Donderdag promoveert Dan Hassler-Forest met zijn proefschrift ‘Superheroes and the Bush Doctrine: Narrative and Politics in Post 9/11 Discourse’.
Fotomontage van Brandon Routh als Superman voor een Amerikaanse vlag.
Hassler-Forest is onderzoeker en docent Engelse taal en cultuur en geeft ook lessen over de graphic novel aan de UvA.Volgens zijn onderzoek ondersteunen superheldenfilms die tijdens het presidentschap van George W. Bush verschenen impliciet diens beleid en liggen conservatieve waarden aan hen ten grondslag.
Aan de ene kant kan het succes van iconische figuren als Batman, Superman en Spider-Man gekoppeld worden aan hun herkenbaarheid, maar superhelden worden ook sterk geassocieerd met Amerikaanse politiek en ideologie. Hun opmars in de periode 2002-2008 moet daarom ook bezien worden vanuit hun ideologische inhoud en de manier waarop het genre is verbonden aan de Amerikaanse cultuur en geschiedenis, aldus het proefschrift van Hassler-Forest.
De onderzoeker was de afgelopen dagen vaak in het nieuws om over zijn onderwerp te praten. In de NRC gaf hij het volgende voorbeeld uit Superman Returns:
“Je zou denken: Superman gaat het conflict in het Midden-Oosten oplossen”, aldus Hassler-Forest. “Maar wat doet-ie? Hij gaat achter bankrovers aan. Zoals Umberto Eco al schreef: Superman houdt zich bezig met de symptomen, maar pakt nooit de onderliggende problemen aan.” Wel ziet Hassler-Forest de film als een manier om met het trauma van 9/11 om te gaan. In de film voorkomt Superman dat een vliegtuig in een vol stadion crasht – opnieuw een ramp, maar deze keer is er de superheld.
Dat Superman, de grootste padvinder onder de superhelden, conservatief is staat als een paal boven water. Hij strijdt immers voor Truth, Justice in the American Way. Ook de films over Iron Man hebben volgens Hassler-Forest de boodschap dat een oerconservatieve, hoogtechnologische en steenrijke supermacht op orde op zaken kan en moet stellen. Ook Bruce Wayne zou dit idee volgens hem belichamen. Uit De Volkskrant: ‘Waarom is Bruce Wayne Batman? Omdat hij enorm rijk is, vrijgesteld, technisch superieur en blank. Hij komt nu en dan uit zijn villa om in te grijpen.’
Ouderwetse rolverdeling
In het stuk in NRC wijst de onderzoeker erop dat de rolverdeling tussen de seksen in de wereld van Iron Man een klassieke is: ‘In Iron Man heeft de mannelijke held een natuurlijke affiniteit met technologie en heeft zijn vrouwelijke assistente een verzorgende rol.’
De uitspraken bieden stof tot nadenken, maar vragen ook om toetsing. Ik ben dan ook erg benieuwd naar het proefschrift van Hassler-Forest en kom er vast nog op terug zodra ik de tekst gelezen heb. Ik kijk al een aantal jaar met veel interesse naar stripverfilmingen en superheldenfilms in het bijzonder.
In 2003 studeerde ik af aan de UvA met mijn scriptie over stripverfilmingen. Hierin onderzocht ik de films Spider-Man, Batman (van Tim Burton) en Hulk. Mijn vraagstelling ging echter niet over de onderliggende ideologie, maar over hoe de vertaling van strip naar film verloopt. Ik onderzocht welke elementen vertaald kunnen worden en welke moeten worden aangepast om een superheldenstripverhaal geloofwaardig op het witte doek te brengen.
Ik kijk met veel plezier terug naar het schrijven van mijn scriptie: ik vond het heerlijk om zes maanden ondergedompeld in de superheldenstrips en – films te zijn en erover te schrijven. Ook heb ik in de loop der jaren vaak genoeg gebruik van de teksten uit mijn scriptie kunnen maken.
(Met dank aan Abel Schoenmaker die me op het promotieonderzoek wees.)
Vrijdag 10 december geef ik een college over Spiderman op de opleiding Comic design op ArtEZ in Zwolle.
Sytse van der Zee vroeg of ik een gastles vaktheorie wilde geven voor tweede en derdejaarsstudenten van de stripmakeropleiding Comic Design. Ik heb toen voor Spiderman als onderwerp gekozen, want wat is er nou leuker dan twee uur lang met studenten praten over een van je favoriete striphelden? Daarbij valt er een hoop te vertellen over een personage dat al bijna 50 jaar bestaat en waar honderden verhalen over gemaakt zijn.
Strips en stripfiguren verdienen het om bestudeerd en besproken te worden. Will Brooker is bijvoorbeeld gepromoveerd op Batman en schreef het dikke boekwerkBatman unmasked: Analyzing a Cultural Icon (2000). In deze boeiende studie onderzoekt hij hoe Batman in de loop der jaren is aangepast aan de tijdsgeest.
Vrijdag staat het webhoofd dus centraal. Aan de hand van dit personage zal ik enkele thema’s behandelen, waaronder de Amerikaanse comicsindustrie en hoe deze zich verhoudt tot de strip in Europa. Ook ga ik in op wat het unieke nou precies is aan de personages van Stan Lee en zijn tekenaars. Ook zal ik laten zien hoe men Spiderman altijd met zijn tijd heeft laten meegaan en welke narratieve problemen dit heeft opgeleverd.
