Wasco krijgt dit jaar de Stripschapprijs voor zijn gehele oeuvre. Hieronder het persbericht van het Stripschap.
Wasco. Foto: Michael Minneboo
Door de Stripschapprijs 2020 toe te kennen aan Wasco wil de Commissie voor de Stripschapprijzen laten zien dat het medium strip zeer breed is. Dat naast verhalen vertellen, strips ook écht de negende kunst zijn. Wasco staat de laatste jaren in de spotlights vanwege een grote hoeveelheid pinguïns. Wasco is één van de opvallendste stripmakers van de afgelopen jaren.
In zijn vijfendertigjarige carrière is deze artist’s artist uitgegroeid tot één van de vaandeldragers van het moderne striptekenen.
Een lichting die midden jaren negentig opkwam. Door zijn werk voor gerenommeerde bladen als VPRO Gids, Vrij Nederland en het MUG Magazine, via de Peanuts (van Charles Schulz) parodie ‘Apenootjes’ in Zone 5300 tot stripverhalen als Tuitel en Phiwi, Philip & George, Wanda Scott en Dotty Wervelwind heeft hij een geheel eigen wereld geschapen. Soms naïef, soms gelaagd, maar altijd goed voor een vaste schare fans die de weg naar zijn werk moeiteloos weet te vinden.
Wasco kan dan ook internationaal befaamde stripmakers als Chris Ware, Daniel Clowes en Peter Kuper tot zijn fans rekenen en zij doen spreekwoordelijk een moord voor zijn publicaties. Doordat hij afstudeerde aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam slaat hij een brug tussen strips en beeldende kunst. Zijn liefde voor beide kunstuitingen is groot, wat zijn visie en stijl volkomen uniek maakt. Met Het Tuitel complex uit 2015 heeft hij menig criticaster en liefhebber van het beeldverhaal overtuigd, waardoor de commissie niet om zijn werk heen kon. Koppel zijn fascinatie voor pinguïns, vakmanschap, eigengereidheid en expositiedrang aan dit werk en de keuze voor de Stripschapprijs 2020 is gemaakt.
Deze verfrissende keuze is niet alleen gebaseerd op zijn stijlvastheid en de ontwikkeling die hij door de jaren heen heeft gemaakt als stripmaker, maar ook en vooral voor het initiëren van het gloednieuwe stripblad Aline, dat dankzij een succesvolle crowdfunding- actie het levenslicht heeft gezien. Hierin verenigt Wasco niet alleen werk van jong en nieuw talent maar ook werk van internationale stripmakers, die het verdienen aan een groot publiek getoond te worden.
Kortom: Wasco is de winnaar van de Stripschapprijs 2020.
Nu ben ik zelf een fan van Wasco’s werk dus gun ik hem de prijs van harte. Een tijd geleden interviewde ik Wasco voor de VPRO Gids en maakten we meteen een vlog samen:
Stripmaker Willem Ritstier krijgt de Stripschapprijs 2017 en letteraar Frits Jonker de P. Hans Frankfurtherprijs 2017.
Willem Ritstier getekend door Fred de Heij.
De Stripschapprijs is een oeuvreprijs die sinds 1974 jaarlijks wordt toegekend aan een striptekenaar of tekstschrijver die zich buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt voor het beeldverhaal in het algemeen en het Nederlandse beeldverhaal in het bijzonder. Dit jaar gaat hij naar Willem Ritstier. Niet onterecht want Ritstier schrijft al heel wat jaren stripscenario’s en heeft zo’n vijftig albums op zijn naam staan.
‘Willem Ritstier heeft zich in zijn ruim vijfendertigjarige carrière als één van de weinige stripmakers gefocust op het schrijven van stripscenario’s. Opvallend omdat Nederland nauwelijks een traditie kent van scenaristen. Slechts een handjevol namen, waaronder de grote drie uit de tijd van de Toonder Studio’s, Lo Hartog van Banda, Andries Brandt en Patty Klein, hebben bewezen dat dit een waar ambacht is,’ aldus het toegestuurde persbericht van het Stripschap.
Frits Jonker – letteraar, schrijver, blogger, verzamelaar en koffiemaatje – krijgt dit jaar de P. Hans Frankfurtherprijs. Ik citeer hier weer even het juryrapport, want ik vind het natuurlijk niet meer dan terecht dat Frits eens flink aandacht krijgt:
Door deze meesterletteraar de prijs voor Bijzondere Verdiensten toe te kennen, willen de commissie en Het Stripschap één van de meest ondergewaardeerde beroepen van het stripvak belichten. Het letteren van strips is onderschat en vaak onopgemerkt gebleven, maar heel belangrijk. Zoals Frits zelf al aangeeft, zorgt de lettering voor de harmonie binnen een striptekening.
En dat heeft deze winnaar meer dan eens bewezen te beheersen. Met een staat van dienst van bijna vier decennia is Frits niet alleen uitgegroeid tot een vakman eersteklas, maar is hij ook geliefd binnen de Nederlandse stripwereld. Als geen ander zoekt hij de grenzen van zijn vakgebied op middels creatieve uitingen en zelfgemaakte alfabetten. Door zijn passie voor het stripverhaal is hij altijd benaderbaar en denkt hij mee met het eindproduct.
Tevens heeft Frits zich breder ontwikkeld op stripgebied. Eind jaren tachtig was hij één van de drijvende krachten achter de Nederlandse uitgave van het literaire stripmaandblad Wordt Vervolgd. Hier maakte hij zich niet alleen hard voor het letteren, maar ook wist hij zich de vormgeving en de rol van het redacteurschap eigen te maken. Met als gevolg dat hij later zelf scenario’s en columns begon te schrijven.
Hoewel het handletteren de laatste jaren terrein heeft verloren op het digitaalletteren, doet nog altijd een vaste grote groep stripmakers en uitgevers een beroep op misschien wel de laatste handletteraar van Nederland. Want wat zou een blad als Zone 5300 en uitgeverijen als Xtra, Sherpa en Scratch Books zijn zonder de lettering van Frits? Om maar te zwijgen van strips als Claire en Willems Wereld, of het dit jaar genomineerde In the Pines van Erik Kriek en Album van het Jaar 2015, De Aanslag van Milan Hulsing. Allemaal recent werk.
Toeval of niet, maar een tijdje terecht stelde ik de VPRO gids voor om een interview met Frits te doen over zijn werk. Daarom ga ik vrijdag bij hem langs om hem te spreken. Uiteraard neem ik meteen even het winnen van de prijs mee. Het artikel komt in week 2 van 2017 in de gids.
In 2014 maakte ik met Frits deze video op Stripfestival Breda:
De Stripdagen vinden plaats op 4 en 5 maart 2017 in De Broodfabriek, Volmerlaan 12 in Rijswijk. De prijsuitreikingen vinden plaats op zondag 5 maart om 13.00 uur.
Plastieken Plunk En nu we het toch over stripprijzen hebben, kan ik meteen even mooi vermelden dat de Plastieken Plunk, de prijs voor het beste korte verhaal, dit jaar gewonnen is door Joris Sysmans met zijn strip Krieg. Jonas toog huiswaarts met de door Luc Cromheecke persoonlijk geknede trofee en 250 euro.
