Dit weekend vindt er weer een editie plaats van Stripfestival Breda, in – je raadt het al – Breda. Wat je er allemaal kunt doen, welke stripmakers er komen en wat Joost Swarte er doet, kun je allemaal op de site van het festival lezen.
Een tipje van de sluier: er zijn een paar buitenlandse stripmakers aanwezig in Breda, onder andere Eisner Award-winnaar Cameron Stewart en Dan Brereton. (Zie hier de lijst voor alle aanwezige stripmakers en uitgeverijen.) Ook vindt er weer een kunstripbeurs plaats en op zaterdagavond presenteert Zone 5300 i.s.m. Stichting IDFX (BUT Film Festival) en Electron een But-Zone-Graphic AND-feest.
Van de week kondigde stripmaker Fred de Heij op zijn blog aan dat hij serieus overweegt om met het blad Pulpman te stoppen. De verkoopcijfers vallen erg tegen.
Ik was het hele weekend op het stripfestival in Breda omdat we een speciale Pulpman-stand hadden. De stand zag er mooi uit met posters en originele omslagen, de sfeer op de beurs was prima, en Phinny en Haas werden goed verkocht. Maar bijna geen Pulpmannen, misschien 5 of 6. Zondagavond was ik weer thuis en de twijfel sloeg toe: waarom zouden we al die Pulpman moeite doen als het blijkbaar niemand interesseert?
Hoogste tijd om even met Fred te bellen om te horen of het doek voor Pulpman daadwerkelijk gaat vallen.
‘Ik ga er in ieder geval nog wel een tijdje mee door,’ vertelt De Heij. ‘Er staan een paar vervolgverhalen in die gewoon afgemaakt moeten worden. Dat gaat sowieso gebeuren. En dan zien we wel hoe het gaat.’ Toch zit het de stripmaker dwars dat er weinig belangstelling voor Pulpman is.
Achterkant en voorkant van Pulpman 11.
‘Ik moet er met Ger en Esther van Uitgeverij Xtra binnenkort eens over praten, maar zoals het nu gaat is het niet de moeite waard. Er zit heel veel werk in Pulpman en als men het niet de moeite waard vindt om daar negen euro voor te betalen, zijn we kennelijk niet goed bezig. Dan kan ik beter iets anders verzinnen, iets wat wel opgepikt wordt.’
Toen Pulpman net uitkwam, is er redelijk wat aandacht aan besteed. De pers heeft er over geschreven en een week lang was de etalage van Atheneum Boekhandel in Amsterdam ingericht met het werk van De Heij. Desondanks is het geen bestseller, aldus Esther Gasseling van uitgeverij Xtra. Ook in Vlaanderen niet. Wellicht heeft dat te maken met de expliciete seks die er in voorkomt, dat ligt toch nog steeds gevoelig bij veel verkopers. Wel is Xtra aan het kijken of er met een Engelstalige versie ook een plekje voor het blad in het buitenland is.
Buitenland
Het afgelopen week uitgekomen album Phinny zou een aardige introductie zijn van Freds werk en is daarom ook in het Engels vertaald. Maar wellicht zou Pulpmania, het album waarin enkele Pulpman-strips gebundeld zijn, daar ook een goede kandidaat voor zijn.
Mocht Pulpman toch verdwijnen, dan betekent dit natuurlijk niet dat de liefhebbers van Freds werk zijn strips nooit meer kunnen lezen: ‘Ik heb altijd strips gemaakt en ze komen altijd wel ergens terecht. Daar maak ik me geen zorgen over. Er zullen altijd nieuwe initiatieven genomen worden en er blijft altijd interesse in het soort strips dat ik maak.’ Er komt ook weer een nieuw verhaal van Haas in Eppo te staan.
Persoonlijk zou ik het heel jammer vinden als Pulpman zou verdwijnen. Het blad biedt een uniek geluid in de kleine markt van striptijdschriften die Nederland kent. Vanaf de eerste bladzijde ben ik al fan van dit stripblad dat door een heel klein team gemaakt wordt, maar vooral door De Heij wordt gedragen. Fred tekent het merendeel van de strips en schrijft daarnaast korte artikelen over strips die hij interessant vindt. Zelf heb ik ook wel eens artikelen voor Pulpmangeschreven. Ook heb ik voor Fred een stripscenario gepend.
Underground Voor mij is Pulpman echt een undergroundstrip en daar zijn er bijna geen van in Nederland. Fred doet hierin zijn eigen ding en laat zich leiden door zijn eigen interesses en onderwerpen waar hij graag strips over maakt, net zoals de Amerikaanse undergroundtekenaars dat in de jaren zestig en zeventig deden. Wars van opgelegde regels gebruikten die tekenaars de strip om hun eigen geluid te laten horen, om hun persoonlijke verhalen te vertellen en kritiek te uiten op de maatschappij. Dat laatste doet De Heij met de satirische dierenstrip ’t Landje die in Pulpman staat.
