Aangezien de gewone burger flink is uitgekleed door de crisis en de veroorzakers daarvan nog steeds dikke sigaren roken en mensen ontslaan om winstmarges nog net iets beter te maken voor de aandeelhouders, een kale kerstboom vandaag. Uit protest! Want voor veel mensen is het een koude, kale kerst dit jaar.
Vanmorgen werden Linda en ik opgeschrikt door gekraak gevolgd door gedruppel: lekkage aan het dak. Leuk, zo vlak voor de feestdagen. Meteen gebeld met Rochdale, de woningcoörperatie waar we het huis van huren. Die zouden de reparatiedienst meteen op de hoogte stellen. Maar het is Kerst en Rochdale heeft kennelijk heel wat huizen met lekkage. Dat werd me in ieder geval verteld toen ik vanmiddag voor de vierde keer belde, want nog steeds niets gehoord van de reperateur. En doorverbinden kon absoluut niet. Geen idee of die reperateur vandaag nog langskomt. Wel heb ik zo’n beetje het idee dat we ons uitstapje met Kerst wel kunnen vergeten. Omdat het de komende dagen pijpenstelen gaat regelen lijkt het mij beter om thuis te blijven om de boel in de gaten te houden. Overmacht voor Rochdale? Ongetwijfeld, maar ik baal er wel van.
Het wordt tijd dat Fred de Heij eens de Stripschapprijs krijgt. Hij heeft immers al een behoorlijke staat van dienst en produceert nog steeds in een helse sneltreinvaart de ene strippagina na de ander. De Heij is een van de beste striptekenaars van de Lage Landen én een van de weinige die in een realistische stijl tekent. Naast Haas, geschreven door Rob van Bavel en gepubliceerd in Eppo, schildert en tekent Fred per jaar nog een album of wat waar hij zelf het verhaal voor schrijft, vaak voorgepubliceerd in zijn eigen underground stripblad Pulpman.
Avonturenstrip, meidenverhaal, porno of sociale satire zoals in ‘t Landje: De Heij draait zijn hand er niet voor om. Een zoveelzijdig stripmaker mag best eens in het zonnetje worden gezet. Ook al weet ik dat De Heij niet maalt om prijzen, ik heb het idee dat hij allang aan de beurt had moeten zijn wat de Stripschapprijs betreft.
Jammer dat het alweer een tijdje stil is op zijn blog. Fred deelde daar zijn visie op de strip, toonde tekeningen en schetsen. Ik vernam laatst van Ger van Wulften dat Fred binnenkort op het blog van uitgeverij Xtra verder zal gaan schrijven.
In deze aflevering van Daily Webhead zie je De Heij aan het werk. Tijdens de Stripdagen Haarlem dit jaar zat hij twee dagen druk te tekenen en signeren voor zijn fans. Dit is een van de tekeningen die hij daar maakte, een scène uit het eerder dit jaar verschenen De Schuilplaats. Ik heb het beeld niet versneld om tijd te winnen: ik wilde juist de verschillende fasen van die tekening duidelijk laten zien. Kijk hoe De Heij met een paar lijnen uit zijn kroontjespen een hele setting suggereert.
Bekijk de HD versie op Vimeo.
Pulpman!
Ondertussen is recent ook Pulpman #15 uitgekomen. We hebben er wat langer op moeten wachten dan normaal, maar hij is dan ook extra dik. Fred verdiept zich dit keer in de hentai – Japanse stripporno – en poogt in die stijl zijn eigen verhaal te vertellen. Ook interessant is het korte stripverhaal dat Willem Ritstier schreef: Who is afraid of black? Ik hoop dat Ritstier en De Heij deze zes pagina’s zullen gebruiken als springplank voor een heel album, want volgens mij valt er nog veel meer over dit schilderij te vertellen.