Het verzamelde internet besliste dat De Strip2000 Publieksprijs (50 euro) naar Dennis Marien moest gaan voor zijn strip Metamorfosen.
Hartjes is dus de tweede vrouw die deze oeuvreprijs, die sinds 1974 wordt uitgereikt, in ontvangst mag nemen. Barbara Stok ging haar in 2009 voor. Stok en Hartjes vind ik erg goed en hebben een duidelijke eigen stijl. Allebei zijn ze met autobiografische strips begonnen maar inmiddels hebben ze hun blik allang verruimd. Ik vind Maaikes strips over Japan erg leuk en boeiend om te lezen.
De P. Hans Frankfurtherprijs, voor een persoon of organisatie die zich op bijzondere wijze inzet of heeft ingezet voor de strip in Nederland, gaat naar Strip2000. Uitgever Peter van der Heijden overleed eerder dit jaar plotseling. Hij was een inspirerende krachtbron in de stripwereld. Iemand die zijn enthousiasme op anderen wist over te brengen en iemand die in een korte tijd een indrukwekkend fonds wist te creëren. Ik mocht hem graag.
De commissie, bestaande uit Marcel Ruijters, inkleurster Wilma Leenders, journalist Cintha Rood, stripwinkelier Peter Ottens en vormgever Peter van der Knoop, zegt het volgende over het oeuvre van Hartjes:
De volkomen eigen stijl en het opbouwen van een consistent en op zichzelf staand oeuvre maakt Maaike Hartjes tot een unieke stripmaker. Haar handelsmerk is een stijl die zich het beste laat omschrijven als expressief minimalisme.
In een periode dat de stripwereld nog een echt mannenbolwerk was, kreeg zij al de lachers op haar hand. Piepkleine tekeningen gebundeld in minipocketformaat uitgegeven in eigen beheer. Dit was voor haar genoeg om zichzelf te profileren en hiermee dwars tegen de stroom in te roeien. Het autobiografische karakter van haar stripjes in combinatie met haar levendige humor bezorgden haar snel bekendheid. Begin jaren negentig was Maaike één van de vaandeldragers voor de jonge stripmakers. In die dagen werd zij samen met Barbara Stok en Gerrie Hondius, tot de Grote Drie van de zogenaamde vrouwenstrips gerekend.
Tijdens haar meer dan twintigjarige carrière is Maaike altijd op zoek gegaan naar het ongrijpbare, zonder zich hierbij tegen de gevestigde orde te hoeven verzetten. Of het nu gaat om grote of kleine thema’s, ze weet er een luchtige draai aan te geven. Als enige stripmaker stond ze bijna tien jaar wekelijks met haar Maaike’s dagboekje in het tijdschrift Viva. En legde hiermee de vinger op de zere plekken van menig lezeres. Ook waren diezelfde dagboekstripjes van groot belang voor Zone 5300. De waardering was zo groot dat het stripje bijna uitgroeide tot het gezicht van dit magazine. In het verlengde hiervan tekende zij ook diverse reisdagboeken op. Wie net als Maaike weleens door Hong Kong of Zuid-Afrika heeft gereisd, zou situaties en locaties kunnen herkennen in deze verslagen. Zeker haar relaas over het land van Mandela was confronterend. Het werd pijnlijk duidelijk dat de Apartheid nog niet is verdwenen aldaar. Het wachten is op het moment dat Maaike weer het vliegtuig neemt naar een nieuwe reisbestemming voor een volgend verslag.
Door haar toegankelijke stijl wist zij door te breken in het bedrijfsleven als snelcartoonist. Hiermee liet zij zien dat commercie allang geen vies woord meer is in de stripwereld. Als vanzelfsprekend nam zij als één van de eersten plaats op de voorzittersstoel van de BNS (Beroepsvereniging Nederlandse Stripmakers), samen met collega Hanco Kolk (van S1ngle). Waar ze vooral op heeft ingezet, is om als stripmaker meer werk te vinden in het bedrijfsleven. Het toenmalige bestuur heeft zich ook beziggehouden met auteursrecht en beeldrecht. De BNS is toen ook een samenwerking aangegaan met de BNO (Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers).
Haar nieuwste project Tekeningen Rekeningen is een logisch gevolg op haar voorzitterschap. Dit werk ligt dan ook in de lijn van het communicatieve karakter van haar werk. Als stripmaker is zij eerder een waarnemer dan een verteller. Observaties lijken als een rode draad door haar werk te lopen. Eerst van het alledaagse, daarna die in verre landen en met haar nieuwste project die van de beroepspraktijk van stripmakers. De commissie voor de Stripschapprijzen beloont niet alleen het feit dat Maaike Hartjes in bijna vijfentwintig jaar is uitgegroeid tot één van de belangrijkste stripmakers van haar generatie, maar benadrukt vooral haar doorzettingsvermogen en inzet voor de branche. Dat deze Stripschapprijs precies twintig jaar na haar eerste albumnominatie komt, maakt de cirkel rond.
Ook zijn de nominaties voor de beste albums bekendgemaakt. Daarin ontbreekt het boek Jheronimus van Marcel Ruijters, maar dat komt waarschijnlijk omdat Ruijters zelf in de jury zit dit jaar. Het had anders niet in de lijst mogen ontbreken.
De winnaars van deze nominaties worden bij de prijsuitreikingen op De Stripdagen bekendgemaakt.
N.B. De winnaar van het Jeugdalbum van het Jaar wordt gekozen door de (Rijswijkse) jeugd.
De Stripdagen vinden plaats op 27 en 28 februari 2016 in De Broodfabriek, Volmerlaan 12 in Rijswijk. De prijsuitreikingen vinden plaats op zondag 28 februari om 13.00 uur.
Stripmaker Marcel Ruijters krijgt dit jaar de Stripschapprijs voor zijn gehele oeuvre. Op dit moment zit Ruijters in de laatste fase van zijn graphic novel over schilder Jheronimus Bosch die in september gaat uitkomen.
Genoeg reden om hem wat vragen te stellen dus toen ik hem zondag 15 februari tegenkwam in the American Book Center in Amsterdam.
Zaterdag 8 maart werden de jaarlijkse Stripschapprijzen, ook wel bekend als Stripschappeningen, uitgereikt tijdens de Stripdagen in Gorinchem. Traditiegetrouw laat een persbericht hierover op zich wachten, al kan het natuurlijk ook zijn dat het Stripschap mij niet op de maillijst heeft staan. In ieder geval staat er nog niets op de site van de organisatie. Gelukkig was juryvoorzitter Ger Apeldoorn zo sympathiek om de uitreikingsteksten en uitslag naar me te mailen.
Bij deze de tekst en de uitslag.
