Categorieën
Film Fotoblog Media

Jammer Scarlett!

Nietsvermoedend loop ik door Amsterdam als ik opeens meer dan levensgroot de beeltenis van Scarlett Johansson voor me zie. Hoewel, ik moet eerst twee keer kijken voordat ik mijn favoriete actrice uit Lost in Translation en de laatste Woody Allen-films herken. Wat hebben ze met je gedaan, Scarlett?

Ze staat op een reclame voor Mango, afgebeeld als een ordinair fotomodel. Neergezet voor een donkere muur, gekleed in een pantermotief en opgetoefd haar. Door het modefotografensausje dat over Scarlett heen is gesmeerd heeft ze alle eigenheid verloren. Hier zien we een gestileerde, gespeelde stoeipoes wier lichaam niets meer is dan een kapstok van wat een designer verstaat onder sexy en aantrekkelijk. Jammer hoor, bedenk ik me. Er is in dit plaatje niets over van de naturelle schoonheid die ik ontmoette in Lost in Translation, of van het tienermeisje met de wat logge knieën uit Ghost World. Haar beeld is volledig toegeëigend door een fotograaf, stylist en artdirector.
Natuurlijk is het zinloos om Scarlett te zien als slachtoffer. Ze heeft zelf in de hand waarvoor ze poseert en is ongetwijfeld goed betaald voor deze campagne. En in Hollywood heeft vrouwenschoonheid een beperkte houdbaarheidsdatum dus die meid moet wat werk betreft pakken wat ze pakken kan. Het zal haar een worst wezen wat ik ervan vind of welke man dan ook. Met mijn afkeuring geef ik immers net zo goed mijn eigen ideaalbeeld van Scarlett bloot.
Maar ik kan het niet laten: ik hou van naturel en heb een grenzeloze afkeer tegen het gemaakte, het geposeerde en opgelegde schoonheid. Ik bepaal zelf wel wat ik aantrekkelijk vind. Daar heb ik geen stilist voor nodig. En jij toch ook niet…
Scarlett..?Meer Scarlett op Mike’s Webs:

Categorieën
Film Filmrecensie

Klik! Amsterdam Animatiefestival 2009: Nederlandse animators hebben weinig te vertellen