Laatst werd me gevraagd of ik Amazing Spider-Man #1 zou kopen als ik heel rijk zou zijn. Nee, was het antwoord. Want wie een originele druk kan betalen, koopt die als investering en niet om te lezen. En strips zijn gemaakt om te lezen. Punt.
Vandaag staat er een artikel in dagblad De Pers met de kop: Een strip? Da’s dan $ 1.500.000. Het stuk gaat in eerste instantie over originele pagina’s en covers die voor grote bedragen van hand tot hand gaan. Maar ook voor gave exemplaren van oude strips is een rijke markt te vinden.
Niet alleen de originele tekeningen, ook gave exemplaren van oude strips worden steeds kostbaarder. Dat maakt strips een bijzonder goede belegging: het aantal liefhebbers is groot, het aanbod van onbeschadigd oud werk beperkt. Er is dan ook een levendige handel in wat vroeger toch vooral kinderlectuur was. Wie op internet gaat kijken, komt talloze sites tegen waarop stripboeken geveild worden.
In maart werd het eerste stripoptreden van Superman in Action Comics #1 nog geveild voor 1,5 miljoen dollar. Nummer 27 van Detective Comics uit mei 1939, waarin Batman voor het eerst werd geïntroduceerd, bracht 1.075.000 dollar op. Maar denk maar niet dat de kopers de strips ook maar lezen. Die blijven veilig ingeseald, zodat er geen zuurstof bij kan, of hoe ze die dingen ook opbergen. Dat beaamt stripuitgever Hans Matla, die rijkelijk geciteerd wordt in het stuk in De Pers, ook: ‘Je ziet dan ook dat sommige strips niet meer van kinderhand naar kinderhand gaan, maar alleen nog van kluis naar kluis. Ergens is dat natuurlijk zonde, zo krijgt bijna niemand ze te zien.’
Investeringsgekte Begin jaren negentig werd menig stripliefhebber gek gemaakt om comics te kopen als investering. Van het eerste nummer van bijvoorbeeld de nieuwe X-men-serie kwamen verschillende covervarianten op de markt. Ik heb toen ook menig zakgeld geïnvesteerd in twee exemplaren van een eerste deel. Een strip om te lezen, de ander om veilig weg te stoppen in de kast. Als ‘investering’ voor later. Onzin. Er verscheen bijna een miljoen exemplaren van een eerste nummer. Sterker nog: van X-men vol 2, #1werden volgens de wikipagina 8 miljoen exemplaren verkocht(!). Niet vergelijkbaar met het schaarse aantal van wat er nu nog van Batman #1 te krijgen is. De investeringsbubbel spatte toen ook snel uit elkaar.
Daarbij: strips moet je gewoon lezen. Daar zijn ze voor gemaakt. Niet om te fungeren als betaalmiddel of als pensioenfonds.
Meesterwerken
Natuurlijk heb ik Amazing Spider-Man #1 wel gewoon in de kast staan. Je bent Spiderman-kenner of niet, maar wel gewoon in een bundel met herdrukken. Het is erg fijn dat uitgeverij Marvel een paar jaar geleden begon met de Essential-serie. Dikke herdrukken in zwart-wit van alle oude comics, zodat je de verhalen ook nu nog tot je kunt nemen. Ik was er indertijd erg blij mee omdat ik de strips nodig had voor mijn scriptie over stripverfilmingen. Sinds 1987 kun je ze ook in kleuren hardcover en softcover krijgen in de Marvel Masterworks-serie. Sinds 2009 is Marvel begonnen met heruitgaven van deze heruitgaven.
Natuurlijk beschouw ik mezelf wel als een stripverzamelaar, maar wel eentje die zijn verzameling leest.
Nico Dijkshoorn is schrijver, dichter en muzikant. En sinds zijn optredens in De wereld draait door een bekend gezicht. ‘Ik heb constant de neiging om te zeggen: het is allemaal wel aardig mensen, maar ik doe ook maar gewoon mijn best.’
Nico Dijkshoorn sleep zijn pen op het internet met columns over Big Brother. Het directe contact met een grote schare lezers smaakte naar meer en sites als Fok.nl en GeenStijl waren en dankbaar podium voor Dijkshoorns vaak venijnige pennenvruchten. Tegenwoordig is hij door zijn optredens als huisdichter van De Wereld Draait Dooreen bekend gezicht. In 2008 debuteerde Dijkshoorn onder het pseudoniem P. Kouwes met de dichtbundel De eerste 1000 gedichten. Zijn eerste roman De tranen van Kuif den Dolder verscheen een jaar later, recent gevolgd door Dijkshoorn, een selectie van zijn beste verhalen, reportages, columns, gedichten en gelegenheidsstukken.
Wat zou je nu doen als er geen internet had bestaan?
‘Ik denk dat ik nu nog steeds in de bibliotheek van Amstelveen zou werken. Dat was een droombaan.’
Waarom heeft het zo lang geduurd voordat je begon met schrijven?
‘Ik heb wel eens wat geschreven toen ik achttien was, maar wat heb je op die leeftijd nou meegemaakt in Nederland? De meeste debutanten schrijven van die adolescente bekentenisliteratuur: je hebt een vriendin, het gaat eens uit. Een enkeling doet dat geniaal, zoals Reve of Claus. Als ik op mijn 23ste fulltime schrijver was geworden zou ik erg zenuwachtig zijn omdat ik tot mijn zestigste er ieder anderhalf jaar een boek moest uitkakken. Dat zou ordinair geld verdienen zijn. Zo’n Arthur Japin geloof ik voor geen meter. Die denkt gewoon: over welk historisch type zal ik nu weer een briljante roman gaan schrijven.’
