In Het gat betrekt de naamloze hoofdpersoon zijn nieuwe appartement en ontdekt hij dat er een gat in de muur zit.
Een mooi rond gaatje bij de deur van de badkamer. Maar dan blijkt het gat te bewegen. Een mysterie dat opgelost dient te worden, dus belt de hoofdpersoon met het laboratorium in de stad om hulp te vragen. Langskomen wil men niet, hij moet het gat maar meenemen. Het lukt hem uiteindelijk het gat in een doos te vangen en naar het lab mee te nemen.
Het gat is een conceptalbum van de Noorse illustrator Øyvind Torseter. Midden in het boek is daadwerkelijk een gaatje geboord en dat is het gat uit de titel van het verhaal. Erg grappig natuurlijk dat een fysiek gat, dat dus iedere bladzijde op dezelfde plek zit, telkens op een andere plek in de tekening opduikt alsof het beweegt. Ook leuk gevonden is hoe het gat telkens een logische plek in de tekeningen heeft als de hoofdpersoon afreist naar het laboratorium. Zo zit het op de plek van een stoplicht, fungeert het als mond van een fluitende postbode en als ‘o’ in het woord ‘uitverkoop’ op de voorgevel van een winkel. (Ook bij DWDD konden ze om het uitgangspunt van dit prentenboek lachen.)
De tekenstijl van Torseter vind ik minder boeiend. Torseters tekeningen vertellen het verhaal op adequate wijze, maar persoonlijk vind ik ze niet fraai.
Het uitgangspunt is leuk gevonden, goed voor een brede glimlach en enkele grappige momenten. Als het gat eenmaal is afgeleverd bij het lab bloedt het verhaal echter dood. Wat dat betreft trakteert Torseter ons op een anticlimax. Behalve een leuke visuele grap zit er weinig in Het gat. Jammer.
My girlfriend is trying to get a little allotment with a gazebo near our house. Thats’ my she enlisted on Monday night. I went with her for support. Outside I saw this bulletin board with the fake hedgehog in it.
Vroeger vond ik het tof als ik een kast vol met strips en dvd’s had staan. Rijkdom vond ik dat. Maar nu het huis te klein wordt, voel ik me niet zo rijk meer en is die verzameling vooral ballast.
Illustratie: Paul Stellingwerf.
Laatst vroeg Axel Watteuw of ik mee wilde doen met zijn rubriek Uit de kast op de site geekster.be. In deze rubriek vertellen verzamelaars over hun verzameling, zij het strips, action figures of ander geekie spul. Natuurlijk wilde ik dat, al heb ik mezelf eigenlijk nooit als verzamelaar gezien. De afgelopen dagen was ik echter bezig met de herinrichting van mijn stripcollectie en moet ik toegeven dat ik wel verzamel.
Goed, veel strips in mijn kast zijn niet door mij aangeschaft maar opgestuurd door uitgeverijen. Soms omdat ik ze aanvroeg om in een artikel te behandelen of omdat ik de betreffende stripmaker(s) ging interviewen; vaak sturen uitgeverijen strips op de bonnefooi naar me toe in de hoop dat ik hun strips onder de aandacht zal brengen. Dat klinkt leuk en tot op zekere hoogte is dat ook leuk. Sterker nog, het is noodzakelijk als ik als stripjournalist een goed overzicht wil hebben van wat er allemaal uitkomt en speelt op de markt. Maar het is niet zo leuk meer als je boekenkasten op een gegeven moment uitpuilen met leesvoer. Je kunt ook niet constant kasten blijven aankopen, want er is in het huis maar beperkte ruimte.
Er lag al een tijdje een hele stapel met strips die in de kast moest en waar eigenlijk geen ruimte meer voor was. Kortom, er moest ruimte worden gemaakt. Inmiddels staan er drie plastic tassen te wachten om uit mijn kantoor te verdwijnen. En eigenlijk moet ik nog eens goed door de kast vlooien, want wat mij betreft kan er nog wel meer uit.
