Dit is een van de beste portretten van Wolvie ooit.
Vandaag weer Wolverine #1 t/m 3 herlezen van Juniorpress. De Nederlandse reeks waar ze in 1990 mee begonnen. En dat deden ze met een verhaal getekend door John Byrne en geschreven door Archie Goodwin.
Wolverine vs. Spore.
In dit verhaal krijgt de kleine rauwdouwer met scherpe klauwen onder andere te maken met de cyborg Geist, een ex-nazi die dictators van dienst is. En met Spore, een levende drug die mensen consumeert. Toentertijd was ik heel blij dat Juniorpress Wolverine ook uitgaf: hij was en is een van mijn favoriete X-Men, en eigenlijk ook een van mijn favoriete Marvel-helden.
Hier enkele van de covers van dit zevendelige verhaal. Het zijn een paar van mijn favoriete Wolverine covers.
Dit is een van de beste portretten van Wolvie.
In de klauwen en onderaan het metaal waar de klauwen uitschieten, zien we het gezicht van Geist gereflecteerd.
Klaus Janson inkte de tekeningen in heel dunne inktlijnen. Die zorgen ervoor dat het werk van Byrne er daardoor anders uitziet, dan wanneer hij zijn eigen werk inkt. De dunne lijnen maken het werk iets ruiger, meer ongepolijst, terwijl Byrne vaak dikkere lijnen gebruikt en een iets ‘netter’ eindresultaat bereikt.
Vandaag heb ik lekker ouderwets wat Spider-Man-comics van Juniorpress gelezen. Het zesdelige verhaal ‘Het moordcomplot’ om precies te zijn, dat in 1990 is gepubliceerd.
Marvel bracht toentertijd in de zomermaanden twee Amazing Spider-Man-comics per maand uit in plaats van één. Leuk voor de lezers, maar dubbel zoveel werk voor tekenaar Todd McFarlane die een van de delen door Erik Larsen liet tekenen.
In ‘Het moordcomplot’ of ‘The Assassin Nation Plot’ gaan Spider-Man, Silver Sable en Paladin naar Symkaria, het land waar Sable vandaan komt, om de koning te beschermen. Een internationaal complot probeert Amerika en Symkaria tegen elkaar op te zetten. Uiteindelijk blijkt Red Skull hierachter te zitten. Die wil ervoor zorgen dat de Amerikaanse economie tot wankelen wordt gebracht zodat hij uiteindelijk de macht kan overnemen. Zoiets.
Missende pagina’s en covers
Omdat Juniorpress niet wilde dat de serie Spektakulaire Spider-Man achter ging lopen op de Amerikaanse series, plaatsten ze anderhalve comic in de Nederlandse uitgaven. Hierdoor misten de lezers niet alleen de covers van sommige deeltjes, maar moesten er ook enkele bladzijden sneuvelen. Dat laatste geldt zeker voor de Special waarin de laatste drie delen van het verhaal zijn opgenomen. Die waren namelijk maar 64 pagina’s, terwijl drie comics gemiddeld 66 strippagina’s bevatten.
Deze cover is niet in de Nederlandse uitgaven opgenomen.En deze helaas ook niet.
Door slim te selecteren miste je als Nederlandse lezer die pagina’s eigenlijk niet. Zeker niet als het om een cliffhanger gaat die op de splash page van het volgende nummer nog eens herhaald wordt.
Het is echter altijd een leuke verrassing als je later de Amerikaanse versies leest en die pagina’s dan opeens tegenkomt. In de begindagen van Spektakulaire Spider-Man bestonden alle Nederlandse uitgaven uit anderhalve comics, dus miste je om de haverklap zo’n pagina.
Hier is een van die missende pagina’s:
Het is de splash page van Amazing Spider-Man #232 en die is niet opgenomen in Spektakulaire Spider-Man #43.
In september 2017 stopt Standaard Uitgeverij met de Nederlandse versies van Marvel Comics.