Wat de negen animaties in het programma Hollandse Nieuwe – Fresh animation from the Netherlands duidelijk maakt is dat Nederlandse animators vooral verliefd zijn op het animeren zelf, het vertellen van boeiende verhalen lijkt secundair. Films als De Magische Tol van Joost van Veen, Theatre Patouffe van Maarten Koopman en Magic show van Milan Hulsing lijken puur in het leven geroepen om de kunst van het animeren te tonen en komen niet verder dan het overbrengen van een basisidee zonder de toeschouwer in vervoering te brengen. De animators lijken niet geïnteresseerd te zijn in het vertellen van een doorvlochten verhaal. Een uitzondering op deze stelling vormt de animatie Paultje en de Draak, van regisseurs Albert `t Hooft en Paco Vink. Deze film is gericht op kinderen van vijf tot dertien jaar die lijden aan kanker. In de animatie zien we hoe de jonge Paultje ziek wordt en in het ziekenhuis wordt opgenomen. Om aan de jongen uit te leggen dat hij aan kanker lijdt, vertelt de dokter dat er een draak in zijn lijf leeft die de boel loopt te verzieken. In zijn fantasie trekt Paultje als ridder ten strijde tegen de draak. Hij wordt geholpen door de vrolijke blauwe druppels van zijn chemokuur. De regisseurs vertellen dit verhaal volledig visueel en slagen erin om zonder dialoog een ondoorzichtige situatie voor kinderen te verduidelijken. Een andere animatiefilm die in het programma Hollandse Nieuwe opviel, was Variété. Regisseur Roelof Van De Bergh verbeeldt op bijzondere wijze de cyclus van het leven en het jachtige bestaan waar de Westerse mens mee worstelt. Als metafoor gebruikt hij een jonge jongleur die verschillende Chinese bordjes met allerlei mensen uit zijn leven erop draaiende probeert te houden, op een lange houten stok. Al deze mensen staan symbool voor zaken als onderwijs, huwelijk en werk. Wie te veel werk op zijn bord neemt, heeft moeite om alles soepel draaiende te houden. Variété was als enige Nederlandse film in de competitie van het Klik-festival opgenomen en is de officiële inzending van Nederland voor de Academy Awards in Hollywood in de categorie ‘korte animatiefilm’.Dirkjan geanimeerd
Een onverwachte verschijning in deze reeks was de korte animatiefilm Het elixer, met stripfiguur Dirkjan in de hoofdrol. Het elixer is een luchtig verhaaltje waarin Dirkjan aan de slag gaat bij een bank als koffiezetter. Op de werkvloer wordt hij verliefd op Angela, maar zij wordt door een gladde collega weggekaapt. Dirkjan zoekt zijn toevlucht in een drankje om de concurrentie uit te schakelen, maar dit elixer heeft een onverwachte uitwerking. De film is gebaseerd op een strip van Mark Retera, tekenaar en bedenker van Dirkjan. De filmmakers hebben echter veel overboord gegooid om het filmpje zo kort mogelijk te houden. De strip bevatte bijvoorbeeld paginalang koffiegrappen en ging dus veel dieper in op Dirkjan als koffiezetter. Mijns inziens heeft deze animatie dan ook geen meerwaarde ten opzichte van een strippagina aan de hand van Retera. De film werd gemaakt door productiemaatschappij Mooves en is bedoeld als pilot voor een televisieserie. Tot op heden hebben geen van de omroepen in Hilversum interesse getoond in zo’n serie. Voorlopig staat de film dus op zichzelf. Het Elixer was vorig jaar op het Nederlands Filmfestival te zien als voorfilm bij Moordwijven. Omdat echter maar weinig Nederlanders zin hadden om de nieuwe Dick Maas flick te aanschouwen, hebben nog maar weinig mensen de geanimeerde Dirkjan kunnen zien. Ik betwijfel of dat erg is. Il Luster
Animatie van een compleet andere soort is de korte film The Phantom of the Cinema van de Nederlander Erik van Schaaik, waar ik in deze blogpost al uitgebreid over schreef. Zowel Phantom of the Cinema, als Variété, Display en Paultje en de Draak zijn gemaakt door Il Luster producties. Een productiehuis met verhalenvertellers waar we in de toekomst vast nog meer moois van kunnen verwachten.Deze tekst staat ook op het filmblog van Zone 5300.
Lees ook: Het beste van Klik!

Categorieën
Strips

Versche Lamelos-veiling in Lambiek

Vrijdag 25 september is het vanaf 17:00 uur weer tijd voor de Lamelos-veiling in stripwinkel Lambiek te Amsterdam. Er worden dan weer allerlei vreemde spulletjes verkocht waar je op kunt bieden. En bied vooral gul, want met de opbrengst wordt drank aangeschaft die ter plekke genuttigd gaat worden. Want tja, stripmakers en bier dat gaat goed samen.Ook presenteert het vierkoppige collectief Lamelos zijn nieuwste boekje Kaasheld #4. Mocht je niet van bier houden (en da’s geen schande!) kom dan in ieder geval een boekje scoren. En anders op de Stripdagen die dit weekend plaatsvinden.