Ik schrijf veel over strips en daarin laat ik mijn koers bepalen door mijn smaak of door wat opdrachtgevers behandeld willen zien. Die twee dingen komen niet noodzakelijkerwijs overeen, dus als de artikelen zijn geschreven, kunnen veel van die boeken eigenlijk weg. Lang heb ik bepaalde strips nog in de kast laten staan omdat ik dacht ooit nog eens die stripmaker te interviewen. Dan zou het handig zijn om een archief te hebben. In de praktijk blijkt echter dat ik redelijk makkelijk aan strips kan komen via vrienden. Laatst heb ik een hele stapel Roze Bottels geleend van illustrator Chris Visser omdat ik een aflevering van mijn Eppo-rubriek Stripplaatjes onder de loepaan deze leuke strip wilde wijden.
Er wordt simpelweg heel veel leesvoer uitgegeven en veel ervan boeit mij eigenlijk niet. Ik word niet vrolijk als ik die boeken in de kast zie staan en eigenlijk wil ik dat gevoel wel hebben als ik naar mijn stripverzameling kijk. Daarmee wil ik niet zeggen dat strips die mij niet kunnen bekoren onnodige uitgaven zijn, want smaken verschillen nu eenmaal. Sommige stripmakers worden in Nederland op handen gedragen, terwijl ik mijn tijd liever aan andere strips besteed dan hun verhalen te lezen.
Strips die ik waarschijnlijk nooit weg zal doen zijn de strips die ik zelf heb aangeschaft omdat ik ze wilde lezen, wat toch wel zo’n beetje voor de meeste comics geldt. En natuurlijk helemaal voor Spider-Man. Want wat Spider-Man betreft durf ik mijzelf wel een verzamelaar te noemen.
Dit weekend vindt voor het eerst het KLAXON stripfestijn plaats in Antwerpen. Hieronder het persbericht:
Illustratie affiche: Olivier Schrauwen
KLAXON is een nieuw stripfestival in Antwerpen waar strip en kunst elkaar ontmoeten. Je vindt er strips en ander grafisch drukwerk van onafhankelijke uitgeverijen, collectieven en auteurs uit binnen- en buitenland. Je kan er de talrijke expo’s bewonderen en de boeiende lezingen en spannende performances bijwonen. KLAXON brengt een kwaliteitsvolle mix van bekende namen en opkomend talent.
Stripfestijn (12u – 19u) Dé plek om nieuwe, fijne strips en geïllustreerd drukwerk uit binnen- en buitenland te ontdekken.
Kleine, onafhankelijke stripuitgeverijen, collectieven en auteurs presenteren hun uitgaven: Scratch, Frémok, Bries, Lamelos, Tieten Met Haar, Wobby, Zone 5300, Vite, Liesbeth De Stercke, Ckoe, Jasper Rietman, Wasco, Frits Jonker (letter-tekenaar), Jeroen de Leijer, Rob van Barneveld, Inne Haine, Shamisa Debroey, Charlotte Dumortier, Serge Baeken.
Op de grote KLAXON-stand kan je grasduinen in strips en grafisch drukwerk van diverse buitenlandse ‘indie’ uitgeverijen: Lubok, Sanatorium, Seigensha, Koyama Press, Nobrow, D &Q, Apa Apa Comics, Le Dernier Cri, Benoït Jacques, Orbis Pictus Club, Napa Books, Re:Surgo e.a.
Pulp deLuxe – online uitgever – introduceert de ‘Draw-o-mat-3000’ tekenmachine en toont origineel werk van Pulp deLuxe-auteurs.
In de loop van de middag schuiven bij diverse stand extra tekenaars aan om te signeren: Brecht Vandenbroucke, Mark Hendriks, Steve Michiels, Maarten De Saeger, Pieter Rosseel, Pieter Fannes, Serge Baeken, Marcel Ruijters, Valfret, Inne Haine, Shamisha Debroey, Wide Vercnocke, Charlotte Dumortier…
Expo’s In ’t Werkhuys (12u – 19u, diverse ruimtes)
Brecht Vandenbroucke, Wide Vercnocke en Marcel Ruijters maakten voor het festival een meterslange muurtekening. Marcel Ruijters, Olivier Schrauwen, Pieter Fannes en Lukas Verstraete stellen originele tekeningen tentoon uit resp. Jheronimus (te verschijnen), Arsène Schrauwen, Nog lang en gelukkig en Lukas (te verschijnen). Van Lukas Verstraete zijn daarnaast ook schilderijen en van Pieter Fannes vrij werk te bewonderen. Het Wobby-collectief presenteert een mix van originelen, riso’s en schilderijen. Frank Wagemans laat je mee genieten van zijn sculpturen en schilderijen.