En daarmee komt er na twee jaar dus toch weer een einde naar Nederlandse Marvel Comics. Standaard Uitgeverij begon in 2015 met een reeks series die begonnen bij het zogenaamde Marvel NOW!. Toen schreef ik voor Stripgidseen artikel over deze lijn.
Kennelijk lopen deze Nederlandse Marvel-strips dus niet lekker in België en Nederland. Ik vermoed dat de meeste Marvel-lezers de Amerikaanse uitgaven volgen, en dat de jonge garde waar SU op hoopte eerder games speelt dan strips leest. Daarbij zullen mensen die de superheldenfilms van Marvel tof vinden, niet meteen ook de comics lezen.
Het zal ook niet geholpen hebben dat de uitgaven in Nederland lang niet overal te koop waren. Vroeger lagen de comics van Juniopress gewoon in de supermarkt en menig kiosk. Dat is een lange tijd geleden.
Op basis van de aanbieding van stripverspreider Van Ditmar heeft de redactie van Stripspeciaalzaak.be de conclusie getrokken dat Standaard Uitgeverij met de comics zal stoppen, want die stonden niet meer in de catalogus. Natuurlijk hebben ze dit wel even gecheckt met de uitgeverij, die heeft laten weten dat ze het contract met Panini niet zullen verlegen.
De lopende verhaallijnen worden nog afgerond en daarna komt er dus wederom weer een einde aan Nederlandse Marvel-comics. Ben benieuwd of in de toekomst iemand het toch weer probeert, of dat het nu definitief bekeken is voor Nederlandse Marvel in de Lage Landen.
Post voor de Nederlandse brievenredactie van Wolverine, in 1998 nog in handen van Ger Apeldoorn. Het gaat mij bij deze brief vooral om hoe Ruben zijn stripliefde en leesplezier beschrijft:
Uit: Wolverine #39, begin 1998. Uitgeverij: Juniorpress
Afgelopen zomer kreeg ik een hele berg oude Juniorpress comics. Ben nu X-Men uit de jaren negentig aan het lezen.
Rond deze special had Peter de Bruin het stokje overgenomen van Ger Apeldoorn, die toen zo’n veertien jaar vertaler was van X-Men. Of: De X-Mannen zoals de serie in het Nederlands heet.
Ik ben altijd erg blij geweest met het feit dat een Nederlandse uitgeverij de moeite nam om Marvel Comics in het Nederlands uit te brengen. De comics van Juniopress waren mijn introductie tot de wereld van Marvel. En een klein beetje tot het universum van DC Comics.
In mijn locale stripwinkel waren namelijk niet zo heel veel Amerikaanse comics te koop. Bovendien is het onder de tien jaar fijn als je superheldenstrips in je eigen taal kunt lezen. Als tiener begin je echter al snel nieuwsgierig te worden naar de oorspronkelijke uitgaven. Tenminste, zo verging het mij wel. Tegen de tijd dat De X-Mannen Special #22 uitkwam, in 1997, was ik de interesse in X-Men al kwijt. Toch heb ik nog steeds warme, nostalgische gevoelens bij de Juniorpress-uitgaven. Niet in de laatste plaats door de redactionele teksten waar de strips mee begonnen. En de brievenpagina natuurlijk.
Op de binnenkaft van een oude Tex Willer trof ik deze prachtige Spider-Man advertentie aan:
Een tekening gemaakt door John Romita Sr. volgens mij. De lettering boeit mij dit keer in het bijzonder. Het logo van ‘de wonderbaarlijke Spinneman’ vind ik mooi gemaakt en ook de letters van ‘Kom mee!… Naar die fantastische wereld van…’ lijken handwerk te zijn. En natuurlijk ben ik het helemaal eens met de boodschap, want de wereld van Spider-Man is ook fantastisch.
De wonderbaarlijke Spinneman was net als Tex Willer een uitgave van Classics Lektuur B.V. Ik heb nog een paar exemplaren in de kast staan. Deze uitgeverij gaf de comics uit van 1966 tot 1976 voordat Juniorpress in 1979 met de Marvel superhelden begon.
