft verbeeldde, dompelde Kriek zijn penseel nu in de inktzwarte wereld van de murder ballad: een subgenre van de traditionele ballade waarin een moord centraal staat. Vaak ontloopt de dader zijn lot niet en wordt hij geplaagd door zijn geweten.

In-the-Pines-cover

Puur
‘Wat ik zo mooi vindt aan country and folk is dat het compacte verhaaltjes zijn met een kop en een staart. Ze zijn ook melodramatisch; ik hou ervan als het er lekker dik bovenop ligt. Ook de ambachtelijke sound vind ik heel mooi. Het gaat om instrumentbeheersing en mooie samenzang zonder effectbejag. Ik heb deze vijf songs zonder specifieke reden gekozen, al ben ik een ontzettende liefhebber van Gillian Welch. Haar nummer ‘Caleb Meyer’ was de aanleiding voor dit boek. Ik heb ook het nummer ‘Where the Wild Roses Grow’ van Nick Cave opgenomen. Niet dat ik echt een fan van Cave ben, maar omdat iedereen die ik over dit project vertelde meteen aan zijn album Murder Ballads moest denken.’

De strip gebaseerd op ‘Where the Wild Roses Grow’ laat goed zien dat Kriek de songs als basis gebruikte om zijn eigen verhaal te vertellen. Het zijn geen brave verstrippingen. ‘De meeste traditionele murder ballads vertellen eigenlijk allemaal hetzelfde: jongen vermoordt meisje uit wraak of uit “als ik niet met je kan zijn, dan maar helemaal niemand”. Allemaal vrij misogyn, dus als je niet varieert wordt het een saai boek. Die ballades zijn dermate schetsmatig dat je er eigenlijk alle kanten mee op kunt. Cave baseerde zijn tekst op een ander nummer genaamd ‘The Willow Garden’, een klassieke murder ballad waarin weer een meisje wordt dood getimmerd door haar psychopathische vriendje. Daarom heb ik de rollen omgedraaid. Ze doet alsof ze weerloos en slachtoffer is maar dat is ze in feite helemaal niet. Ze is een wilde roos, een ontembare bitch die in de bende van haar vader zat. Zij heeft alle touwtjes in handen en daarom eindigt het verhaal ook anders dan het liedje van Cave. Het is daarom ook het favoriete verhaal van mijn vriendin. Wat mij namelijk in fictie opvalt en irriteert is dat er zo weinig goede vrouwenrollen zijn. Het zijn altijd stereotypes.’

In-the-Pines-p2-NL

Moraal
‘De duistere kant van de mens trekt mij aan omdat die zo ver van me afstaat. Ik ben zelf erg positief en optimistisch, en ik denk dat die donkere kant mij daardoor fascineert. Daarbij is het heel saai om verhalen te lezen waarin mensen gelukkig zijn, terwijl als iemand iets heel ergs overkomt, je je meteen afvraagt hoe je zelf in die situatie zou reageren. Met deze murder ballads wilde ik ook laten zien dat een moord of een gewelddadige gebeurtenis iedereen raakt. Er is geen goed of kwaad, ook voor de daders heb je wellicht sympathie terwijl het eigenlijk abjecte figuren zijn. Net als in die ballads wordt in mijn strips gewoon verteld wat er is gebeurd, maar je mag zelf bedenken wat je daarvan vindt. Ik neem geen moreel standpunt in.’

Finland

Erik Kriek.
Erik Kriek.

Als een rode draad in het boek vliegen zwarte raven rond, de boodschappers van de dood. Ook heeft het woud een centrale plek, een verwijzing naar de zomers uit Krieks jeugd, toen hij zijn familie in Finland bezocht. ‘De natuur in het oosten van de Verenigde Staten lijkt ook veel op die van Scandinavië.’