Ook zien we in deze Pulpman het eerste deel van Ezra: Duivel baart duivel van Luke Zwanziger (scenario) en Shanna Paulissen (tekeningen). Een occulte western, doorspekt met demonen, exorcisme en visioenen. Zie voor meer informatie de site van Uitgeverij Xtra.
De muziek in deze Daily Webhead is als vanouds door Marco Raaphorst gecomponeerd en uitgevoerd.
De wc-deuren bij café De Walvis.
Wat doe je als stripliefhebber op een druilerige zaterdagmorgen in Amsterdam? Dan bezoek je de stripwinkel. Vandaag was dat Lambiek in de Kerkstraat. Ik was benieuwd hoe het met de mannen ging en ik wilde meteen wat kerstcadeautjes inslaan. Terloops ontdekte ik dat stripjournalistiek zo zijn nut heeft.
In VPRO Gids #50 stond een artikel van mijn concullega Oliver Kerkdijk over Edgar P. Jacobs. Over zijn leven is zojuist een striproman verschenen, getiteld Het Jacobs teken, én er is een nieuw avontuur uit van Blake en Mortimer. Abel Schoenmaker, al jaren een vaste medewerker van Lambiek, vertelde me dat klanten sinds de publicatie van dat artikel specifiek naar deze uitgaven vragen.
Klaas Knol en Boris Kousemaker waren allebei enthousiast over mijn video-interview met Martin Lodewijk dat ik eerder deze week publiceerde.
Nu wil ik zo vaak en divers mogelijk het beeldverhaal onder de aandacht brengen. Mijn blog is daarin een handig stuk gereedschap omdat ik er recensies, besprekingen en video’s kan plaatsen. Soms behandel ik een strip door deze uitgebreid te recenseren, soms wordt het een Minneboo leest en zo nu en dan maak ik een video-interview met een stripmaker. Weet je gelijk wie er achter die mooigetekende pagina’s schuilgaat. En het is leuk om, in het geval van Lodewijk bijvoorbeeld, een stripmaker enthousiast over zijn werk te horen praten.
(Boris en ik hebben ook nog een Daily Webhead opgenomen over het schetsboek van Jim Woodring dat net is binnengekomen. Die komt over ruim een week online.)
Toch vraag ik me soms af of al die moeite wel zin heeft. Of een artikel over een strip, of een interview met een maker, de interesse van mensen in het medium vergroot. Zo’n opmerking als die van Abel bevestigt voor mij dat stripjournalistiek wel nut heeft. En hij niet alleen.
Meer media
Toen ik donderdag dr. Rudi de Vries interviewde over zijn promotieonderzoek over de Nederlandse stripcultuur, vertelde hij me dat de media de laatste jaren meer aandacht hebben voor het beeldverhaal. Een positieve ontwikkeling, want hoe meer mensen weten wat voor mooie albums er verschijnen, hoe meer ze geneigd zullen zijn die albums ook aan te schaffen. Voor zichzelf en voor anderen. Tenminste, dat hoop ik dan maar, want de sector is zeker gebaat bij hogere verkoopcijfers.
Mooie boeken
Zelf heb ik daar vandaag mijn bescheiden steentje aan bijgedragen. De dagelijkse worsteling van Manu Larcenet heb ik bij Lambiek meegenomen. Dit album is recent verschenen in de reeks Oog & Blik Classics en zeer de moeite waard. Daarbij een deel van The Boys aangeschaft – een bijzondere stripreeks over het superheldengenre waar ik voor mijn verjaardag een eerste deel van Paul had gekregen. En Kid Eternity van schrijver Grant Morrison en tekenaar Duncan Fegredd. Ik ben sinds het fantastische boek Supergods in het bijzonder geïnteresseerd in het schrijfwerk van Morrison. (Die blogpost over een quote van hem eerder deze week komt dan ook niet zomaar uit de lucht vallen.)
En we hebben nog wat stripcadeautjes aangeschaft. Maar welke hou ik even voor me, want het moet wel een verrassing blijven natuurlijk.
