The Netherlands institute for sound and vision, Hilversum 9:30 am
The building of the Netherlands institute for sound and vision is near my workplace at the VARA on the Media Park in Hilversum. It’s a beautiful building that looks like a big, colourful gem. I walk by it every day. Today I stayed on stop longer in the train, so I had to take a stroll to work. Since I am sitting on my butt most of the day I thought a little walk was in order.
De cover VPRO Gids #33 – die deze week uitkomt – is wederom een juweeltje van de hand van illustrator en stripmaker Erik Kriek. Geïnspireerd door het stuk Op Cursus: Regisseren doe je zo, geschreven door Hugo Hoes, zien we Darth Vader zijn eigen amateur Star Wars-film maken. Kijk maar:
Nu weet ik dat Kriek, net als zijn vrienden van Moker Ontwerp, een fan is van de Star Wars-films. Maar ook voor wie deze kennis niet heeft, is het een prachtige plaat. Wie goed kijkt, ziet dat de ruimteschepen in elkaar zijn gezet met huisgerij: vorken, wc-rollen, kurken en melkpakken.
De illustratie doet me denken aan het fenomeen fanfilms. Films gemaakt door gepassioneerde amateurs die hun eigen verhalen vertellen over bestaande (film)helden. Veel van die films zijn verschrikkelijk, doch sommigen zijn indrukwekkend. Een van de beroemdste fanfilms uit de jaren negentig is The Green Goblin’s Last Stand van Dan Poole. Deze lowbudget-film maakte Poole om indruk te maken op regisseur James Cameron die indertijd de echte Spiderman-film zou maken. Poole draaide de film in ruim een jaar tijd met een budget onder de 500 dollar. Hij speelde zelf de hoofdrol van Spiderman en Peter Parker. Hij mocht echter nooit samenwerken met Cameron. Al kreeg hij door zijn fanfilm wel een cultstatus.
‘Even googelen’
Over amateur filmers gesproken. In het kader van zomercursussen verscheen er de afgelopen vijf weken een artikel van een gidsredacteur op cursus. Deze week beschrijft Hugo Hoes zijn deelname aan de filmcursus van Jamel Aattache. Wie dat is? Ooit de film Fighting Fish gezien, aka de eerste martial arts film van Nederlandse bodem? Nee? Nou, die heeft hij gemaakt. Op IMDB heeft de film een score van 3.5 op een schaal van 10. De regisseur gaf de tweedaagse cursus in zijn huiskamer aan Hoes en twee andere deelnemers. Op ironische toon beschrijft Hoes de opdrachtjes die de cursisten moeten maken en de ‘geheimen’ die Aattache prijsgeeft (‘voor visitekaartjes moet je even googelen, zorg dat acteurs gratis voor je willen spelen maar zorg wel altijd voor voldoende eten op de set en ga naar cocktailparty’s, klim desnoods over de muur om binnen te komen.’) Een niet heel professionele filmmakerscursus dus.
Toch is heeft het iets bewonderenswaardigs: mensen die ondanks tegenstand en soms ondanks gebrek aan talent doorzetten en iets proberen te maken. We leven immers in het tijdperk van media 2.0, DoItYourself. En we hebben de middelen om dingen te maken, dus waarom niet. Gewoon lekker aan de slag en als het niets wordt, dan maar niet.
En er zijn voorbeelden van mensen die het op die manier gemaakt hebben. Robert Rodriguez is bijvoorbeeld zo’n selfmade filmmaker: hij deed mee aan medische experimenten om geld te verzamelen voor zijn eerste film El Mariachi. Inmiddels draait Rodriguez echte Hollywoodfilms. Maar hij heeft dan ook talent en een neus voor regie. Dat laatste kun je iemand als George Lucas eigenlijk niet op betrappen: van acteursregie heeft hij immers weinig kaas gegeten. Toch is ook hij ver gekomen met zijn Star Wars-films. Dat biedt weer hoop voor Darth, de amateurfilmmaker in de illustratie van Kriek.
Amsterdam central station, 8:50 am
My fellow travellers going to or from their trains. One guy is hugging his bike 🙂
De Deense cartoonrellen. Ik kan daar nog steeds woedend van worden. Je tekent een cartoon met de profeet Mohammed in de hoofdrol en je zit de rest van je leven binnen. Je moet vrezen voor je leven omdat een stelletje idioten vindt dat je hun profeet hebt beledigd.