Het is opvallend hoe Kriek wederom verhalen heeft gekozen die zich in het verleden afspelen, met name de negentiende eeuw: ‘Oude kostuums, oude huisjes, paard en wagen, dat soort historische dingen vind ik leuk en dankbaar om te tekenen. Het is deels ook romantiek, het roept een barokke en gothic achtige sfeer op. Aan het tekenen van een verhaal dat zich afspeelt in een vinexwijk in Almere zou ik geen lol beleven,’ zegt hij met een glimlach.

in-the-pines-boshut

Strips en muziek vormen een interessant huwelijk. Op de bijgevoegde cd zijn de murder ballads uit de striproman opgenomen, uitgevoerd door de Blue Grass Boogiemen. Kriek zingt op drie tracks mee en speelt in zijn vrije tijd ook in een band. ‘Ik vind het heel leuk om mijn vrienden te zien. Ouwehoeren in de kroeg vind ik ook gezellig, maar samen iets doen vind ik het allerleukste. Vandaar de band. Overigens ken ik eigenlijk geen enkele striptekenaar die niet iets met muziek te maken heeft. Als ze al niet in een band zitten, weten ze ontzettend veel van muziek. Strips maken is een solitair bestaan en muziek is je vriend als je uren aan het tekenen bent. Leren tekenen verhoudt zich ook wel een beetje met het leren van een instrument. Dat is ook iets dat je door de jaren heen in je eentje perfectioneert.’

Erik Kriek. In the Pines: 5 Murder Ballads
(Nawoord: Jan Donkers) Scratch Books

Dit interview is geschreven voor en gepubliceerd in de VPRO Gids #9 (2016).

Categorieën
Film

Star Wars avond in de Melkweg

7 oktober komt de Star Wars special van Schokkend Nieuws uit. Daarom is er op 7 oktober in Melkweg Cinema een hele Star Wars-avond gepland met Star Wars-trailers op 35mm, reclamefilmpjes en rip-offs!

Schokkend Nieuws #116 wordt een extra dikke Star Wars-editie vol essays, beschouwingen en exclusieve foto’s van de première van Star Wars in Nederland in 1977. En, jazeker, Mark Hamill en Carrie Fisher waren daarbij! Ik vind in ieder geval de cover al prachtig, getekend door tekenmeester Erik Kriek die een enorme fan is van de filmsaga. Kijk maar eens hoe tof hij geworden is:

Schokkend_nieuws_star_warsBezoekers van de speciale avond in de Melkweg Cinema krijgen bij binnenkomst uiteraard een gratis exemplaar van deze verzamelaarseditie. Daarna vertoont Roloff de Jeu een uur lang trailers op 35mm, reclamefilmpjes van Star Wars-speelgoed, re-release trailers en rip-off trailers: van Flash Gordon, via de 35mm-trailer van Revenge of the Jedi, zoals Return of the Jedi eerst heette, naar The Last Starfighter.

Aan het einde van de avond toont De Jeu een aflevering van Battle of the Planets op 16mm. De originele serie is uit 1972, maar het enorme succes van de ruimtesaga van George Lucas in 1977 deed de distributeur besluiten de serie naar Amerika te halen en er een R2-D2-achtig robotje aan te voegen. Overigens is de animatieserie in Nederland uitgezonden onder de titel Strijd der Planeten.

battle_of_the_planetsRoloff de Jeu is film- en Star Wars-verzamelaar en samensteller van de tentoonstelling Collecting the Force in het Geoffrey Donaldson Institute in Noord-Scharwoude. In de foyer van de Melkweg krijg je daar een klein voorproefje van, maar je kunt ook even de blogpost lezen die ik over de opening van de tentoonstelling schreef.

Star Wars: Schokkend Nieuws #116 – The Blast Off!
7 oktober 2015
Melkweg Cinema
Lijnbaansgracht 234 A, Amsterdam
Kaartjes

Categorieën
Fotoblog

Krieks posterontwerp

kriek_afffDit is het origineel van Erik Kriek’s affiche voor het Amsterdam Fantastic Film Festival (editie: 2000). Volgens Jan Doense, die deze prachtige illustratie aan zijn muur heeft hangen, wijkt deze versie iets af van de latere poster. De vrouw had namelijk nog een hand op haar schouder, wat de man een mysterieuze derde hand geeft. Of zou die hand van iemand of iets anders geweest zijn?

Categorieën
Strips

Gay Pride volgens Erik Kriek

Dit weekend is het Gay Pride in Amsterdam. Gelukkig, want het is nog steeds nodig om mensen te laten weten dat er niks mis is met homoseksueel zijn. Er zijn nog te veel religieuze dwaallichten in de wereld die niet precies snappen wat naastenliefde inhoudt.