Wat is daar volgens jou mis mee?
‘Dit is een particuliere mening, maar ik heb weerzin om schrijven als een beroep te zien. Als het gaat om persoonlijke boeken hou ik van een zekere urgentie.’
Dicht op de huid Waarin zit dan de urgentie in jouw teksten?
‘Die zit er nauwelijks, maar ik vind ook niet dat ik tot nu toe een groot werk heb geschreven. Het verhaal ‘Bob houdt het voor gezien’, over mijn zoon bij AZ, dat ook in Dijkshoorn staat, is tot nog toe mijn beste werk. Dat zit het dichtst op mijn huid, want ik durf daarin voor het eerst niet de hele tijd zo schijtlollig te zijn.’
In dat verhaal verliest Bob in twee jaar spelen voor AZ alle lol in het voetballen.
Voetbalt hij weer?
‘Nee, hij raakt echt geen bal meer aan.’
Je publiceert columns in De Pers, Voetbal International en op Nu.nl. Hoe ga je te werk?
‘Ik schrijf mijn columns voor De Pers altijd op donderdagochtend tussen negen en tien. Ik weet van tevoren niet waar ik het over ga hebben. In het begin nam ik nog een onderwerp van de site en koos daar mijn eigen invalshoek bij. De laatste tijd schrijf ik meer, in de goede zin van het woord, Carmiggelt of Martin Bril-achtige stukjes. Daarin probeer ik op een niet heel sentimentele manier iets over mezelf te zeggen. Bijvoorbeeld over het ongemak dat ik ervaar bij het signeren. Het schrijven van een verhaal duurt altijd tien minuten langer dan ik nodig heb om het te tikken. In die tien minuten extra zoek ik uit wie de spits van AC Milan is en gooi ik wat zinnetjes om. De teksten zitten blijkbaar al in mijn hoofd. De Tranen van Kuif Den Dolder schreef ik bijvoorbeeld in tien dagen. Iedere dag een hoofdstuk.’
Is het belangrijk voor je om snel te kunnen schrijven?
‘Ik kan het niet anders. Ik heb een deadline nodig, anders wordt het niets. Men vraagt ook altijd of ik niet bang ben dat er niets komt als ik onvoorbereid bij DWDD zit. Maar dat is juist mijn drive. De angst dat er niets komt zorgt ervoor dat er íets komt. In het begin bereidde ik nog wel eens mijn gedichten in DWDD voor. Dan had ik al wat in mijn hoofd zitten of iets opgeschreven. Dat waren altijd de allerslechtste gedichten omdat ze niets met het moment zelf te maken hadden. ‘
Voor wie schrijf je?
‘Ik was laatst in Nijmegen een van de sprekers: Thomas Rosenboom, Ramsey Nasr, Joost Zwagerman traden ook op. En daar staat Dijkshoorn dan tussen met zijn lulverhaaltje over sierwortelsnijden. Wat me dan enorm ontroert is dat er in de zaal van alles zit: van bouwvakker tot de gesjeesde literatuurstudenten of professoren. Wat ik schrijf raakt kennelijk een hoop mensen. Literatuurvorsers pluizen mijn tekst uit en diezelfde tekst komt bij iemand binnen die een huis staat te sausen. Prachtig vind ik dat.’
Als Dijkshoorn zou moeten kiezen tussen schrijven of muziek maken, is de keuze snel gemaakt: ‘Muziek is mijn kern. De high die ik met muziek maken ervaar is niet met schrijven te vergelijken. Ik voel me tijdens optredens met mijn band veel meer op mijn gemak dan wanneer ik alleen voorlees.’
Andy Kaufman
Sinds zijn eerste stappen op het web houdt Dijkshoorn zijn publiek graag voor de gek, onder zijn eigen naam of als P. Kouwes, de Amsterdamse bouwvakker die alleen kan spellen als hij dicht: ‘Dat is wat ik sinds tien jaar doe: fucken met verwachtingspatronen. Constant met een groot publiek pielen.’
Wat vind je zo leuk aan fucken met je publiek?
‘Ik vergelijk me op geen enkele manier met Andy Kaufman, (een eigenzinnige Amerikaanse komiek die het in de maling nemen tot een kunst verhief – red.) want hij is een soort god voor mij. Toen ik die man ontdekte was ik volledig gevloerd. Ik herkende mezelf in zijn acties, want ik doe dat ook een beetje. Kaufman liet zijn alter ego Tony Clifton naar David Letterman gaan. Letterman dacht dat Kaufman in dat pak zat, maar die zat blauw van het lachen thuis naar de show te kijken terwijl zijn vriend Bob Zmuda voor Clifton speelde.’
Kun je een voorbeeld geven van hoe jij mensen in de maling neemt?
‘Een vergelijkbare situatie – minder briljant, maar toch –op GeenStijl heerste op een gegeven moment de sfeer van “kom niet aan Lee Towers!”. Ik schreef toen in een stuk dat ik van een goede vriend had gehoord dat Towers een collega van de hijskraan had gelazerd omdat die beter kon zingen dan hij. Met een dwarslaesie tot gevolg. En Lee Towers was zo ongevoelig dat hij ’s avonds speciaal voor hem wilde zingen, maar dan wel alleen het nummer ‘You Never Walk Alone’. Dat schreef ik gewoon als geintje. ’s Avonds zag ik op RTL Shownieuws een zwaar geëmotioneerde Lee Towers op het Scheveningse strand dit verhaal ontkennen. Daar kan ik echt een week op vooruit.’