De categorie Nederlands Jeugd
Alle strips die genomineerd zijn in de categorie Jeugd werden voorgepubliceerd in een tijdschrift. En dat is goed. Als de strip zijn populariteit wil houden bij nieuwe generaties, dan is het belangrijk dat er leuke, verrassende en spanende strips worden gemaakt voor beginnende lezers. En dat die gepubliceerd worden. En dat er uitgevers zijn die ze daarna willen bundelen. Kito en Boris van Aimée de Jongh werd oorspronkelijk gemaakt voor het tijdschrift Knuffel en daarna door Uitgeverij De Eenhoorn in boekvorm voortgezet. Pim, Pam en Pluis van Gerard Leever werd gemaakt voor Roetsj van Uitgeverij Zwijssen en uitgegeven door Strip2000. En Ivo en de Vikingszoon werd voorgepubliceerd in de jeugdkrant BimBam van het Reformatorisch Dagblad en daarna uitgebracht door de Christelijke Uitgeverijen.
Drie albums die je zonder probleem aan een kind kunt geven. Maar één van de drie springt eruit, doordat het niet alleen een leuke strip is maar ook nog tekenlessen bevat waardoor de lezer zijn eigen creativiteit eraan toe kan voegen.
Daarom is de Penning voor het beste Jeugdalbum 2014 voor een stripmaker die hier al vaker heeft gestaan en zijn album voor de allerjongsten: Gerard Leever en Pim, Pam en Pluis.
De categorie Nederlands avontuur en vermaak:
In de categorie Entertainment honoreert het Stripschap albums waarmee je lekker in een hoekje kunt kruipen of waar de lezer smakelijk om kan lachen. Daar maken we er veel van in Nederland, maar drie sprongen er dit jaar uit. Rick Turpin van Yvan Claes en Daniël van den Broek is een vrolijk getekende avonturenstrip over een licht gestoorde Engelse aristocraat die verzeild raakt in de Caraïben. Het soort strip waarvan je zou willen dat er veel meer gemaakt werden, maar het is zoveel werk en ook helemaal niet makkelijk. Amoras 1 en 2van Marc Legendre en Charel Cambré een eigentijdse herschepping van een klassiek stripduo. Eigentijds in elkaar gestoken, maar vooral ook boeiend verteld. Help Me, Rhonda van Hans van Oudenaarden op basis van een gegeven dat hij samen met Hanco Kolk ontwikkelde is een flitsende actiestrip, die op zij eigen manier het genre opnieuw uitvindt.
Maar de winnaar van de Penning voor het Beste Album uit de categorie Entertainment is er eentje die de commissie bij de lurven greep en niet meer los liet… Help Me, Rhonda van Hans van Oudenaarden. De categorie Nederlands Literair:
Je zou denken dat de Penning voor het beste boek in de categorie Literatuur dit jaar wel naar Rembrandtzou moeten gaan van stripmaker Typex. Zo’n groot boek, zo meespelend verteld, zo eigenzinnig, zo persoonlijk, zo… belangrijk voor het imago van de strip in de media. Daar kun je eigenlijk niet omheen. Maar er zijn meer mooie albums gemaakt dit jaar. Met Elsie en Mairilaat Ivan Petrus Adriaanse zien hoe je een historische strip moet maken zonder de menselijke maat uit het oog te verliezen. En Verdwaald van Shamisa Debroey is even meeslepend als poëtisch. Door alles wat het niet vertelt, vertelt Verdwaald misschien wel meer dan heel veel andere boeken. (pauze) Maar wie houden we voor de mal. Rembrandt is het boek van dit jaar en de Literatuur Penning voor 2014 gaat naar die grote, wilde, creatieve en uiteindelijk toch sympathieke beer… Typex, de man achter Rembrandt.
Categorie productie:
De productieprijs is in het leven geroepen omdat het Stripschap al die mensen wil eren die achter de schermen hun eigen bijdrage aan de boeken geven. Dit jaar heeft de commissie drie uitgeverijen genomineerd, die over de hele linie goed hebben gepresenteerd. De nieuwe heruitgave van Roodbaard is slechts één van veel prachtige boeken waar Uitgeverij Sherpa dit jaar (en de jaren daarvoor) hebben uitgebracht. Strip2000 valt al een paar jaar op door een consequente stijl, die met de jaren alleen maar meer tot zijn recht komt. Een simpele beslissing om iedere auteur zijn eigen kleur rug te geven, is uitgegroeid tot een handvat voor het auteursgerichte uitgavenbeleid. En de manier waarop nieuwkomer Lion zijn goed gekozen en perfect vertaalde comicalbums uitgeeft, is beter dan ze in Amerika doen. Maar de winnaar is een uitgeverij die al 25 lang garant staat voor kwaliteit en toeweiding.
Eén van de meest unanieme beslissingen die de comissie ooit genomen heeft. Kom naar het podium en haal je penning op, Matt Schifferstein en Peter Kuipers van Uitgeverij Sherpa.
Categorie buitenlands:
In de categorie Buitenlands heeft de comissie twee albums genomineerd van uitgeverij Blloan en eentje van Oog & Blik. Dat had ook andersom kunnen zijn, want beide uitgeverijen zijn grote spelers geworden op het gebied van de goed vertaalde en uitgegeven betere buitenlandse strip. Het is te hopen dat ze daar allebei nog lang mee door kunnen gaan, want uitgevers met visie kan de stripwereld goed gebruiken. Met Blast #3 van Larcenet honoreert de commissie alle delen van deze dwarse en zwartgallige reeks, waarmee de tekenaar laat zien dat de grootste galbakken nog altijd uit Frankrijk komen. Abeltje van Dillies en Hautière is lichter, of althans qua tekenstijl. Maar ook deze dierenstrip voor volwassenen heeft een prettig melancholieke toon.
Maar de penning voor het beste album in de categorie Buitenlands gaat voor deze commissie naar een meeslepend, menselijk en integer verteld verhaal over een moeder en haar geestelijk beperkte zoon. Een losse flodder, maar een boek wat je bij blijft, want dat kunnen strips ook zijn. Een strip waarmee je thuis kunt komen, Michel van Zidrou en Roger.
Alle stripmakers en uitgevers natuurlijk van harte gefeliciteerd!
Een extra penning was dit jaar voor het Meermanno Museum in Den Haag dat sinds enige tijd heel erg zijn best doet om als het Stripmuseum van Nederland gezien te worden.
De commissie van de Stripschapprijzen bestond dit jaar uit: Paul Teng, winnaar van vorig jaar, stripwinkelier Klaas Knol, Rudi de Vries, wetenschapper en publicist, recensent Teunis Bunt en Daan van den Bos, lid van het Stripschap. Mocht je het niet met de uitslag eens zijn dan mag je bij deze heren gaan klagen.
Bij sommige berichten zeg ik: beter laat dan laat maar. Fred de Heij krijgt eindelijk de Stripschapprijs. En dat is natuurlijk meer dan terecht. De liefhebber van goedgetekende strips in een realistische stijl en erotische strips met een knipoog kent het werk van Fred de Heij natuurlijk al, toch plaats ik hier integraal het persbericht dat het Stripschap zondag 24 november naar buiten bracht. Gefeliciteerd, Fred!
Zelfportret de Heij op de cover van Vintage.