En Fred is, laten we dat vooral niet vergeten, een fantastische tekenaar. Één van de weinige stripmakers die een realistische tekenstijl hanteert.
Pulpman is een blad dat gemaakt wordt omdat de makers vinden dat het iets toevoegt aan het aanbod. Het enthousiasme van het Pulpman-team is van de bladzijden af te lezen. Dat mag eigenlijk niet verloren gaan, dus als je ook fan bent van dit stripblad laat dat dan merken. Blog over Pulpman, geef potentiële geïnteresseerden in je vriendengroep een exemplaar cadeau en neem een abonnement.
Het zal de echte stripliefhebber niet ontgaan zijn dat dit weekend Stripfestival Breda plaatsvindt. Ik heb daar al eerder wat aandacht aan besteed, maar omdat ik de beroerdste niet ben, en voor mezelf graag ook nog even de zaken op een rijtje wil zetten, hier even een overzicht van wat er allemaal te beleven valt in het centrum van Breda.
Marten Toonderprijs voor Peter Pontiac
Vrijdag wordt in De Grote Kerk in Breda de Marten Toonderprijs aan Peter Pontiac overhandigd. Jan Kruis, de winnaar van vorig jaar zal de oeuvreprijs van 25.000 euro uitreiken. Dit is meteen het startschot voor Stripfestival Breda dat Breda drie dagen lang het middelpunt van het beeldverhaal zal maken. Op maar liefst acht verschillende locaties worden er tal van activiteiten georganiseerd.
Peter Pontiac – COMIX, HOTPIX & TRAGIX
De tentoonstelling Comix, Hotpix & Tragix in het Graphic Design Museum geeft een overzicht van het werk van striptekenaar Peter Pontiac. Hij is de tweede striptekenaar die de Marten Toonderprijs ontvangt. Deze oeuvreprijs voor strips is ingesteld door het Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst. Werk voor Kraut en vele andere originele tekeningen zijn te zien op deze overzichtstentoonstelling.
Chassé Theater
Het hart van het festival is de stripbeurs in het Chassé Theater. Daar zijn de striptekenaars, uitgevers en standhouders te vinden. Ook vind je daar veel attracties voor het hele gezin, waaronder een springkussen, schminkstand, karikatuurtekenaars, workshop striptekenen, knutselhoek, stripveilingen, stripquiz, happy hour, presentaties en nog veel meer. Als pa strips koopt moeten de kids immers ook beziggehouden worden.
Bijzonder collectief
Op initiatief van uitgever Ger van Wulften bundelen verschillende uitgevers onder de noemer Graphic Novel & Art United hun krachten. In een speciale stand op de beurs staan Zone 5300, Oog & Blik, Sherpa, Bries, De Buitenkant, Art Books, Pulpman en Xtra in de Finntaxzaal op de eerste etage van het Chassé Theater. Zie de Zone-site voor een plattegrond.
Stripmakers
Een kleine greep uit de, volgens de organisatie, meer dan honderd tekenaars en schrijvers die aanwezig zullen zijn: Dick Matena, Martin Lodewijk, Eric Heuvel, Willem Ritstier, Jorg de Vos, Romano Molenaar, Carry Brugman, Mark van Herpen, Dick Heins, Gerben Valkema, Eric Hercules, Fred de Heij, Willem Ritstier, Danker Jan Oreel, René Uilenbroek, Uco Egmond, Pieter Hogenbirk, Marq van Broekhoven, Herman Roozen, Mars Gremmen, Gerard Leever, IJsbrand Oost, Ger Apeldoorn, Sytse Algera, Matt Baay, Rob van Barneveld en Henk Kuijpers signeren in Breda.
Animatie
Stormtroopers, Robots, Manga meisjes, Zombies, Monsters, Knuffeldieren en Marq van Broekhoven als Jodocus de barbaar, je kunt het zo gek niet verzinnen of je loopt ze wel tegen het lijf. In het Chassé Theater maar ook daarbuiten. Eigenlijk hoort dat ook gewoon op een stripbeurs, dat fans zich als hun favoriete stripfiguren verkleden en op de beurs rondlopen. In Amerika is dat in ieder geval heel gewoon. In Nederland zag je in voorgaande jaren meestal slechts een paar Star Wars-figuren en Sjors en Sjimmie. Ben dus benieuwd hoe groot het leger verkleedde striphelden is.
Open monumentendag
Op vrijdag is zoals gezegd de uitreiking van de Marten Toonderprijs in De Grote Kerk van Breda. Deze feestelijke gebeurtenis is echter alleen voor genodigden. Op zaterdag is de kerk wel voor het publiek geopend i.v.m. Open Monumentendag en dan is er ook een kleine tentoonstelling van werk van Peter Pontiac te bezichtigen.