Is P. Kouwes jouw Tony Clifton? ‘Eigenlijk wel. Mensen geloofden echt dat hij een bouwvakker was die schreeuwend en zwetend op een kamertje zat te schrijven. Een deel trapt daar in, dat vind ik wel prettig.’
Wat is voor jou de lol daarvan?
‘Ik heb nooit geprobeerd het GeenStijl-publiek te bedienen. Ik schreef altijd voor de tien à vijftien procent die de grap snapt en dan gierend van het lachen de woedende reacties van die andere gekken leest. Dát is mijn publiek.’
Heeft het fucken buiten internetfora nog wel eens vervelende reacties opgeleverd?
‘Laatst kwam er in Nijmegen een vrouw op me af die zei: “Je bent een vrouwenhater, dat voel ik in al je verhalen!” Daar ben ik dan even echt van in de war.’
Omdat ze een verkeerd beeld van je heeft op basis van je werk?
‘Ja, ik ben er dan niet onzeker over, want ik weet dat ik geen vrouwenhater ben. Ze legde later uit dat ze een interview met mij in de Viva had gelezen. Ik had me voorgenomen om de ergste antwoorden te geven. Dat vrouwen niet kunnen schrijven. Dat soort dingen. Het was een duo-interview met mijn vriendin en ze legde iedere keer uit hoe ik echt ben. Dat als we naar de slager gaan ze anderhalf uur moet wachten omdat ik iedereen laat voorgaan. Maar die vrouw zag het geintje niet. Dat vind ik teleurstellend. Ik vind het fijn als mensen van tevoren denken dat ik een blatende Amsterdammer ben, maar als ze mij dan ontmoeten en hun best een beetje doen, hoop ik dat ze door dat beeld heen prikken en zien dat ik eigenlijk in de kern wel oké ben.’
Dijkshoorn in DWDD. Bron: Vara
Verlegenheid Wat zou je schrijven als je een contactadvertentie voor jezelf zou plaatsen?
Dijkshoorn lacht en denkt even na: ‘Dat is natuurlijk wat pathetisch, maar bij wijze van spreken zou ik dan zeggen: “Houd van mij”. Korter kan ik het niet zeggen. Ik geniet erg van het feit dat de mensen met hulp van die televisie beter begrijpen wie ik nou ben.’
Kun je dat toelichten? ‘Mensen denken dat ik die persoon uit mijn verhalen zelf ben. Maar ik ben eigenlijk een enorme schijterd. Voorheen begon ik niet zomaar tegen iemand te praten als ik een boekwinkel of een platenzaak binnenstapte. Omdat ze nu een blik van herkenning hebben is mijn schroom weg en durf ik makkelijker te vragen of ze een bepaalde plaat hebben. Dat zou ik vroeger nooit gedurfd hebben. Die verlegenheid is dan ook aan het verdwijnen. Mijn televisie-optredens bij DWDD helpen daarin enorm, want wat ik daar doe, dat ben ik. Dus ik heb het idee dat mensen mij beter kennen.’
Het is wel dubbel: aan de ene kant mensen aan de kaak stellen in je gedichten en anderzijds jezelf verlegen noemen.
‘Ik heb constant de neiging om te zeggen: Het is allemaal wel aardig mensen maar ik doe ook maar gewoon mijn best. Ik word ongemakkelijk van verering. Neem deze situatie nou. Dit is een prettig gesprek maar toch is het ongemakkelijk dat je mij hier zo interviewt.’
Batman
Dijkshoorn blijkt een fervent stripliefhebber te zijn, al vond zijn grote verzamelwoede reeds vijftien jaar geleden plaats: ‘Ik heb een waanzinnige comicscollectie thuis staan. Ik heb zestienhonderd strips in anderhalf, twee jaar tijd verzameld. Er zitten zeker 200 bij die heel bijzonder zijn. De Daredevil-reeks van Frank Miller, Hellboy, veel Image comics, alles van Alan Moore. Ik heb ze allemaal gerubriceerd en keurig in hoesjes van zuurvrij plastic gestopt. Op een gegeven moment had ik iets van 23 abonnementen op series bij de stripwinkel. Dat liep helemaal uit de hand. Toen er van The Darkness #11 elf verschillende omslagen uitkwamen, kocht ik ze allemaal. Uiteindelijk had ik geen tijd meer om ze te lezen.’
Wat vind je zo leuk aan strips?
‘Het is een nostalgische trip. Toen ik klein was heb ik nog als Batman over straat gelopen, mijn jas met een drukkertje om mijn nek. Die hele Kees de Jongen-romantiek. Toen ik zes was ben ik samen met oom Wim en mijn vader naar die Batman-film met Adam West geweest. Ze hadden bij de bioscoop een werkstudent ingehuurd als Batman. Ik heb een jaartje of zes gedacht dat ik echt Batman had ontmoet. Dat is voor kinderen net zoiets als Sinterklaas. De stripmakers die ik bewonder zijn allemaal meesters in het vertellen van een verhaal. Briljant kunnen tekenen en dat dan delen voor 2,50. Ik ervaar strips echt als kunst.’
DC Comics bestaat dit jaar 75. Dat laat de uitgeverij natuurlijk niet geruisloos voorbij gaan. Dat doen ze met een paar grote verhalen – waaronder The Return of Bruce Wayne. Je dacht toch niet dat Batman echt dood kon, of wel? Daarnaast beroept de uitgeverij zich op een beproeft concept: variant covers.
