De Justice League volgens Alex Ross, met een cast uit vervlogen tijden.
Mijn favoriete Superman, Batman en de jaren zeventig Wonder Woman in een film. Dat was vast tof geweest. En John Wesley Shipp als de Flash, die hij in een kortlopende tv-serie gestalte gaf begin jaren negentig. Tegenwoordig zit hij ook in de huidige Flash-serie als Barry Allans vader en de Jay Garrick/Flash – een vroegere versie van de superheld.
Van de tv-serie uit de jaren negentig zijn ooit enkele afleveringen op VHS uitgebracht. Die huurde ik toen in de lokale videotheek. Ik heb daar maar een paar van gezien. In die tijd waren de superheldenseries en de meeste superheldenfilms nog niet zo goed. Zeker niet als je ze met het huidige aanbod vergelijkt. Nou ja, zolang je het over de Marvel-films hebt. De recente films van DC Comics zijn eigenlijk het kijken niet waard. Op Wonder Womanna dan.
Tot nu toe heb ik dan ook geen enkele zin gehad om de Justice League-film te gaan kijken. Na Batman v Superman nam ik mezelf voor nooit meer mijn tijd te verkloten door een Zack Snyder-film te zien. Hoewel Justice League deels geregisseerd is door Joss Whedon, blijkt uit de meeste recensies dat ook deze superheldenfilm van Warner Bros. prut is. Ik zag de laatste weken veel vlogs op YouTube die dit beeld bevestigen. Die vlogs, vaak gemaakt door teleurgestelde fans, zijn vermakelijk om te zien. Waarschijnlijk vermakelijker dan de film zelf.
Al geloof ik niet dat de studiomensen van Warner Bros. echt al die kritische vlogs gaan kijken en de – vaak goede en rake tips – overnemen. Die luisteren maar naar één ding: brengt het geld op of niet. Dat geldt natuurlijk voor alle filmstudio’s.
Mijn idee is dan ook: als we stoppen met bioscoopkaartjes voor meuk te kopen, is dat wellicht een signaal dat ze in Hollywood beter hun best moeten gaan doen. Maar ja, de fans die Justice League wel leuk vinden, gaan meteen drie, vier keer naar de bioscoop, dus uiteindelijk brengt die film toch weer genoeg geld op.
Toch is stemmen met je portemonnee de enige manier om een signaal af te geven als het om commerciële producten gaat. Koop de producten waar je achter staat, zoals bijvoorbeeld Fair Trade-spullen. Koop zo min mogelijk spullen met een dubieuze oorsprong, gemaakt door kinderhandjes in een sweatshop.
Wat Justice League betreft: mocht je het een toffe film vinden, by all means… Geniet ervan. Vroeger dacht ik altijd dat je iedere nieuwe film van een filmmaker een kans moest geven. Maar nu ik ouder ben vind ik dat als een filmmaker op rij een aantal slechte films heeft gemaakt, ik niet verplicht ben om de volgende van zijn of haar hand te kijken. Er is zoveel aanbod dat wel de moeite waard is. Ik vermaak me voorlopig wel met The Punisher en Supergirl op Netflix.
Marvel Comics heeft een nieuwe hoofdredacteur en zijn naam is C.B. Cebulski.
‘Spending these last 18 months in Asia, and introducing more fans here to the depth of the Marvel Universe, I’ve seen firsthand how our comics and characters constantly bring joy into people’s lives all over the world. I hope to continue capturing that creative magic here at home, and deliver inspirational and entertaining stories that are true to the classic Marvel DNA, but built with an expanding global mindset.’
Aldus C.B. Cebulski, die zojuist de nieuwe hoofdredacteur van Marvel is geworden. Hij werkt al vijftien jaar voor Marvel, veel als schrijver en vooral als redacteur van series als Runaways, geschreven door Brian K. Vaughn en getekend door Adrian Alphona, en Marvel Fairy Tales. In het persbericht van Marvel wordt Cebulski geroemd als recruiter van nieuw talent. Hij haalde onder andere Scottie Young, Jonathan Hickman, Sara Pichelli en Steve McNiven binnen. De afgelopen zes jaar was hij vooral op internationaal vlak voor Marvel druk, waaronder een tijd in Azië.
Nieuwe wending? Axel Alonso heeft de functie als editor-in-chief neergelegd. Of dat geheel vrijwillig is gegaan is mij niet bekend, maar volgens mij is het goed dat er een frisse wind door Marvel Comics zal waaien. Of Cebulski dat kan zijn moeten we nog maar zien.
Ik hoop dat Marvel minder events zal doen in de toekomst en de personages weer een kans geeft om zich op een natuurlijke wijze te ontwikkelen. De afgelopen jaren lijkt het alsof de comics van het ene event naar de andere rennen, zonder dat er iets substantieels verteld wordt.
Ook vind ik de ontwikkeling van meer diversiteit in het Marvel Universum goed, maar het liefste zie ik originele nieuwe superhelden en niet bijvoorbeeld een afgeleide van een bestaande held, zoals een zwarte Captain America of een vrouwelijke Iron Man euh Person. Dat is uiteindelijk toch een creatief zwaktebod. Diversiteit is goed, maar bouw dan ook een originele boeiende cast op die op eigen benen kan staan.
En ik hoop natuurlijk dat Cebulski op staande voet Dan Slott ontslaat. Aangezien de verkoopcijfers van Amazing Spider-Man slechter en slechter schijnen te worden, geeft dat in ieder geval een goede redenen voor ontslag.
Het is moeilijk om grip te krijgen op hoe goed comics nu verkocht worden in de comicsindustrie. Vaak worden in de cijfers trade paperbacks en digitale comics niet meegenomen en dat biedt een scheef beeld. Ook wordt vaak alleen gekeken naar de verkoop in de VS en Canada, niet elders. Men baseert zich meestal op de verkoop via Diamond, de grootste distributeur. De cijfers zijn het aantal verkochte exemplaren aan de winkels, niet het aantal dat daadwerkelijk door klanten naar huis genomen wordt.
Verkoopcijfers
Maar kijken we bijvoorbeeld naar een staatje van BleedingCool.com, van oktober, dan zien we dat Marvel alleen Spidey in de top tien van best verkochte comics heeft. DC en met name Batman doen het heel goed op dit moment. Dat staatje is overigens een mazzeltje voor Slott want doorgaans haalt hij de top tien niet.