Henk Kuijpers
In de Euretco Foyer in het Chassé Theater organiseert Henk Kuijpers een bijzondere Franka verkooptentoonstelling, waar het complete artwork van het album Het zilveren vuur te bewonderen is.
Kunstripbeurs
Op de KunstStripBeurs in het Graphic Design Museum verkopen striptekenaars zelf hun eigen werk: boeken, buttons, zeefdrukken, originele tekeningen, schilderijen, t-shirts en nog veel meer. Onder de 80 deelnemers o.a. Guido van Driel, Margreet de Heer, Erik de Graaf, Edith Kuyvenhoven, Nozzman en Gerrie Hondius. De KunstStripBeurs wordt georganiseerd in samenwerking met het Fonds BKVB.
Haas
Het artwork dat Fred de Heij voor Haas heeft gemaakt is te bezichtigen in Galerie Jan d’Art. De expositie omvat o.a. schetsen, lijntekeningen en olieverfschilderijen. Het artwork is tevens te koop.
Wasco tekent
Tekenaar Wasco is één van de best bewaarde geheimen van de Nederlandse stripwereld. Voortdurend is hij op zoek naar de grenzen van het medium. Hij publiceert zijn werk al jaren in eigen beheer. Zijn oeuvre is omvangrijk, want Wasco tekent dag in en dag uit. Ter gelegenheid van zijn tentoonstelling in het Graphic Design Museum tekent Wasco daar tijdens Stripfestival Breda op 10 en 11 september een paar keer per dag. Geen idee wie Wasco is? In deze video nadere informatie:
Centrum voor beeldcultuur
In deze groepstentoonstelling veertien jonge nieuwe talenten. Sommigen zijn vers van de academie, anderen hebben met steun van het Fonds BKVB net hun debuut uitgebracht of werken daar nog aan. In de tentoonstelling in het Centrum voor Beeldcultuur is een overzicht te zien van dit aanstormende talent.
Electron
In 2 weekenden (10/11 en 17/18 september) wordt in Electron een inspirerende ruimte opgebouwd met graphic novels, kunst, live painting, exposities, muziek, shop, poëtry, design, workshops, live printing AND more! Op 10 en 11 september staan de medewerkers van Electron live aan de drukpers en kun je samen met hen aan de slag. ’s Avonds is er een stripfeest, wat een geweldige happening belooft te worden.
Algemene info
De entree voor de stripbeurs in het Chassé Theater is eur 8,50 voor volwassenen en eur 6,00 voor kinderen tot 12 jaar. Met de kortingsbon in deze Eppo krijg 1 euro korting op de entreeprijs.
De entree voor het Graphic Design Museum, De Grote Kerk (op zaterdag) en het Centrum voor beeldcultuur is gratis.
Openingstijden op beide dagen van 10.00 tot 17.00 uur
September mag je gerust de stripmaand van het jaar noemen. Er is veel te doen rondom mijn favoriete medium. Voordat dit blog begint te lijken op een stripagenda zet ik even wat happenings van de maand september op een rij.
Striptember – De hele maand verschillende activiteiten in Amsterdam.
Zie hiervoor de site van de organisatie.
Expositie Erik Wielaert – opening 1 september In het altijd gezellig Lambiek. Zie ook hier.
Strips op Manuscripta – 4 september Manuscripta is de jaarlijkse feestelijke opening van het boekenseizoen, een groots driedaags festival met honderden uitgeverijen en talloze festiviteiten rondom topauteurs en aanstormend talent, op het uitgestrekte Westergasterrein in Amsterdam. Zondag 4 september is er een uitgebreid stripprogramma plaatsvindt. In het sfeervolle Ketelhuis 2 gaat Zone 5300-hoofdredacteur Tonio van Vugt van 13:30 uur tot 17:00 uur in gesprek met acht toonaangevende stripauteurs van verschillende generaties over hun (zojuist verschenen of binnenkort te verschijnen) werk. Zie de site van Zone 5300.
Stripfestival Breda – 9t t/m 11 september
Drie dagen stripfeest in de binnenstad van Breda. Er valt een hoop te doen naast het kopen van strips en kletsen met mede stripnerds. Zoals een Kunststripbeurs, exposities van Wasco, Henk Kuipers, Peter Pontiac en jong striptalent. Check voor het volledige programma de site.
Benieuwd naar wat er allemaal gebeurt op zo’n Kunstripbeurs? Bekijk de video die ik maakte van de editie in Utrecht vorig jaar.