Om het 75 jarige bestaan te vieren laten ze enkele prominente stripmakers variant omslagen tekenen van ‘klassieke’ strips. Zo wordt Batman # 700 (een goed getimede mijlpaal) getekend door niemand minder dan Mike Mignola. En het is een mooie cover geworden:
Mignola heeft zich laten inspireren op de cover van Detective Comics #168 uit 1951 getekend door Lew Sayre Schwartz. Een typische jaren vijftig-cover.
In dit nummer werd voor het eerst de oorsprong van The Joker verteld in een verhaal van veteraan Bill Finger:
Batman is tracking down a ten year old case with the help of some class mates. That’s right; Batman is teaching a course on criminology. There are many clues indicating who has done the old crimes, such as a lock of green hair is found and who else but the Joker would be so smart as to create two-way red lenses? Joker’s origin is shown for the first time in this detective comic.
Mijn voorkeur gaat uit naar de eigentijdse en dynamische versie van Mignola.
Deze illustratie is gemaakt door Paul van der Steen en stond in Het Parool van woensdag 14 april bij een artikel over een nieuw type superheld naar aanleiding van de film Kick-Ass.
Ik vind de illustratie van Van der Steen een mooie herinterpretatie van het tekenwerk van John Romita Jr, de tekenaar en co-creator van de strip Kick-Ass. Zie hier het prachtige origineel:
In Het Parool bepleit Bregtje Schudel naar aanleiding van de film Kick-Ass (zie hier mijn recensie) het argument dat superhelden in films steeds kwetsbaarder worden: gewone stervelingen trekken superheldenoutfits aan om het op te nemen tegen schurken zonder superkrachten (respectievelijk in de films Defendor, Super en The Dark Knight, waarin een realistischer en grimmiger Batman wordt getoond.
Ze sluit haar betoog af met de volgende woorden:
Regisseur Matthew Vaugh liet zich in zijn film ongetwijfeld inspireren door de hedendaagse samenleving. In een wereld waar iedereen zich kan ontpoppen tot en superschurk, moet ook iedereen een superheld kunnen zijn. Er zijn immers geen echte superhelden die het voor je doen. Zelfs het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft nu spotjes waarin de burger laks- en lafheid wordt verweten. “Als met great power, great responsibility komt,” vraagt Dave zich af, “komt dan met no power, no responsibility?” Als Kick-Ass bewijst hij het tegendeel.
Food for thought, zou ik zeggen. Kunnen we binnenkort een stel uitgedoste burgerwachten verwachten of zal het in Nederland zo’n vaart niet lopen? Ik neem aan dat een dergelijke actie niet bedoeld wordt in de spotjes van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Opmerkelijk detail: in het stuk van Schudel, noch in de officiële recensie van Fritz de Jong wordt vermeld dat de film Kick-Ass is gebaseerd op de gelijknamige strip. Een vreemde omissie vind ik dat. Ook opmerkelijk is dat dezelfde recensie op de site van Het Parool is geschreven door Bart van der Put.
De limitedserie Spider-Man Noir toont een alternatieve versie van Spiderman. Maar deze versie van Peter Parker rijmt niet met zijn karakter en maakt hem een stuk minder sympathiek.
Het verhaal, zwaar overladen met film noir-invloeden en helden uit pulpverhalen uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw, toont Amerika anno 1933. Iedere ambtenaar in de stad is corrupt en buigt voor misdaadbaas Norman Osborn, de economische crisis waait als een kille wind door de stad en het leven van haar bewoners. Peter Parker is de neef van May en wijlen Ben Parker, socialisten in hart en nieren.
De sfeer en toon van deze comic is duisterder dan die van het gemiddelde Spiderman-verhaal. In Spider-Man Noir krijgt de lezer een andere Peter Parker voorgeschoteld dan dat hij gewend is. Parker is een jongeman vol woede, wiens oom Ben is vermoord door handlangers van Osborn. Ben is levend opgepeuzeld door de Vulture, een van de circus freaks die onder Osborns commando’s opereert.
Schietgraag webhoofd
Natuurlijk is er niets optegen om eens met het idee van een alternatief Spiderman-verhaal te spelen. De Ultimate Spiderman-reeks van Brian Michael Bendis mag immers als geslaagd worden beschouwd, maar daar is Peter in de basis hetzelfde gebleven.
In tegenstelling tot de standaard-Peter Parker is de Noir-versie in staat mensen te vermoorden en loopt hij rond met het dienstwapen van Ben, zelfs al heeft hij op wonderbaarlijke wijze de evenredige krachten en snelheid van een spin gekregen na de beet van een magische achtpoter. Pas wanneer Parker in kostuum op zijn vingers wordt getikt door zijn tante, laat hij het doden van schurken voor wat het is.
Het is een vreemde twist om Peter Parker, toch meestal een aardige jongen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel, zo te zien handelen. In het oorspronkelijke Spiderman-verhaal voelt Peter zich schuldig als zijn oom wordt vermoord door een inbreker die hij een paar dagen ervoor makkelijk had kunnen tegenhouden. De Peter uit de noir-wereld handelt uit wraak, niet uit schuld. Een geheel ander motief en dat maakt Spiderman minder sympathiek. Sterker nog: door in een tegenstander dood te schieten wordt het webhoofd precies de misdadiger die Jonah Jameson altijd al in hem zag.
Eigenlijk lijkt de wraakzuchtige versie van Spiderman wel wat op Batman, die in de eerste comics ook met een pistool rondliep totdat de makers vonden dat dit niet klopte met zijn oorsprong: Bruce Wayne zou door de moord op zijn ouders nooit in staat zijn een ander van het leven te beroven.