En nog even ter vergelijking: in september 2007 zijn er 146.170 exemplaren verkocht van Amazing Spider-Man. Toen was niet Dan Slott de schrijver, maar de veel betere J. Michael Straczynski. Zelfs als je in ogenschouw neemt dat het aantal comics dat per maand verkocht wordt nu lager is dan tien jaar geleden, dan zie je toch dat er veel meer lezers tevreden waren met Spidey’s-avonturen toen, dan met Slotts werk nu. Als je uitgaat van de verkoop tenminsten. En aangezien Marvel zich laat leiden door commerciële motieven, is dat een legitieme manier van oordelen.
Maar goed, Marvel is meer dan Spider-Man natuurlijk. En verkoopcijfers zeggen niet alles. Toch lijkt het een trend dat Marvel doorgaans minder goed verkoopt dan de concurrent op dit moment. Als die trend doorzet, zal er iets moeten veranderen. Misschien is de aanstelling van C.B. Cebulski zo’n eerste verandering.
Dark Knight III: The Master Race is een zeer geslaagd Batman-avontuur uit de koker van Frank Miller en Brian Azzarello.
Het is de derde reeks gebaseerd op Frank Millers The Dark Knight Returns. Deze klassieke strip uit de jaren tachtig sloeg in als een bom. In het verhaal komt Batman op latere leeftijd terug nadat hij tien jaar geleden met pensioen ging om nog een keer de strijd aan te gaan met de misdaad in Gotham City. The Dark Knight Returns is essentieel leesvoer voor iedere Batman-fan.
Liefde
Omdat het tweede verhaal in de reeks uit 2001 mij toentertijd behoorlijk tegenviel, verwachtte ik niet zo veel van The Master Race. Uiteraard was ik wel nieuwsgierig. Toch heb ik geboeid iedere bladzijde tot me genomen. Sterker nog, dankzij Dark Knight III ben ik weer opnieuw verliefd geworden op het personage Batman. En zelfs Superman begin ik te waarderen door hoe hij in dit verhaal handelt.
Dark Knight III speelt zich drie jaar na het vorige deel af, waarin Batman Lex Luthor versloeg en de wereld redde. Sindsdien heeft niemand meer iets van Bruce Wayne of Batman vernomen. Alle superhelden, Wonder Woman, Green Lantern, Superman, Aquaman en anderen, hebben zich teruggetrokken.
Atom wordt door Lara, de dochter van Superman en Wonder Woman, gevraagd de bewoners van de miniatuurstad Kandor uit de stulp te halen en op normale grootte te brengen. Wanneer hem dat lukt, zijn de rapen gaar. Quar, leider van een sekte, ziet zijn kans schoon om de aarde aan zijn wil te onderwerpen. Omdat de bewoners van Kandor afkomstig zijn van Krypton, Supermans thuisplaneet, hebben ze net als hij bovenmenselijke kracht en lijken deze goddelijke wezens praktisch onverslaanbaar.
Zoals alle religeuze leiders met terroristische trekjes is Quar geen lekkertje.
Terreur
De oplettende lezer heeft al snel door dat Miller en Azzarello met Dark Knight III reflecteren op de huidige tijd waarin de Westerse wereld oorlog voert met religieuze terroristen. Maar het aller leukste aan The Master Race vind ik dat de belangrijkste superhelden uit het DC Universum ieder een belangrijke rol spelen in het verhaal. Batman kan het niet alleen, krijgt hulp van zijn collega’s en van zijn protegé Carrie Kelley – die inmiddels van Robin gepromoveerd is tot Batgirl… eh, Batwoman. Batman maakt een boeiende karakterontwikkeling door: de meester ziet in dat hij heel veel van de nieuwe generatie kan leren. Het verhaal gaat dus ook over de relatie tussen de oude generatie en de nieuwe, gerepresenteerd door ouders en hun kroost. Het is niet voor niets dat Lara zich rebels opstelt tegen haar moeder en vader.
Behalve Wonder Woman zit dit verhaal vol met eigenzinnige en sterke vrouwen.
Dark Knight III: Master Race. Andy Kubert.
Frank Miller en Brian Azzarello schreven samen het boeiende en meeslepende scenario. Andy Kubert illustreerde dit en Klaus Janson inkte het geheel. Kubert weet aardig in de buurt te komen van Millers stijl die hij in de eerste Dark Knight Returns-strip hanteerde, zonder zijn eigenheid te verliezen. De manier waarop hij de personages tekent lijkt veel op de stijl van Miller, maar tegelijkertijd is de lijnvoering iets netter en minder rafelig dan Dark Knight uit de jaren tachtig.
Naast het hoofdverhaal bevat het boek ook korte tussenverhalen die Miller zelf tekende. De oude meester is het nog niet verleerd, maar is in de loop der jaren steeds karikaturaler gaan tekenen. Ik vind het dus niet erg dat Kubert het merendeel van het tekenwerk voor zijn rekening neemt.
Vertaler Peter de Bruin liet me weten dat vanaf januari 2018 de Nederlandse vertaling van Dark Knight III uitkomt.
Toen ik nog op school zat, was ziek zijn vaak fijn, want dan hoefde je niet naar school. De eerste dagen waren vervelend, maar de laatste dagen, dat ik me alweer beter begon te voelen maar toch nog thuis mocht blijven, waren het beste. Dan kon ik lekker films kijken of strips lezen terwijl je aan het herstellen was.
Dark Knight III: Master Race. Andy Kubert.
Als volwassene kijk ik toch anders tegen ziek zijn aan.
Al een paar dagen heb ik een flinke griep die me thuis en van het werk houdt. Schrijven lukt niet echt, bloggen ook niet. De ideeën voor blogposts stapelen zich in mijn wattenhoofd op, maar ik kan er dus verder even niets mee.
Frustrerend maar niet heel erg. Het zij zo.
Vervelender vind ik het dat ik allerlei afspraken moest afzeggen deze week en dat ik de persvoorstelling van de nieuwe Blade Runner moest overslaan.
Maar goed, uiteindelijk ga je daar ook niet dood aan.