Meestal vind ik de Gay Pride te druk om er te gaan kijken, maar ik vind het prima natuurlijk dat er een feestje wordt gegeven om seksualiteit te vieren en de homo’s een hart onder de riem te steken. We moeten de domme homohaters laten zien dat ze verkeerd zitten en een vrolijke en kleurrijk bootoptochtje door de grachten van Amsterdam is daar een goede methode voor.

Stripmaker en illustrator Erik Kriek maakte deze strip over de gay pride voor NRC Next in 2006. Hij deelde hem vandaag op Facebook en ik vind hem nog steeds tof en relevant, dus plaats ik hem ook even hier. (Met toestemming van de maker uiteraard.)

gaypride_erik-kriek

Categorieën
Strips

Scratch Books wil mooie strips gaan uitgeven

Tekenaars Guido van Driel, Craig Thompson, Robert Crumb, Erik Kriek, Ever Meulen, Joost Swarte, Typex en Henning Wagenbreth hebben een nieuwe uitgever gevonden namelijk Scratch books. Hansje Joustra, tot voor kort de man achter Oog & Blik, is de uitgever.

Als je in de huidige stripmarkt een nieuwe uitgeverij opricht om graphic novels uit te geven, heb je lef. Scratch Books gaat zich richten op het uitgeven van kwalitatief hoogwaardige en goed verzorgde boeken. Daar is in Nederland en België grote behoefte aan, aldus Wiebe Mokken, oprichter en directeur van Scratch. Mokken tegenwoordig CEO van MMIT, een bedrijf dat actief is datamanagement, had vroeger een stripwinkel aan de Zeedijk. Tekenaar Joost Swarte is bij de uitgeverij betrokken als adviseur. Vandaag kreeg ik een video toegestuurd waarin de heren Joustra, Swarte en Mokken het een en ander toelichten.

Veel van de auteurs van Scratch zijn afkomstig uit het fonds van Oog & Blik/De Bezige Bij, waar Joustra tot voor kort werkzaam was. Scratch hoopt binnenkort meerdere auteurs aan te trekken.

Nu vind ik het maken van mooie strips een nobel streven, en gun ik deze nieuwe uitgeverij alle succes, maar volgens mij is een van de reden dat er van veel graphic novels weinig exemplaren worden verkocht juist het probleem dat er een flink prijskaartje aan hangt. Als je je toch al door de crisis aangetaste salaris gaat uitgeven, wil je dan op de gok een graphic novel kopen van pakweg dertig of veertig euro? Nu weet ik natuurlijk niet of de boeken van Scratch zo veel gaan kosten maar dat is toch wel weer veel hardcover stripromans nu voor in de winkel liggen.

Verder ben ik het met Swarte eens dat er goed gekeken moet worden of Nederlandse strips ook in het buitenland kunnen worden uitgegeven. Stripmakers als Erik Kriek en Marcel Ruijters doen het bijvoobeeld goed in het buitenland en richten zich vooral op die markt. Bart Nijstads graphic novel Muggen vond eerst een uitgever in Polen. De Nederlandse versie van zijn boek verschijnt dit weekend bij Uitgeverij Xtra. Wordt de Nederlandse markt secundair? Het zou goed kunnen dat Nederlandse stripmakers zich in de toekomst eerst bekommeren om een Engelstalige editie van hun boek en dat de Nederlandstalige editie, als die er dan al komt, bijzaak wordt.

Maar goed, we gaan het zien. Scratch verwacht de eerste titels in oktober uit te brengen. Het eerste album wordt De piraat en de apotheker van de Duitse tekenaar/ontwerper Henning Wagenbreth.

Categorieën
Spidey's web Strips

Spidey’s web: Spider-Man door Moebius

Hoewel Moebius naar mijn weten nooit een Spider-Man-verhaal tekende, heeft hij de muurkruiper wel geportretteerd.