De Classic uitgaven hebben prachtige ronkende titels als De Groene Kabouter leeft weer, Spinnie haalt uit en De kegelkoning slaat terug. De groene kabouter is natuurlijk de Green Goblin, maar klinkt zo in het Nederlands toch een stuk minder…. tja, bedreigend. De Kegelkoning is de letterlijke vertaling van de naam Kingpin, maar doet toch eerder denken aan een bowler dan aan een misdaadbaas. De Hulk werd Rauwe Bonk genoemd.
Dit soort letterlijke vertalingen zijn tegenwoordig soms nog steeds aan de orde. Ik zat van de week op Netflix Star Wars Episode IV: A New Hope te kijken en daar werd the Death Star toch echt Ster des Doods genoemd.
Overigens lees ik Tex Willer normaliter niet. Het boekje zat in een doos met bestelde comics. Kennelijk had Chris van Cheap Comics deze erin gedaan om de strips in de doos in balans te houden. Doorgaans worden bij Cheap de comics goed verpakt zodat ze onbeschadigd aankomen. Nee, ik word niet betaald om dit te melden, maar vind wel dat als iemand goed werk levert, dat best vermeld mag worden.
Van de week belde maatje Chris me op: ‘We zijn de studio aan het opruimen en hebben een berg comics liggen die wegmoeten. Wil jij ze misschien hebben?’
Nu is mijn huis al een behoorlijk magazijn aan het worden en de stripkasten beginnen ook aardig vol te raken. Toch was ik nieuwsgierig naar wat er in de stapel te vinden zou zijn. ‘Veel Nederlandse comics van Juniorpress en wat Amerikaans spul,’ vertelde Chris.
Op Nederlandse vertalingen zat ik niet echt te wachten. De Nederlandse comics die ik vroeger kocht, koester ik, maar tegenwoordig lees ik liever de oorspronkelijke versies.
Uiteindelijk ging ik overstag en een paar uur later stond Chris in mijn woonkamer met een enorme Ikea-tas vol comics. Chris is behalve stripliefhebber en Star Wars-nerd in het dagelijks leven een heel goede illustrator die samen met een stel vrienden Moker Ontwerp runt. Ze maken onder andere illustraties en omslagen voor boeken en de VPRO gids. Net als ondergetekende is Chris ook een Spider-Man-fan, dus we hebben altijd wel wat te bespreken als we elkaar zien. De rest van de avond hebben we dan ook zitten praten.
De volgende dag heb ik de Ikea-tas rustig uitgepakt, nieuwsgierig naar welke schatten deze allemaal herbergde. Ik legde de comics per serie op tafel en kwam al snel tafel te kort.
Er zat inderdaad veel Juniorpress tussen: veel X-Men, Spawn, Generation X en Wolverine. Ook Amerikaanse versies hiervan. Comics met Wolverine in de hoofdrol lust ik graag. X-Men is lange tijd een van mijn favoriete series geweest. Er zaten ook enkele deeltjes Wonder Man tussen waar ik meteen zin in kreeg. Ik heb van Wonder Man namelijk nog nooit een solo-avontuur gelezen.
Al de comics zijn afkomstig uit de jaren negentig – niet echt bepaald het beste tijdperk met de beste verhalen, wat de reeks X-Force van Rob Liefeld goed demonstreert. Ook was ik verbazend enkele deeltjes Tomb Raider tegen te komen: nooit geweten dat JP die ook uitgaf.
De meeste comics staan inmiddels in de kast. Wanneer ik eraan toe kom om ze te lezen, weet ik nog niet, maar ik vind het een fijn idee dat ze bij mij onderdak hebben gevonden. Mijn werkkamer is een soort weeshuis voor strips geworden, of Weeshuis van de strips, vrij naar het radioprogramma Het weeshuis van de hits, dat tot 1991 te horen was en wat ik vaak luisterde als ik mijn huiswerk deed.
Deze mooie cover van John Byrne zat er ook bij. (Maar die had ik al in de kast staan.)