Om de tijd door te komen, heb ik een stapel strips besteld bij Cheap Comics:
HELLBLAZER TP VOL 01 ORIGINAL SINS NEW ED
FREAKS O/T HEARTLAND HC
TERRY MOORES ECHO COMPLETE ED SC
BATMAN DARK KNIGHT MASTER RACE HC
SIEGE NEW AVENGERS TP
DARK KNIGHT RETURNS THE LAST CRUSADE DLX ED HC
ALL STAR BATMAN TP VOL 01 MY OWN WORST ENEMY (REBIRTH)
Dark Knight III Cover door Jock.
Lekker veel Batman-comics dit keer. Over hem heb ik al een tijdje geen nieuwe verhalen gelezen, dus daar heb ik extra zin in. Ben dan ook meteen aan Batman: The Dark Knight III: Master Race begonnen. De eerste paar hoofdstukken zijn echt smullen dankzij het puike schrijfwerk van Frank Miller en Brian Azzarello. Andy Kubert weet aardig in de buurt te komen van Millers stijl die hij in de eerste Dark Knight Returns-strip hanteerde, zonder zijn eigenheid te verliezen.
En die andere Batman-strips zag ik meteen zitten toen ik erachter kwam dat John Romita Jr. die getekend heeft. Mijn favoriete tekenaar die een van mijn favoriete striphelden tekent.
(Ja, echt: na Spider-Man is Batman mijn favoriete superheld.)
Geen idee hoe lang die griep gaat duren, maar in ieder geval heb ik iets leuks te doen om de tijd mee door te komen.
Zo, en toch nog een stukje geschreven. Take that, fucking griepvirus!
In de jaren tachtig werd Dick Grayson Nightwing en kreeg Batman een nieuwe Robin in de vorm van Jason Todd. Omdat de stripmakers bij DC Comics graag verhalen herschrijven, kreeg Todd uiteindelijk twee origin stories. In 1988 werd besloten dat hij dood moest.
Tenminste, de redacteuren van DC Comics lieten die beslissing aan de lezers over. Zij pasten opeens het karakter van Todd aan en maakten hem gewelddadiger en opstandiger.
In het verhaal A Death in the Familyreist Jason Todd af naar het Midden Oosten om zijn biologische moeder te vinden. De Joker is daar ook en wil een atoombom verkopen aan terroristen. Jason vindt zijn moeder maar zij wordt gechanteerd door de Joker en levert haar zoon aan de psychopaat uit.
Aan het einde van deel twee van het verhaal A Death in the Family, is Jason in elkaar geslagen door de Joker met een breekijzer. Jason zit samen met zijn moeder opgesloten in een magazijn. Ze kunnen niet ontsnappen voordat er een bom ontploft.
De lezers konden in een korte periode twee telefoonnummers bellen: een telefoontje aan het ene nummer was een stem om Jason te laten sterven. Een telefoontje naar het andere nummer hield de jonge Bat-spruit in leven. Uiteindelijk stemden 5.343 mensen voor Jasons dood, en 5.271 tegen. In totaal stemden 10.614 lezers.
Batman vindt in het derde deel dus het dode lichaam van zijn Robin. Dankzij de lezertjes die met een kleine meerderheid de jongen dood wensten.
Frank Miller noemde dit ooit een heel cynische actie van DC Comics en daar moet je hem gelijk in geven. Stemmen of een personage moet blijven leven of sterven is een heel cynische vorm van marketing.
Batman kijkt droevig, alsof hij denkt: ‘Hoe diep kan een uitgeverij als DC Comics zinken…’
Stel je voor als ze dit geintje hadden uitgehaald met Gwen Stacy in 1973… Wat was dan de uitslag geweest?
Het verhaal A Death in the Family werd geschreven door Jim Starlin en getekend door Jim Aparo, geinkt door Mike DeCarlo. De covers waren echter gemaakt door Mike Mignola. Volgens mij was dit de eerste keer dat ik kennismaakte met zijn tekenstijl. Het zijn mooie, ingetogen en ietwat sombere portretten. En de cover van de dode Robin hakt er goed in.
A Death in the Family is ook in het Nederlands uitgegeven door Juniorpress/ Baldakijn als Batman Special #1-3. Daarin is ook de prelude opgenomen waarin Robins nieuwe karakter duidelijk naar voren komt. Oorspronkelijke uitgaven: Batman #426-429.
Dit is de originele ontwerptekening van Wonder Woman van stripmaker Harry G. Peter. Hij was de eerste stripmaker die met Wonder Woman aan de slag ging.
De aantekeningen in zwart zijn van hem, de rode tekst is afkomstig van William Moulton Marston, die man die Wonder Woman bedacht. Charles Moulton was zijn pseudoniem.
Dit is trouwens de instructie die Harry G. Peter van Marston kreeg bij het ontwerpen van Wonder Woman:
‘Draw a woman who’s as powerful as Superman, as sexy as Miss Fury, as scantily clad a Sheena the jungle queen and as patriotic as Captain America.’
Daarna tekende hij bovenstaande Wonder Woman. Marston kon zich goed in de tekening vinden maar was het niet eens met de sandalen en zag Wonder Woman liever laarzen dragen.
Boekwerk
De tekening staat op het schutblad van het boek The Secret History of Wonder Woman, geschreven door Jill Lepore. Dit is niet alleen de geschiedenis van dit beroemde stripfiguur, maar juist ook een biografie van Marston en zijn twee vrouwen Sadie Elizabeth Holloway en Olive Byrne. Het boek geeft ook duidelijk het verhaal weer van het vroege, Amerikaanse feminisme. Je leert bijvoorbeeld veel over de belangrijke spelers daarvan en hoe vrouwen in 1919 eindelijk stemrecht kregen.
Marston was op het gebied van psychologie een beetje een charlatan, iemand die heel goed was in zelfpromotie en in staat was goed gebakken lucht te verkopen. Met deze beschrijving doe ik hem iets tekort, maar niet veel. Toch kan ik hem ook wel weer waarderen: hij probeerde zijn ideeën over het feit dat vrouwen superieur zijn aan mannen te verpakken in vermakelijke comics rondom Wonder Woman. Ook stopte hij daar veel van, wat je zijn bondage fetisj kunt noemen, in. In de beschrijving van Lepore heeft Marston uiteindelijk iets aandoenlijks. Bovendien lukte het hem om een tegelijktijdig een relatie te hebben met twee vrouwen, die allebei bij hem in huis woonden en na zijn dood nog jaren samen hebben geleefd.