De winnaar van de Stripschapprijs 2014 is behalve stripmaker ook schilder en illustrator. Fred de Heij (Amsterdam, 1960) studeerde in 1983 af aan de Gerrit Rietveld Academie. Hij vond werk als illustrator van kinderboeken, waaronder Bolke de beer, maar het boeide hem niet. Hij pakte vervolgens zijn oude jeugdliefde op, het striptekenen, en met een aantal eigen probeersels tekende hij vanaf 1990 korte en langere verhalen voor de tijdschriften Donald Duck, Tina, Taptoe, Kuifje, Wordt Vervolgd en Penthouse Comix. Daarnaast begon hij ook meer en meer te experimenteren met ‘underground’-strips, satirische en erotische verhalen waarin de invloed van de Italiaanse tekenaar Milo Manara goed te zien is.
Phinny Prentice.
Nadat hij aan het eind van de jaren negentig de strip Filo, over een gewelddadige clown, in eigen beheer had uitgebracht, kwam hij in contact met uitgeverij Xtra van Ger van Wulften, die vanaf dat moment zijn vaste uitgever werd. In 2005 maakte hij de erotische thriller Afgezaagd en vanaf 2009 verschenen 15 nummers van het tijdschrift Pulpman, een erotisch satirisch pulpblad dat vrijwel geheel door Fred de Heij werd volgeschreven en getekend. Daarin rekende hij af met Bolke de beer in de sarcastische dierenstrip ‘t Landje, liet hij de anti-western herleven in De schuilplaats en maakte hij korte metten met Amerikaanse striphelden als Rip Kirby en Batman.
Ondertussen had hij het schilderen ook weer ontdekt, wat goed te zien is aan de prachtig geschilderde hommages aan de oude pulpcovers die hij voor het tijdschrift Pulpman maakte. Diverse strips uit Pulpman werden naderhand in boekvorm uitgegeven door Xtra. In 2012 voegde Fred de Heij daar ook nog eens de direct voor album gemaakte thriller Phinnyaan toe.
De cast van haas geschilderd door Fred de Heij. Helemaal links: Haas, de blonde van Donkersloot in het midden.
In 2009 verbaasde Fred de Heij vriend en vijand met een nieuwe strip voor het stripblad Eppo. De serie Haas, op tekst van uitgever en hoofdredacteur Rob van Bavel, is één van de nieuwe strips in dit om nostalgische redenen opnieuw gestarte tijdschrift. Haas is een oorlogsstrip die zich afspeelt in het Brabant van de Tweede Wereldoorlog. De hoofdpersoon Haas is de leider van een verzetgroep, die zich met hand en tand tegen de Duitse bezetter verzet. Maar de dreiging komt niet alleen van buiten. De spanningen binnen de groep, de verleiding van het geweld en het leven in een tijd van grote leugens zijn belangrijke thema’s.
De realistische stijl waarmee Fred de Heij deze emotionele actiestrip neerzet, is een belangrijk onderdeel van het succes. Door jarenlang pulpstrips te tekenen, heeft hij een vanzelfsprekende striptaal ontwikkeld, waarin expressief geacteerd wordt. Het zijn niet alleen de gezichtsuitdrukkingen van De Heij die aanspreken; zijn hele vertelstijl, de decoupage van de pagina’s waar hij zich van de schrijver vrijelijk mee mag bemoeien, hoe het ene moment in het andere overvloeit, laat zien dat we hier met een stripmaker van internationale allure te maken hebben. Soms zien we invloeden van buitenlandse pulptekenaars als Milo Manara, Jordi Bernet en Sergio Bonelli, die De Heij ook inderdaad bewondert. Maar net als deze tekenaars grijpt hij regelmatig terug op de oude meesters, zoals Alex Raymond, Milton Caniff en Will Eisner. Fred de Heij is een toegewijde tekenaar, die de ‘roots’ van zijn vak kent en er inspiratie uithaalt.
Als we met die ogen terugkijken naar het tijdschrift Pulpman is vooral ook te zien dat het een plek was waar De Heij naar hartelust heeft kunnen experimenteren, zijn vaardigheden heeft kunnen bekwamen en vooral ook tempo heeft leren maken. Want wie een succesvol tekenaar wil zijn, moet regelmatig met nieuw werk komen. Voor dat laatste hoeven we bij Fred de Heij niet bang te zijn. In het afgelopen jaar heeft hij met schrijver Willem Ritstier gewerkt aan een nieuwe horrorwestern voor een groot publiek, tekende hij de documentairestrip Peking – Oorlog in de diplomatenwijk naar aanleiding van zijn gelijknamige tentoonstelling in het Nationaal Archief en loopt vanaf november het vijfde avontuur van Haas in het stripblad Eppo met als titel Dodenlijst.
Daarnaast heeft De Heij ook het schilderen weer ontdekt. In zijn atelier in Zaandam tekent hij portretten en landschappen. In 2010 werkte hij mee aan het televisieprogramma Sterren op het doekvan Hanneke Groenteman. Ook zijn satirische kant is niet verdwenen. Voor het Nederlandse tijdschrift Mad maakte hij een vlijmscherpe ‘spoof’ van het televisieprogramma Voetbal International en in Pulpman 11 haalde hij Matthijs van Nieuwkerk en De wereld draait door onderuit.
De commissie van de Stripschapprijzen roemt met Fred de Heij een stripmaker pur sang. Een expressieve tekenaar die alle middelen die de realistische tekenaar ter beschikking staan gebruikt om de lezer mee te slepen in zijn verhaal. Hij is een unieke tekenaar met een eigen stem, die desondanks goed in staat is om op scenario van een ander te werken. Op die manier heeft hij in de afgelopen vijf jaar een voor Nederland ongekend œuvre opgebouwd.
Beknopte bibliografie van Fred de Heij 1995Don’t Panic (scenario: Martin Leijen) t.g.v. 50 jaar Verenigde Naties
Felicitaties voor Uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij, Yann, Olivier Schwartz, Teun Berserik, Hein de Kort, Gerben Valkema en Michiel van de Vijver. Zij hebben namelijk dit weekend de Stripschappenningen 2013 gewonnen.
Op zaterdag 9 maart werden de winnaars van de Stripschappenningen voor Album van het jaar 2012 bekendgemaakt tijdens de feestelijke prijsuitreiking op De Stripdagen in Gorinchem. (Zie voor de lijst van genomineerden hier.)
De Stripschappenning voor Album van het jaar 2012 in de Categorie Nederlands Jeugd ging naar Joep en Kik van Michiel van de Vijver en Gerben Valkema.
Uit het juryrapport:
Met hun serie Kijk en Lees geven Michiel van de Vijver en Gerben Valkema kinderen die achterblijven in de AVI leesmethode een mogelijkheid om te blijven lezen zonder zich te vervelen met saaie boekjes op het laagste niveau. Bovendien hebben ze de serie ook nog eens zelf uitgegeven! De commissie is blij dat deze prijs tegenwoordig in maart wordt uitgereikt, want dat betekent dat hij op tijd komt om scholen en ouders ertoe aan te zetten om deze boekjes na de zomer in ieder klaslokaal beschikbaar te maken. Doe het niet voor de auteurs, maar doe het voor de kinderen.”
De Stripschappenning voor Album van het jaar 2012 in de Categorie Nederlands Avontuur en Vermaak ging naar Het jaar van Hein 2012 van Hein de Kort.