Toch moest ik bij het uitzoeken het meeste aan Frits Jonker denken, die allerlei dingen van mensen krijgt opgestuurd. Vaak zijn dat dingen die ze niet meer willen hebben, maar die Frits met open armen ontvangt: postzegelverzamelingen, oude boeken, spaarzegels of reclameplaatjes.
Ik wilde nog een foto nemen van de tafel vol met strips, maar ik dacht daar pas weer aan toen ze al in de kast stonden. Hoe dan ook: ik ben blij dat Chris aan me dacht en de comics bij mij onderbracht. Ze staan nu gezellig bij de andere X-Men comics en strips van Juniorpress.
Vorige week kwam ik deze bundel Spider-Man-strips tegen bij de American Book Center Spider-Man: Tombstone vol 1. Zonder te aarzelen kocht ik deze, want ik vind het fijn om oude verhalen opnieuw te kunnen lezen.
Grappig want laatst vroeg ik me af of Marvel ooit de verhalen rondom huurmoordenaar Tombstone nog eens gaat bundelen. Het is alsof de stripgoden mij gehoord hebben.
Natuurlijk kan ik ook gewoon de Juniorpress-uitgaven van Peter Parker: The Spectacular Spider-Man uit de kast pakken, maar als ik de kans krijg om oude verhalen in het Engels te lezen, dan grijp ik die met beide handen aan. Niet dat de mensen van Juniorpress niet hun best deden om de strips goed te vertalen, maar ik hoor Peter Parker toch het liefste in zijn moerstaal.
Sal Buscema
Wie oude Peter Parkers in het Engels wil lezen, heeft echter behoorlijke pech bij Marvel Comics. Amazing Spider-Man wordt geregeld herdrukt in verschillende soorten uitgaven. De Marvel Marsterworks serie is de mooiste en ook meteen de duurste, maar in deze reeks is er nog geen Spectacular Spider-Man verschenen. Je kunt wel Essentials krijgen van Peter Parker, maar ik wil die verhalen het liefste gewoon in kleur lezen en op beter papier gedrukt dan krantenpapier. Behalve enkele bundels is de reeks nog niet op die manier heruitgegeven.
Ik vroeg laatst aan Tom Brevoort of we nog iets in die trant mogen verwachten en hij antwoordde: ‘My guess is that it will show up as a Masterworks volume next.’ Maar wanneer dat gaat gebeuren vertelde hij niet. En op mijn vervolgvraag heeft Tom nooit geantwoord. Geeft niet, die man is ook druk en zijn tumblr-inbox zit barstens vol asks.
Daarom ben ik blij dat ik deze bundel tegenkwam. Het verhaal van Tombstone liep indertijd als subplot door de lopende reeks heen, dus de bundel bevat aardig wat deeltjes. Schrijver Gerry Conway was toen ook goed bezig kan ik me nog herinneren. Hij schreef tegelijkertijd ook Web of Spider-Man. Tegenwoordig schrijf hij nog wel eens een deeltje van een miniserie, maar de hoofdserie helaas niet.
Uit: Peter Parker, The Spectacular Spider-Man 139.
In deze verhalen wordt de achtergrond van Tombstone, de best betaalde huurmoordenaar, onthuld. Lonnie Lincoln zat met Joe Robertson op de middelbare school. Als Robertson een artikel over Lonnie wil schrijven voor de schoolkrant, waarin hij onthult dat Tombstone schoolgenoten afperst voor ‘bescherming’, overtuigt Lonnie hem met geweld dat artikel niet te publiceren. Als Robertson acht jaar later voor een krant in Philadelphia werkt, betrapt hij Tombstone op het vermoorden van een informant. Bang dat Tombstone hem en zijn gezin iets aan zal doen, zwijgt Robertson erover. Jaren later werkt hijj voor The Daily Bugle en komt Tombstone naar New York. Hij is ingehuurd door Kingpin. Al die jaren heeft Robertson gezwegen en heeft zijn oud-schoolgenoot mensen vermoord. Als Robertson eerder zijn mond open had gedaan, was Tombstone opgepakt en hadden die mensen nog geleefd. Joe besluit niet langer te zwijgen en biecht alles op door een tape in te spreken en die aan Peter Parker te geven.