Omdat er ergens in een boekje staat geschreven dat het betreffende personage nooit afgebeeld mag worden. En daarom ga je de tekenaar maar met de dood bedreigen. Kleinzielige geesten met veel te lange tenen zijn die moslim fundamentalisten. Hun geloof in de islam moet wel heel wankel zijn, want bij ieder kritisch wissewasje beginnen ze moord en brand te schreeuwen, vlaggen te verbranden en mensen te bedreigen.
Bron: NRC Next.
Dinsdag was op het actualiteitenprogramma EénVandaag een interview te zien met cartoonist Kurt Westergaard die de beruchte cartoon tekende. Een held van het vrije woord. Politiek cartoonisten hebben de taak om zaken aan de kaak te stellen. Het is hun werk. En die taak moeten ze gewoon kunnen uitvoeren.
‘Met mijn cartoon wilde ik aantonen, dat terroristen de islam gebruiken als spirituele munitie,’ vertelt hij in een van de vele tv-interviews die hij na de publicatie van de cartoon gaf.
Westergaard is een paar maanden geleden gestopt met zijn werk, omdat hij vreesde voor de veiligheid van zijn collega’s bij de krant. Jarenlang heeft hij zich echter verweerd tegen de geuite bedreigingen van moslim fundi’s. Hij overleefde zelfs een aanslag in zijn huis van een Somalische moslimextremist die met een bijl liep te zwaaien. Het klinkt als het verhaal van een spannende film, maar is de droeve werkelijkheid waarin we leven. Westergaard wordt dag en nacht beveiligd door de geheime dienst. In de afgelopen vier jaar heeft hij minstens tien huizen bewoond, vaak op afgelegen plekken. Een halfje wit halen in de supermarkt is er niet meer bij.
Het gevolg van al dat angstsaaien is zelfcensuur. En dat is, zegt ook Westergaard in het interview, de ergste vorm van censuur die er is. De cartoonist geeft in het interview aan dat hij nog steeds woedend is. En terecht. We zouden allemaal nog steeds woedend moeten zijn op deze inperking van vrije meningsuiting.
Je moet alles kunnen zeggen wat je wilt. Je moet als kunstenaar alles kunnen maken wat je wilt. En je moet ieder onderwerp kunnen aanspreken: sprookjesfiguren uit religieuze boeken, politieke kopstukken, trendsetters, modeverschijnselen, gigantische economische missers, het weer, wat dan ook. Alles zou bespreekbaar moeten zijn. Zo simpel zou de wereld in elkaar moeten zitten.
Saillant detail: later dit jaar publiceert Westergaard zijn autobiografie. Op de voorkant staat – vooralsnog – de gewraakte cartoon gepland. Ik hoop van harte dat we die omslag in alle schappen van alle boekwinkels mogen zien liggen.
Hieronder het interview uit de aflevering van EénVandaag.
Leidsestraat, 5:05 pm
It’s umbrella time again, that’s for sure. I shot this picture heading home. Not looking forward to step out of the tram since it was raining. Then again, I prefer this weather over the soaring heat of summer. Funny thing about this picture is that the guy on the right looks like he’s posing. The whole picture has sort of a staged feel to it. Though it’s just an average street scene on an average day.
Home, 7:00 pm
We didn’t feel like cooking today, so we took the easy way out. Fast food. Which always seems like a good idea at the time, but while you’re chewing the stuff, it really doesn’t look that good an idea anymore.
Natasja van Loon, auteur en oud-persvoorlichter, werkt in samenwerking met de Beroepsvereniging Nederlandse Stripmakers (BNS) aan een promotieplan om strips bij vrouwen populair te maken.
Hoe kwam je op het idee om strips bij vrouwen te promoten?
‘Toen ik op de lagere school zat wilde ik stripmaker of schrijver worden. Ik ben het laatste geworden, toch heeft de liefde voor strips mij nooit verlaten. Na een aantal jaren dartelen door de stripwereld moet ik concluderen dat er prachtige strips worden gemaakt die vrouwen ook zouden aanspreken, maar dat deze boeken hen niet bereiken. Dat vind ik frustrerend.’
Lezen zo weinig vrouwen strips dan?
‘Ja, veel te weinig. Bij de meeste vrouwen staan strips nog bekend als een medium dat voor kinderen en mannen is bedoeld. En dat beeld is onterecht.’
