Tag: Boeddha

Categories
Striprecensie Strips

Zen zonder meester

Zen zonder meester is het stripdebuut van schilder/illustrator Frenk Meeuwsen. Ik vind het een heel fijne strip.

Frenk Meeuwsen (1965) studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie en Rijksacademie van beeldende kunsten in Amsterdam. Daarnaast haalde hij een zwarte band in karate. Zen zonder meester is zijn stripdebuut. Hierin vertelt hij over zijn fascinatie voor het Japanse boeddhisme en spiritualiteit. Meeuwsen woonde in de jaren negentig in de Japanse tempelstad Kyoto. Oorspronkelijk kwam hij daar om te schilderen, maar al snel begon Meeuwsen te werken in een animatiestudio waarin hij dagenlang vooral ogen tekende. ‘Vooral waterige blauwe meisjesogen zijn mijn specialiteit,’ vertelt hij in het boek.

In Zen zonder meester verhaalt hij over zijn ervaringen in Japan, zijn visie op zen, en wisselt hij stukken over de geschiedenis ervan af met jeugdherinneringen. Het is dus een zeer persoonlijk, vaak anekdotisch verhaal, waardoor de lezer ook veel oppikt over Japanse cultuur.

Charlatans
Meeuwsen dweept niet en houdt een kritische blik: zijn afkeur voor zenmeesters, die vaak charlatans blijken te zijn, komt duidelijk naar voren in de strip. Zen kun je prima bedrijven zonder meester, vind Meeuwsen, vandaar ook de titel van het boek. Wie spirituele verlichting zoekt, hoeft eigenlijk alleen maar in de juiste meditatiehouding te gaan zitten en te blijven oefenen. Meeuwsen toont in een paar bladzijden hoe je dat doet.

Zen zonder meester is een combinatie van autobiografie, instructie en geschiedschrijving, verpakt in een losse vertelstructuur en een aangenaam, rustig leestempo. Het boek is moeilijk neer te leggen. En toen ik het uit had, pakte ik het nog eens op om er weer doorheen te bladeren. Misschien komt dat ook omdat ik zelf ook een lichte fascinatie met Japan begin te ontwikkelen en daarom graag over Meeuwsens ervaringen las. Ook heb ik jaren geleden een tijdje aan zazen gedaan. Een vorm van zen meditatie waarin je voornamelijk zit. De stukken over de geschiedenis van het Japanse boeddhisme en zen vond ik daarom erg interessant. Evenals wanneer Meeuwsen vertelt over de markante mensen die hij ontmoet en over hoe hij als westerling Japan ervaart.

Motoronderhoud
Herkenbaar was voor mij het hoofdstuk waarin hij Zen en de kunst van het motoronderhoud ontdekt. Het boek van Robert M. Pirsig is een klassieker dat ik las als vroege twintiger. Ik kan me echter niks inhoudelijk meer van het boek herinneren, maar weet nog wel dat ik het toen geboeid tot de laatste bladzijde las. Meeuwsen geeft een beknopte impressie van Zen en de kunst van het motoronderhoud en maakt duidelijk waarom dat boek zo’n indruk op hem maakte.

De strekking van Pirsigs boodschap is even simpel als doeltreffend: het leven draait om kwaliteit. Wanneer je iets met aandacht doet, ontstaat er kwaliteit. Aandacht is dus de sleutel tot het gevoel van vervulling.

Het idee van leven in het ‘nu’, wat tegenwoordig mindfulness genoemd wordt, is dus al een heel oud idee. Iets waar je telkens weer opnieuw voor moet kiezen en aandacht voor moet hebben, wil je ooit een staat van ‘verlichting’ bereiken.

Ik ben na een tijdje gestopt met mediteren: nog steeds voel ik me te onrustig om dat weer op te pakken. Misschien moet ik weer gewoon gaan zitten, met de instructie van Meeuwsen in mijn achterhoofd.

Lees hier een preview van het boek.

Frenk Meeuwsen. Zen zonder meester
Uitgeverij Sherpa, € 19,95

Categories
Mike's notities

Boeddhabeeldje

Dit weekend waren Linda en ik in de Stadsschouwburg voor de Gysbreght van Aemstel–toer.

Dat is een rondleiding door de Stadsschouwburg Amsterdam met als thema dit beroemde toneelstuk van Joost van den Vondel. Met dit stuk werd in 1638 de Amsterdamse schouwburg ingehuldigd. Eeuwenlang werd het rond nieuwjaarsdag in de Stadsschouwburg opgevoerd. De toer begon met een stop-motion animatiefilm over het stuk van Vondel, vakkundig gemaakt door Jacqueline Kooter. Ze liet zich voor de animatie inspireren door de mozaïek op het Gijsbrechtbordes. Tijdens de rondleiding liepen we langs de portretten van de vele acteurs die in dit stuk hebben gespeeld.