Hier laat ik de synopsis even bij, want je wilt ongetwijfeld deze verhalen zelf gaan lezen. Conway trakteert ons op een mooi ethisch dilemma dat ook nog eens tijdloos is.
Uit Peter Parker, The Spectacular Spider-Man 139.
Het tekenwerk van veteraan Sal Buscema (1936) was toen heel sterk, dus op grafisch vlak valt er al genoeg te genieten. Buscema is heel goed als visueel storyteller en hoewel hij niet zo van achtergronden tekenen houdt, tekent hij mensfiguren des te overtuigender. Buscema is inmiddels tachtig jaar en soort van met pensioen: hij inkt hier en daar nog wel eens een comic maar verder niets.
De verhalen in deze bundel zijn dan ook bijna dertig jaar oud… Damn, dat soort dingen drukken je meteen met je neus op de feiten: deze Spidey-fan wordt oud. En na al die jaren heb ik nog steeds zin om Spider-Man-comics te lezen.
I love the sight of these old Juniorpress comics from my youth. So much reading pleasure. And those spines make a wonderful colour scheme. (They are all Spider-Man comics by the way.)
Op Donderdag 9 en Vrijdag 10 juni wordt tijdens de Stripdagen Haarlem het toneelstuk The King and Me gespeeld in de grote zaal van de Toneelschuur. Dat is de eerste keer dat dit door Ger Apeldoorn geschreven stuk in Nederland te zien is.
Jack Kirby in zijn tekenstudio thuis. Bron: seanhowe.tumblr.com
Het Engelstalige stuk werd een aantal jaar geleden door Apeldoorn geschreven in opdracht van de Britse Stripdagen en daar met veel succes een aantal maal opgevoerd. Ook was er een openbare lezing dit jaar in het Kirby Museum in New York. Maar een opvoering in Nederland is er nooit geweest – tot nu toe.
Vaders van het Marvel Universum
Het toneelstuk zal comicliefhebbers interesseren, want het verhaal draait om Jack Kirby. Kirby wordt door velen beschouwd als een van de belangrijkste tekenaars uit de Amerikaanse comicindustrie. Samen met Stan Lee stond hij aan de wieg van het Marvel Universum. Ze creëerden the Fantastic Four, X-Men, the Avengers en de Hulk en vele andere personages. (Spider-Man werd bedacht door Lee en Steve Ditko, daar had Kirby nagenoeg niets mee te maken.) Kirby tekende van de Marvel-helden de eerste avonturen en zijn dynamische stijl werd ook als huisstijl van Marvel gezien. Nieuwe tekenaars werden gemotiveerd om goed naar Kirby’s tekeningen te kijken. Hij had als bijnaam ook King of comics, vandaar de titel The King and Me.
In die tien jaar dat Kirby met Stan Lee werkte ontwierp hij iedere maand nieuwe helden en schurken, maar kreeg daar nooit echt de credits (of het geld) voor. In The King and Me vertellen Stan Lee en Joe Simon (Kirby’s eerste partner, met wie hij onder andere Captain America bedacht in 1941) het levensverhaal van Kirby, terwijl ze uitvechten wie Kirby’s beste partner was. De intellectuele Simon of the showman Lee. Jack Kirby vindt natuurlijk dat hij zelf die titel verdient.
Koor
‘Het is een wervelende show voor iedere stripmaker en fan die wil ontdekken dat de personages achter de schermen net zo boeiend zijn als die ervoor,’ zegt Apeldoorn. ‘Het stuk duurt 75 minuten en wordt in het Engels gespeeld. Voor de tekst is gebruikt gemaakt van interviews met Kirby, Lee en Simon. De waargebeurde dialogen heb ik verzonnen. Tussen de scènes door worden fragmenten uit het werk van Jack Kirby gelezen door een ‘koor’ van striptekenaars en fans. Het is nog vroeg om alle namen bekend te maken, maar voorlopig heb ik de twee stand-up comedians Thijs van Domburg en Arie Koomen en stripmakers Erik Kriek en Eric Heuvel gestrikt. Andere namen worden in de loop van de volgende weken bekend gemaakt.’