Politiekgekleurd
Ook heeft Parker een duidelijk rood tintje gekregen: ‘If those in power can’t be trusted, it’s the responsibility of the people to remove them.’ Da’s toch een beetje anders dan het credo: ‘With great power, must also come great resposibility’ – de kern van Peters Spiderman-schap.
Verwacht ook geen kleurrijk kostuum: in de sobere jaren van crisis draagt Spiderman een zwartmasker met een bril en een lange donkere overjas. Wederom verliest het webhoofd daardoor een deel van zijn charme.
Wat de vier delen van de limitedserie eruit doet springen is het strakke tekenwerk van Carmine Di Giandomenico en sfeervolle inkleuring die vooral uit aardkleuren bestaat en schaduwtinten. Het verhaal, geschreven door de Britse schrijver David Hine en Fransman Fabrice Sapolsky is adequaat maar niet heel erg opzienbarend.
Batman by gaslight
Marvel lanceerde eind 2008 naast Spiderman een paar andere Noir-titels van hun personages, waaronder Daredevil, Luke Cage, Punisher en X-Men. Op dit moment loopt het vervolg op Spiderman Noir: Eyes Without a Face.
Overigens zijn alternatieve versies van superhelden niet nieuw en Spidey’s Noir-avontuur doet dan ook sterk denken aan het Elseworld-verhaal Gotham by Gaslight, waarin Batman het in de negentiende eeuw opneemt tegen Jack the Ripper. Al was dat verhaal van schrijver Brian Augustyn en Mike Mignola aanmerkelijk beter, waarschijnlijk omdat er minder gesleuteld hoefde te worden aan het Batman-concept. Sterker nog: de legende van Jack the Ripper werd heel effeciënt in de oorsprong van Batman geschreven.
Het is soms erg balen dat New York niet naast de deur ligt. Op dit moment is er namelijk een retrospectief van filmmaker/kunstenaar Tim Burton te zien in the Museum of Modern Art (MoMa). Behalve schilder- en tekenwerk van deze bijzondere filmmaker, zijn er ook props te zien van zijn films. Zoals maskers van Batman Returns en het bij elkaar geraapte sm-pakje van Edward Scissorhands.
Gelukkig biedt internet in dit soort gevallen uitkomst. Behalve filmregisseur en animator/tekenaar is Burton producent en conceptueel artiest, fotograaf en schrijver van fictie. Een duizendpoot die van zijn eigen gothicachtige sprookjeswereld een niche heeft gemaakt binnen de wereld die Hollywood heet.Gelukkig biedt internet uitkomst. In dit geval was de redactie van MTV online zo vriendelijk om foto’s van de expositie online te zetten. Natuurlijk is dat niet hetzelfde als zelf met je neus tegen het glas gedrukt staan, of zelfs stiekem de oortjes van het Batman-masker aan te raken als de suppoost even niet kijkt, maar ik moet het er maar mee doen op dit moment. Toch, MoMa heeft twee video’s op hun site staan die een ieder die nieuwsgierig is naar Burtons werk een introductie geeft. In onderstaande video vertelt Burton dat hij door het zien van de expositie weer vernieuwde energie heeft gekregen; dat zijn inspiratie komt van het Duits expressionisme en de sciencefiction films van George Méliès. Opmerkelijke uitspraak is dat The Omega Man met Charlton Heston een van zijn favoriete films is! Ook vertelt hij waarom hij in zijn tijd bij Disney zwartwit gestreepte sokken droeg. Kennelijk zorgde dit design ervoor dat hij zich meer geaard en rustiger voelde. Het design komt trouwens vaak voor in de artdirection van zijn films. Vooral in Beetjejuice, een van zijn vroegere films, en de animatie The Nightmare before Christmas zien we de zwartwit-strepen veelvuldig terugkomen. De video bevat ook veel voorbeelden van Burtons tekenwerk.
De trailer van de expositie:
Nog meer zin in Burton? Een interviewer van MTV ondervroeg de kunstenaar kort. De video daarvan is hier te zien. Ook is van het retrospectief een aardig boek verschenen. De expositie loopt van 22 november tot 26 april, dus wie weet ben je rond die tijd nog in de Big Apple om fysiek de wereld van Burton binnen te wandelen.
Dinsdag 13 oktober is het 20 jaar geleden dat Tim Burtons Batman in de Nederlandse bioscoop in première ging. In de Verenigde Staten kwam de film in de zomermaanden uit en werd een megahype. Zelfs in de vaderlandse Kalverstraat liep men in Batman- en Joker T-Shirts rond. Hier enkele opmerkelijke feiten.
1. Regisseur Tim Burton noemt zichzelf geen stripfan omdat hij als kind nooit wist welke tekstballon hij als eerste diende te lezen. Daarom vond hij de strip The Killing Joke wel goed omdat daarin de volgorde meteen duidelijk is.
2. Toen bekend werd gemaakt dat Michael Keaton Bruce Wayne zou spelen kreeg filmmaatschappij Warner Bros. 50.000 boze brieven van de fans. Ze waren bang dat de film met Keaton, die voornamelijk komische rollen had gespeeld, net zo flauw zou worden als de tv-serie uit de jaren zestig.3. Acteur Michael Keaton heet eigenlijk Michael (John) Douglas. Omdat Hollywood er daar al eentje van had heeft hij zijn naam veranderd.