Ik vond het een fascinerend relaas. Soms raakte ik de weg een beetje kwijt omdat Lepore strooit met heel veel namen en gegevens, maar uiteindelijk ben ik een stuk wijzer geworden over de man en vrouwen achter Wonder Woman en heb ik wat meer begrepen van de strijd die vrouwen hebben geleverd voor gelijkwaardigheid.
De flaptekst:
A riveting work of historical detection revealing that the origin of Wonder Woman, one of the world’s most iconic superheroes, hides within it a fascinating family story—and a crucial history of twentieth-century feminism
Harvard historian and New Yorker staff writer Jill Lepore has uncovered an astonishing trove of documents, including the never-before-seen private papers of William Moulton Marston, Wonder Woman’s creator. Beginning in his undergraduate years at Harvard, Marston was influenced by early suffragists and feminists, starting with Emmeline Pankhurst, who was banned from speaking on campus in 1911, when Marston was a freshman. In the 1920s, Marston and his wife, Sadie Elizabeth Holloway, brought into their home Olive Byrne, the niece of Margaret Sanger, one of the most influential feminists of the twentieth century. The Marston family story is a tale of drama, intrigue, and irony. In the 1930s, Marston and Byrne wrote a regular column for Family Circle celebrating conventional family life, even as they themselves pursued lives of extraordinary nonconformity. Marston, internationally known as an expert on truth—he invented the lie detector test—lived a life of secrets, only to spill them on the pages of Wonder Woman.
The Secret History of Wonder Woman is a tour de force of intellectual and cultural history. Wonder Woman, Lepore argues, is the missing link in the history of the struggle for women’s rights—a chain of events that begins with the women’s suffrage campaigns of the early 1900s and ends with the troubled place of feminism a century later.
Deze video geeft een aardige weergave van de geschiedenis van Wonder Woman en de ideeën van Marston:
Wonder Woman, de eerste superheldenfilm van DC Comics met een vrouw in de hoofdrol, draait vanaf 8 juni in de Nederlandse bioscopen. Wonder Woman is onderhoudend, maar geen hoogvlieger.
Voor we beginnen: Wonder Woman is natuurlijk niet de eerste superheldin die centraal staat in een film. Dat was Helen Slaters Supergirl uit 1984. Later kwamen daar nog verfilmingen van Catwoman en Elektra bij, hoewel je van die laatste twee kunt zeggen dat het geen superhelden zijn. Al deze drie films zijn overigens geflopt.
Sinds ik vorig jaar bij Met het oog op morgenmocht spreken over het VN ere-ambassadeurschap van Wonder Woman en Lynda Carter en Gal Gadot, de actrices die haar succesvol gestalte gaven, een krachtig pleidooi voor Wonder Woman zag houden, heeft deze stripheldin mijn hart een beetje gestolen.
Wonder Woman werd in 1941 bedacht door psycholoog William Moulton Marston (1893 –1947), ook wel bekend als Charles Moulton. Hij baseerde het personage op zijn vrouw Elizabeth Holloway Marston en zijn geliefde Olive Byrne.
Was het maar waar…!
Onderwerping
Marston zag vrouwen als superieure wezens en dacht dat als mannen zich aan hen zouden onderwerpen, de wereld een betere plek zou zijn. In de strip rond Wonder Woman kon hij veel van zijn ideeën kwijt. De verhalen die Moulton schreef bevatten opvallend veel bondage-elementen: Wonder Woman en de vijanden die ze bestrijdt worden vaak vastgebonden. Fysieke en mentale overgave is een terugkerend thema in die verhalen. Deze thema’s kwamen voort uit zijn eigen filosofieën.
Wonder Womans lasso is een van de belangrijkste wapens: wie daarmee wordt vastgehouden kan alleen nog maar de waarheid spreken. Ook kan de lasso iemands geheugen herstellen en illusies doorbreken en heeft de ‘lasso van de waarheid’ een beschermende functie. Met haar onverwoestbare armbanden kan Wonder Woman kogels en andere projectielen afweren.
Feministisch?
De film is al een tijdje uit in de VS, en daar zijn critici en fans erg enthousiast over de film geregisseerd door Patty Jenkins. Het feit dat de eerste serieuze vrouwelijke superheld centraal staat en dat de film geregisseerd is door een vrouw, maakt dat de feministes al erg blij zijn met deze film.
Toch vind ik het een beetje onzinnig om te stellen dat alleen een vrouwelijke regisseur een film met een vrouw in de hoofdrol goed kan regisseren. Overigens is het tegenovergestelde ook waar: een vrouw kan prima een film maken met mannen in de hoofdrol. Dat de filmmaatschappij voor Jenkins heeft gekozen, zal wel een soort van lippendienst naar de feministen toe zijn geweest.
Filmjournalist Floortje Smit legt in de VolkskrantWonder Woman langs de feministische meetlat en schreef een boeiend stuk waar ik me volledig bij aansluit.
Laat ik eerlijk zijn: als superheldenfilm is Wonder Woman heel onderhoudend, maar het is zeker geen hoogvlieger. Een feministisch manifest is het al helemaal niet, maar misschien moeten we de film ook daar niet op beoordelen.
Laat ik vooropstellen: dit is de eerste film sinds jaren van DC Comics die de moeite van het kijken waard is. Dat komt waarschijnlijk omdat Zack Snyder slechts een van de schrijvers van het verhaal was en niet aan het roer van dit project stond. In tegenstelling tot Zacks paranoïde en cynische superheldenfilms heeft Wonder Woman een positieve boodschap, namelijk dat liefde alles overwint.
Diana (Gal Gadot) is een prinses van de Amazones. Ze woont op een verborgen, paradijselijk eiland waar deze onsterfelijke vrouwen samen leven en trainen tot de dag dat de God van de Oorlog weer terugkeert. Een Amerikaanse spion genaamd Steve Trevor (Chris Pine) crasht op het strand van het eiland. Hij is de eerste man die Diana ziet. Steve komt met een verontrustende boodschap over een enorm conflict dat in de buitenwereld gaande is, namelijk een grote oorlog, die later de geschiedenis boeken in zal gaan als de Eerste Wereldoorlog. In haar overtuiging dat ze deze dreiging kan stoppen, besluit Diana haar eiland te verlaten. Vechtend in een allesvernietigende oorlog, zal Diana als Wonder Woman haar volledige krachten en haar ware lot ontdekken.