Uit een recent kwalitatief onderzoek van Intomart GfK naar lees-en aankoopgedrag blijkt dat vrouwen meer strips kopen dan mannen. Dat spreekt de algemene consensus in de stripwereld dat mannen meer strips lezen toch een beetje tegen.
‘Dat is op zich logisch, want ze kopen die boeken meestal voor hun vriendje of kinderen. Niet voor zichzelf.’
Waarom is het eigenlijk erg dat vrouwen weinig tot geen strips lezen?
‘Omdat ze zichzelf daarmee tekort doen. Ze ontzeggen zichzelf dan zoveel schoonheid. Ik heb het ook bij mijn eigen vriendinnen gemerkt: op het moment dat ze om waren ging er een wereld voor ze open. Uit het succes van S1ngle, de tv-serie gebaseerd op de gelijknamige strip, blijkt dat er strips zijn die vrouwen zullen aanspreken. De markt is er, de vraag moet nog gecreëerd worden. Vrouwen zijn de economische macht van de toekomst en je bent als producent gek als je die markt laat liggen.’
Wie is je doelgroep?
‘Hoogopgeleide vrouwen tussen de 20 en 45 jaar, die financieel zelfstandig zijn en in hun omgeving als trendsetter fungeren. Deze doelgroep is vergelijkbaar met die we destijds bij Net 5 wilden bereiken. Die casus toont dat als het je lukt dit type vrouw te binden, de trend makkelijk wordt opgepikt door een veel grotere doelgroep. We willen deze vrouwen vragen om zich te verdiepen in strips en hun interesse openlijk te belijden.’
Aan wie zit je dan te denken?
‘Iemand als Stine Jensen bijvoorbeeld, ze is filosoof en literair recensent bij de NRC. Haar zou ik ook graag in de denktank hebben. Andere mensen in de denktank zijn Mara Joustra van uitgeverij Oog&Blik en Oane Bijlsma van het CPNB. We zoeken nog iemand die op sales zit omdat de distributie in de stripwereld een knelpunt is.’
Hoe wil je vrouwen verder interesseren voor het medium?
‘Om te beginnen moet je ze bereiken via de podia die ze bezoeken: zoals vrouwenbladen, websites en vrouwenorganisaties, zoals Women Inc. We willen graag samen met Net 5 een groot exclusief feest organiseren om het nieuwe seizoen van S1ingle in te luiden. In dat kielzog hopen we ook negen andere boeken te promoten. Die zullen dan tijdens het feest te koop zijn.’
In die lijst staan titels als Persepolis van Marjane Satrapi, Ghost World van Daniel Clowes en de aankomende biografie over Vincent van Gogh door Barbara Stok. Wat maakt deze boeken aansprekend voor vrouwen?
‘Wat deze beeldverhalen gemeen hebben is dat ze genderoverschrijdend zijn en dat vrouwen zich kunnen identificeren met de personages. Vrouwen lezen primair op identificatie en herkenbaarheid en mannen lezen primair op spanning.’
Hoe zou je de I love/hate Paris-cyclus van Maarten van de Wiele & Peter Moerenhout uit de lijst aan je doelgroep aanbevelen?
‘Het is als Sex & The City maar dan in Parijs. Het zit op het snijvlak van graphic novel en soap.’
Het promotieplan behelst verder uiteenlopende ideeën, waaronder een Graphic novel maand vergelijkbaar met de Maand van het spannende boek, het publiceren van strips in damesbladen tot en met een workshop voor boekverkopers waarin ze leren hoe ze strips kunnen promoten en verkopen. Wat moet er allemaal gebeuren om dit plan te laten slagen?
‘Om te beginnen moet je zoveel mogelijk partijen in de stripwereld verenigen. Er moet een breed draagvlak binnen en buiten de stripwereld komen, want ook bij veel uitgeverijen en boekhandels heerst nog het beeld dat strips voor kinderen zijn. Op dit moment schrijven we verschillende culturele subsidieverleners aan voor de financiering.’
Over tien jaar alle vrouwen aan de strips?
‘Als het aan mij ligt wel. We zijn natuurlijk wel realistisch en zien in dat dit plan heel ambitieus is. Maar alles wat gerealiseerd kan worden is al meer dan er nu gerealiseerd wordt.’
Dit artikel stond in VPRO Gids # 32.
Overtoom, Amsterdam, 2:45 pm
I am no dog person, I hate the bastards, but not really a cat person either. But I thought this cat was kind of funny, sunbathing on the terrace table of a restaurant.