Het juryrapport laat duidelijk zien dat de sympathie van de Stripschapprijs-jury bij avonturen-albums ligt: ‘[S]trips als Franka, Hel, Storm, De Ruijter, Plunk!, Snippers, Agent 327 en deze drie nominaties horen eigenlijk thuis in iedere boek en tijdschriftenhandel, zoals dat in Frankrijk en België wel het geval is. De commissie wil dit jaar speciaal de langere verhalen in het zonnetje zetten, gezien de hoeveelheid werk en toewijding die dit genre van de makers vraagt. Van iedere avonturenstrip kun je in feite zeggen dat het een wonder is dat die er überhaupt nog is.’
Toch koos de jury dit jaar voor een cartoonbundel in de categorie Nederlands Avontuur en Vermaak: ‘Maar de prijs gaat dit jaar toch naar een komisch album, van een tekenaar die alweer langer meeloopt dan hij zelf zal willen toegeven. Dagelijks tekent hij grappige strips en cartoons, die hij één keer per jaar bundelt.’
Een beetje gek eigenlijk na dat lange verhaal over de avonturen-strip, vooral omdat de jury haar oordeel niet verder motiveert. Ik had wel graag willen horen wat de jury zo aantrekt aan de cartoons van De Kort. Niet dat ik De Kort geen terechte winnaar vind, want ik kan erg om zijn werk lachen, maar het is altijd interessant om te horen waarom een jury het ene album boven het andere verkiest. En in dit geval waarom January Jones 5: De hoorns van de stier en De Vries 2: Vuurdoop naast de pot pisten. Zeker in een het geval van de categorie Nederlands Avontuur en Vermaak, waarvan ik me afvraag of je humorstrips als die van De Kort (of bijvoorbeeld Esther Verkest) en avonturenstrips in één categorie moet stoppen, omdat het wel heel erg appels met moorkoppen vergelijken is.
De Stripschappenning voor Album van het jaar 2012 in de Categorie Nederlands Literair ging naar Vincent van Gogh – De vroege jaren van Teun Berserik.
Juryrapport:
‘In deze categorie staan dit jaar drie albums genomineerd van Uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij. De commissie brengt het liever zelf onder de aandacht, voordat iemand anders er over begint. Natuurlijk zijn er ook andere uitgeverijen die zich op het vlak van de zogenaamde grafische roman begeven. Maar die beperken zich vaak tot vertalingen. In ieder geval is de output van Oog & Blik/De Bezige Bij zodanig dat het voor veel tekenaars de ‘first port of call’ is. De autobiografische strips van Michiel van der Pol vielen al eerder in de prijzen en zijn altijd goed voor een paar uur hoogwaardig tijdverdrijf. Teun Berseriks verstripping van twee onbekende jaren uit het leven van Vincent van Gogh geeft een verrassende kijk op Nederlands meest verstripte schilder. En de sfeervolle horror van H. P. Lovecraft is door Erik Kriek zo intens verstript, dat je bijna niet gelooft dat het een oorspronkelijk Nederlands album is. Drie topalbums, die alledrie goed in de smaak vielen. Maar de prijs gaat dit jaar naar het album dat de leden van de commissie meenam op een onverwachte reis. Door zich te richten op een relatief korte periode uit het leven van een getormenteerde schilder die iedereen denkt te kennen, weet de auteur de lezer mee te nemen in het hoofd van deze schilder om zo zelf tot eigen conclusies te komen. Dat het daarnaast ook nog een goed verteld en uitmuntend geresearched boek is waaraan de auteur drie jaar heeft gewerkt, maakt de keuze uiteindelijk onvermijdelijk.’
Tot slot:
De Stripschappenning voor Album van het jaar 2012 in de Categorie Buitenlands ging naar Gringos Locos van Yann en Olivier Schwartz.
De Stripschappenning voor Album van het jaar 2012 in de Categorie Productie ging naar Uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij voor Arzak – Landmeter.
De commissie van de Stripschapprijzen bestond in 2012 uit de volgende leden:
Eric Heuvel: winnaar van de Stripschapprijs 2012
Jeroen Thijssen: publicist en schrijver van het boek De ronde van Gallië
Hans Hoekstra: redacteur van Het Parool
Ruben Eg: recensent van Metro
Harry Huyser: stripwinkelier te Hoorn (waar ik in mijn jeugd zo’n beetje al mijn zakgeld heb uitgegeven)
Dinie de Zeeuw: lid van Het Stripschap en daarmee de stem van de striplezer
De commissie stond dit jaar wederom onder voorzitterschap van tekstschrijver en eindredacteur van Eppo, Ger Apeldoorn.
In wezen kan een jury het natuurlijk nooit goed doen. Iedereen heeft zo zijn eigen voorkeuren van beste albums, cartoonbundels etc. Zelf had ik graag het boek van Kriek zien winnen, alleen al omdat het een uniek werk is dat we niet vaak in de Nederlandse strip zien. Ook had ik een nominatie van Barbara Stoks Vincentwel zien zitten in de categorie Nederlands Literair, want Stok heeft over de laatste twee jaar van Van Gogh toch een zeer boeiende psychologische striproman gemaakt.
Laat gerust in het commentformulier horen welke strip van het afgelopen jaar jou zo geraakt heeft. En misschien ben je het wel helemaal met de Stripschap-jury eens en wil je dat even kwijt.
Het Stripschap heeft de nominaties voor de albums van het jaar bekend gemaakt en wereldkundig gemaakt wie dit jaar de P. Hans Frankfurtherprijs en de Bulletje en Boonestaak Schaal krijgen.
Daar gaan we even kort:
Comic House krijgt de P. Hans Frankfurtherprijs 2013. Recent publiceerde ik toevallig het bericht dat dit agentschap, dat een groot deel van de Nederlandse stripmakers onder zijn hoede heeft, een tweede vestiging opent in Amsterdam.
De Stripschapsjury laat weten:
Maar Comic House is meer dan een agent. Onder de bezielende leiding van Hans Buying en Miriam van Velthoven is Comic House vooral ook een ‘packager’, een studio die opdrachtgevers van ideeën voorziet en indien nodig ook de productie van het benodigde materiaal verzorgt. Strip en tekenfilm zijn het uitgangspunt en meestal ook de vorm, maar ze draaien hun hand ook niet om voor een doos met tissues, games of een geinig bedrukte bouwplaat.
De Bulletje en Boonestaak Schaal 2013 is voor Richard’s Studio:
Met de Bulletje en Boonestaak Schaal 2013 brengt Het Stripschap een eerbetoon aan de meest legendarische letterstudio die Nederland ooit heeft gekend en die in Nederland tot een revolutie in het handletteren van strips heeft geleid, Richard’s Studio in Amsterdam, beter bekend als Studio Pakker.
De studio sloot zijn deuren in 2002.
De albumnominaties voor Album van het jaar 2012 laat een lange lijst zien van vijf categorieën. Zie voor de hele lijst de site van het Stripschap, hier noem ik alleen even de categorieën Nederlands Avontuur en Vermaak en Nederlands Literair:
In de categorie Nederlands Avontuur en Vermaak zijn genomineerd:
Het jaar van Hein 4: 2012
Hein de Kort, uitgeverij L
Jaarlijkse bundeling van het verspreide werk van Nederlands grappigste
gagschrijver.
