Categorieën
Stripplaatjes onder de loep Strips

Stripplaatjes onder de loep: Crumbs ultieme anti-goeroe goeroe

Stripmaker Robert Crumb is een levende legende. Hij bedacht enkele legendarische stripfiguren waarvan Mr. Natural mijn favoriet is.

MrNatural02-coverRobert Crumb (Philadelphia, 1943) is een van de vaders van de Amerikaanse underground comics en een van de beste voorbeelden van een autobiografische stripmaker die zijn strips gebruikt om zijn mening te laten horen. In zijn strips laat hij zich kritisch uit over de Amerikaanse cultuur en vertelt hij openlijk over zijn seksleven en fetisjen. Hij heeft namelijk een duidelijk voorkeur voor sterke vrouwen met dikke kuiten en ronde billen. Je zou de strips therapie op papier kunnen noemen, ware het niet dat patiënt Crumb nooit is genezen. Gelukkig maar.

Hippies

Robert Crumb. Zelfportret.
Robert Crumb. Zelfportret.

Crumb raakte bekend met strips over de tegencultuur. Sterker nog: de strips en cartoons van Crumb waren een visuele illustratie bij de tegencultuur waarvan San Francisco in de jaren zestig van de vorige eeuw, het centrum was. Samen met tekenaars als S. Clay Wilson, Spain, Victor Moscoso, Gilbert Shelton, Robert Williams, en Harvey Kurtzman, produceerde Crumb fantastische, satirische, tegendraadse en taboedoorbrekende strips. Bekende personages van Crumb zijn Fritz the Cat, Mr. Snoid, Mr. Natural, Flakey Foont, Crumb zelf natuurlijk en het oversekste zwarte personage Angelfood McSpade. Met dit racistische stereotype stelt Crumb middels satire indirect kritische vragen over onderhuids racisme in de Amerikaanse cultuur.
Mr. Natural is echter mijn favoriete personage dat uit Crumbs wonderlijke brein is ontsproten. Ik zie hem graag de charlatan die alle goeroes en profeten blijken te zijn.

Antigoeroe
Mr. Natural is een gewaad dragend mannetje met een kaal hoofd en een flinke baard. Hij lijkt een beetje op een goeroe of een profeet en zit vol met wijsheden en bezit magische krachten. Toch is hij vaak ook chagrijnig, cynisch, sadistisch en net als zijn geestelijk vader heeft hij nogal wat seksuele obsessies. Zijn volgelingen beziet hij met een minzame blik, maar vaak genoeg heeft hij weinig geduld voor zijn discipel Flakey Foont. Op de cover van de tweede comic over Crumbs goeroe vraagt Foont in paniek ‘Mr. Natural! What does it all mean??’ Mr. Natural kijkt niet op, rijdt voorbij op zijn step en antwoordt: ‘Don’t mean sheeit…’ Met andere woorden: het stelt allemaal niets voor. Erg behulpzaam is deze goeroe dan ook niet. Op de meeste vragen van Foont geeft Mr. Natural cryptische en elkaar tegensprekende antwoorden.

Met dit personage leverde Crumb kritiek op de Amerikaanse hippiebeweging waarin veel interesse was voor oosterse religies en waar men gretig luisterde naar goeroes als Maharishi Mahesh Yogi. Hoewel Crumb en zijn werk vaak worden geassocieerd met de hippiebeweging heeft hij zelf in interviews toegegeven dat hij zich daar niet in thuis voelde. Hij haatte de muziek die erbij hoorde, voelde zich een buitenstaander tijdens love-ins en kon zelf moeilijk omgaan met de onzekerheden die deze levensstijl met zich meebrengt.

MrNatural paginaBovenstaande pagina is afkomstig uit mijn favoriet strip met de kleine goeroe in de hoofdrol: Mr. Natural’s 719th Meditation. Hierin zien we hoe Mr. Natural midden in de woestijn gaat zitten om te mediteren. Meditatie is een serieuze klus en één sessie kan weken, zo niet maanden duren. Onbewogen blijft hij zitten terwijl ondertussen een weg voor hem wordt aangelegd en later zelfs een hele stad om hem heen wordt gebouwd. Mr. Natural laat zich door niets uit zijn concentratie halen, ook niet door een agent die zegt dat hij midden in de weg zit en het verkeer ophoudt. Dan begint de goeroe een ‘Mmmmm-geluid’ voort te brengen. De trillingen van dit geluid worden zo sterk dat de hele stad instort. Als de omgeving er weer hetzelfde uitziet als in het begin van de strip, is Mr. Natural klaar met zijn sessie. Verfrist rolt hij z’n kleedje op en loopt hij de strip uit, zich niet bewust van de geschiedenis die zich om hem heeft afgespeeld.

LSD-trip
Mr. Natural dook in 1966 voor het eerst in Crumbs schetsboeken op. Naar eigen zeggen was Crumbs brein enkele maanden in nevelen gehuld door slechte LSD die hij in New York had genomen. Onder invloed van die LSD en een stapel comics uit de jaren veertig, bedacht Crumb het ene personage na het andere. In de prachtige documentaire ‘Comic Book Confidential’ (1988) vertelt de tekenaar: ‘Ik luisterde naar een of ander Motown-liedje op de radio terwijl ik stoned van de LSD was. Toen de DJ het nummer afkondigde zei hij: “En dat was Mr. Natural!” En toen tekende ik in mijn schetsboek dit kleine personage met de lange baard… Het ging allemaal heel onbewust. Ik mocht hem wel, dus ik heb in de loop der jaren veel strips over Mr. Natural gemaakt.’

Gepubliceerd in Eppo #21 (2015).