4. Production Designer Anton Furst kreeg een Oscar voor het ontwerp van Gotham City. Hij pleegde zelfmoord in 1991.
5. Burton vindt dat de Prince-songs, speciaal geschreven voor de film, niet goed in Batman passen en deze teveel in een specifieke tijd plaatsen.
6. Net als Star Wars werd Batman opgenomen in de Pinewood Studio’s in Engeland om kosten te drukken.
7. Tijdens de opnames ontmoette Burton de Duitse schilderes Lena Gieseke en trouwde met haar in februari 1989.
8. Actrice Sean Young was eerst gecast als Vicki Vale. Toen ze bij repetities van een paard af viel en gewond raakte werd ze vervangen door Kim Basinger
.9. Toen Burton Michelle Pfeiffer had gecast als Catwoman voor Batman Returns kwam Young in Catwomankostuum langs op zijn kantoor omdat ze vond dat zij de rol verdiende.10. In tegenstelling tot de stripversie, is het de jonge Joker die de ouders van Bruce Wayne vermoordt in de film.
Het einde van het jaar staat weer voor de deur en tussen alle eindejaarlijstjes mag natuurlijk het lijstje met beste films van het afgelopen jaar niet ontbreken. Sterker nog: vergeet alle andere lijstjes en vergaap je/knik instemmend/maak je boos om de Top 10 lijstjes van BlogTalk! BlogTalk is een gezamenlijk project tussen verschillende filmweblogs in Nederland en België. Check dus vooral ook de lijstjes op onderstaande blogs:De Ultieme Filmblog;
Popcorn Movieblog; Tagoean;
Atthemovies.web-log.nl; http://shinebox.web-log.nl. Natuurlijk is onderstaand filmlijstje volledig subjectief: het zijn de films die ik dit jaar gezien heb en het beste vond en waar ik me het meest mee heb vermaakt. Overigens is niet iedere film dit jaar uitgekomen. Allereerst verschillen uitbrengdata nog wel eens per land. Daarbij dicht ik mijzelf de vrijheid toe om ook films te noemen die ik dit jaar voor het eerst op dvd heb gezien, terwijl ze vorig jaar zijn gekomen.
The Dark Knight (Christopher Nolan). Over de Dark Knight heb ik al uitgebreid geschreven in deze recensie. Nolan heeft met zijn tweede Batman-film een cinematografische opera gemaakt: bombastisch, gewelddadig, met een adembenemende vaart. RIP Heath Ledger die een fantastische, grimmige Joker neerzette. The Dark Knight doet mijn fanboy hart sneller kloppen.
No Country for Old Men (Joel en Ethan Coen). De heren nemen de tijd om hun verhaal te vertellen. Dit geeft ruimschoots de tijd om te genieten van de prachtige shots gedraaid door cameraman Roger Deakins. Moderne western. Prachtige film.
Iron Man van Jon Favreau is een verrukkelijke film met spektakel, maar vooral veel humor. De film is een mooi bewijs dat het leven van een superheld niet vol met kommer, kwel en hartzeer hoeft te zitten. Belangrijkste factor voor het succes van deze flick is acteur Robert Downey jr. die Tony Stark op een lichtvoetige, nonchalante manier speelt. Tegelijkertijd geeft hij de eigenzinnige playboy/uitvinder een nuchterheid en daarmee geloofwaardigheid mee. De film maakte mij nieuwsgierig naar de stripheld Iron Man en dit jaar las ik een paar verrassend goede verhalen over deze held, zoals Demon in a bottle waarin Stark tegen zijn drankprobleem vecht. Voor mij is Iron Man op stripgebied de ontdekking van het jaar, want ik heb nooit geweten dat Tony Stark zo’n boeiende held kon zijn. Zie hier de recensie van Iron Man.)
Gone Baby Gone is het regiedebuut van acteur Ben Affleck. Ik vond de film fantastisch. Affleck leidt de kijker vakkundig door de verschillende plotkronkels en zet een ruw-realistische wereld neer zonder terug te vallen op goedkoop effectbejag. Ook de cast is van topkwaliteit. Nog niet gezien? Foei!
I Am Not There. Regisseur Tod Haynes liet maar liefst zes acteurs in de huid van Bob Dylan kruipen. De lappendeken van filmische stijlen en fragmentarische verhaallijnen is zeker niet helemaal geslaagd, maar moet zeker gezien worden omdat het een heel originele flick is waarvan er niet veel worden gemaakt. De film is een mozaïek van elementen en zal bij iedere nieuwe kijkervaring nieuwe facetten tonen. Kate Blanchett is de beste Bob Dylan. Lees de volledige recensie van I Am Not There.
In Bruges van Martin McDonagh. Een originele gangsterflick waarin McDanagh op voortreffelijke wijze humoristische invallen met grauwe geweldsdaden vermengt. De luchtigheid gaat overigens nergens ten kosten van de geloofwaardigheid van de personages. Hun zielenroerselen vormen het pompende hart van de film. Lees hier de volledige recensie en ga vooral de film zien!