Apeldoorn gaat al wat jaartjes mee in de stripwereld. Hij is striphistoricus, televisieschrijver en was bij Juniorpress jarenlang de vertaler van vooral X-Men. Toen kende we hem nog onder de pennaam Gé Apeldé. Vooral zijn redactionelen en gevatte reacties op ingezonden brieven staan me nog goed voor de geest.
Apeldoorn: ‘In de eerste opvoering werd het koor samengesteld uit tekenaars van de beursvloer in Bristol. Eén daarvan was Dave Gibbons, die mij na afloop feliciteerde met een geslaagde voorstelling en erbij zei dat hij er veel van geleerd had, niet alleen over de carrière van Kirby, maar vooral ook zijn karakter en zijn verhouding tot de andere personages.’
Uitvoering: Theater Kwast
Toneelschuur Lange Begijnestraat 9, Haarlem
Wanneer: donderdag 9 juni & vrijdag 10 juni 2016
Aanvangstijd: 20.30
Kaarten: normaal €16.50, vriend €14.50 CJP €12.50 via Toneelschuur
X-Men-verhalen die meer dan dertig jaar oud zijn, zijn ook nu nog heel goed te lezen dankzij het puike schrijfwerk van Chris Claremont en het vakwerk van Paul Smith.
Om het jaar eens lekker te beginnen besloot ik begin januari Vandal Com-X te bezoeken. Een paar jaar geleden sloot de winkel in op de Rozengracht in Amsterdam en tegenwoordig kun je geregeld het afhaalpunt bezoeken om je strips op te halen. Het afhaalpunt zit op een industrieterrein bij het IJ in de buurt. Ik trof een goedgemutste Otwin aan die vanaf hier de bestellingen van de striplezers verpakt om te verzenden.
In een bak met aanbiedingen trof ik X-Men: From the Ashes aan. Een bundeling verhalen uit 1983 geschreven door Chris Claremont en grotendeels getekend door Paul Smith. Verhalen uit de bloeiperiode van de X-Men, die dus toch alweer meer dan dertig jaar oud zijn. Deze bundel werd overigens in 1990 gepubliceerd en voor zover ik dat heb kunnen nagaan, is hij niet meer zo heel makkelijk te krijgen. Een mooie aanwinst voor mijn collectie dus, ook al ken ik de verhalen al van de Nederlandse uitgaven van Juniorpress indertijd.
In de bundel lopen een paar prominente verhaallijnen, zoals de introductie van Madelyne Pryor. Een pilote die verdomd veel op Jean Grey lijkt. Scott Summers valt als een blok voor haar, maar vraagt zich ondertussen af of Pryor niet de reïncarnatie is van Grey die enkele jaren eerder overleed in the Dark Phoenix saga. Al snel lijkt het erop dat Phoenix trouwens terug is om de aarde te vernietigen, maar of dat ook werkelijk het geval is? Ondertussen staat Wolverine op het punt om te trouwen met zijn geliefde Mariko, maar dat loopt alles behalve rooskleurig.
Wolverine zien we niet zo vaak huilen
Rogue, tot dan toe een kwaadaardige mutant die hoorde tot de Brotherhood of Evil Mutants, klopt bij Charles Xavier aan voor hulp: ooit nam ze de krachten over van Carol Danvers, maar ook haar persoonlijkheid en ze dreigt daardoor langzaamaan gek te worden. Wie ook behoorlijk aan het veranderen is, is Storm. Ze voelt zich steeds minder verbonden met de aarde en de natuur. Dat heeft niet alleen zijn weerslag op haar krachten, maar ook op haar karakter. Ze wordt steeds koel bloediger en haar karakter krijgt een scherp randje. Dat zien we uiteindelijk terug in de visuele metamorfose die ze ondergaat.
