Natasja van Loon, auteur en oud-persvoorlichter, werkt in samenwerking met de Beroepsvereniging Nederlandse Stripmakers (BNS) aan een promotieplan om strips bij vrouwen populair te maken.
Hoe kwam je op het idee om strips bij vrouwen te promoten?
‘Toen ik op de lagere school zat wilde ik stripmaker of schrijver worden. Ik ben het laatste geworden, toch heeft de liefde voor strips mij nooit verlaten. Na een aantal jaren dartelen door de stripwereld moet ik concluderen dat er prachtige strips worden gemaakt die vrouwen ook zouden aanspreken, maar dat deze boeken hen niet bereiken. Dat vind ik frustrerend.’
Lezen zo weinig vrouwen strips dan?
‘Ja, veel te weinig. Bij de meeste vrouwen staan strips nog bekend als een medium dat voor kinderen en mannen is bedoeld. En dat beeld is onterecht.’
Uit een recent kwalitatief onderzoek van Intomart GfK naar lees-en aankoopgedrag blijkt dat vrouwen meer strips kopen dan mannen. Dat spreekt de algemene consensus in de stripwereld dat mannen meer strips lezen toch een beetje tegen.
‘Dat is op zich logisch, want ze kopen die boeken meestal voor hun vriendje of kinderen. Niet voor zichzelf.’
Waarom is het eigenlijk erg dat vrouwen weinig tot geen strips lezen?
‘Omdat ze zichzelf daarmee tekort doen. Ze ontzeggen zichzelf dan zoveel schoonheid. Ik heb het ook bij mijn eigen vriendinnen gemerkt: op het moment dat ze om waren ging er een wereld voor ze open. Uit het succes van S1ngle, de tv-serie gebaseerd op de gelijknamige strip, blijkt dat er strips zijn die vrouwen zullen aanspreken. De markt is er, de vraag moet nog gecreëerd worden. Vrouwen zijn de economische macht van de toekomst en je bent als producent gek als je die markt laat liggen.’
Wie is je doelgroep?
‘Hoogopgeleide vrouwen tussen de 20 en 45 jaar, die financieel zelfstandig zijn en in hun omgeving als trendsetter fungeren. Deze doelgroep is vergelijkbaar met die we destijds bij Net 5 wilden bereiken. Die casus toont dat als het je lukt dit type vrouw te binden, de trend makkelijk wordt opgepikt door een veel grotere doelgroep. We willen deze vrouwen vragen om zich te verdiepen in strips en hun interesse openlijk te belijden.’
Aan wie zit je dan te denken?
‘Iemand als Stine Jensen bijvoorbeeld, ze is filosoof en literair recensent bij de NRC. Haar zou ik ook graag in de denktank hebben. Andere mensen in de denktank zijn Mara Joustra van uitgeverij Oog&Blik en Oane Bijlsma van het CPNB. We zoeken nog iemand die op sales zit omdat de distributie in de stripwereld een knelpunt is.’
Hoe wil je vrouwen verder interesseren voor het medium?
‘Om te beginnen moet je ze bereiken via de podia die ze bezoeken: zoals vrouwenbladen, websites en vrouwenorganisaties, zoals Women Inc. We willen graag samen met Net 5 een groot exclusief feest organiseren om het nieuwe seizoen van S1ingle in te luiden. In dat kielzog hopen we ook negen andere boeken te promoten. Die zullen dan tijdens het feest te koop zijn.’
In die lijst staan titels als Persepolis van Marjane Satrapi, Ghost World van Daniel Clowes en de aankomende biografie over Vincent van Gogh door Barbara Stok. Wat maakt deze boeken aansprekend voor vrouwen?
‘Wat deze beeldverhalen gemeen hebben is dat ze genderoverschrijdend zijn en dat vrouwen zich kunnen identificeren met de personages. Vrouwen lezen primair op identificatie en herkenbaarheid en mannen lezen primair op spanning.’
Hoe zou je de I love/hate Paris-cyclus van Maarten van de Wiele & Peter Moerenhout uit de lijst aan je doelgroep aanbevelen?
‘Het is als Sex & The City maar dan in Parijs. Het zit op het snijvlak van graphic novel en soap.’
Het promotieplan behelst verder uiteenlopende ideeën, waaronder een Graphic novel maand vergelijkbaar met de Maand van het spannende boek, het publiceren van strips in damesbladen tot en met een workshop voor boekverkopers waarin ze leren hoe ze strips kunnen promoten en verkopen. Wat moet er allemaal gebeuren om dit plan te laten slagen?