Categorieën
Strips

15 jaar strips, cultuur & curiosa

En hier dan even een vrolijke huishoudelijke mededeling: Zone 5300 is jarig! In oktober 1994 verscheen het eerste nummer van dit tijdschrift voor Strips, Cultuur & Curiosa. Inmiddels zijn we bij de 87e editie en bestaat Zone 5300 15 jaar. Dat wordt gevierd met een jubileumnummer, een nieuwe vormgeving en festiviteiten op de Stripdagen in Houten.Het feestelijke herfstnummer verschijnt met twee verschillende covers, één door illustrator Cosh (cover links) en één door kunstenaar Daan Markus, die ook nog op elkaar aansluiten; een waar collectors item! Ook heeft de redactie het jubileum aangegrepen om Zone 5300 stilistisch flink onder handen te nemen: het tijdschrift heeft een nieuwe, ruimere vormgeving en verschijnt vanaf deze editie volledig in kleur. Voor iedereen die nieuwsgierig is geworden: Zone 5300 #87 wordt met gepaste trots officieel gepresenteerd op De Stripdagen in Expo Houten in het weekend van 26 en 27 september 2009, waar Zone 5300 een prominente plaats inneemt.Zie voor het programma hier.
Naast alle festiviteiten op de beurs en het jubileumnummer zelf, start Zone 5300 op haar verjaardag met een eigen albumreeks: Collectie Zone 5300, waarvan het eerste deel Cowboy John door Jan Vriends zaterdag om 14.00 uur officieel tijdens De Stripdagen overhandigd zal worden aan Peter de Wit en Schwantz.
In de Henk Albers Foyer op de eerste etage van Expo Houten is omgedoopt tot Zone 5300-zaal. Daar kan de bezoeker onder het genot van een drankje en een hapje lekker relaxed struinen door alle jaargangen, fijn even bijpraten met de redactie en de tekenaars of bijvoorbeeld luisteren naar dj’s met een eigenwijze muziekkeuze, zoals 3FM-dj Michiel Veenstra. Ook zijn er unieke live-optredens van Lamelos, Djanko, Danibal en The Incredible Ladykillers, en zal Frits Jonker een presentatie van obscure Nederlandse reclamesingles houden naar aanleiding van zijn boek De Muzikale Verleiding (dat hij schreef met Dolf Hell). In de Zone 5300-zaal is ook een mooie Cowboy John-expo van Jan Vriends ter gelegenheid van zijn Cowboy John-boek en een expo van bekroond auteur en Zone-redacteur Marcel Ruijters.Geschiedenis van Zone 5300
Zone 5300 werd in oktober 1994 opgericht door striptekenaar Robert van der Kroft en illustrator Tonio van Vugt. De ondertitel van het tijdschrift luidde vanaf het eerste nummer ‘Strips, Cultuur en Curiosa’, en van die formule is in 15 jaar niet afgeweken. Zone 5300 presenteert het neusje van de zalm van de nationale en internationale alternatieve strips. Het tijdschrift betekende een doorbraak voor veel tekenaars, onder wie Gummbah, Erik Kriek (Gutsman), Reid, Geleijnse & Van Tol (Fokke & Sukke) en Matthias Giesen. De laatste jaren zijn vooral jonge auteurs als Pieter De Poortere, Nozzman, Floor de Goede, Schwantz, Alice Kok en Simon Spruyt in ‘de Zone’ terug te vinden. Naast strips besteedt Zone 5300 ook veel aandacht aan verwante zaken als muziek, literatuur, film, dvd, games, kunst en B- en C-cultuur door middel van interviews, artikelen, recensies en columns.En nu we het toch over de aankomende Stripdagen in Houten hebben…
Een paar van mijn video’s zullen worden vertoond in het theater van de Stripdagen. Studio Nieuw Gehoer zit dit jaar gezellig bij uitgeverij Xtra in de stand. En voor het volledige programma van de Stripdagen kun je hier terecht.Lees ook: Barbara Stok wint de Stripschapprijs
en Frankfurtherprijs voor Hanco Kolk, Jean-Marc van Tol en Ronald Plasterk.

Categorieën
Film

Het beste van Klik!: Oeh, goede animatie!

Zaterdag en zondag zat ik in De Balie, Filmtheater Kriterion en De Uitkijk voor de voorstellingen van het Klik! Amsterdam Animation Festival. Zondagavond heb ik in het bijzonder genoten van het programma The Best of Klik! waarin alle prijswinnaars getoond werden.