January Jones 5: De hoorns van de stier
Martin Lodewijk (tekst) en Eric Heuvel (tekeningen), uitgeverij Don Lawrence
Collection
Na twintig jaar afwezigheid is Miss Jones weer helemaal terug en alleen maar beter
geworden.
De Vries 2: Vuurdoop
Sytse Algera (tekst) en Patrick Van Oppen (tekeningen), uitgeverij Don Lawrence
Collection
Schaamteloze actiestrip die de harde Nederlandse actualiteit niet uit de weg gaat.
In de categorie Nederlands Literair zijn genomineerd:
Het onzienbare en andere verhalen
Erik Kriek (naar verhalen van H.P. Lovecraft), uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij
Als er iemand in staat is om onuitgesproken horror in beeld te brengen dan is het
Erik Kriek wel.
Scherpschutters
Michiel van de Pol, uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij
Het gevoelige verhaal over een dwingende vader en zijn epileptische zoon.
Vincent van Gogh – De vroege jaren
Teun Berserik, uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij
Een belangrijke episode uit het leven van de vaak verstripte schilder op verbluffende
manier tot leven gebracht.
Dat Kriek en Van de Pol zijn genomineerd staat buiten kijf natuurlijk, want ze maakten allebei een prachtig album. Hadden deze titels ontbroken in de lijst, dan had de jury serieus op haar hoofd moeten krabbelen. Misschien moet ze dat evengoed doen, want Barbara’s Stok boek over Vincent van Gogh ontbreekt in het lijstje. Naast dat van Kriek is Vincent toch een van de interessantste strips die vorig jaar zijn verschenen.
Uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij zal in haar nopjes zijn met maar liefst drie nominaties, evenals uitgeverij Don Lawrence
Collection met twee .
De uitreiking vindt zoals vorig jaar weer plaats op de eerste dag van de Stripdagen Gorinchem te Gorinchem, op zaterdag 9 maart om 17.30 uur. Mensen die met het openbaar vervoer komen en de uitreiking willen bijwonen, hebben pech, net zoals bij de vorige edities, want de laatste pendelbus van de dag gaat richting het station om 17.45.
Het wordt tijd dat Fred de Heij eens de Stripschapprijs krijgt. Hij heeft immers al een behoorlijke staat van dienst en produceert nog steeds in een helse sneltreinvaart de ene strippagina na de ander. De Heij is een van de beste striptekenaars van de Lage Landen én een van de weinige die in een realistische stijl tekent. Naast Haas, geschreven door Rob van Bavel en gepubliceerd in Eppo, schildert en tekent Fred per jaar nog een album of wat waar hij zelf het verhaal voor schrijft, vaak voorgepubliceerd in zijn eigen underground stripblad Pulpman.
Avonturenstrip, meidenverhaal, porno of sociale satire zoals in ‘t Landje: De Heij draait zijn hand er niet voor om. Een zoveelzijdig stripmaker mag best eens in het zonnetje worden gezet. Ook al weet ik dat De Heij niet maalt om prijzen, ik heb het idee dat hij allang aan de beurt had moeten zijn wat de Stripschapprijs betreft.
Jammer dat het alweer een tijdje stil is op zijn blog. Fred deelde daar zijn visie op de strip, toonde tekeningen en schetsen. Ik vernam laatst van Ger van Wulften dat Fred binnenkort op het blog van uitgeverij Xtra verder zal gaan schrijven.
In deze aflevering van Daily Webhead zie je De Heij aan het werk. Tijdens de Stripdagen Haarlem dit jaar zat hij twee dagen druk te tekenen en signeren voor zijn fans. Dit is een van de tekeningen die hij daar maakte, een scène uit het eerder dit jaar verschenen De Schuilplaats. Ik heb het beeld niet versneld om tijd te winnen: ik wilde juist de verschillende fasen van die tekening duidelijk laten zien. Kijk hoe De Heij met een paar lijnen uit zijn kroontjespen een hele setting suggereert.
Pulpman! Ondertussen is recent ook Pulpman #15 uitgekomen. We hebben er wat langer op moeten wachten dan normaal, maar hij is dan ook extra dik. Fred verdiept zich dit keer in de hentai – Japanse stripporno – en poogt in die stijl zijn eigen verhaal te vertellen. Ook interessant is het korte stripverhaal dat Willem Ritstier schreef: Who is afraid of black? Ik hoop dat Ritstier en De Heij deze zes pagina’s zullen gebruiken als springplank voor een heel album, want volgens mij valt er nog veel meer over dit schilderij te vertellen.
Ook zien we in deze Pulpman het eerste deel van Ezra: Duivel baart duivel van Luke Zwanziger (scenario) en Shanna Paulissen (tekeningen). Een occulte western, doorspekt met demonen, exorcisme en visioenen. Zie voor meer informatie de site van Uitgeverij Xtra.
De muziek in deze Daily Webhead is als vanouds door Marco Raaphorst gecomponeerd en uitgevoerd.
Aangezien er aardig wat stripnieuws te melden valt, hier wat berichtjes op een rij.
Paul Teng krijgt de Stripschapprijs 2013
Het Stripschap is er vroeg bij dit keer om de winnaar van de Stripschapprijs bekend te maken. De reden hiervoor is het feit dat de organisatie 11 oktober precies 45 jaar geleden werd opgericht door P. Hans Frankfurther. Paul Teng krijgt op 9 maart 2013 tijdens de Stripdagen de prijs uitgereikt.
Paul Teng (Rotterdam, 1955) heeft zijn strepen verdiend in het binnen- en buitenland, vooral als maker van avonturenstrips. Hij begon zijn carrière in de jaren ’80 als schrijver en tekenaar van Delgadito, een avonturenstrip over een indiaan die wordt opgevoed door blanken. Daarna schreef en tekende hij Libertair intermezzo, dat zich afspeelt tijdens de Spaanse Burgeroorlog, gevolgd door De vrienden van Igor Steiner, over een Russische Jood ten tijde van de Russische Revolutie. In het begin van de jaren ’90 maakte hij twee stripromans over de geschiedenis van Rusland voor de Brusselse stripuitgeverij Lombard op scenario van de Russisch-Franse romanschrijver Vladimir Volkoff. Teng bleef lange tijd aan Lombard verbonden, waardoor zijn strips in een groot aantal Europese landen werden gepubliceerd.
De jury van de Stripschapprijs schrijft: ‘Hoewel Paul Teng veel avonturenstrips heeft getekend, was er in zijn werk altijd aandacht voor de menselijke kant van het verhaal.’ Dat je het even weet.
De nieuwe Zone 5300 is uit. #99 alweer, met dit keer puik stripwerk van Marcel Ruijters, Tom Gauld, Joseph Lambert, Stijn Gisquière, Rik Buter en André Slob. Ook is Het ondernemersdilemmavan VPRO Debuutprijs-winnaar Martijn van Santen, een rake satire op de consumptiemaatschappij in vier kleurrijke pagina’s, in dit nummer opgenomen. Meer over de inhoud en wat voorproefjes is te zien op de site van Zone 5300 (waar anders?)