Verse blik
In de film komt Diana op de Westerse mannen als nogal naïef over, maar ze biedt als iemand afkomstig van een andere cultuur juist een frisse kijk op de Westerse. Ze vindt het gek dat het Britse parlement uit alleen mannen bestaat die ook nog eens door elkaar praten. Ze snapt ook niet waarom een vrouw vrijwillig een korset zou dragen om haar buik plat te drukken. Twee legitieme opmerkingen die nu nog steeds gelden. Hoe serieus worden vrouwen tegenwoordig in de politiek of het bedrijfsleven genomen? Zijn we eindelijk zover om de seksen als gelijkwaardig te zien en te behandelen? En waarom moeten vrouwen nog steeds voldoen aan een onhaalbaar en dom schoonheidsideaal?
Trump en co.
Als blijkt dat de Britse regering in aanloop tot een wapenstilstand met de Duitsers besluiten even geen actie te ondernemen, wat tot gevolg heeft dat er nog duizenden onschuldige slachtoffers zullen vallen, is Diana oprecht boos. Hoe durven ze die keuze te maken? Hoe durven ze het leven van anderen onder zichzelf te stellen? Schamen de heren politici zich dan niet? Nee, en hun kinderen sturen ze niet naar het front. Ze gaan er zelf ook niet kijken. Wederom goede vragen die we allemaal aan onze huidige machthebbers mogen stellen. Oorlog is immers goed voor de economie en wordt zelden voor andere reden gevoerd. En de mannen die hun zakken vullen, blijven er ver van weg. Kanonnenvlees, dat zijn de kinderen van de lage inkomens. Dat was vroeger zo en is nu nog steeds zo.
Deze thema’s worden verder niet veel meer uitgewerkt, alleen aangestipt. Ze stemmen tot nadenken. Waarom is onze samenleving zoals die is en waar is er ruimte voor verbetering. Het antwoord op die tweede vraag: die ruimte moeten we met zijn allen creëren. In dat opzicht mogen we best de lessen uit dit soort films en de strips van Wonder Woman en andere superhelden eens serieus bekijken.
Miss Israël
Er valt veel te genieten aan Wonder Woman. De toon is luchtig en de bad guys spreken Engels met een lekker dik Duitsaccent. Lekker ouderwets filmvermaak dat doet denken aan de filmreeks Indiana Jones. Gal Gadot, voormalig Miss Israël, is een goede actrice en bloedmooi. Dat ze zeer aantrekkelijk is, merken de mannelijke personages meermalen op. Ook dat ze verbaasd zijn dat een vrouw zo goed kan vechten. Chris Pine acteert ook prima, maar er zijn ook enkele acteurs die flink de plank misslaan. Zo is er de Spaanse Elena Anaya die Dr. Maru gestalte geeft. Maru is een geleerde in dienst van de Duitser die een verschrikkelijk gifgas probeert te ontwikkelen. Ze is niet alleen een matig en onderontwikkeld personage, het niet-overtuigende spel van Anaya zou niet misstaan in een aflevering van Bassie en Adriaan.
Jenkins trakteert de toeschouwer op veel slow motion beelden van de vrouwen in actie. Ze maakt van het filmbeeld een soort bewegende strip. Helaas vallen op die momenten soms wel op dat het budget voor de special effects wat laag is.
In Wonder Woman is het eindgevecht met de big bad, de God van de Oorlog, behoorlijk grotesk. Zo’n climax lijkt noodzakelijk kwaad in superheldenfilms, en daarom is het jammer dat men niet meer van de standaardformule van dit genre is afgeweken.
Kortom: moet je Wonder Woman nu kijken of niet? Ja, want hoe meer deze film opbrengt, hoe eerder Hollywood geneigd is om meer superheldinnen de hoofdrol te geven. Ook vermaak je je aardig met deze tweeënhalf uur durende film. Maar in vergelijking tot heel goede superheldenfilms als Spider-Man 2, X-Men 2, en The Dark Knight, scoort Wonder Woman niet erg hoog.
Het Imagine film festival heeft dit jaar bijzondere aandacht voor de rol van kostuums en stilering in de fantastische film. Bij superheldenfilms stuit de vertaling van de kostuums van strip naar live-action vaak op praktische bezwaren.
Een van de belangrijkste kenmerken van superheldenverhalen zijn de kleurrijke kostuums die de personages dragen. Met dit uniform onderscheiden de helden en schurken zich van normale stervelingen en verhullen ze hun burgeridentiteit. In het geval van Tony Stark maken kleren zelfs de (Iron) Man, want zijn superkracht zit in het hightech harnas dat hij draagt. Zonder het harnas is hij een gewone sterveling terwijl Superman nog steeds super is als hij in zijn boxershort rond zou vliegen.
Het superheldenkostuum is medebepalend voor het succes van de held. De outfits van Batman, Superman, Spider-Man en Wonder Woman zijn iconografisch en universeel herkenbaar. Het is daarom beter dat kostuumontwerpers de filmversies zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke ontwerp uit de strips houden. Echter, die ontwerpen tekenen is één ding, maar het wordt een ander verhaal wanneer acteurs zich in dat soort outfits moeten hijsen. Tekenaars kunnen waar nodig sjoemelen om het pak er goed uit te laten zien, acteurs niet. Het helpt natuurlijk dat hun lichamen dankzij een streng trainingsregime de gespierde en geïdealiseerde vormen kunnen evenaren van getekende helden. Het filmkostuum zit acteurs tegenwoordig net zo strak om het lijf als in de comics.
Absurd
Toch stuiten kostuumontwerpers op enkele praktische bezwaren bij de vertaling van strip naar film. Een belangrijk bezwaar is dat de live-action versies kunnen benadrukken hoe absurd de meeste outfits eigenlijk zijn. Om die reden kreeg de schurk Green Goblin in de eerste Spider-Man-film (2002) van Sam Raimi een make-over en werd zijn trolachtige halloweenkostuum een geavanceerd harnas ontworpen voor militaire doeleinden, waarbij zijn masker een beschermende helm is geworden. Filmmakers benadrukken graag dat het dragen van het kostuum een praktische reden heeft, daarom zien Batmans kostuums er de laatste films ook uit als een soort beschermend harnas.