Op de verschillende locaties van het festival stonden of hingen animatiefiguren om de binnenkomende bezoeker alvast in de stemming te brengen.

Zo was You rock my world van Jobkind de winnende inzending in de Sendable Short opdracht die in samenwerking met Boomerang werd georganiseerd. Deze droge Happy Birthday van Chris vind ik overigens ook erg leuk.Een van de betere animaties vond ik Little Face van Matthew Walker en Ben Lole. In Little Face komt de hoofdpersoon na jaren zijn fantasievriendje van vroeger weer tegen. Hier een fragment:

Een andere heerlijke animatiefilm is Chainsaw Maid. Horror in de vorm van klei-animatie gemaakt door Japanse filmmaker Takena Nagao. Vooral de knipoog naar Twin Peaks van David Lynch kon ik erg waarderen.

De animatie Klotz und Klumpen/(Chump and Clump) van Duitse studenten Stephan Sacher en Michael Herm won de Student award. Hieronder de trailer van deze geestige, niets-aan-de-hand film.De Italiaanse animatiefilm Il Naturalista sprong door zijn prachtige vormgeving en orginele boodschap met kop en schouders boven de gemiddelde animatiefilm uit:

Geen onderdeel van het Best of-programma, maar niet minder vermakelijk was het programmaonderdeel ‘Bad Bugs Bunny’: een reeks Warner Bros. cartoons die gekenmerkt worden door hun racistische inhoud, samengesteld door Dennis Nyback. Al viel het wel mee met de politiek incorrecte inhoud als je de cartoons in hun tijd beschouwt. Veel ervan werden gemaakt tijdens en rond WOII, en dan is het niet zo gek dat je stereotiepe Japanners en Duitsers ziet. Het was ook prachtig om te zien hoe de films na al die jaren verkleurd waren en vol kabelstrepen zaten. De tijd is echt in het filmmateriaal gaan zitten.
Een nadere beschouwing van het Klik! Hollandse Nieuwe programma over Nederlandse animatie volgt nog.

Categorieën
Mike's notities

De prachtige schuurpapier stem van Ray LaMontagne

Terwijl ik met een kopje koffie achter mijn Mac langzaam aan het wakker worden ben, denk ik terug naar een zeer geslaagd weekend. Zaterdag en zondag zat ik in het donker te kijken naar animatiefilms op het Klik! Amsterdam Animation Festival. Vrijdagavond kreeg ik kippenvel van de bijzondere stem van Ray LaMontagne.

Er heerste een ontspannen sfeer vrijdagavond in de Rabozaal van de Melkweg. Zo’n 1400 man zat en stond te kijken naar Ray LaMontagne en zijn driekoppige band: Jennifer Condos op bas, Eric Heywood op gitaar en Ethan Johns op de drums. Eigenlijk kende ik LaMontagne niet zo goed. Op aanraden van vriend Johan (die wel eens blogt op breinkoekjes.blogspot.com) kwam ik die avond in de Rabozaal terecht. De stem van LaMontagne klonk als schuurpapier en veroorzaakte bij deze toehoorder kippenvel. Hij zingt vooral mooie luisterliedjes. Veel teksten gaan over de liefde, zijn geliefde, thuis en werken. Leefliedjes dus.

Ik vond hem het lekkerste klinken bij de nummers waarin hij een wat hardere stem op zet en lekker angry schreeuwt. LaMontagne maakte een verlegen indruk en zei zelden meer bij applaus dan ‘dankjewel’. Wat ik begreep van het stel dat naast ons zat en al meerdere concerten had bezocht, is dat altijd het geval. Eén moment in de show speelde de gitaartechnicus een deuntje mee. Toen begon Ray zelfs even grapjes te maken. Hieronder het nummer waarin de technicus meespeelt. Een van de hoogtepunten van de avond, geplukt van Youtube.