En Samplerman toont zijn prachtige collages.
In The Bries Space (13u – 18u)
Op 100 meter van ’t Werkhuys toont The Bries Space originele tekeningen van de Duitser Tim Romanowsky en de Antwerpenaar Benjamin Demeyere. Beide expo’s lopen van 24 april tot en met 30 mei.
Tim Romanowsky – Bricks of Fortune
Benjamin Demeyere – Etudes exotiques
The Bries Space, Stenenbrug 15, 2140 Borgerhout www.bries.be/space
Persmoment Scratch (13u) Hansje Joustra en Joost Swarte kondigen een grensoverschrijdend stripproject aan.
Artist talks (14u – 18u)
Joost Swarte werkt achter de schermen bij Scratch, maar is ook en vooral striptekenaar en grafisch ontwerper. Swarte vertelt over het houten speelgoed ADO, abstractie en inspiratie.
Frits Jonker
De Nederlander Frits Jonker is al meer dan twee decennia een veelgevraagd (strip)letteraar. Letteren is voor Jonker meer dan een beroep, het is een passie. We nodigden hem uit om erover te vertellen.
William Ludwig Lutgens – Utopia World Problem: een zoektocht naar utopische probleempjes, tussen kunst en cartoon
Lezing/performance door de Antwerpse kunstenaar.
Jeroen de Leijer en de Kenjezelf Kit
De Kenjezelf Kit biedt je de mogelijkheid om middels zelfreflectie onbestemde momenten te duiden zonder daarbij het moment in te vullen. De Kit toont onze ware gemoedstoestand, onuitgesproken gevoelens en verborgen verlangens. Neem even tijd voor jezelf met een kop kamillethee en heroriënteer jezelf. Laat je leiden door de afbeeldingen en ontdek allerlei onvermoede dingen over jezelf.
De Letterleggers (12u – 18u)
Op een grote witte ondergrond creëren Iwan Verhulst en Raphaël Vandeputte met grote, platte, soepele, zwarte rubberen letters allerlei tekeningen. Onder het oog van de camera maken ze, vertrekkend van een simpele ‘boodschap’, nieuwe boodschappen. Of ze vervormen boodschappen tot tekeningen die op hun beurt worden getransformeerd tot andere beelden. En zo gaan ze uren door. Elk optreden is een work in progress, met een begin, een einde en een rode draad die de twee verbindt.
Live tekenen (19u30 – 22u, ’t Kaffee)
Tekenaars gaan met elkaar in dialoog en dagen elkaar uit via hun tekeningen. Ad rem reageren is een must! Met o.a. Serge Baeken, Wide Vercnocke, Pieter Fannes, Kim Duchateau en Wasco.
Veiling Lamelos (’s avonds, ’t Kaffee)
Het vierkoppige Nederlandse collectief houdt een veiling à la Lamelos in ‘t Werkhuys. Breng oude, leuke spulletjes (vlooienmarkt stuff) mee.Lamelos zal ze vervolgens veilen. De opbrengst wordt omgezet in tournées générales. Onverkochte spulletjes worden vernietigd!
Over de organisatoren Ria Schulpen, uitgever (Bries) en co-bezieler van The Bries Space, een onafhankelijke, creatieve ruimte in Borgerhout die (twee)maandelijkse tentoonstellingen met het beeldend werk van zowel opkomende als gevestigde kunstenaars uit binnen- en buitenland worden organiseert. www.bries.be
Jangojim
Dimitri Sakelaropolus alias Jangojim. Antwerps striptekenaar, illustrator, scenarioschrijver voor animatie- en comedyreeksen voor tv. jangojim.blogspot.be
’t Werkhuys is een socio-culturele ontmoetingscentrum in Borgerhout dat zelf ook activiteiten organiseert zoals de wekelijkse Volxkeuken. Haar café is een gezellige ontmoetingsplek voor haar gebruikers, de buurt en passanten. www.werkhuys.be
We weten allemaal dat Peter Parker gebeten werd door een radioactieve spin en dat hij hierdoor zijn krachten kreeg. Dat hij deze nieuwe talenten eerst aanwendde om er zelf beter van te worden en dat hij na een televisieoptreden niet de moeite nam om een dief tegen te houden die enkele weken later zijn oom Ben vermoordde. Dat wordt allemaal op prachtige wijze vertelt in Amazing Fantasy #15 (1962) door Stan Lee en Steve Ditko. Deze feiten vormen het fundament waarop Spider-Man gebaseerd is.