Namelijk in deze poster:

spider-man-moebiusDe poster is onderdeel van een serie uit 1990 waarin Moebius personages uit het Marvel universum portretteerde. De Franse striplegende, die in 2012 overleed, heeft samen met Stan Lee wel een verhaal gemaakt over the Silver Surfer. Ook tekende Moebius deze Spidey-cover, een herprint van Amazing Spider-Man (Vol 1) #102:

spider-man cover moebiusDe afbeeldingen doen me fantaseren over hoe een compleet verhaal door Moebius (Jean Giraud) er uit zou hebben gezien. Hij was bij uitstek een tekenaar die goed uit de voeten zou kunnen met aan de enerzijds de fantastische elementen uit de Spider-Man-verhalen en anderzijds de juist zeer realistische en dagelijkse kanten ervan. Beide aanpakken werden immers gerepresenteerd door de man zelf. Het fantastische door zijn alter ego Moebius en de meer realistische weergave van de wereld door Jean Giraud. Ik had graag een avontuur met Spider-Man en Doctor Strange in de hoofdrol gezien, waarbij Moebius lekker los had kunnen gaan op de magische zaken en vreemde dimensies waar Strange doorgaans mee te maken krijgt.

Het web staat vol met illustraties van tekenaars die zich (nog) niet aan een Spider-Man verhaal hebben gewaagd maar die bijvoorbeeld wel gevraagd worden op beurzen om het Webhoofd te tekenen. Daarnaast zijn er natuurlijk veel tekeningen van amateurs te vinden. Dat roept bij mij de vraag op hoe Spidey eruit zou zien als Nederlandse tekenaars met hem aan de slag zouden gaan. Hoe ziet een Spider-Man eruit getekend door Erik Kriek, iemand die goed met het superhelden uit de voeten kan, getuige de Gutsman-strips die een smakelijke parodie op het genre zijn. Of een Spidey door Gerben Valkema, die sowieso zeer bekwaam is in het maken van pastiches van bekende stijlen, zoals hij onder andere bewees met het Bommel-verhaal dat hij tekende. En wat te denken van een Spidey door Romano Molenaar, Flo de Goede, Fred de Heij en Barbara Stok?

We weten wel hoe de Spider-Man van Minck Oosterveer er uit ziet. Die tekende in 2011 een aflevering van Spider-Island: Deadly foes.

Mochten Nederlandse illustratoren zich geroepen voelen hun interpretatie van Spider-Man te delen, dan beloof ik die hier te publiceren. Ik ben vooral benieuwd naar Spidey in typische Hollandse situaties en decors. Ach, een stripjournalist mag soms toch ook gewoon dromen?

Categorieën
Strips

De slechte positie van Nederlandse stripmakers

bns_logo

De Beroepsvereniging Nederlandse Stripmakers (BNS) is aardig actief de laatste tijd. Recent werd de site verfrist met een nieuwe layout en meteen is men druk begonnen met bloggen. Deze week publiceerde de BNS een eigen onderzoek over de positie van stripmakers in Nederland. De resultaten daarvan bevestigen vooral wat allemaal al wisten, maar het is goed om dat eens zwart op wit te hebben. Bottom line: als je geld wilt verdienen, kun je maar beter geen strips maken. Heeft de strip in Nederland nog toekomst?

Voor het onderzoek zijn in totaal 172 professionele stripmakers uitgenodigd voor deelname. Dat is inclusief de 91 bij de beroepsvereniging aangesloten leden. Uiteindelijk heeft 55% van alle aangeschreven stripmakers het onderzoek ingevuld. Het bestuur van de BNS schat dat er in Nederland ca. 200 stripmakers actief zijn. Dit lijkt mij een realistische schatting.

Even kort de conclusies op een rij:

– Lage opbrengsten voor de maker
– Afnemende vraag vanuit de markt/opdrachtgevers
– Geringe publicatiemogelijkheden
– Klein taalgebied met kleine oplagen voor boeken en albums
– Het beroep is tijds- en arbeidsintensief terwijl passende honorering of compensatie meestal ontbreekt
– Afnemende publieke belangstelling en media-aandacht