Genoeg te bloggen deze week, daar niet van. En reclame maken doe ik niet. Punt. Maar de kerstkaarten van mijn vriendinnetje en haar partner in crime Daphne onder de aandacht brengen, tja, dat doe ik wel. Samen hebben ze een ontwerplabel Kadolab opgericht en er zijn nog kerstkaarten te bestellen. Dus hup!hup! Kun je een keer met een aparte kaart voor de dag komen.
Deze poster kwam ik tegen op het Westergasfabriekterrein. Een echte Peter Pontiac. Je mag me gerust een fan van zijn werk noemen – vind ik niet erg. Beroepsmatig valt mijn oog sowieso snel op getekend werk in de openbare ruimte. Een fijne bijkomstigheid.
Gekkenhuis. Vanmiddag zat ik een nieuwe aflevering van Daily Webhead te monteren waarin stripmaker Fred de Heij aan het werk is. Na het uploaden van de video kreeg ik opeens een copyrightclaim van YouTube aan mijn broek.
Het ging niet om de muziek, want die is van Marco Raaphorst en die gebruik ik met toestemming. Het gaat om de zeegeluiden die halverwege de video te horen zijn. Het geluid van rollende golven dus. YouTube claimt dat ik daarvoor “Nature Sounds-Rolling Ocean Waves of Clearwater, Florida for Deep Relaxation”, sound recording
BFM Digital” heb gebruikt. Maar dat is niet zo.
Sterker nog: nadat ik de claim binnenkreeg heb ik een heel ander audiofragment onder de video gezet en deze opnieuw geüpload. Vervolgens kreeg ik precies dezelfde claim aan mijn broek. Deze heb ik natuurlijk aangevochten.
Het stomme is alleen dat YouTube de klacht verkeerd heeft ondergebracht:
Reason for dispute This video contains the material at issue, but the material is in the public domain or is not eligible for copyright protection.
Nu heb ik daar wel de onderstaande uitleg bij gegeven maar de kans is groot dat op grond van bovenstaande mijn bezwaar als niet-gegrond wordt verklaard. Nog vervelender is dat je na het verzenden van het formulier op geen enkele manier contact op kan nemen met de mensen van YouTube.
Explanation The track you listed is not the track I used in the video. Therefore, the claim does not apply.
Uitslag is pas op 19 januari 2013. Er kan van alles gebeuren, onder andere dat mijn account wordt gewist.
We gaan het zien. Maandag wil ik de video op mijn blog zetten. Mocht YouTube de content voor die tijd verwijderen, zet ik de Daily Webhead gewoon op Vimeo.
Handig hoor, lekker veel kerstlampjes. Kun je in huis overal zitten lezen tijdens de kerstdagen.
Stripschrijver en magiër Grant Morrison over strips en magie in een interview met Publishers Weekly uit 2008:
Comics specifically seem to be quite magical to me—in the sense that they are directly drawn onto paper. They relate back to the very first drawings that people did on cave walls, and people believe now that those things were meant to be magical, that by drawing and creating a model of the bison, you could affect what happened to the real bison. Your hunt would be more successful the next day. So the idea of drawing and creating representations is the very first notion that we had of magic, that you could make an image of something and affect the image and, in turn, affect the reality of the thing. Like sympathetic magic, when you make, for instance, a little doll of someone and then stab it, they will experience something. So that idea of representation, I think, is the first magical idea, and comics is still very close to that.
The thing I love about comics is the actual guy sitting there—with pens and tools and drawing all this stuff in a little room. Actually working on the paper directly with pencils. There’s something really quite strange about that, I feel.
PWCW:“Strange” in that it carries some particular qualities?
GM: “Strange” in the sense that I think there’s so much concentration that goes into the point of those pencils and that line that it’s a magical act. It’s a Zen thing to sit and actually create a comic book. It’s very hands-on. I think it’s got a magical element to it, anyway, and so, for me, it became a way to do voodoo, using… Well, I could create things in the comics that would have affects in my own real life. I found that it would work.