Binnenkort maar wat meer muziek Ray LaMontagne inslaan. Voor de liefhebber hier nog het nummer ‘Trouble’ waarmee hij doorbrak:

http://youtu.be/V1m_-EWjLtQ

Later meer over Klik!

Categorieën
Bloggen

Deze blije blogger leest verder

Blogger bestaat tien jaar en om dat te vieren voegt het team van Blogger allerlei nieuwe gadgets aan het systeem toe. Ten opzichte van bijvoorbeeld WordPress had Blogger ook een hoop in te halen. Toch ben ik nog niet laaiend enthousiast over de veranderingen die achter de schermen zijn doorgevoerd. Eindelijk biedt Blogger een tag-cloud, maar deze is qua vormgeving zó 2005 dat ik nog steeds de voorkeur geef aan de gehackte tagcloud die ik al gebruikte. De nieuwe post editor lijkt in veel opzichten op die van WordPress, maar hij werkt bij mij niet lekker. HTML wordt bij het invoegen van een plaatje verandert. HTML-codes etc. vallen weg, wat in het geval van dit blog betekent dat de regelafstand automatisch verkleind wordt van 1.5 naar 1.0. De codes terugzetten heeft niet veel zin, want de volgende keer dat je besluit om nog iets aan je tekst te veranderen verdwijnen ze weer net zo hard. Gewoon de oude editor gebruiken, zou je zeggen. Dat zou een oplossing zijn, ware het niet dat het alleen met de nieuwe editor mogelijk is om ‘lees verder’-links toe te voegen. Op die feature zat ik namelijk al een tijdje te wachten. Omdat ik soms lange stukken heb, vind ik het fijn om de inleiding op de homepage te plaatsen om vervolgens naar de rest van het stuk te kunnen verwijzen. Op die manier worden de eerdere posts niet meteen ver naar onderen verschoven als je nieuwe post wat aan de lange kant is.Niet altijd verder lezen
Gelukkig bieden slimme koppen op het interpret genoeg hacks om in je blog door te voeren wat je wilt hebben. Vanaf deze week dus eindelijk ‘lees verder’-links op Mike’s Webs. Dat maakt mij vandaag een blije blogger. Al is de hack niet perfect: de link verschijnt op alle posts, ook die kort genoeg zijn om volledig op de homepage te staan. Voor zover ik weet is daar tot nu toe, de hack dateert uit 2007, nog geen oplossing voor. Mocht je er wel een oplossing voor weten dan hoor ik het graag.
Het is een beetje lastig misschien, maar over het algemeen zal de link voor het merendeel van de posts wel kloppen en in andere gevallen meteen doorverwijzen naar de reacties als die bij de post geplaatst staan. Vergeet dus vooral niet door te klikken. Lees ook:

Categorieën
Bloggen Video

Mike praat met Blog-Art over webvideo’s

Blog-Art staat in oktober op stapel. Een evenement voor en door creatieve webloggers. Ik zal daar iets vertellen over internetvideo. Aan de hand van voorbeelden – goede en heel slechte – wil ik basisbeginselen van het videomaken uitleggen. Ik hoop ook op een paar spannende vragen uit het publiek.Volgens Karin Ramaker en Marco Raaphorst, de breinen achter het evenement, heeft Blog-Art een viertal doelen:

  • creatieve webloggers laten hun werk zien en horen
  • een meetingpoint voor webloggers en andere geïnteresseerden
  • live performing art
  • samen werken (live foto’s van blog-art uploaden naar Flickr, live Twitteren, live bloggen)

Omdat ik een van de deelnemers ben van dit unieke blogevenement vroeg de organisatie mij een paar vragen te beantwoorden. Dat interview staat vandaag op de site.Blog-Art is 9 oktober in Theater aan het Spui in Den Haag. Zet het in je agenda en bestel hier je kaarten.