Bron: stripmakers.nl
Bron: stripmakers.nl

Over dat laatste had ik wel een vraag aan bestuursvoorzitter Pieter van Cleef, want objectief gezien wordt het beeldverhaal toch geregeld behandeld in de media. Een kleine opsomming: laatst zag ik Fred de Heij nog bij Avro’s Kunstuur, er staan geregeld interviews met stripmakers in de krant of striprecensies zoals die van Joost Pollmann in de Volkskrant. Het radioprogramma De Avonden had ook stripmakers in de uitzending (o.a. Typex). Dick Matena was laatst nog bij de TROS op de radio te horen. Cobra.be interviewt geregeld stripmakers. Twee jaar geleden kwam de VPRO met de serie Beeldverhaal. En in de VPRO Gids staan geregeld artikelen van mijn hand en van mijn collega Oliver Kerkdijk over het beeldverhaal. Daarbij lijken er iedere maand wel boeiende stripblogs bij te komen, dus online heeft het beeldverhaal zeker niet te klagen wat aandacht betreft.

Van Cleef: ‘Deze opsomming laat precies zien waar de pijnpunten liggen: het is vooral geschreven pers (en dan nauwelijks de grote publieksbladen), websites en culturele radiotalkshows op tijden met lage luisterdichtheid. Als oud-persvoorlichter moet ik je helaas zeggen dat dat uit de rolodex ‘leuk-als-je-nog-tijd-over-hebt’ komt. De frequentie en impact is veel te laag. Optredens bij Kunstuur of zo’n TROS ontbijtshow is juist waar je naartoe wilt en dat gebeurt te weinig.’

Hoe gaat de BNS eigenlijk de resultaten van het onderzoek vertalen naar actie? Van Cleef: ‘Met de meest opvallende uitkomsten gaan we als eerste aan de slag: dat zijn de beroepspraktijk van de stripmaker zelf (documenten, gebruiksrechten, auteursrechten, juridische zaken, administratie) en de vaak merkwaardige contractbepalingen van uitgevers. Communicatie en publiciteit is vorig jaar al ingezet en daar gaan we nog steviger mee door met o.a. het YouTube-kanaal en geplande evenementen.’

Op het YouTube-kanaal staat sinds kort een aankondiging van een reeks interviews geproduceerd door de BNS, waarin Kees de Boer aan het water met wat wijn zijn collega’s ondervraagt, toepasselijk ‘Stripmakers Drinken Wijn Aan Het Water’ getiteld. Hoewel dat nu niet meteen een titel zal zijn die een groot publiek trekt buiten de stripwereld, vermoed ik. Wel ben ik erg benieuwd naar deze gesprekken.

Het is fijn om te zien dat de BNS met interessante initiatieven komt en ondertussen zijn er genoeg andere projecten om de strips onder de aandacht te brengen bij een algemeen publiek, zoals de buurtkrant Wat Wil West bijvoorbeeld die in geheel Oud-West wordt verspreid. Ondertussen weten Nederlandse stripmakers ook steeds vaker een uitgever te vinden in het buitenland. Zie onder andere dit video-interview dat ik met Erik Kriek voerde laatst, en de strips Ype + Willem en Help me, Rhonda, die beiden een Franse uitgever gevonden hebben.

Marcel Ruijters in actie in Angouleme. Foto: De Rustige Ruben Steeman.
Marcel Ruijters in actie in Angouleme. Fotograaf mij onbekend.

Wat het effect precies zal zijn van de reis naar stripfestival Angoulême dit jaar, waarbij de Nederlandse delegatie onder leiding van schaduwintendant Gert Jan Pos iedere dag nieuwe posters door de stad ophing, is nog niet te voorspellen, behalve dan dat de stripmakers zich prima hebben vermaakt, als ik de blogposts en facebookberichten mag geloven. Het recente Gala van het stripboek heeft wellicht wat persaandacht opgeleverd, toch is het nog maar de vraag of je met zo’n avond meer mensen naar de stripwinkel krijgt. Daarbij was niet de hele stripwereld uitgenodigd, wat zo’n feestje dan weer in de categorie ‘beetje jammer’ plaatst en de saamhorigheid in de sector geen dienst bewijst.