In plaats van dat het spinnetje meteen sterft nadat hij Peter heeft gebeten, kruipt het achtpotige beestje nog even verder om een meisje dat ook de demonstratie in radioactiviteit bijwoont, op haar voet te bijten. Huh? Ja, precies. Een staaltje retcon dus.
Retcon staat voor retroactive continuity en die term komt erop neer dat de geschiedenis van een personage wordt aangepast. Wikipedia heeft een uitgebreide beschrijving van de term en de verschillende soorten aanpassingen waar retcon naar refereert. In het geval van Amazing Spider-Man vol.3 #1 maakt schrijver Dan Slott de creatie van Silk mogelijk door de geschiedenis van Peter Parker aan te passen.
Spider Verse
Silk is het meisje dat net als Peter spinnenkrachten krijgt door de beet van de radioactieve spin. Het grote verschil met Peters krachten is dat het meisje zelf webdraden schiet uit haar vingers terwijl Peter webvloeistof en webschieters moest uitvinden om dat te kunnen. Het meisje heet Cindy Moon en waarom we al die jaren niets van haar bestaan wisten komt omdat ze al die tijd in een bunker zat opgesloten. Op die manier kon een dodelijke familie van Spinnenjagers haar niet opmerken. Spider-Man heeft het in het verleden met een van die spinnenjagers aan de stok gehad, dat is namelijk Morlun. Als Peter Parker ontdekt dat Cindy bestaat en hij haar bevrijdt uit de bunker, attendeert hij de moordenaars op haar bestaan en dat leidt tot een verhaallijn die Spider Verse genoemd wordt. Verschillende Spider-Man-versies (en Spider-Girls) uit allerlei parallelle universa komen samen om dit kwaad te bestrijden.
Inmiddels is Spider Verse afgerond en heeft Silk haar eigen serie gekregen die geschreven wordt door Robbie Thompson en waarvoor Stacey Lee de matige tekeningen voor verzorgt. In wezen is Silk natuurlijk de zoveelste Spider-Woman variant in het Marvel Universum.
Silk in actie.
Ik heb als verstokt Spider-Man-fan moeite met deze retcon. Retcons horen een beetje bij de superheldenstrips zoals thee bij Groot-Brittannië, en soms pakken die aanpassingen in de geschiedenis goed uit. In sommige gevallen voegt een retcon namelijk iets toe wat we nog niet wisten, waarmee een personage meer diepgang kan krijgen. Het beste voorbeeld hiervan vind ik de onthulling dat Mary Jane Watson al jaren wist dat Peter Spider-Man was. Retcons die grover te werk gaan als de Clone Saga uit de jaren negentig en de ontbinding van Spider-Mans huwelijk met Mary Jane, vind ik een stuk minder geslaagd.
De creatie van Cindy Moon zit daar een beetje tussenin. Ik snap dat ze bij Marvel nieuwe personages in het leven van Spider-Man willen introduceren, want dat geeft nieuwe mogelijkheden en een frisse dynamiek in het leven van Parker. Het is immers heel moeilijk om na meer dan 53 jaar verhalen met dezelfde personages nog met iets nieuws op de proppen te komen en zo’n Cindy Moon kan voor veel nieuwe mogelijkheden zorgen. Daarbij wil Marvel de laatste tijd zoveel mogelijk de vrouwelijke lezer aanspreken dus een nieuwe Spider-Vrouw kan daarbij helpen.
Toch had ik liever gezien dat Slott met zijn vingers van het moment van de spinnenbeet was afgebleven. Die scène is, naast de moord op Oom Ben en het moment dat Peter er achterkomt wie de moordenaar van zijn oom is, zo’n beetje de heilige graal van Spider-Mans verhaal. Die graal moet je met rust laten. Nieuwe personages en een nieuwe Spider-Woman introduceren, prima, maar dat had ook op een andere manier gekund zonder aan het verhaal in Amazing Fantasy #15 te kloten.