24 Hour Comics Day in Amsterdam en Zwolle
In het weekend van 20/21 oktober vindt de jaarlijkse (wereldwijde) 24 Hour Comic Day plaats. In Amsterdam kunnen stripmakers bij animatiestudio Mooves terecht. Al is de inschrijflijst al vol volgens mij.
In Zwolle organiseert de afdeling Illustration Design van ArtEZ, het 24 Hour News Cartoon Event. Onder leiding van TRIK (Nieuwe Revu, Het Parool) en recente Inktspotprijswinnaar Siegfried Woldhek (Vrij Nederland, NRC Handelsblad) wordt door illustratiestudenten, professionals en andere geïnteresseerden 24 uur lang het nieuws in beeld gebracht.
Op de academie zal een nieuwsredactie worden ingericht van waaruit alles wordt gecoördineerd, tevens tekenzaal voor alle deelnemers. In deze 24 uurs marathon zal al tekenend direct worden gereageerd op het belangrijkste nieuws van het moment.
De beste cartoons worden onmiddellijk gepubliceerd op de site http://smilingpoliticians.com.
Nu maar hopen dat er dat weekend iets nieuwswaardigs gebeurt naast 24 Hour Comics Day zelf.
En nu we het toch over ArtEZ hebben: Het online ArtEZ finals 2012 magazine biedt een impressie van het eindexamenwerk van de lichting 2012 van alle disciplines van ArtEZ hogeschool voor de kunsten. Meer dan 50 inmiddels oud-studenten hebben meegewerkt, van danser tot comic designer, van architect tot bassist. Met foto’s, interviews, filmpjes en onderzoeken. Het magazine werkt ook op tablet en smartphone.
Bekijk het werk van Amanda Majoor van de eerste lichting comic designers van Nederland, zij maakte een strip over de Swingjugend van Hamburg. Ook is een trailer te zien van de eindexamenfilm van Inge Meijer, zij won de Hendrik Valk prijs en de Young Art Korte Film Award. Check: www.finals2012magazine.artez.nl.
Het Stripschap heeft de nominaties voor de stripschappenningen van het jaar 2011 bekendgemaakt. Net als voorgaande jaren zijn er albums genomineerd in de categorieën Avontuur en Vermaak, Literair, Jeugd, en naar het beste oorspronkelijk Buitenlandse Album. De Productiejaarprijs wordt toegekend aan iemand uit de wereld van het beeldverhaal die grotendeels achter de schermen werkt.
Beste striplezer, welk van onderstaande albums zie jij graag met de prijs naar huis gaan en waarom? En, misschien nog belangrijker: mis je een bepaalde titel op onderstaande lijst?
Hier het lijstje titels met de motivatie van de jury.
De categorie Nederlands Jeugd:
Elsje 5: Probeer ze maar eens allemaal op een rijtje te hebben, door Eric Hercules (tekst) en Gerben Valkema (uitgeverij Don Lawrence Collection)
Niet echt een kinderstrip en toch ook weer wel. Voor ouders en kinderen met pit.
Jump 12: De kop van Kiekeboe, door Charel Cambré (uitgeverij Standaard)
Een ouderwetse actiestrip met een moderne cast en een modern tempo.
Mon en Tuur 1: Een goed begin, door Pieter van Oudheusden (tekst) en Mario Boon (tekeningen) (uitgeverij Ballon Media)
Aanstekelijke strip voor de allerjongsten over een timide mol en een klussende bever.
De categorie Nederlands Avontuur en Vermaak:
Apostata 3: Argentoratum, door Ken Broeders (uitgeverij Standaard)
Geschilderd meesterwerk over de strijd om Straatsburg in de 4e eeuw na Christus.
Esther Verkest: Roodheidswaanzin, door Kim Duchateau (uitgeverij Oogachtend)
Al tien jaar lang de meest sexy en absurde strip van het Nederlands taalgebied.
Haas 3: Biechtvader, door Rob van Bavel (tekst) en Fred de Heij (tekeningen) (uitgeverij Don Lawrence Collection)
Met het eerste album al een klassieker. Een spannende actiestrip met complexe personages. (In 2010 was Haas ook al genomineerd,) Maar toen won S1ngle: Trio.)
De categorie Nederlands Literair:
Afspraak in Nieuwpoort, door Ivan Petrus Adriaenssens (uitgeverij Lannoo)
Waargebeurd verhaal over de Eerste Wereldoorlog brengt de mensen dichterbij.
Binnenskamers, door Tim Enthoven (uitgeverij De Harmonie/Bries)
Kunstzinnige strip met een meeslepend verhaal.
Stad van klei, door Milan Hulsing (uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij)
Een grafisch hoogstandje met een echt verhaal.
De categorie Buitenlands:
Geestenburg, door Doug TenNapel (uitgeverij Silvester)
Meeslepend magisch avonturenverhaal voor alle leeftijden.
Polina, door Bastien Vivès (uitgeverij Casterman)
Aangrijpende wordingsroman van één van de meest innovatieve Franse stripmakers.
Zombillenium 2: Werk zat!, door Arthur de Pins (uitgeverij Dupuis)
Een fantasy/comedy over een kermis van ondoden. Dupuis gaat met z’n tijd mee.
De categorie Productie:
Lode Devroe, voor de vormgeving van Painted Desert 1: Vesica Piscis, door Lode Devroe (uitgeverij Sherpa). Sciencefiction-epos met filmachtige trekjes die mooi zijn doorgetrokken in de vorm.
Peter Pontiac en Borinka, voor de vormgeving van Rhythm, door Peter Pontiac (uitgeverij Oog & Blik/De Bezige Bij). Het verzameld stripwerk van een inspirerende tekenaar, handzaam en perfect uitgegeven.
Erik Thé, voor de vormgeving van Thé Tjong-Khing – Van strip tot sprookje, door Joukje Akveld en Annemarie Terhell (uitgeverij Gottmer/Lannoo). Een schitterend overzicht met uniek materiaal van één van de grootmeesters van Nederland.
De Stripschapjaarprijzen worden toegekend door Het Stripschap op voordracht van een onafhankelijke commissie. Met uitzondering van het Album van het jaar in de categorie Nederlands Jeugd. Deze Stripschapjaarprijs wordt toegekend op voordracht van leerlingen van de Katholieke Basisschool Mariëngaarde in Gorinchem, maar de genomineerde albums zijn de keuze van de commissie.
De commissie van de Stripschapprijzen bestaat in 2012 uit de volgende leden:
Tineke Oosterveer – namens de winnaar van de Stripschapprijs 2011, Minck Oosterveer, die op 17 september bij een motorongeluk om het leven kwam
Kurt Morissens – hoofdredacteur van Brabant Strip Magazine en medewerker van Strip Turnhout, Stripgids en Stripelmagazine
Siebe Huizinga – hoofdredacteur en striprecensent van de Boekenkrant
Ineke Horst – stripwinkelier te Dordrecht
Kees-Willem Bruggeman – lid van Het Stripschap en daarmee de stem van het volk
De commissie staat dit jaar wederom onder voorzitterschap van tekstschrijver Ger Apeldoorn, tevens eindredacteur van Eppo Stripblad en hoofdredacteur van Mad.