Gisteren schreef ik al dat Peter Pontiac dit jaar de Marten Toonderprijs, die ik graag ‘De Marten’ noem, krijgt. Ik schreef hierover ook een bericht voor Het Parool en sprak Pontiac daarvoor kort over de telefoon. Zoals beloofd hier het stuk dat vandaag in de krant verscheen.
Striptekenaar Peter Pontiac krijgt de Marten Toonderprijs 2011, tegenwoordig de belangrijkste Nederlandse oeuvreprijs voor stripmakers.
De Marten Toonderprijs van het Fonds BKVB is een oeuvreprijs die wordt uitgereikt aan een stripmaker die een bijzondere bijdrage heeft geleverd aan het beeldverhaal. De jury noemt Pontiacs werk vernieuwend: ‘Hij heeft een combinatie van schrijver- en kunstenaarschap toegevoegd aan de Nederlandse strip.’
‘Ik was stomverbaasd dat ik hem kreeg,’ zegt Pontiac. ‘Sommige mensen vinden misschien dat ik voor een stripprijs relatief weinig strips heb gemaakt. Volgend jaar komen er twee overzichtsboeken uit, eentje met het beste tekenwerk en eentje met alle strippagina’s. Dat zijn er toch wel 300. Maar goed, op veertig jaar tekenen is dat niet zo veel.’
De autodidactische tekenaar Pontiac (1951) publiceerde aan het begin van zijn internationale carrière in Nederlandse, Spaanse en Amerikaanse undergroundbladen. Later illustreerde hij voor Oor, NRC Handelsblad en het AD. Muziek, rock-‘n-roll, is altijd een belangrijk thema gebleven in zijn illustraties, strips en albumcovers. Pontiac maakte ook autobiografisch getinte strips over zijn drugsgebruik. Zijn belangrijkste wapenfeit is echter Kraut (2000), een graphic novel over zijn vader die tijdens WOII oorlogsverslaggever was voor de SS. De jury noemt dit de beste Nederlandse graphic novel.
‘Ik sta nog steeds vierkant achter Kraut en wilde het boek al jaren maken,’ vertelt Pontiac. ‘Ik heb ermee gewacht tot mijn moeder niet meer leefde, ze had het verhaal niet getrokken.’
Illustratie voor Kraut.
Op dit moment is Pontiac bezig met een grote prent over de Belgische zanger Guido Belcanto. Ook wil hij al jaren een boek over de dood maken, maar betaald opdrachtwerk houdt hem hiervan af.
Bij de Marten Toonderprijs – vernoemd naar de beroemde stripmaker van onder meer Olivier B. Bommel en Tom Poes – hoort een overzichtstentoonstelling en een geldbedrag van €25.000. Een welkome aanvulling op het stripmakersalaris. ‘Ik heb nog nooit zoveel geld gehad,’ zegt Pontiac. ‘Schraalhans is hier keukenmeester dus het is ontzettend fijn om nu eens een financieel buffertje te hebben.’
9 september krijgt Pontiac de prijs op het nieuwe Stripfestival Breda. Vorig jaar werd ‘de Marten’ voor het eerst aan Jan Kruis gegeven.
Peter Pontiac (1951) krijgt dit jaar de Marten Toonderprijs, een oeuvreprijs die wordt uitgereikt aan een stripmaker die een bijzondere bijdrage heeft geleverd aan het beeldverhaal.
Pontiac heeft met Kraut de beste Nederlandse graphic novel getekend én geschreven. Zijn werk is vernieuwend. Hij heeft iets aan de Nederlandse strip toegevoegd wat er nog niet was: een combinatie van schrijver- met kunstenaarschap – laat de jury via een persbericht weten.
Foto: Marco Bakker
Pontiac begon in undergroundbladen in Nederland en in Spanje en Amerika, zoals Modern Papier en Tante Leny Presenteert. In het blad Gummi publiceerde hij autobiografisch getinte strips over zijn drugsverslaving.
De prijs wordt uitgereikt tijdens Stripfestival Breda in september dit jaar. Behalve een geldbedrag van 25.000 euro hoort bij de prijs een overzichtstentoonstelling in het Graphic Design museum Breda. De tentoonstelling opent op 9 september, de dag van de prijsuitreiking, en duurt tot 27 november 2011.
De jury bestond uit Robbert Ammerlaan, directeur van de Bezige Bij, Emily Ansenk, directeur van de Kunsthal in Rotterdam en René Windig, tekenaar van Heinz. Voorzitter van de jury was Lex ter Braak, directeur van het van het Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst (Fonds BKVB). Dit fonds heeft de prijs ook in het leven geroepen. Vorig jaar werd deze uitgereikt aan Jan Kruis.
Ik sprak Peter net aan de telefoon voor een kort artikel in het Parool morgen. Later dus meer over dit heugelijke nieuws.
