Andy Warhol (1928-1987) blijft mij fascineren. De films, de zeefdrukken en natuurlijk de mythe van the Factory – ik kan er niet genoeg over horen. Daarom ben ik ook zo blij met de nieuwe expositie in het Teylers Museum te Haarlem over de pasontdekte vroege tekeningen van de popart-kunstenaar.
In het Prentenkabinet van Teylers Museum zijn deze zomer ruim 50 onbekende vroege tekeningen te zien Warhol. Deze werken maken onderdeel uit van ruim 300 tekeningen die min of meer bij toeval gevonden zijn in het archief van de Warhol Foundation in 2011. Deze vondst biedt een fascinerend inzicht in de kunstenaar voordat hij de Prince of Pop Art werd.
Vrijdagmiddag 31 mei was de opening. Joost Zwagerman, auteur en Warhol-kenner, sprak de genodigden toe. Uiteraard was ik daar bij en schoot de nieuwste aflevering van Daily Webhead. Aan het woord komen Zwagerman en Michiel Plomp, hoofdconservator kunstverzamelingen, om de tekeningen te duiden. Wat kunnen we van deze vroege tekeningen leren over de jonge Andy Warhol?
Warhol in de jaren vijftig
De ontdekte werken stammen uit de jaren vijftig, toen Warhol nog aan het begin van zijn carrière stond. De bladen zijn met pen in heldere contouren getekend en laten vooral kinderen en jonge mensen zien, alleen of in een groep. Sommige hiervan liggen in de lijn van zijn toenmalige werk als mode-illustrator en advertentieontwerper. (Andy tekende in het begin van zijn carriere als commercieel tekenaar vooral veel schoenen.)
Volgens Plomp sluiten enkele tekeningen aan bij de expressieve stijl van Duits-Oostenrijkse kunstenaars uit het begin van de twintigste eeuw, zoals Egon Schiele, George Grosz en Otto Dix. Andere wijzen vooruit naar de latere schilderijen van Andy Warhol.
Veel van deze tekeningen vervaardigde hij naar foto’s of illustraties uit tijdschriften. Fascinerend genoeg werkte hij toen al met series. Warhol drukte de nog natte tekeningen af en creëerde zo spiegelbeeldige voorstellingen.
Wat leuk is aan deze collectie van ruim 300 tekeningen is dat ze in 2011 eigenlijk bij toeval zijn gevonden door de Duitse galeriehouder Daniel Blau in het archief van de Andy Warhol Foundation in New York. Daar lagen ze sinds 1990 te verstoffen als archiefmateriaal zonder dat iemand zich bewust was van deze schatten.
Eerder dit jaar was deze tentoonstelling in het Louisiana Museum bij Kopenhagen te zien; hij zal na Haarlem nog doorreizen naar de Graphische Sammlung in München. Teylers Museum toont een selectie van Warhols mooiste vroege tekeningen in het Prentenkabinet, van 1 juni tot en met 1 september 2013.