Overigens heeft Slott nog meer gerommeld met Spider-Mans verleden om het personage Clash te introduceren. Dit doet hij in het verhaal Learning to Crawl, waarin we de eerste paar weken van Spider-Man opnieuw meemaken. Slott plaatst nieuwe gebeurtenissen tussen bestaande verhalen van Lee en Ditko en daardoor zijn deze toevoegingen minder storend en van minder groot belang dan de aanpassing van Amazing Fantasy #15. Wat ik me ervan kan herinneren is dat een aardig Spider-Man-verhaal.
Zaterdagmiddag 2 mei was ik in Henk’s Comics and Manga Store waar Ivan Reis en Joe Prado aanwezig waren om tekeningen te maken en te signeren. Henk bestond dit weekend 20 jaar dus dat werd goed gevierd.
Ivan Reis en Joe Prado.
De Braziliaanse stripmaker Ivan Reis is vooral bekend van Marvels Captain Marvel enGreen Lantern en Aquaman van DC Comics. Joe Prado heeft ook aan verschillende series voor DC Comics gewerkt, waaronder Birds of Prey en Green Lantern. Daarnaast is hij ook een inkter en cover-artist.
De heren wisten heel snel helden als Batman en schurken als Two-Face op papier te zetten. En passant portretteerde Prado ook nog een van de aanwezige stripfans en maakte reis een atypische superheld van Henk Lie. Hier een long take van de twee mannen in actie:
As a citizen of Amsterdam one cannot miss the starting of the tourist season. During it one can hardly walk down town in the crowded streets. I shot this little moment from within a bus, safe from the crowds.
Je zou het bijna vergeten omdat dat strip alweer veertien albums oud is, maar toen ik vanmorgen het nieuwste S1ngle-album pakte om te lezen, besefte ik weer hoe goed de strips van Hanco Kolk en Peter de Wit zijn. Wat mij betreft kun je ze als het beste komische duo van de Nederlandse strip beschouwen.
Kolk en De Wit werken al eeuwen samen en solo werkt De Wit hard aan de carrière van psychiater Sigmund. Recent werd bij de Harmonie van De Wit een hele dikke pil aan Sigmund-cartoons gepubliceerd. Al meer dan twintig jaar maakt de sympathieke De Wit deze grappige strip over Neerlands meest gestoorde psychiater. Inmiddels al ruim 6000 afleveringen. De bundel bevat maar liefst 1000 strips waarvan 50 nooit eerder verschenen consulten. Zelfs op herhaling blijft Sigmund leuk.
Maar goed, we hadden het eigenlijk over S1ngle. Uiteraard draait het nieuwe albumFantasy ook nu weer om de singles Fatima, Stella, Nienke en Floor en weten de heren Kolk en De Wit hedendaagse verschijnselen als selfies, google glasses en Game of Thrones op zeer grappige wijze te vermengen met de eeuwige zoektocht naar de ware. Dit keer krijgt Nienke een vriendje en daarom wil Fatima niet achterblijven. Ze gaat koortsachtig op zoek naar haar ware. Uiteindelijk vindt ze die in de wereld van de life role-playing game, misschien tegenwoordig nog de enige plek om de ridder op het witte paard te kunnen vinden.
Kortom, lachend en soort van romantisch ontbeten vanmorgen. [hr]
Daarom Minneboo leest: Als stripjournalist wil ik zoveel mogelijk strips onder de aandacht brengen. Daarom heb ik de rubriek Minneboo leest in het leven geroepen, om te laten zien hoe rijk en divers het medium strip kan zijn. De artikelen in deze rubriek zijn geen recensies (die teksten staan gepubliceerd in de bijhorende rubriek), maar kunnen thematisch zijn, een tekenstijl belichten of simpelweg een nieuwe uitgave kort aanstippen.
Enkele voorwerpen die in de processie worden vastgehouden. Foto: Michael Minneboo.
Het is even overdonderend als je de expositiezaal in Eye binnenstapt en More Sweetly Play the Dance speelt al. Het nieuwe kunstwerk van de Zuid-Afrikaanse kunstenaar William Kentridge (Johannesburg, 1955) is een 45 meter lang fries van bewegende beelden.
Foto: Studio Hans Wilschut/ Eye.
We zien een eeuwig durende processie van tientallen mensen die allerlei spullen en objecten met zich meedragen: mensen met manden op hun hoofd, restanten huiswaar in hun armen of beelden van heiligen of politieke helden op lange houten stokken. Mensen dansen, staan op praalwagens en ook geraamtes dansen en lopen mee.