‘Om te beginnen moet je zoveel mogelijk partijen in de stripwereld verenigen. Er moet een breed draagvlak binnen en buiten de stripwereld komen, want ook bij veel uitgeverijen en boekhandels heerst nog het beeld dat strips voor kinderen zijn. Op dit moment schrijven we verschillende culturele subsidieverleners aan voor de financiering.’
Over tien jaar alle vrouwen aan de strips?
‘Als het aan mij ligt wel. We zijn natuurlijk wel realistisch en zien in dat dit plan heel ambitieus is. Maar alles wat gerealiseerd kan worden is al meer dan er nu gerealiseerd wordt.’
Dit artikel stond in VPRO Gids # 32.
21 reacties op “Vrouwen moeten aan de strip”
ik vind single een superleuke serie, maar zou de strip echt nooit lezen. Ik bedenk gewoon liever zelf in mn hoofd de plaatjes ergens bij of ik kijk het op tv. Dus mij krijg je niet aan de strip helaas… Maar moedig dat ze het wil proberen! Ik moet wel zeggen dat ik vroeger lid was van de Tina en die stond vol strips voor meisjes en dat vond ik toen ook echt leuk. In de Flair staat volgens mij ook een strip en in de Libelle (of margriet??) stond/staat toch Jan, Jans en de Kinderen? Dus meisjes en vrouwen komen volgens mij best wel in aanraking met strips.
Ik vind zelf de strip S1ngle veel leuker dan de serie, wat toch te veel een Nederlandse versie van Sex & The City probeert te zijn. Maar goed, er zijn heel veel mensen die de serie wel leuk vinden. Of die ook de strips daardoor gaan lezen, dat is nog maar de vraag. Hoeveel mensen pakken eigenlijk een boek op waarvan ze eerst de verfilming hebben gezien?
Behalve die paar strips in de vrouwenbladen die je noemt zijn er nog veel meer prachtige beeldverhalen die een vrouwenpubliek zouden aanspreken. Helaas kijkt het merendeel van die doelgroep niet verder dan de vrouwenbladen, en dat is jammer. Van Loon hoopt die vrouwen met haar plan aan te spreken. Misschien zitten er zelfs wel wat leuke strips voor jou bij 🙂
Bovendien zijn er heeeeeeeeel veel vrouwen die noch de Flair, noch de Libelle lezen. Ik zou er persoonlijk nog (of: juist) niet dood gevonden mee willen worden, en dat geldt ook voor mijn voltallige vriendinnenkring. Die vrouwen krijgen nadat ze de Tina (die we vroeger volgens mij allemaal wel ‘ns gelezen hebben) zijn ontgroeid, eigenlijk niets terug.
Als ik naar mijn vriendinnenkring kijk dan merk ik toch vooral dat het vooroordeel dat het voor mannen bestemd is nog heel erg leeft en dat de vriendinnen die wel strips lezen heel pro-actief op zoek zijn naar wat ze leuk vinden en het hele web afstruinen naar leuke aansprekende strips en die dan ook vinden in Japan, Frankrijk en Amerika. Waar ik in de beroepspraktijk vooral tegenaan loop is dat de vrouwelijke klanten die de redactionele/commerciele strips afnemen er eigenlijk niet in geinteresseerd zijn en de grappen helaas vaak niet begrijpen waardoor ze nog minder enthousiast worden. En erg genoeg vinden veel van mijn vriendinnen dat ik een beetje een nerd ben doordat ik van strips hou en een buitenbeentje in die rare mannenwereld ben.
Begrijp ik uit je verhaal nu dat je vriendinnen die wel graag strips lezen niets van hun gading kunnen vinden in de Nederlandse stripmarkt? Dat is toch wel droevig. Onderneem je trouwens zelf actie om je vriendinnen, die je een beetje een nerd vinden, van het tegendeel te overtuigen? Overigens is dat voor beide seksen hetzelfde: sommige mannen vinden het ook nerdy als je met strips bezig bent. Ik zou zeggen: laat ze maar lekker. 🙂
Die vriendinnen van mij die wel strips lezen zoeken of manga’s of meer feministische strips en daar worden er in Nederland niet heel veel van gemaakt. Sinds ik bij ComicHouse werk zijn de mannelijke vrienden heel jaloers op het feit dat ik al die striptekenaars nu in het echt ken en de niet stripminnende vriendinnen blijven het vooral heel fijn vinden dat ik werk heb gevonden waar ik heel blij van word, maar ondanks de stapels strips en graphic novels en enthousiaste verhalen krijg ik ze niet om. Maar ik moet toegeven dat ik afgezien van de stripdagen in Haarlem, daar word ik heel blij van, ook heel treurig word als ik in Houten ben of de gemiddelde stripbeurs. Maar ik heb wel het idee dat er in de vrouwenbladen meer interesse voor strips is, heel grappig hoe “in de schaduw van m’n lul’ van Sam Peeters opeens opdook in een artikel over hoe je sexleven te verbeteren tijdens de vakantie in het tijdschrift Red. Dat zou veel vaker moeten gebeuren.