Zack & Miri Make a Porno is de nieuwste flick van Kevin Smith. Hij komt pas 22 januari 2009 uit in Nederland, maar in de States draait hij al sinds eind oktober. Ik zag de flick laatst in een persvoorstelling, dus wat mij betreft hoort deze comedy van Smith gewoon in 2008 thuis. De film viel me wat tegen moet ik eerlijkheidshalve toegeven, wat vooral te wijten is aan de miscasting van Seth Rogen en de voorspelbare plot. Maar ja, ik ben een groot Kevin Smith-fan en het feit dat er dit jaar een nieuwe flick van deze eigenzinnige filmmaker uitkwam is voor mij al reden tot glimlachen. Smith krijgt extra punten omdat hij het maken van een pornofilm centraal stelt in wat in wezen een romcom is, vandaar deze omstreden zevende plaats in de top tien. En er zitten een paar heel goede scenes in Zack & Miri die vintage Kevin Smith genoemd mogen worden. Zoals de schoolreünie waarin Justin Long fantastisch speelt. Let vooral op de bijzondere Elizabeth Banks. Zij is het licht in deze film. De volledige recensie komt volgende week online.
Across the Universe gezien op dvd. Ik hou niet van musicals, maar deze film van Julie Taymor heeft mij tot het laatste frame geboeid. De onovertroffen liedjes van The Beatles zijn volledig geïntegreerd in het verhaal. Sterker nog: ze zijn de drijvende kracht achter de vertelling. Bovendien heb ik een zware zwak voor de schoonheid die Evan Rachel Wood heet en die zingt toevallig hemels in deze flick. De film kakt in het midden overigens in als Eddie Izzard en Bono hun verweerde koppen laten zien, maar verder erg onderhoudende en vooral swingende film vol visuele hoogstandjes.
Juno is een schattige film van Jason Reitman. Juno biedt een origineel verhaal over een zestienjarig meisje dat per ongeluk zwanger wordt. Ze zoekt een stel adoptie-ouders voor haar ongeboren vrucht. Ellen Page speelt Juno. Ze is een veelzijdige actrice die haar personages natuurgetrouw weet neer te zetten. Eerder schitterde ze al als Kitty Pryde in X-Men 3 en als vleesgeworden castratie-angst voor pedofielen in Hard Candy. Hou die meid in de gaten, die gaat het nog ver schoppen in Hollywood.
King of California van Mike Cahill, ook gezien op dvd. Omdat Michael Douglas een aandoenlijke, en bijna schattige, oude gek weet neer te zetten en mij met zijn vertolking wist te ontroeren. En nou ja, eigenlijk kan Douglas voor mij niet meer stuk sinds zijn vertoling van Grady Tripp in de film Wonder Boys. Evan Rachel Wood speelt zijn dochter in King of California. Tevens op 10 de animatiefilm Persepolis naar de gelijknamige graphic novel van Marjane Satrapi. Mooi verhaal, strak geanimeerd in de herkenbare tekenstijl van Satrapi.
Niet in de top-10, maar toch het vermelden waard is de film Bikkel: Je gaat dood dus kies je voor het leven. De documentaire over Bart de Graaff was een stuk boeiender dan ik aanvankelijk had gedacht. Geen standaard carrière-overzicht, nee, regisseur Leo de Boer legt de focus op het familieleven van de televisieman en benadrukt de rol die zijn moeder, zus en vriendinnetje hebben gespeeld in zijn leven en werken.Over de slechtste film van het jaar kan ik kort zijn. De film Factory Girl (George Hickenlooper) zag ik in september in de bioscoop. Hij is gemaakt in 2006, dus officieel mag dit wellicht niet de slechtste film van 2008 heten. De rolprent is echter zo clichématig, deprimerend en in ieder opzicht zonde van het bioscoopkaartje en de tijd die je eraan besteedt, dat ik bij deze de oplettende lezer alsnog wil waarschuwen. Wil je weten hoe het leven van Edie Sedgwick eruit zag. Lees het boek Popism van Andy Warhol en Pat Hackett. Nuff Said.Zelf je persoonlijke favorieten toe te voegen? Laat een comment achter.Lees ook:
Tja, Batman is zo’n bekend stripfiguur, daar hoef je geen speciale moeite voor te doen om je (illegale) dvd aan de man te brengen. Zet maar wat op de verpakking, mensen kopen de film toch wel. Hoewel: “Bruce found a basement under his villa that turned him into another person: Spiderman.”?! Misschien toch wel handig om te weten waar je het over hebt.Bovenstaande foto kreeg ik doorgestuurd van Hallie Lama en is afkomstig van de site Engrishfunny.com.Rechtzaak om naam Batman Dit is echter niet het enige vreemde Batman-bericht deze week. Woensdag meldde de Vlaamse krant De Standaard dat de burgemeester van de Turkse stad Batman de producenten van de Batman-films wil aanklagen omdat deze de naam van de stad hebben gebruikt zonder zijn toestemming. Dat Batman een stripfiguur is dat al meer dan zeventig jaar bestaat weet de burgemeester kennelijk niet. Tenzij hij een Joker is natuurlijk: Turkse stad Batman wil makers Batman-film aanklagenDe burgemeester van de stad Batman in het Zuid-Oosten van Turkije gaat de makers van de Batmanfilms voor de rechtbank dagen. De man zegt, zo meldt nieuwsagentschap Dogan dat de filmmakers gebruik maakten van de naam van zijn stad zonder toelating.’Er is maar een Batman op deze wereld’, zei burgemeester Huseyin Kalkan. ‘Zonder ons daarvan te verwittigen namen de Amerikaanse makers van de film de naam van onze streek.’De stad Batman is de hoofdstad van de gelijknamige provincie en telt zo’n 230.000 inwoners. De films over Batman, wat in het Engels zoveel betekent als ’vleermuisman’, zijn gebaseerd op strips die al bijna zeventig jaar bestaan.De eerste Batmanfilm verscheen in 1943. De burgemeester van Batman zei dat hij desnoods naar de Verenigde Staten trekt om een proces te beginnen.