Kentridge toont de personages als silhouetten, schaduwfiguren, die soms details en kleurschakeringen laten zien.
De processie trekt langzaam aan je voorbij terwijl je als bezoeker voor de aaneengeschakelde doeken staat of in tegengestelde richting loopt. De acht schermen vormen een grote leporello. Hier een korte impressie:
In de video die ik maakte van de expositie zie je dat de toeschouwers zelf ook silhouetten zijn geworden net als de personages op het scherm.
Protest of dodendans?
Wat Kentridge met dit werk wil uitdragen, laat zich niet meteen raden. Daar moet je echt even voor gaan zitten. De processie kan de levenswandel zijn, een verbeelding van mensen op de vlucht van honger, geweld of ziekte, maar ook een protestmars tegen politieke regimes of tegen corruptie. In dat opzicht hoop ik dat de film ons allemaal zal inspireren eens op te treden tegen het huidige kabinet en de bonuscultuur en dat we net als de personages in Kentridge film de straat op gaan om een mars voor gerechtigheid te houden.
Overigens heeft de processie ook wel iets van een dodenmars. De Zuid-Afrikaanse danseres Dada Masilo is onderdeel van de groep mensen en danst in de film om de dood op afstand te houden. In Kunstuur zei Kentridge hierover: ‘Ik weet niet wat het is: een triomf der doden, een dodendans of een wederopstanding.’ Kentridge is iemand die intuïtief te werk gaat en niet graag precies vertelt waar zijn werk om gaat. Waarschijnlijk om de toeschouwer de kans te geven zijn eigen interpretatie een kans te geven. Kortom, ga het zien en bepaal zelf wat het is. ‘Wat mij boeit is een politieke kunst, dat wil zeggen een kunst die meerduidig en tegenstrijdig is, een kunst van onafgemaakte gebaren en een onzekere afloop,’ heeft Kentridge eens gezegd.
Houtskool
Kentridge is bekend geworden met ruimtevullende installaties en zijn bijzondere animatiefilms gemaakt met houtskooltekeningen. Erg mooi daaraan vind ik dat je daarin een afdruk ziet van het verleden: als in een film van Kentridge een vogel door de lucht vliegt, zien we achter de vogel een spoor van waar hij eerder was. Kentridge wist weliswaar de eerder getekende vogel uit, maar door de aard van het materiaal is het niet mogelijk die vorige versies helemaal te verbloemen. Een mooie visualisatie van een centraal thema uit Kentridges werk, namelijk dat vormen en daarmee ook betekenissen, voortdurend aan verandering onderhevig zijn. Dit zien we ook terug in zijn kinetische objecten, collages en tekeningen.
Het beladen verleden van Zuid-Afrika is ook een terugkerend thema in Kentridges werk, evenals de onvolkomenheid van de menselijke soort en ons onvermogen om tot een mate van politiek-maatschappelijke verlichting te komen.
Enkele voorwerpen die in de processie worden vastgehouden. Foto: Michael Minneboo.
Overigens maakt de kunstenaar ook theaterstukken en regisseert hij nu Ablan Bergs opera Lulu voor De Nationale Opera.
Behalve More Sweetly Play the Dance zijn I Am Not Me, the Horse Is Not Mine uit 2008 en Other Faces (2011) te zien, het tiende en meest recente werk uit de reeks Drawings for Projection (1989-2011). Voor het eerst is dergelijke omvangrijke tentoonstelling met meerdere installaties van Kentridge in Nederland te zien. More Sweetly Play the Dance maakte de kunstenaar speciaal voor Eye Filmmuseum en de ‘lichtsicht – Projection Biennale’ in Bad Rothenfelde in Duitsland.
In deze aflevering van Kunstuur leren we meer over het werk van Kentridge:
Ook heeft Eye zelf een achter-de-schermen-item gedraaid:
William Kentridge: If We Ever Get To Heavenis te zien tot en met 30 augustus in Eye Amsterdam. Er is ook een interessant boek verschenen over het wordingsproces van More Sweetly Play the Dance, inclusief een leporello van twee meter die een indruk geeft van de installatie.
Iron Man vind ik een van de interessantste superhelden uit het Marvel Universum. In zijn Iron Man-harnas lijkt Tony Stark onoverwinnelijk, maar in feite is hij een feilbaar mens met zwakheden als ieder ander.