Categorieën
Media

Mike hoort stemmen

Het lijkt zo makkelijk als je het hoort: een voice-overtekst inspreken, radio dj zijn of stemmetjes inspreken voor een animatiefilm. Zaterdag bezocht ik de oriëntatiedag voor stemmen in Hilversum. Ik heb veel goede tips gehoord van professionals uit het veld. Conclusie: stemmen inspreken doe je niet zomaar, dat is een vak!Zaterdag 12 september was ik op uitnodiging van internationaal stemmenbureau MultiVoice en Qletz aanwezig op de oriëntatiedag voor mediastemmen. Mensen die geïnteresseerd zijn in het inspreken van teksten voor tv-programma’s, commercials, animatiefilms en nieuwsberichten konden daar voorzichtig kennismaken met het vak.
De dag wordt jaarlijks door MultiVoice georganiseerd om mensen te interesseren in de workshops die ze in samenwerking met Qletz geven. De dag is dus ook deels bedoeld om mensen te laten inschrijven in de cursussen en om tussen de enthousiastelingen al een beetje het kaf van het koren te scheiden.De dag begon met korte lezingen van professionals uit het veld. Frits Bloemink (zie foto), presentator Radio 4 en voice-over bij tv-programma’s, benadrukte dat het een vak is waar je echt voor moet gaan: ‘Dit werk doe je omdat je het erg graag wilt. Als je anderen hoort spreken, moet je geprikkeld worden om het zelf ook te willen.’Er was ook wat ruimte om van de praktijk te proeven, al had dat volgens sommige deelnemers wel wat meer mogen zijn. Twee vrijwilligers uit de zaal kregen een tekstje uit het programma Opgelicht voor te lezen. Er werden meerdere pogingen gedaan om de tekst goed uit te spreken, soms ook met een sfeermuziekje op de achtergrond. Opvallend snel pikten zij de aanwijzingen van de professionals op. Zo vertelde Bloemink dat het belangrijk is jezelf in te leven in wat je zegt. Je moet bij sommige programma’s sfeer maken om de kijker/luisteraar bij het verhaal te betrekken. Een beetje acteren dus. Maar zonder dat de luisteraar dat echt doorheeft, want wat je zegt moet naturel overkomen.’Een goede spreker moet van schrijftaal, spreektaal weten te maken,’ legde nieuwslezer Jeroen Tjepkema uit. ‘Het moet namelijk niet te horen zijn dat een stem voorleest.’ Tjepkema noemt dit ‘loskomen van de tekst.’ Als een spreker zijn eigen tekst schrijft is het veranderen van woorden geen probleem, maar wanneer je te maken hebt met een tekst die vanuit een opdrachtgever komt en waar door vele koppen lang over vergaderd is, kan het veranderen van een tekst in de praktijk lastig zijn. Uiteindelijk staat een stem altijd in dienst van de boodschap (en degene die voor die boodschap betaalt).Logopedie
Een professionele stem word je natuurlijk niet zo maar. Een belangrijk basiselement is talent en vooral passie voor het vak, maar daar ben je er nog niet mee.
Het woord logopedie viel opvallend vaak die middag. Aangezien de stem een instrument is dat je moet leren beheersen, hebben veel professionals baat bij logopedie. Ook Tjepkema liet zich door een logopedist trainen om aan zijn ij-klank te werken. Ook wordt hij nog regelmatig gecoacht door een stemmencoach.Acteur en regisseur Howard van Dodemont maakte duidelijk dat een acteur achter zijn personage moet staan. Alleen dan weet hij te overtuigen. Van Dodemont ging wat meer in op het psychologische aspect van het acteren en spreken: ‘Wie ben jij? Ontdek waar je goed in bent, want je kunt niet alles. Maar binnen je grenzen is er zóveel mogelijk. Waar ligt jou talent? Mensen hebben vaak wel een idee en volgen dat blindelings, maar ze zouden wat meer naar hun eigen geluid moeten luisteren!’ sprak Van Dodemont het publiek gepassioneerd toe. Ook hij hamerde er op dat mensen bereid moeten zijn om zichzelf te trainen. Een Stem ben je niet zo maar, dat kost moeite en toewijding. En ook niet belangrijk: je moet geen gene hebben; je moet het wel durven.Na de sprekers was er een lunch en de mogelijkheid om informatie over de cursussen te vergaren. Sommige mensen deden dat, anderen lieten zich tot karikatuurtekenen door huistekenaar Hallie Lama. Opvallend feit was de diversiteit van de bezoekers op de oriëntatiedag: van een jonge studente tot een ingenieur van zestigplus die zich wel eens op een ander vak wilden oriënteren. Mij werd die dag duidelijk dat ik voorlopig het inspreken even links laat liggen. Mijn ambities liggen voor nu meer bij de journalistiek: het schrijven van boeiende artikelen over beeldcultuur en het maken van interessante video’s. Ieder z’n vak.Alle foto’s zijn gemaakt door Roos Manintveld.