Storm toont haar nieuwe look, maar niet iedereen is daarvan gecharmeerd.
Over het puike schrijfwerk van Claremont heb ik de loftrompet wel eerder gestoken en Paul Smih (1953) kwam al eens ter sprake toen ik het over Iron Man had. Toch wil ik je wat meer van zijn werk laten zien, want hij wordt nog steeds door veel fans als een van de betere X-Men tekenaar gezien. Wie From the Ashes leest, ziet meteen waarom. Smith heeft de menselijke anatomie goed in de vingers en laat de personages overtuigend acteren. Maar wat ook opvalt zijn z’n inventieve pagina-indelingen en vakmanschap wat de visualisatie van het verhaal betreft. Kijk maar eens naar deze effectieve pagina waarin Storm Callisto, de leider van de Morlocks, een doodsteek geeft:
Dat Smith zich laat inspireren door het medium film is duidelijk te zien. Niet alleen door de onderste strook waarin Storm zelfverzekerd naar ‘de camera’ loopt. Ze loopt hier letterlijk over Callisto heen. Door het kikkerperspectief komt ze extra imposant over. De hele scène is op een dramatische wijze gevisualiseerd, ieder plaatje is een belangrijk onderdeel van het geheel. Een belangrijk moment in de ontwikkeling van Storm, en een onomkeerbaar moment dat toont hoe radicaal haar karakter aan het veranderen is.
Ook in bovenstaande pagina uit X-Men #173-174 dat zich in Japan afspeelt en waar Wolverine het opneemt tegen de Japanse mafia en The Silver Samurai, zien we invloeden van de wide-screen Japanse martial arts cinema terug. Overigens moet ik daarbij wel vermelden dat Frank Miller indertijd hetzelfde deed in de miniserie over Wolverine in Japan. Dus misschien heeft Smith het van hem afgekeken.
De bundel begint al meteen goed, met deze splash page waarin Kitty Pryde duidelijk laat merken dat ze het niet eens is met Xaviers beslissing haar bij de New Mutants in te delen:
Ik ben altijd een groot fan geweest van Kitty Pryde: de superslimme tiener die kan faseren en die een draakje genaamd Lockheed heeft als huisdier. Toen ik als tiener deze verhalen in Nederlandse vertaling las, zag ik in Kitty het ideale vriendinnetje. In de vertaling van bovenstaande tekst was trouwens ‘Kitty vecht terug’. Die titel dekt de lading van dit verhaal prima, maar ik moet Ger Apeldoorn toch eens vragen waarom hij daarvoor heeft gekozen, want ‘Professor Xavier is een eikel/lul’ zou toch dichter bij het origineel zitten.
Wolverine en Rogue zijn samen op pad.
De cover van From the Ashes bevat Uncanny X-Men #168-176. werd in december 1989 getekend door Arthur Adams. De illustratie geeft de belangrijkste personages uit deze bundel weer: De X-Men, Phoenix en de Morlocks. De grote schurk die achter de schermen de gebeurtenissen manipuleert, is niet afgebeeld. Wie dat is, zeg ik nu natuurlijk niet. Ook al zijn deze verhalen uit 1983 en er van spoilers alleen maar sprake kan zijn als je deze strips voor het eerst gaat lezen. Dat kan namelijk nog steeds, want ze zijn in andere herdrukken ook nog steeds beschikbaar zoals de Essential-serie. En anders kun je ze zeker online nog vinden als torrent.
De Nederlandse uitgaven van Marvels Secret Wars. In de jaren negentig waren er nog geen online shops en was het lastiger om aan oude comics te komen dan nu. Soms had de stripspeciaalzaak wat je zocht, soms de uitgeverij zelf ook, maar ook kon je terecht bij de heren Bart en René Visser die comics via de post verkochten. Hoewel de zoektocht nog relatief simpel verliep, besef ik bij het teruglezen weer hoe leuk het eigenlijk is om bepaalde strips te verzamelen en te jagen op specifieke deeltjes. En om die dan voor een aardige prijs aan te kunnen schaffen. Net als Peter Parker, de Spektakulaire Spider-Man, zat ik als tiener altijd krap bij kas.