Gids Janna de Lathouder vertelde enthousiast allerlei leuke wetenswaardigheden. Waaronder dat het woord schouwburg is door Vondel bedacht en uitleg over Aktie Tomaat.

Onderdeel van deze rondleiding was een wandeling over het podium in het theater. Erg tof om achter de schermen en op die plek te mogen kijken, want laten we eerlijk zijn: het toneel is het hart van het theater. Daar gebeurt het immers.

zaal-stadsschouwburgIk vind het een fijne plek. Vroeger keek ik de serie Fame en de scènes achter de schermen vlak bij de uitvoering boeiden mij altijd het meest. Daar moest ik gisteren even aan denken toen ik keek naar de stenen muren waarmee het podium deels is omringd. Die muren zien er prachtig uit en zijn wellicht niet wat je zou verwachten.

Toch ben ik uiteindelijk veel meer een film-mens dan een theaterdier. De meeste toneelstukken duren mij te lang en ik kan vaak maar moeilijk meegaan in de fictie. Ik blijf namelijk mensen op een podium zien die een rol spelen. Iets waar ik bij film en tv-series veel minder last van heb. Dan ga ik echt mee in het verhaal en leef ik mee met de personages. Theater blijft fake.

Dat neemt niet weg dat ik de kunstvorm respecteer en dat ik de Stadsschouwburg een indrukwekkend gebouw vind.

Rechts van het podium zag ik een Boeddhabeeldje in de lucht zweven. Het leverde een van mijn favoriete foto’s van de laatste tijd op.

boeddhabeeldje-stadsschouwburgIn de monitor zie je de andere mensen die bij de rondleiding waren. Het zou trouwens best kunnen dat Boeddha van plastic gemaakt is, maar dat even terzijde.

Boeddha is een oude bekende van me: zo’n zeventien jaar geleden heb ik een tijd lang zentraining gevolgd. Zazen, mediteren op een kussentje. Uiteindelijk kwam ik daar niet ver mee, mijn geest bleef te onrustig. Sindsdien ben ik tevergeefs op zoek naar andere manieren om rust te vinden.

Categories
Strips

De boeddha in Toonder verstript

Dit persbericht kwam van de week bij me binnen. De titel intrigeerde me. (Dat geldt lang niet voor alle persberichten, maar dat geheel terzijde.)

Bodhitv.nl, de jongerensite van de Boeddhistische Omroep toont vanaf zondagavond 27 mei het werk van striptekenaars en illustratoren die zich lieten inspireren door de boeddhistische kant van Toonder.

Dit jaar is het honderd jaar geleden dat de grote verhalenverteller en belangrijke Nederlandse stripmaker Marten Toonder werd geboren.
De BOS zendt op zondagavond 27 mei een portret van hem uit: Toonders denkraam. In hoeverre haalde Toonder zijn inspiratie uit de I Tjing en het boeddhisme, de astrologie en de werken van Gustav Jung?

Bodhitv.nl, de jongerensite van de BOS, vroeg daarom striptekenaars en illustratoren die affiniteit hebben met het boeddhisme zich laten inspireren door de boeddhistische kant van Toonder. Bekijk het grappige, ontroerende en mooie werk diezelfde zondagavond 27 mei op Bodhitv.nl.

Op het web:
De boeddha in Toonder verstript
vanaf zondagavond 27 mei te zien op bodhitv

Op tv:
Toonders denkraam
Uitzending: zondag 27 mei, 18.05, NL 2
Herhaling: vrijdag 1 juni, 14.55, NL 2

Een beetje summier persbericht eigenlijk. Ik had graag gelezen welke stripmakers er bijvoorbeeld allemaal aan het project hebben meegedaan. Ook had ik graag wat meer over Toonders denkraam gelezen. Gelukkig is er op de site van BOS meer informatie te vinden over de documentaire:

Een portret door verhalenverteller door journalist en programmamaker Hans Polak. Toonder leek in verschillende werelden te leven: de praktische en de magische. In hoeverre haalde hij zijn inspiratie uit de I Tjing en het boeddhisme, de astrologie en de werken van Gustav Jung?

Een zestal vertellers onder wie zoon Eiso Toonder, Toonders leerling Dick Matena, zijn biograaf Wim Hazeu en uitgever Hans Matla schetsen het meerkantige karakter van de schepper van figuren als Tom Poes, Wammes Waggel, professor Sickbock en Bulle Bas. Toonder is door sommigen een visionair genoemd. In ieder geval had hij een grote invloed op de taal, letterkunde en het op volwassenen gerichte beeldverhaal.