Nichemarkt
Ondanks alle goed bedoelde initiatieven mag je je ook afvragen of we niet gewoon moeten accepteren dat strips als medium net zo’n nichemarkt is als bijvoorbeeld poëzie en dat er in de toekomst niet veel lezers bij zullen komen. Je kunt mensen wel beeldverhalen onder de neus wrijven en laten zien hoe rijk dit medium is, maar soms willen mensen er gewoon niet aan beginnen. Gaan mensen opeens de stripwinkel in omdat ze een gratis stripkrant in de bus hebben gekregen?

Hoe denk jij daar eigenlijk over, beste striplezer? Moeten we accepteren dat de strip vooral een klein publiek trekt, of weet jij nog intrigerende manieren om het bereik te vergroten?

Categorieën
Daily Webhead Strips Video

Daily Webhead Video: Krieks Murder Ballads

Het werk van Erik Kriek geeft me altijd veel leesplezier en op persoonlijk vlak mag ik de sympathieke stripmaker & illustrator ook graag. Daarom toog ik een paar weken geleden voor de derde keer naar zijn atelier om hem te interviewen.

kriek_lovecraft_webIk wilde graag weten hoe het met zijn Lovecraft-boek is gegaan. Erik vertelt in de video ook over zijn nieuwe project: strips losjes gebaseerd op zogenoemde Murder Ballads. Uiteraard laat hij daar ook het een en ander van zien. Tot mijn grote verbazing onthult Kriek ook dat het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie zijn subsidieaanvraag voor dit project heeft afgewezen. Gekkenwerk natuurlijk, want Kriek is een van de beste striptekenaars van Nederland en zijn boek vol Lovecraft verstrippingen is een succes in binnen- en buitenland. Maar goed, hetzelfde overkwam Fred de Heij, die dit jaar de Stripschapprijs krijgt en toch ook geen kleintje in de Nederlandse stripwereld is. Ik begijp Eriks mineurstemming aan het einde van ons gesprek dan ook goed.

Overigens gaat het boek In the pines heten. Oftewel Onder de sparren.

Categorieën
Spidey's web Strips Video

Spidey’s web: GI Joe versus Spider-Man

spiderpop
Mego Spider-Man

Sommige mensen denken dat mijn huis vol staat met Spider-Man-spullen, maar dat valt wel mee.

Goed, mijn Spider-Man strips nemen een hoop plankruimte in beslag, dat geef ik zonder probleem toe. Maar Spider-Man beeldjes heb ik eigenlijk niet. Ik heb nog wel een Spider-Man poppetje in de kast staan die ik als kind voor Sinterklaas heb gekregen. Eigenlijk heb ik al mijn Spidey speelgoed van anderen gekregen.

Zoals deze Spider-Man pop van fabrikant Mego die ik vorig jaar van Erik Kriek kreeg toen ik hem voor de VPRO Gids interviewde. Mego Spidey bewaakt de stripcollectie tegenwoordig. Mego maakte indertijd, we spreken over de late jaren zeventig en begin tachtig ook een Spider-Man Machine tank.

spideypoppetje_2Dit kleine Spider-Mannetje kreeg ik samen met Jack Skellington van een vriendin van me die in Thailand geweest was. Die twee heb ik indertijd nog gebruikt om een paar onsuccesvolle fotostripjes mee te maken op Mike’s Webs. Verder doe ik niet veel met die dingen, spelen met speelgoed ben ik wel ontgroeid. Sommige mensen weten echter nog goed gebruik te maken van hun Spider-Man speelgoed. Zoals de mensen achter Losman productions. Ik zeg mensen, maar voor hetzelfde geld is het gewoon een eenzame animator die deze dingen maakt. Inmiddels zijn er drie van dit soort stop-motion animatiefilms door Losman gemaakt en ik vind ze erg vermakelijk.

Wat gebeurt er als je je oude GI Joe poppetje weggooit omdat je net een Spidey poppetje cadeau hebt gekregen? Dan wordt het matten natuurlijk, want Joe laat zich niet zo maar aan de kant schuiven.

Je raadt het wellicht al: ook dit soort leuke fanfilms zullen ter spraken komen tijdens mijn Spider-Man lezing op 15 november op het KLIK Amsterdam Animation Festival.

Tot vrijdag 20.oo uur?