Door deze meesterletteraar de prijs voor Bijzondere Verdiensten toe te kennen, willen de commissie en Het Stripschap één van de meest ondergewaardeerde beroepen van het stripvak belichten. Het letteren van strips is onderschat en vaak onopgemerkt gebleven, maar heel belangrijk. Zoals Frits zelf al aangeeft, zorgt de lettering voor de harmonie binnen een striptekening.
En nu we het toch over stripprijzen hebben, kan ik meteen even mooi vermelden dat de Plastieken Plunk, de prijs voor het beste korte verhaal, dit jaar gewonnen is door Joris Sysmans met zijn strip Krieg. Jonas toog huiswaarts met de door Luc Cromheecke persoonlijk geknede trofee en 250 euro.
Alle strips die genomineerd zijn in de categorie Jeugd werden voorgepubliceerd in een tijdschrift. En dat is goed. Als de strip zijn populariteit wil houden bij nieuwe generaties, dan is het belangrijk dat er leuke, verrassende en spanende strips worden gemaakt voor beginnende lezers. En dat die gepubliceerd worden. En dat er uitgevers zijn die ze daarna willen bundelen. Kito en Boris van Aimée de Jongh werd oorspronkelijk gemaakt voor het tijdschrift Knuffel en daarna door Uitgeverij De Eenhoorn in boekvorm voortgezet. Pim, Pam en Pluis van Gerard Leever werd gemaakt voor Roetsj van Uitgeverij Zwijssen en uitgegeven door Strip2000. En Ivo en de Vikingszoon werd voorgepubliceerd in de jeugdkrant BimBam van het Reformatorisch Dagblad en daarna uitgebracht door de Christelijke Uitgeverijen.
In de categorie Entertainment honoreert het Stripschap albums waarmee je lekker in een hoekje kunt kruipen of waar de lezer smakelijk om kan lachen. Daar maken we er veel van in Nederland, maar drie sprongen er dit jaar uit. Rick Turpin van Yvan Claes en Daniël van den Broek is een vrolijk getekende avonturenstrip over een licht gestoorde Engelse aristocraat die verzeild raakt in de Caraïben. Het soort strip waarvan je zou willen dat er veel meer gemaakt werden, maar het is zoveel werk en ook helemaal niet makkelijk. Amoras 1 en 2 van Marc Legendre en Charel Cambré een eigentijdse herschepping van een klassiek stripduo. Eigentijds in elkaar gestoken, maar vooral ook boeiend verteld. Help Me, Rhonda van Hans van Oudenaarden op basis van een gegeven dat hij samen met Hanco Kolk ontwikkelde is een flitsende actiestrip, die op zij eigen manier het genre opnieuw uitvindt.
Je zou denken dat de Penning voor het beste boek in de categorie Literatuur dit jaar wel naar Rembrandt zou moeten gaan van stripmaker Typex. Zo’n groot boek, zo meespelend verteld, zo eigenzinnig, zo persoonlijk, zo… belangrijk voor het imago van de strip in de media. Daar kun je eigenlijk niet omheen. Maar er zijn meer mooie albums gemaakt dit jaar. Met Elsie en Mairi laat Ivan Petrus Adriaanse zien hoe je een historische strip moet maken zonder de menselijke maat uit het oog te verliezen. En Verdwaald van Shamisa Debroey is even meeslepend als poëtisch. Door alles wat het niet vertelt, vertelt Verdwaald misschien wel meer dan heel veel andere boeken. (pauze) Maar wie houden we voor de mal. Rembrandt is het boek van dit jaar en de Literatuur Penning voor 2014 gaat naar die grote, wilde, creatieve en uiteindelijk toch sympathieke beer… Typex, de man achter Rembrandt.
In de categorie Buitenlands heeft de comissie twee albums genomineerd van uitgeverij Blloan en eentje van Oog & Blik. Dat had ook andersom kunnen zijn, want beide uitgeverijen zijn grote spelers geworden op het gebied van de goed vertaalde en uitgegeven betere buitenlandse strip. Het is te hopen dat ze daar allebei nog lang mee door kunnen gaan, want uitgevers met visie kan de stripwereld goed gebruiken. Met Blast #3 van Larcenet honoreert de commissie alle delen van deze dwarse en zwartgallige reeks, waarmee de tekenaar laat zien dat de grootste galbakken nog altijd uit Frankrijk komen. Abeltje van Dillies en Hautière is lichter, of althans qua tekenstijl. Maar ook deze dierenstrip voor volwassenen heeft een prettig melancholieke toon.
Als we met die ogen terugkijken naar het tijdschrift Pulpman is vooral ook te zien dat het een plek was waar De Heij naar hartelust heeft kunnen experimenteren, zijn vaardigheden heeft kunnen bekwamen en vooral ook tempo heeft leren maken. Want wie een succesvol tekenaar wil zijn, moet regelmatig met nieuw werk komen. Voor dat laatste hoeven we bij Fred de Heij niet bang te zijn. In het afgelopen jaar heeft hij met schrijver Willem Ritstier gewerkt aan een nieuwe horrorwestern voor een groot publiek, tekende hij de documentairestrip Peking – Oorlog in de diplomatenwijk naar aanleiding van zijn gelijknamige tentoonstelling in het Nationaal Archief en loopt vanaf november het vijfde avontuur van Haas in het stripblad Eppo met als titel Dodenlijst.
Toch koos de jury dit jaar voor een cartoonbundel in de categorie Nederlands Avontuur en Vermaak: ‘Maar de prijs gaat dit jaar toch naar een komisch album, van een tekenaar die alweer langer meeloopt dan hij zelf zal willen toegeven. Dagelijks tekent hij grappige strips en cartoons, die hij één keer per jaar bundelt.’
Het onzienbare en andere verhalen
Het wordt tijd dat Fred de Heij eens de Stripschapprijs krijgt. Hij heeft immers al een behoorlijke staat van dienst en produceert nog steeds in een helse sneltreinvaart de ene strippagina na de ander. De Heij is een van de beste striptekenaars van de Lage Landen én een van de weinige die in een realistische stijl tekent. Naast Haas, geschreven door Rob van Bavel en gepubliceerd in Eppo, schildert en tekent Fred per jaar nog een album of wat waar hij zelf het verhaal voor schrijft, vaak voorgepubliceerd in zijn eigen underground stripblad Pulpman.
De nieuwe Zone 5300 is uit. #99 alweer, met dit keer puik stripwerk van Marcel Ruijters, Tom Gauld, Joseph Lambert, Stijn Gisquière, Rik Buter en André Slob. Ook is Het ondernemersdilemma van VPRO Debuutprijs-winnaar Martijn van Santen, een rake satire op de consumptiemaatschappij in vier kleurrijke pagina’s, in dit nummer opgenomen. Meer over de inhoud en wat voorproefjes is te zien op de site van Zone 5300 (waar anders?)