PWCW: You were ill at one point [during the writing of The Invisibles].
GM: Yeah, that was just one of the things. This character thought that his face had been eaten away, then three months later my face actually gets a hole eaten in it! I’m in the hospital dying in almost the same way the character was dying. So then I figured, “Okay, well, let’s give him a good time!” [chuckles] As soon as I got out of the hospital, I started writing the character with a great sex life, and suddenly my own life took off. I really began to feel I was on to something.
Ik ben het met Morrison eens dat wat striptekenaars doen lijkt op magie: ze tekenen een reeks plaatjes en als je die plaatjes leest komt er een verhaal tot leven in je hoofd. Een reeks stilstaande beelden breng je met je eigen geest in beweging. Als de personages je aanspreken leven ze door in je hoofd lang nadat je het boek gesloten hebt. Dat is een van de zaken die ik aantrekkelijk vind aan strips.
Wat Morrisons idee dat het schrijven van verhalen leidt tot het veranderen van de werkelijkheid betreft, ben ik meer sceptisch, maar ik wil dat zeker in de toekomst uitproberen.
Bron foto.
Ik moest toch beslist eens een Urbanus-album openslaan, vertelde een vriend mij laatst. Urbanus is de komiek uit België waar ik sinds de film Koko Flanel uit 1990 niet meer om heb gelachen. ‘Beter een vogel in de hand als geen hand!’ riep Urbanus daarin uit. Toch maar een deel van De avonturen van Urbanus opengeslagen.
In Het verbeterde testament krijgt de jonge Urbanus het aan de stok met niemand minder dan God zelf. Wanneer Urbanus tijdens de godsdienstles de gebeurtenissen uit het Oude Testament te veel betwijfelt, verschijnt een chagrijnige God in de klas om de komiek en zijn klasgenoten een lesje te leren. Hij veroordeelt alle bewoners van het plaatsje Tollenbeek tot het herbeleven van de schepping en creëert een tweede aarde uit een plastic aardbol op een puntenslijper. Daar spelen Urbanus en zijn familie de rollen van belangrijke personages uit het oude testament, maar het zal de lezer niet verbazen dat deze versie van het eerste boek van de bijbel heel anders verloopt. Ontregelende humor, maar bovenal ongein en platte grappen kenmerken het universum van Urbanus, of die zich nu in het paradijs bevindt of elders.
De stripreeks bestaat al sinds 1983. De eerste twee albums schreef en tekende Willy Linthout in zijn eentje, daarna schreef hij de verhalen samen met Urbanus. Het verbeterde testament is alweer het 151ste deel. Kennelijk lusten de Vlamingen de stripavonturen van Urbanus wel.
Op zich biedt Het verbeterde testament een leuk uitgangspunt: de God uit het Oude Testament is immers een wraakzuchtige zuurpruim en die mag wat mij betreft best eens op zijn nummer worden gezet. Toch is het soort humor van Linthout en Urbanus (zie afbeelding rechts) niet de mijne. Veel grappen overstijgen het niveau van de seksgrap niet.
Soms komt het duo wel gevat uit de hoek: wanneer Urbanus en co. aan de schepping ontspannen door met een ruimteschip in de vorm van een kip weg te vliegen, worden ze achterna gezeten door God op een vliegende scooter die roept: ‘Halt! Stop! In naam der schepping!’
Het ietwat eenvoudige tekenwerk van Linthout past in principe prima bij de kolderieke verhaaltjes en dit stripgenre. Het totaalpakketje is echter niet wat ik graag lees en ik zal dus niet snel weer een album van Urbanus oppakken. Misschien komt dat door het cultuurverschil tussen Vlaamse humor en de Nederlandse.
Willy Linthout en Urbans. De avonturen van Urbanus #151.
Standaard Uitgeverij.
ISBN 9789002249679 € 5,95