Categorieën
Media

10 jaar Big Brother: Why bother?

Woensdag 16 september is het precies tien jaar geleden dat de eerste aflevering van Big Brother werd uitgezonden. Voor sommigen was dat een stap achterwaarts voor het medium televisie, voor anderen een nieuwe kijkuitdaging, want was er nu zo leuk aan het bekijken van een stel mensen die niets kunnen en opgesloten in een huis zitten?Kennelijk was dat heel leuk. Nog steeds trouwens, want op dit moment wordt het programma in 72 landen gemaakt. En ja, ik keek ook. In het begin, want de latere edities, de slappe aftreksels bij andere omroepen konden mij niet zo boeien. Maar wat maakte Big Brother nou zou boeiend? Als eerstejaars student Film & TV-wetenschap schreef ik een paper over de narratieve structuur van het programma, in de hoop om de reden waarom ik bleef kijken te ontrafelen. Het leek me aardig om delen van dat onderzoek hier te publiceren.
In het kort:
Big Brother kluistert zijn kijkers aan de buis door verschillende elementen en technieken. Big Brother is een soap: de elementen die overeenkomen met de soap maken dat men iedere dag blijft kijken. Ondermeer de herkenbare archetypen die onderling conflicten uitlokken en voor reuring zorgen, de beeldtaal die de kijkers laat meeleven met de bewoners en de nadruk op persoonlijke verhoudingen en relaties. Tevens is Big Brother een spelshow: de vraag wie er wint is constant in de achtergrond aanwezig. En het is reality-tv, het toont de kijker het herkenbare alledaagse en nodigt uit tot meeleven en identificatie. We zijn voyeur in intieme momenten. Het programma is zodanig geconstrueerd dat de kijker zich telkens afvraagt hoe alles zal aflopen. Telkens worden er nieuwe enigma’s gelanceerd en uiteindelijk krijgen we een antwoord op de vragen. Het is dit spel tussen (gestructureerde) werkelijkheid, wedstrijdelement, en actieve participatie van de kijker dat het programma zo boeiend maakt om naar te kijken.
Uitleg van het bovenstaande
Laten we eerst eens kijken naar de structuur van een gemiddelde aflevering. De voorbeelden die ik noem zijn afkomstig uit de aflevering van donderdag 19 oktober 2000, uitgezonden om 18:55. Nadat we de logo’s van de sponsors hebben gezien, volgt een kort fragment van een scène dat ergens in het programma zal zitten: een preview als cliffhanger. We zien Koos, de oudste bewoners van het huis, zeggen: ‘Heb je dat gezien, tjonge wat een patiënt..!’ Op dit moment weten we nog niet wat Koos gezien heeft en wie, maar de suggestie wordt gewekt dat hij het over een van de bewoners heeft.
Meteen hierna krijgen we de begintune van het programma. In de begintune zien we wat beelden van camera’s, montageapparatuur en interieur shots van het huis. Daarover heen krijgen we in korte kernwoorden het concept uitgelegd: 12 personen – 100 dagen – back to basic – geen privacy – 250.000 gulden. Tot slot nog de titel ‘Big Brother’.
Aan het begin van de eerste scène staat kort het dagnummer in beeld. In de eerste scène zitten wat bewoners te discussiëren in de woonkamer. Tegelijkertijd speelt zich iets anders af in de badkamer. Doormiddel van parallelmontage worden de scènes afwisselend van elkaar getoond. Hierdoor lijkt het net alsof men in de badkamer commentaar geeft over de discussie die plaatsheeft in de woonkamer. Ook geeft het gebruik van parallelmontage de programmamakers de mogelijkheid om delen uit het gesprek te laten.