Spider-Man en the Green Goblin ontmoeten elkaar voor het eerst. ASM #14. Illustratie: Steve Ditko.Spider-Man en the Green Goblin in de Spider-Man-film uit 2002.
Overigens zijn superheldenkostuums in werkelijkheid zelden praktisch. Het Batman-kostuum dat Michael Keaton draagt in Tim Burtons films (1989 en 1992), ziet er weliswaar fantastisch uit, maar omdat het masker aan zijn schouders vastzit is hij niet in staat zijn hoofd naar links of rechts te draaien zonder zijn hele bovenlichaam mee te bewegen. Niet handig in gevechtssituaties. Nicholas Hammond, eind jaren zeventig Spider-Man op televisie, klaagde in een interview dat het kostuum ongelooflijke warm was en dat de speciale lenzen in het masker vaak besloegen waardoor hij niets meer kon zien. Een ander praktisch bezwaar is dat een masker de gezichtsexpressies van de acteur onzichtbaar maakt. Daarom gaat in de films Spider-Mans masker zo vaak stuk en loopt Captain America ook dikwijls zonder hoofdbedekking rond.
Keaton en Burton op de set van ‘Batman’
Uniformen
Voorheen omzeilden ontwerpers het probleem van de superheldenoutfits weleens door deze radicaal aan te passen. In X-Men (2000) van Bryan Singer dragen de mutanten zwarte leren uniformen en niet hun kleurrijke evenknieën uit de strips. Regisseur Zack Snyder, verantwoordelijk voor Watchmenen de recente Superman-films, maakt grauwe, sombere en quasi-serieuze kostuumdrama’s van de stripverfilmingen. Zo wil hij de heldenverhalen gewicht geven. Hij kiest daarom voor donkergekleurde of bijna kleurloze versies van de kostuums. In de recente films met Marvel-helden is gelukkig de toon vaak luchtiger en ironischer. Ze schamen zich niet voor de kleurrijke outfits van hun helden als Iron Man en Captain America. De kostuums in deze films lijken dan ook goed op de oorspronkelijke stripversies.
Seksisme
Een laatste probleem waar ontwerpers mee te maken hebben, is dat superheldenkostuums seksistisch en erotisch geladen kunnen zijn. Iets waar vooral vanuit feministische hoek vaak over geklaagd wordt. Vorig jaar werd Wonder Woman bijvoorbeeld door de Verenigde Naties benoemd tot ere-ambassadeur voor vrouwenemancipatie. Een goede keuze, want Wonder Woman is als geëmancipeerde, sterke, biseksuele Amazone een positief rolmodel. Een petitie maakte echter na een paar weken een einde aan haar VN-benoeming. De ruim 45.000 ondertekenaars vonden Wonder Woman ongeschikt voor de functie omdat ze als rondborstige stripfiguur in haar weinig verhullende outfit te seksistisch zou zijn.
De klagers hebben een punt. Superheldenstrips kunnen seksistisch zijn in hoe ze vrouwen, maar ook mannen, afbeelden. Beide seksen worden in geïdealiseerde vorm weergegeven, waarbij de heldinnen vaak poses aannemen die vooral de male gaze bedienen. Uitgevers zijn zich bewust van deze kritiek en de laatste jaren zien we steeds meer vrouwelijke superheldenkostuums die een minder verhullend en praktischer ontwerp hebben.
Ongetwijfeld komt dit thema op Imagine ter sprake in de lezing van de Canadese historicus Tim Hanley over de veelbewogen geschiedenis van Wonder Woman. Eregast is Lindy Hemming, kostuumontwerper van onder andere James Bond, de Batman-trilogie van Christopher Nolan en de Wonder Woman-film die 1 juni uitkomt. Hemmings ontwerp van het gepantserde kostuum van Wonder Woman en de Amazones, is deels praktisch maar houdt de strip in gedachte en toont duidelijk de blote, gespierde schouders en benen van de acteurs.
De hoge hakken stuitten bij voorbaat op commentaar, dat regisseur Patty Jenkins in een interview met Entertainment Weekly pareerde door te zeggen dat ze tijdens heftige gevechten platte sandalen dragen. Jenkins maakte duidelijk dat Wonder Woman een wensvervulling is: ‘Ik, als vrouw, wil dat Wonder Woman ongelooflijk aantrekkelijk is, dat ze op een badass manier vecht en er tegelijkertijd fantastisch uitziet.’
Uiteindelijk geldt dat voor alle verfilmde superhelden en hun outfits.
I don’t know John personally. We’ve met but it was many years ago at a convention. He was very nice to me but it was a short interaction.
I started this Tumblr January 3, 2013. As to the why, it was to share my love of his art.
I first started a John Byrne Twitter to quote things he said. After a time I started to post his commissions. Not often or scheduled, maybe one or two a week. People really seemed to like that so I started to post more artwork on Twitter, eventually posting on a daily basis.
Since I was posting artwork daily, it seemed only natural to start a Tumblr where posting images is much easier to do. I’ve been online for many years and I’ve always saved any of John’s art I see. So I had thousands of images ready to be shared with other fans.
Almost 4 years later and I’ve made 8,658 posts and have been lucky to have 11,409 followers enjoying what I do.
Een blog bijhouden van je favoriete stripmaker is ook een vorm van stripliefde natuurlijk. Ik vind het erg tof om al het werk van Byrne zo verzameld te zien, vooral omdat er veel opdrachten van fans tussen zitten en veel pagina’s in potlood. Ongeïnkte pagina’s geven een goed beeld van het vakmanschap van een tekenaar.
Hier een paar voorbeelden van Byrnes fantastische tekenwerk:
Bron: johnbyrnedraws: Spider-Man Vs The Sinister Seven commission by John Byrne. 2006.Bron: Johnbyrnedraws. Hulk Vs DC Heroes commission by John Byrne. 2016.Bron: Johnbyrnedraws. Storm by John Byrne. 2007.Bron: Johnbyrnedraws. Wolverine Vs Wolverine commission by John Byrne. 2015.Bron: comicblah.tumblr.com: Spidey in Black by John Byrne.Bron: Marveltitlepages.tumblr.com Fantastic Four vol.1 #261 (1983) – The Search for Reed Richards
Once upon a time, well actually in the nineteen nineties, writer Neil Gaiman enriched the comic book world with his series The Sandman, a wonderful series I’ve written about before. Lucifer Morningstar, aka the Devil, the Fallen One, was one of the characters Gaiman, Sam Kieth, and Mike Dringenberg brought to life in the Sandman comics.