Ik ben benieuwd wat het is waardoor je vriendinnen toch niet gaan lezen. Spreekt het medium ze niet aan? Tegenwoordig heb je wel aardig wat manga’s in de schappen van de winkels, alleen worden er nog niet veel vertaald volgens mij. Wat versta je trouwens onder feministische strips?
Eens, de toestand van de stripbeurzen in Nederland is een apart verhaal. Je ziet er doorgaans weinig vrouwen rondlopen en daar is een reden voor. Een onheugelijk feit dat ik in deze video heb aangestipt. Haarlem is eigenlijk de enige leuke beurs in de Lage Landen en trekt een veel diverser publiek dan bijvoorbeeld die in Houten.
Nu ben ik natuurlijk wel benieuwd geworden hoe ‘In de schaduw van mijn lul’ bevordelijk kan zijn voor je seksleven. Ik dicht die strip een hoop kwaliteiten toe, maar een stimulans voor seks had ik er nog niet in gezien. 🙂
Nog even een korte reactie over de manga’s, ik denk dat wat het voor vrouwen heel interessant maakt, is dat er rondom een mangaserie een hele community onstaat, waarbij vooral via sociale netwerken internationale contacten en zelfs vriendschappen ontstaan en er heel veel fanfic/doujin wordt gecreëerd die men weer met elkaar deelt. Vrouwen maken graag deel uit van een groep en manga voorziet in die behoefte. Anders moet je me maar eens aanschieten op een vrijdagavond bij Lambiek.
Ik herken me niet in Single, ik vind het nogal cliché. Ik ben wel een fan van Peter de Wit en Hanco Kolk.
Als buitenlander vind ik het jammer dat vaak (niet altijd!) Nederlandse striptekenaars de VS nadoet.
Maar ja, het blijft mannen die over vrouwen schrijven 🙂 Verder is er altijd Julie Doucet (Canada) en Maaike Hartjes. En Natasja van Loon 🙂
Ik vind S1ngle ook niks, met z’n door 2 middelbare kerels verzonnen kort-door-de-bocht-karikaturen (verder ben ik trouwens ook fan van Wit & Kolk). Dat kopiëren van Amerika zie ik niet zo, maar ik denk dat het uiteindelijke punt is dat het niet belangrijk is of er een man over vrouwen schrijft, of andersom, of een vrouw over vrouwen etc etc, maar dat er een verhaal verteld wordt dat goed genoeg is om gender-verschillen te overstijgen. Maakt ’t voor “Maus” (http://en.wikipedia.org/wiki/Maus) ook maar een sikkepit uit dat de maker een man is, en de hoofdpersonen ook? Neen, het verhaal is – volgens mij – voor iedereen net zo aangrijpend, ongeacht sekse. Dat de vrouwelijke markt ook dat soort boeken links laat liggen omdat ze “niet van strips houden & de grappen niet begrijpen”, dat is gewoon kwalijk, kortzichtig en zonde.
Dat is zeker zonde. Veel vrouwen weten ook niet dat er strips bestaan die voor ze geschikt zouden zijn. Ik hoop dat Natasja in haar plan slaagt en dat die vrouwen er dus wel van op de hoogte gebracht gaan worden.
Strip is toch gewoon een liefhebbersding en niet vrouw- of mangebonden? Of ben ik nou gek? Als je een strip maakt die qua onderwerp en tekenstijl vrouwen aanspreekt dan bereik je voornamelijk de vrouwen die toch al iets met strips hebben. De rest zal er voorbij lopen en een ‘gewoon’ boek kopen en maar incidenteel naar de strip grijpen.