Amsterdam, 12:30 pm
No, this is not a part of the gay canal parade. I took this picture this afternoon while taking a stroll with my girlfriend who has just returned from her holiday. We had a lot of catching up to do. The boat in the front is towing the other ones. I thought it was a funny site. Notice the waves on the water: a moment later it started to rain.
De Bekeerde Suster, 7:15 pm
This week Jooper and I had dinner at De Bekeerde Suster in Amsterdam. I had a brilliant hamburger – it was really quite excellent. We talked about all kinds of stuff, but specially music and his recent holiday to Lesbos. Yeah, the place where some lesbians still roame around these days. During our conversation I could help but look at the very kitschy, yet fascinating, candles that we posted near the window. They made me think of Anton Pieck’s work.
Vertigo, Vondelpark, 12:30 pm
Today I had a lunch date with Marcella. We met at university when we both studied film. We’ve kept in contact since, although thanks to busy schedules it had been a while since we talked. So we had a lot of catching up to do.
De midlifecrisis: ik kijk er niet naar uit. Al ben ik half benieuwd of ik ooit thuis ga komen met een Harley-Davidson of een veel te jonge stoeipoes. Hoewel het een wellicht vanzelf volgt uit het andere, maar dat terzijde. Ik vermoed dat Michael Douglas zijn midlifecrisis al gehad heeft, aangezien hij met Catherine Zeta Jones is getrouwd, die 25 jaar jonger is dan de doorgewinterde acteur. Een man spelen die er middenin zit, zou voor ervaringsdeskundige en acteerkanon Douglas dus een eitje moeten zijn. Dat Solitary Man echter op alle fronten teleurstelt, ligt ook niet zo zeer aan Douglas of de rest van de prima cast, maar aan het fantasieloze scenario.
Douglas speelt Ben Kalmen, ooit een succesvol zakenman in de autobranche totdat hij begon te frauderen. Nu probeert hij de zakelijke connecties van zijn schoonvader te gebruiken om er weer bovenop te komen, maar die plannen vallen in duigen als hij in bed belandt met de dochter van zijn vriendin. Vreemdgaan doet hij trouwens al een kleine zeven jaar. De reden: vanaf het moment dat de dokter hem vertelde dat er iets mis was met zijn hart, probeert Ben wanhopig de dood voor te blijven door ‘avontuurlijk en risicovol te leven’. Hij maakt er een dagtaak van om met zoveel mogelijk jonge vrouwen het bed te delen, in een laatste poging om zich nog jong te voelen. Ik verzin het niet, het wordt letterlijk zo uitgelegd door Ben wanneer hij zijn ex-vrouw Susan Sarandon spreekt.
No sympatico
Het is spijtig dat de film enige vorm van humor moet ontberen. Ben weet zichzelf noch zijn problemen te relativeren en komt om in zelfmedelijden. Sterker nog: dit zelfingenomen mannetje weet geen seconde sympathie op te wekken, dus waarom zouden wij ons zijn crisis moeten aantrekken? Zwaar op de hand sleept het geheel zich voort. Jammer, want met een cast die behalve Douglas en Sarandon ook uit Danny DeVito en Mary-Louise Parker bestaat, had een veel mooier resultaat bereikt moeten worden.
Laat u ook niet misleiden door het omslag van de dvd, waar heel brutaal staat opgeschreven dat de film van Steven Soderbergh, regisseur van Ocean’s 11,12 en 13 is. Soderbergh is een van de producenten, maar Solitary Man werd geregisseerd door Brian Koppelman en David Levien.
Handige tips
Wanneer de dochter van zijn vriendin klaagt dat haar leeftijdsgenoten niet weten hoe ze een vrouw tussen de lakens moeten behagen, geeft Ben twee goede tips. ‘Vertel je vriendje wat je lekker vindt en leidt zijn handen op de plekjes waar je ze wilt hebben,’ vertrouwt Ben haar toe voordat hij zijn raad even later demonstreert. Nu u dat weet, kunt u de rest van deze rolprent aan u voorbij laten gaan.
Solitary Man, USA 2009.
Regie: Brian Koppelman en David Levien
Met: Michael Douglas, Susan Sarandon, Danny DeVito en Mary-Louise Parker
Nu op DVD: DFW.
Deze recensie staat ook op het filmblog van Zone 5300.