The lord of the Underworld got his own ongoing series after a three issue limited series in 1999 and lasted for 75 issues that ended in August 2006. Mike Carey wrote all issues. Lucifer Book Onecollects issues 1 -13 and the limited series. The stories are illustrated by Peter Gross, Ryan Kelly, Dean Ormston, Scott Hampton, Chris Weston and James Hodgkins.
All these artists have their own distinguished styles and strengths, though I am particularly fond of Warren Pleece’s peculiar drawing style and the painterly quality of Scott Hampton’s illustrations.
The book begins where The Sandman, Vol. 4: Season of Mist ended, with Lucifer Morningstar as the owner of Lux, an elite piano bar in Los Angeles. Lucifer has resigned as the Lord of Hell and subsequently loses his wings. He’s basically enjoying retirement until Heaven recruits him on a quest to stop a group of gods that were ruling humanity before God came around. These old gods feed on people’s desires and grant wishes to mortals. Because this will lead to disaster, it is up to Lucifer to put a stop to these gods. However, the Devil wouldn’t be the Devil if he doesn’t want something in return for his troubles.
It would be no fun to tell you more about the plot, but rest assured that Lucifer has a large scheme in mind to come out on top and ruff the ol’ mighty God, risking a war with Heaven without breaking a sweat.
Lucifer as illustrated by Warren Pleece.
Lucifer Book One contains numerous adventures that are all connected and form one big narrative that lead to the apocalyptic confrontation between Heaven’s Angels and Lucifer. Along the way Lucifer comes across, recruits and uses interesting characters that all have their part to play in his elaborate scheme. I especially liked the plot revolving the teenagers Elaine and Mona. Elaine is able to talk to the dead and has lively conversations with deceased grandmothers. When Mona dies, her ghost turns up in Elaine’s bedroom. Together they figure out how Mona died and discover she was killed. Elaine risks her own life trying to bring the killer to justice.
Honestly, the narrative sometimes gets pretty dark and Carey has no problem showing the dark side of humanity, nor the ruthlessness of Angel Amenadiel who represents Heaven’s rule and is Lucifer’s antagonist. The egotistic Amenadiel doesn’t shy away from making thousands of mortal victims in a charge against Lucifer as long as in the end Heaven prevails.
Lucifer as illustrated by Scott Hampton.
Lucifer’s big beef against God revolves around the fact that in God’s rule there is no such thing as free will and all is predetermined by God, even rebellion and sin. This means that the damnation of sinners is also pre-planned by his royal Highness. Lucifer in this case represents free will and rebels against God’s totalitarian and dictatorial rule. Mike Carey says in the introduction that this is a what-if story in which Lucifer is God’s son; a classical conflict between father and son sits at the heart of this tale.
At least, that’s what I got out of reading this tome that’s almost 400 pages thick and seems to be only the beginning of the Lucifer’s story. I thought Lucifer Book One was a very interesting read, with the writing and art work filled to the brim with fantastical and wonderful details. So much so that it will be worthwhile and necessary to give it a second read somewhere in the near future.
Moreover Lucifer is also the main character in the eponymous TV series that premiered on Fox in January 2016. Since I haven’t seen an episode, I can’t tell whether or not the series by Tom Kapinos is truthful to the character or not. Nor do I really care, for I’ll be busy catching up reading the other four collections of the comic book series that have already come out, so I haven’t got the time to watch any television for the next couple of weeks!
Een tijdje geleden was ik bij Met het oog op morgen om over Wonder Woman te praten. De superheldin zou namelijk bij de VN ere-ambassadeur voor vrouwenemancipatie worden. Dat is ze twee maanden geweest, maar nu 45.000 een zuurpruimen een handtekening tegen deze actie hebben gezet, is Wonder Woman weer ambassadeur af.
Wonder Woman was created 75 years ago. Although the original creators may have intended Wonder Woman to represent a strong and independent “warrior” woman with a feminist message, the reality is that the character’s current iteration is that of a large breasted, white woman of impossible proportions, scantily clad in a shimmery, thigh-baring body suit with an American flag motif and knee high boots –the epitome of a “pin-up” girl, aldus de petitie.
Opvallend vind ik het woordje ‘white’ ook in deze. Hoezo maakt het uit dat Wonder Woman blank is? Mogen we in dit tijdperk van diversiteit waarbij politieke correctheid belachelijke vormen begint aan te nemen, geen blanke heldin meer als voorbeeld nemen?
En als je ergens tegen bent, waarom meteen verbieden? Je kunt ook proberen de positieve kant van een verhaal te zien, ook al ben je het er niet helemaal mee eens. Maar nee, als mensen iets niet bevalt, moet er meteen maar een punt achter gezet worden. Dus in plaats dat we het nu gaan hebben over hoe we ervoor kunnen zorgen dat mannen en vrouwen door iedereen, maar dan ook echt iedereen als gelijkwaardig worden beschouwd, gaan we weer eens lopen zeuren over het symbool dat we daarvoor gebruiken.
Daarnaast vind ik het jammer dat mensen zo op het seksisme hameren. Wonder Woman is veel meer dan een sexy vrouw immers. Ik vond haar wel een goed rolmodel voor deze functie, zoals ik eerder hier al toelichtte.
Is seksisme een onderdeel van het superheldengenre? Ja, het komt veel voor. En je mag er natuurlijk commentaar op hebben, maar wie Wonder Woman alleen maar beoordeelt op haar uiterlijk kent de strips en het personage echt niet goed. Sterker nog: als we iemand alleen maar beoordelen op hoe ze eruit ziet en wat ze draagt, wat de mensen achter de petitie dus doen, zijn we dan niet seksistisch bezig?
Wonder Woman vind ik op zich een prima keuze voor deze functie:
1. Ze is een van de bekendste vrouwelijke superhelden. Samen met Superman en Batman vormt ze het fundament van DC Comics. Deze drie superhelden zijn culture iconen die over de hele wereld bekend zijn.