En ‘Vrouwen zijn de economische macht van de toekomst’. Huh? Hoezo dan? De wereldbevolking is toch verdeeld tussen 50% vrouwen en 50% mannen? Gaan wij (mannen) dan in de toekomst minder geld uitgeven en vrouwen meer? Gaan we nog eerder dood? Weten wij dat zelf ook? Valt me tegenwoordig wel vaker op dat er vanuit marketing-oogpunt een of andere stelling wordt geponeerd zonder dat het te onderbouwen (of ontkrachten) valt. Snap best dat ze is ingehuurd om de (vrouwen)strip te promoten, maar op mij komt het eerder over als wishful thinking dan als economische wetenschap.
Euh, dat van de economische macht mag Natasja zelf even uitleggen. Daar ga ik mijn vingers niet aan branden. Het is natuurlijk wel zo dat men verwacht dat in de toekomst meer vrouwen zullen zijn die een hoge positie zullen bekleden in het zakenleven en dat er uberhaupt nog meer vrouwen aan het werk zullen zijn dan nu. In dat opzicht is het vrouwelijk geslacht een groeiende markt.
Overigens heeft Van Loon het ook over strips die mannen en vrouwen zullen aanspreken. Het gaat dus niet alleen om ‘vrouwen strips’.
Wat grappig, ik herken me niet in het beeld/idee dat strips iets voor mannen is. Als kind las ik wel strips, dat wel. Astrix en Obelix waren mijn favoriet. Maar nu? Nauwelijks of nooit. En hetzelfde geldt voor mijn omgeving. Kortom @Michael: ook voor jou werk aan de winkel 🙂
Eigenlijk denken nog veel mensen dat strips alleen voor kinderen zijn, of voor mannen die niet volwassen willen worden. In dat opzicht heeft de strip een groot imagoprobleem. Je bent zelf immers ook iemand die zich niet meer aan een strip waagt. Waarom eigenlijk niet? Spreekt het medium je niet meer aan, of denk je dat er geen stripverhalen zijn die je kunnen boeien? Er zijn veel mooie, dramatische stripverhalen te koop die het niveau van Asterix ontstijgen. Al is er overigens niets mis met een goede Asterix natuurlijk. Ik wil er alleen mee aanduiden dat het medium veel meer bevat dan alleen die soort die voornamelijk met kinderleesvoer worden geassocieerd.
Interessante vragen @michael. Ik heb eigenlijk geen idee waarom ik geen strips meer lees. Lijkt me leuk daarover te kletsen als we na de zomer samen met @Jooper weer eens in de kroeg afspreken. Zou je me dan misschien wat mooie strips kunnen laten zien?
Ja hoor. Ik neem wel wat mee om te laten zien, al ben ik niet snel geneigd om boeken uit te lenen. Meestal blijk je die dan de volgende dag net nodig te hebben voor een artikel. Check verder dit recensie-overzicht op de zone 5300 site. Zie je meteen wat volgens de redactie interessant is: http://www.zone5300.nl/special/stripblog/recensies/. 🙂
Leuk @Michael. Ik hoef de boeken niet te lenen, ter plaatse even inzien en jouw enthousiasme erbij horen is al meer dan genoeg. Thx.
Beste Natasja en Michael,
Wat mij betreft: hoe meer lezers hoe beter, vrouwen of mannen is mij om het even. Er is bij beide groepen nog veel te winnen. Ik denk dat het vooral te maken heeft met onbekend maakt onbemind. 9 van de 10 mensen weten niet eens van het bestaan van bijv. graphic novels (merk ik regelmatig om me heen). Het is dus vooral een kwestie van bekend maken, kennis laten maken en leren kennen. En daar is creativiteit en durf voor nodig. Iets wat ik de nederlandse stripwereld vaak mis. Het is vooral ronddraaien in het eigen kringetje. We moeten naar buiten en de voor de hand liggende wegen verlaten! Wil daar overigens best over meedenken. 🙂 Ik ben zelf dag in dag uit bezig mensen te verleiden en te winnen voor producten en daar is zeker in de huidige wereld veel creativiteit voor nodig, wil je nog opvallen tussen het enorme aanbod van allerlei zaken die vrouwen én mannen dagelijks over zich heen gestort krijgen.
[…] aan de strip September 4, 2010 | Posted by Michael Minneboo Recent interviewde ik Natasja van Loon voor de VPRO Gids over haar plannen om strips onder de aandacht te b…. Een nobel streven. Of de redacteuren van de glossy Elle het stuk gelezen hebben, weet ik niet, […]
[…] August 28, 2012 | Posted by Michael Minneboo Twee jaar geleden sprak ik met Natasja van Loon over haar plannen om stripslezen onder vrouwen te promoten. Volgens Van Loon lezen veel te weinig vrouwen strips. Ik zal haar binnenkort eens vragen hoe het […]