Categorieën
Strips

Een interessante avond over comics & strips

Donderdagavond 13 juni waren er aardig wat stripliefhebbers komen opdagen op de Comics & Strips bijeenkomst van Shop Around. De grote zaal van Pakhuis de Zwijger zat vol in ieder geval. In het publiek stripfans en -makers.

spekkie big
Spekkie Big vindt het leuk.
Affiche getekend door Erik Kriek.
Affiche getekend door Erik Kriek.

De avond begon wat in mineur toen Maaike Hartjes en Marc van der Holst werden geïnterviewd door Han Peekel. Hartjes vertelde dat je als stripmaker vooral van subsidies moet leven, want van het verkoop van je albums moet je het zeker niet hebben. Als je als tekenaar een boterham wil verdienen, moet je dat als illustrator doen. Van bijvoorbeeld infographics. ‘Infographics zijn kut!’ riep Marc uit. ‘Je gaat toch geen kutinfographics tekenen voor kutbedrijven!’. Van der Holst, die als undergroundtekenaar vooral bekend is van de strip Spekkie Big, vertelde niet voor het geld strips te maken. Eigenlijk was geld verdienen door strips te tekenen een concept dat nog nooit in hem was opgekomen.

Erik Kriek gaf een presentatie van zijn tekenwerk en toonde alvast een voorproefje van zijn nieuwste project: een reeks korte verhalen losjes gebaseerd op songteksten: Murderballads.

Han Peekel ging staan op de nostalgische zeepkist en vertelde over hoe het vroeger was, namelijk toen het televisieprogramma Wordt Vervolgd nog op de buis kwam. ‘Niemand had het succes verwacht, maar na de eerste uitzending kregen we 100.000 briefkaarten met het antwoord op een beetje suffe prijsvraag,’ vertelde Peekel. ‘De dag erna kregen we er nog eens 100.000.’ Peekel is jaren lang bezig geweest om Wordt vervolgd weer op de buis te krijgen, maar die pogingen zijn allemaal mislukt. Ik denk ook dat het nu meer het tijdperk is van programma’s als Beeldverhaal. En er zijn natuurlijk duizenden stripfans wereldwijd die vlogs opnemen om over het beeldverhaal te praten.

wiske_vermistNa de pauze was het mijn beurt. Ik las een column voor over het sterven van striphelden. Als voorbeeld had ik Amoras, de nieuwe serie van Suske & Wiske die zwaar gepromoot werd door onder andere de dood van Wiske aan te kondigen. Mijn held Peter Parker is natuurlijk ook meerdere malen al ‘vermoord’ door de schrijvers en marketingafdeling van Marvel, dus daar heb ik het ook nog even over gehad.

Het panel van boekverkopers Klaas Knol (Lambiek), Jitse Verwer (ABC) en uitgever/redacteur Mara Joustra (Oog &Blik) eindigde gelukkig met een positievere boodschap. Verwer vertelde dat er een heel divers publiek op de strips afkomt, maar dat de lezer wel kwaliteit verwacht. Hij pleitte er dan ook voor dat uitgevers vooral mooie boeken moeten uitgeven en de rotzooi maar moeten vergeten. Nu er crisis heerst is de consument kritischer dan ooit.
Toen Peekel aan het trio vroeg of de strips nog toekomst hebben, riepen ze tegelijk uit volle borst ‘Ja!’. Dat je het even weet.

Joost Swarte sloot de avond af met een uiteenlopende presentatie van zijn illustratie- en stripwerk. Ook toonde hij wat illustraties van zijn voorbeelden.

Tussen de presentaties door speelde de band The Vagery een nummer. Mensen die DWDD kijken zouden de band daarvan kennen, want daar mogen ze zo nu en dan 1 minuutje spelen. Ik vind ze langer dan 60 seconden beter klinken.

Was het een leuke avond? Ja, ik vond van wel. Er heerste een goede, ietwat jolige sfeer in de zaal en het programma was divers. Al valt er nog veel meer te bespreken over het beeldverhaal. Er moet dus maar snel nog zo’n avond komen.

Omdat ik nergens nog een verslagje online kon vinden heb ik zelf maar iets geschreven. Mocht je iets vinden over de betreffende avond, laat het dan weten via het reactieformulier. Alvast bedankt!