2. In de verhalen is ze ook een symbool voor vrouwenemancipatie en gender gelijkheid.
3. Superhelden zijn op dit moment onwijs populair. Dus als een organisatie als de VN, die toch een beetje een stoffig imago heeft, aansluiting zoekt bij jongeren bijvoorbeeld, dan is een superheld een prima keuze hiervoor.
4. Recent gaf schrijver Greg Rucka toe dat Wonder Woman ‘queer’ is in de zin dat ze romantische en seksuele relaties heeft met zowel mannen als vrouwen. Dat laatste is ook niet zo gek, want ze woont op een paradijselijk eiland met alleen maar vrouwen, ook wel Amazones genoemd. Ze is dus niet alleen een symbool voor vrouwenemanicaptie, ze is ook een van de weinige biseksuele superhelden.
Biseksueel
Rucka legt in een recent interview uit dat de Amazones eigenlijk de term hetero- en homoseksueel niet kennen in hun maatschappij:
‘It’s supposed to be paradise. You’re supposed to be able to live happily. You’re supposed to be able — in a context where one can live happily, and part of what an individual needs for that happiness is to have a partner — to have a fulfilling, romantic and sexual relationship. And the only options are women.
But an Amazon doesn’t look at another Amazon and say, “You’re gay.” They don’t. The concept doesn’t exist.
Now, are we saying Diana has been in love and had relationships with other women? As Nicola and I approach it, the answer is obviously yes.’
Op dit interview kwam wel wat commentaar, want hoewel men blij is dat Wonder Womans queerness eens genoemd wordt, vindt bijvoorbeeld Elle Collins van ComicbookAlliance.com dat dit explicieter in de verhalen getoond mag worden:
‘But what’s odd in that interview is how dedicated Rucka is to the idea that Wonder Woman’s queerness, which he acknowledges as inherent and obvious, need never be directly stated in a comic book.’
Dat hoeft niet per se een coming out scène te zijn, maar in plaats van dat Wonder Woman een kus op de wang krijgt kan zoiets ook explicieter.
‘Or what about a story where Wonder Woman protects a queer couple from anti-queer violence? It must have been weird for Diana to come from where she did and realize how differently same-sex relationships are viewed in “Man’s World.” If you’re going to have a queer Wonder Woman, why wouldn’t you want to tell a story as moving as that? A story where it makes sense for Wonder Woman to say to another queer character, and by extension every queer reader, “I am no different from you. I have loved women as well as men. No one should hold that against either of us.”
Daar snijdt Collins een interessant punt aan. In het huidige klimaat van homohaat kan het geen kwaad als dit soort scènes meer in comics voorkomen. Als je als uitgeverij iets zegt over de seksuele geaardheid van een personage, moet dat niet alleen in interviews gebeuren, maar ook in de strips zelf, want die zijn canoniek.
Fictieve helden
Wonder Woman is niet het eerste fictieve personage dat deze eretitel krijgt. In 2009 was Tinkerbell de ambassadeur van het Groen en Winny the Pooh was de ambassadeur van de vriendschap in 1998. TinkerBells benoeming kwam tot stand in samenwerking met de Verenigde Naties om, in aanloop naar de klimaatconferentie in Kopenhagen, op speelse wijze het milieu bij jong en oud onder de aandacht te brengen.
Fictieve personages gebruiken heeft zo zijn voordelen: iedereen kent deze culturele iconen en in tegenstelling tot echte mensen kunnen ze niet zo maar iets verkeerds zeggen of doen. Een Angelina Jolie kan opeens scheiden van haar man bijvoorbeeld en dat vinden sommige mensen niet zo netjes staan.
Het nadeel is wel: je kunt ze moeilijk ergens een speech laten houden en zijn dus vooral inzetbaar op sociale media.
‘So why not pick a representative who might have some personal thoughts and feelings about the treatment of women in the world, rather than a 75-year-old scribble? Surely the 20 million victims of female genital mutilation in Nigeria, for example, deserve a spokesperson who can actually, y’know, speak.’
Lytton wijst terecht op het feit dat de Verenigde Naties een organisatie is die gerund wordt door mannen en dat in de hogere functies die aangenomen werden in 2015 negen van de tien mensen mannen waren. Oeps. Daarna vervolgt ze nog een lijstje van vrouwen die beter zouden zijn als ere-ambassadeur dan een fictief personage.
75 jaar Wonder Woman
Vrijdag 21 oktober is trouwens tevens de 75ste verjaardag van Wonder Woman. In 1941 werd ze bedacht door psycholoog William Moulton Marston (1893 –1947), ook wel bekend als Charles Moulton. Hij baseerde het personage op zijn vrouw Elizabeth Holloway Marston en zijn geliefde Olive Byrne.
Wonder Woman is Diana, in de oorspronkelijke versie is ze prinses van de Amazonen uit de Griekse mythologie. Haar moeder is de Amazonekoningin Hippolyta. Ze kreeg van de Olympische Goden verschillende bovenmenselijke krachten en wapens. Ze is supersterk en kan zich staande houden tegen Superman.
Haar lasso is een van de belangrijkste wapens: wie daarmee wordt vastgehouden kan alleen nog maar de waarheid spreken. Ook kan de lasso iemands geheugen herstellen en illusies doorbreken en heeft de ‘lasso van de waarheid’ een beschermende functie. Met haar onverwoestbare armbanden kan Wonder Woman kogels en andere projectielen afweren.
Wonder Woman debuteerde in All Star Comics #8 (coverdatum Dec 1941). De verhalen die Moulton schreef bevatten opvallend veel bondage-elementen: Wonder Woman en de vijanden die ze bestrijdt worden vaak vastgebonden. Fysieke en mentale overgave is een terugkerend thema in die verhalen. Deze thema’s kwamen voort uit zijn eigen filosofieën. In de loop der jaren is er aardig wat aan Wonder Woman gesleuteld. Iets wat goed naar voren komt in deze video:
Mijn favoriete Superman, Batman en de jaren zeventig Wonder Woman in een film. Dat was vast tof geweest. En John Wesley Shipp als de Flash, die hij in een kortlopende tv-serie gestalte gaf begin jaren negentig. Tegenwoordig zit hij ook in de huidige Flash-serie als Barry Allans vader en de Jay Garrick/Flash – een vroegere versie van de superheld.