Fragmenten uit mijn dagboekje:
zaterdag 14 augustus 1993: Nadat ik bij oma geweest was ben ik bij Het Gele Teken geweest en heb ik drie strips gekocht: een dikke special van de Vergelders, Geheime oorlogen #8 en een oud album van Spider-Man. Ik denk er hard over na om de Vergelders-serie vanaf dat nummer te gaan volgen.
In ieder geval wil ik de comicserie Geheime Oorlogen compleet maken. Hoewel Harrie [van het Gele Teken] ze ook verkoopt, waarschijnlijk voor een te hoge prijs, ga ik maandag eerst Juniorpress zelf bellen om te vragen of ik ze nog bij hen kan bijbestellen.
vrijdag 20 augustus: Maandag heb ik Juniorpress gebeld om de Geheime Oorlogen comics te bestellen. Helaas waren nummer 1 +2 uitverkocht, maar ik kon nummer 3+7 wel bijbestellen. Dinsdag was ik al vroeg in de stad. Ik ging meteen naar Het Gele Teken om te kijken of ik daar Geheime Oorlogen nr 1+2 kon krijgen. Alleen nr. 1 was aanwezig, tweedehands en die kostte wel 7,50, terwijl ik die ochtend de acceptgiro van JP binnenkreeg met de prijs van 5,65 gulden voor twee nieuwe comics! Heb meteen het geld overgemaakt via mijn spaarrekening.
Ook heb ik Spektakulaire Spider-Man Special 3 en Superhelden 6 en Batman 1 gekocht. Aan die Spider-Man comic heb ik een speciale herinnering omdat dit een van de comics was die ik eens van klasgenoot Peter Tesselaar gelezen heb. Het is een van die beruchte eerste comics die me fan maakten.
Dinsdag 24 augustus 1993: Vandaag ontving ik de twee comics van Geheime Oorlogen die ik had bijgesteld bij Juniorpress. Nu moest ik alleen nummer 2 nog. Deze heb ik bij Bart en René Visser bijbesteld voor 5 gulden. (+3 piek verzendkosten). Ik heb daarna een brief aan René Stoops en Steven de Rie geschreven.
Vrijdag 27 augustus 1993: Woensdag was ik al vroeg in de stad. Ik moest naar de bank om geld over te maken naar de bankrekening van René Visser. Ik had de dag ervoor telefonisch Geheime Oorlogen nr. 2 besteld. Dit was het laatste nummer dat ik nog moest hebben in deze serie die bestaat uit 9 delen. De serie werd oorspronkelijk uitgebracht in ’84-’85. De serie is een van de eerste comics die ik ooit las en heeft daarom een bepaalde waarde voor me. Niet alleen voor mij, de serie is erg gewild en daarom is er wat moeilijk aan te komen. Vooral nr. 1+2.
Vanochtend was ik vroeg op en toen ik om 11 uur naar beneden kwam om bij mijn moeder langs te gaan, vond ik een postpakketje. Daarin zat Geheime Oorlogen nr.2. Nu heb ik de serie compleet. Vrijdagavond heb ik natuurlijk de serie Geheime Oorlogen gelezen.
2015: Met veel plezier denk ik terug aan de serie Geheime Oorlogen. Het was voor het eerst dat we een grote groep superhelden het op zagen nemen tegen superschurken. En ook nog eens op een verre planeet. De meeste helden kwamen niet onveranderd terug uit de strijd. Spider-Man had opeens een prachtig maar eigenaardig zwart kostuum. Thing bleef achter op de planeet Battle Planet en de She-Hulk was nu lid van The Fantastic Four. Over het hoe en waarom van de serie, schreef Jim Shooter op zijn blog een interessant verhaal.
