Natuurlijk heb ook ik de expositie The Art of DC – Rise of the Superheroes bezocht in het Forum in Groningen. Vooral omdat ik heel graag de kostuums uit Batman en het concept art van de Burton-films wilde zien. Ik werd niet teleurgesteld.
Omdat Bammerdebam! en Kopje Comics ook al een vlog over deze tentoonstelling hadden gemaakt, wilde ik er eerst niet over vloggen. Maar ik had wel opnames gemaakt om thuis nog eens de ontwerptekeningen op een groot scherm terug te kunnen kijken. Dus toch maar besloten om deze online te delen.
Over de film Batman uit 1989 raak ik niet uitgepraat. En als ik dan online nieuw beeldmateriaal vind, gaat mijn geekhartje sneller kloppen. Vooral als dat mooie foto’s zijn en production designs van Anton Furst, die Gotham City gestalte gaf en een uniek uiterlijk.
Denny O’Neil, toentertijd de redacteur van de Batman-titels bij DC Comics, was zo onder de indruk van hoe Anton Furst Gotham City had vormgegeven in de eerste Batman-film van Tim Burton, dat hij de production designer vroeg een portfolio te maken met hoe volgens hem Batmans woonplaats eruit zou zien.
Tot O’Neils verbazing zei Furst daarop ja en maakte oogstrelende illustraties van Gotham. Prompt besloot O’Neil dat Gotham City er in de Batman-strips zo ook uit moest zien. Maar hoe kreeg hij het voor elkaar om de stad opeens van de een op andere comic van uiterlijk te doen veranderen? Daarover gaat deze vlog.
Het is 25 jaar geleden dat Batman van Tim Burton uitkwam. Een goede reden om de film te behandelen in de webserie VoorDeFilm.
VoorDeFilm is een kanaal op YouTube waar een vaste groep filmkenners wekelijks inleidingen geeft op oude en nieuwe films, van arthouse tot blockbuster. Ze zetten uiteen waar de films over gaan, hoe deze tot stand kwamen en waarom ze absoluut het kijken waard zijn. Het project is geesteskind van Menno Kooistra die de items vakkundig opneemt met green screen en daarna strak monteert.
23 juni 1989 ging Batmanin première in de Verenigde Staten. In Nederland kwam de film pas op 13 oktober uit. Het was immers nog de tijd voor torrents, tegenwoordig brengt Hollywood zoveel mogelijk de films wereldwijd op hetzelfde moment uit. Ik zag Batman op 14 oktober als twaalfjarige en mijn leven was nooit meer hetzelfde. In deze geïmproviseerde bespreking poog ik uit te leggen waarom.
Overigens moet ik mezelf wel even corrigeren. Ik noem Anton Furst de art director van de film, maar hij was natuurlijk de production designer van Batman. (Dat krijg je ervan als je een recensie volledig ter plekke improviseert.)
Kijk vooral ook naar de andere introducties, want het begint al een mooie verzameling te worden, dat VoorDeFilm.
Het universum heeft soms mooie verrassingen. Gisteren was ik in De Melkweg op het zeer geslaagde feestje van de jubilerende bladen Zone 5300 en Schokkend Nieuws. Ik sprak daar met Schokkend Nieuws-collega Erik van ‘t Holt over soundtrackalbums.
Erik is een groot liefhebber van de op schijfjes uitgebrachte filmmuziek en dat begrijp ik goed. Sommige soundtracks zijn heel goed op zichzelf te beluisteren als moderne muziek. Vroeger kocht ik er zelf ook veel, vooral die van John Williams en Danny Elfman vond ik erg goed. De soundtrack van Elfman voor Batman (Tim Burton, 1989) maakte veel indruk op me. Ik draai deze prachtige, bombastische soundtrack nog geregeld. Het is fijne schrijfmuziek.
Als ik de muziek hoor, ben ik niet alleen even weer terug in de filmwereld van Burton, maar tap ik ook in een creatieve bron die verbonden is met mijn jeugd en waarvan nostalgie een van de ingrediënten is.
Met de film Batman van Burton ging er een hele nieuwe wereld voor me open. Dat kwam door het fantasievolle setdesign, de acteurs en het feit dat er eindelijk eens een serieuze superheldenfilm werd gemaakt. Een belangrijke factor voor de bijzondere sfeer in deze film is de soundtrack van Elfman.
In tegenstelling tot de soundtracks van Hans Zimmer, die de muziek van Christopher Nolans Batman-films componeerde die als een dikke, zware geluidsdeken onder alle scènes is gelegd, bevat de Batman-muziek van Elfman heel aansprekende thema’s die zich meteen in je bewustzijn nestelen en, in mijn geval althans, nooit meer je geesteswereld verlaten.
Als twaalfjarig joch gaf ik al mijn zakgeld uit aan de vinylversie die, nadat ik zorgvuldig het zwarte oppervlak stofvrij had gemaakt, uren lang op mijn pick-up draaide. Later kocht ik de cd-versie simpelweg omdat er twee extra tracks op stonden. Het was de eerste cd die ik aanschafte toen ik in Amerika woonde. De muziek van Elfman sloeg een brug tussen Nederland en Berkeley, tussen mijn verleden en de droomwereld waarin op dat moment dacht te wonen.
Ontwerp voor Gotham City van Anton Furst. Bron: lifewithoutbuildings.net
En nu vertelde Erik me gisteravond dat er recent een nieuwe versie is uitgebracht waarin alle muziek uit de film op cd staat in de volgorde zoals ze in de film gebruikt is. Aangezien de officiële release vaak een gemonteerde versie is, mist deze dus een hoop muziek die wel in de film te horen is.
Voor het eerst sinds 1989 is het muzikale universum van Batman vergroot met een paar mooie stukken muziek. Bij het luisteren van de tracks voelde ik een vrolijke ontroering in mij opkomen. Alsof oude vrienden uit vervlogen tijden onverwachts mijn pad kruisten. Verleden en heden smolten samen en vormden een nog niet goed te definiëren beeld dat ik verder wil gaan onderzoeken. Maar bovenal kreeg ik, nu een onuitputtende bron van inspiratie weer is aangeroerd, energie en zin om te schrijven.