Tony Stark is een miljonair, industrieel en een genie op het gebied van mechanica en technologie. Hij is een aantrekkelijke man die een Hugh Heffner-achtig leven zou kunnen leiden en dat tussen het redden van de wereld als Iron Man ook geregeld doet. Eigenlijk is Stark James Bond en Q in één persoon.
Onverslaanbaar
De eerste keer dat Iron Man indruk op mij maakte was in Iron Man Annual #10 uit 1989. In het spectaculaire stripplaatje getekend door Paul Smith en geïnkt door Michael Gustovich, waarin Iron Man met volle vaart door de muur breekt, straalt de held kracht uit. In de daarop volgende scène schakelt Iron Man effectief een tak van de terroristische organisatie Hydra uit. De kogels van Hydra ketsen af op Iron Mans harnas en als hij verticaal door de lucht zweeft en zijn repulsor blasts afvuurt lijkt hij onoverwinnelijk.
Het geavanceerde harnas maakt Stark bovenmenselijk sterk en geeft hem de mogelijkheid om te vliegen. Ook bevat het pantser diverse wapens. Iron Man heeft dankzij technologisch vernuft bijna goddelijke krachten, maar in het pantser zit een feilbare en soms breekbare man. In de periode dat de annual uitkwam, waren Starks benen verlamd. Een wraakzuchtig ex-vriendinnetje had hem neergeschoten waardoor zijn ruggengraat beschadigde. Alleen in het harnas was Stark nog in staat om te lopen, daarom was hij steeds vaker in zijn metalen omhulsel te vinden. Gelukkig is dat eindelijk weer goed gekomen.
Geest in de fles
In de klassieke verhaallijn Demon in a Bottle, uitgegeven aan het begin van de jaren tachtig, blijkt Starks grootste vijand zijn alcoholverslaving te zijn. Zijn alter ego werd recent beschuldigd van moord, hij heeft relatieproblemen en dreigt de controle over zijn bedrijf te verliezen. De stress die zijn dubbelleven veroorzaakt, maakt dat Stark de laatste tijd steeds vaker afleiding zoekt door zich suf te drinken.
Op de cover van Iron Man #128, getekend door Bob Layton, is goed te zien wat al die drank heeft aangericht. Als Tony zijn masker afdoet, zien we een onverzorgde, zwetende en naar dranksnakkende man. Een schaduw van de aantrekkelijke, slimme playboy die hij ooit was. De illustratie contrasteert volledig met bovenstaande afbeelding van de heldhaftige Iron Man die door de muur vliegt. Soms zit de vijand binnenin en is de neiging tot zelfvernietiging een veel gevaarlijker vijand dan de superschurken die Iron Man doorgaans te lijf gaat.
Als Stark beseft dat hij door de drank een gevaar wordt voor de mensen die hij probeert te redden, beseft hij dat het tijd wordt om af te kicken. Dat doet hij onder andere met de hulp van zijn vriendin, maar zijn alcoholisme zal altijd een zwakte van hem blijven.
‘Sommige lezers vonden dat Tony’s alcoholisme hem een mindere held maakte, maar wij vonden juist het tegenovergestelde. Door Tony een probleem uit de echte wereld te geven, eentje met wie veel lezers waarschijnlijk op de een of andere manier mee te maken hebben, en hem dan de moed laten vinden om dit probleem te confronteren en te overwinnen, maakte hem juist nog meer tot held, in onze ogen,’ aldus schrijver David Michelinie.
Robert Downey Jr.
Robert Downey Jr.
Ik ben het met hem eens. Het mooie aan de helden van Marvel is juist dat achter de maskers feilbare en breekbare mensen schuilgaan. Daarom was de casting van Robert Downey Jr. in de Iron Man-films ook geniaal. Downey Jr. is een zeer getalenteerde acteur die Tony Stark met flair en een sarcastische ondertoon speelt. Downey Jr. heeft echter jarenlang gevochten tegen zijn drugsverslaving. Een strijd die veel lijkt op die van Stark tegen alcoholisme. De rol van Iron Man was Downey Jr. dus op het lijf geschreven.
De tekenstijl van Torseter vind ik minder boeiend. Torseters tekeningen vertellen het verhaal op adequate wijze, maar persoonlijk vind ik ze niet fraai.