Tussen de scènes door zit een bumper om duidelijk te maken dat we nu met een nieuw stukje beginnen. Vaak wordt een nieuwe scène ingeleid door een voice-over. De teksten van deze voice-over zijn bijna altijd suggestief.
Vlak voor de reclame krijgen we een cliffhanger te zien. Net als in het begin van het programma gaat het om een preview van wat er verder nog te zien is. Men haalt bewust die stukken uit een scène die naar sensatie rieken. Pas later krijgen we de hele scène te zien en vaak blijkt alles met een sisser af te lopen. In het bovenstaande voorbeeld van Koos blijkt dat hij niets vreemd heeft gezien van een bewoner, maar dat hij het heeft over een aflevering van Sex voor de Buch. Na de reclame volgt weer een bumper en dan de volgende scènes. Vlak voor de laatste scène krijgen we meestal een special item: in het geval van donderdag 19 oktober is dit presentator Beau die aankondigt dat de bewoners binnenkort een geit als huisdier krijgen. Meestal gaat het item over de nominaties en worden de genomineerden nog eens aan de kijkers getoond. Het programma eindigt weer met een cliffhanger, waarna de aftiteling begint.
In de structuur van Big Brother zijn de bumpers erg belangrijk. Deze verbinden de soms losse scènes aan elkaar, ze maken van het programma een geheel. Ook geven ze aan wanneer een item is afgelopen. De voice-over geeft de kijker informatie, hij introduceert een scène, ligt het hier en ander wat toe en zorgt (niet in de laatste plaats overigens) voor suggestieve toespelingen die het getoonde wat spannend maken. De voice-over is ook een verbindende factor tussen de scènes en suggereert een doorlopende vertelling.
Narratieve codes
Dat er sprake is van een doorlopende vertelling is heel belangrijk. Het gaat bij reality-soap om waargebeurde zaken, maar deze moeten wel in een kader geplaatst worden om het boeiend te maken voor de kijker. Hoe houdt Big Brother de kijker nu geboeid?
Ten eerste is het een programma dat uit meerdere televisiegenres bestaat: reality-tv, soap opera en spelshow. Er is sprake van een hybride genre. De diversiteit zorgt voor een hoop ontwikkelingen; dat het allemaal echt is geeft al het getoonde nog een extra spanning met zich mee. Het wedstrijdelement zorgt voor een actieve participatie van de kijker: deze moet immers bellen om op de genomineerde bewoner te stemmen. Ten tweede maakt men om de kijker vast te houden, gebruik de ‘Hermeneutic code’. Dit is een narratieve code die onze nieuwsgierigheid moet opwekken.
De ‘Hermeneutic code’ draait helemaal om het gegeven vraag en antwoord. Deze code bestaat uit drie fasen. In de eerste fase wordt een mysterie, een enigma gepresenteerd. We worden nieuwsgierig gemaakt en vragen ons iets af. In Big Brother zijn dit bijvoorbeeld de kleine previews vooraan het programma en voor een reclameblok. Maar ook gebeurtenissen die een paar afleveringen doorlopen zoals het nomineren van de bewoners. In de tweede fase van de ‘Hermenteutic Code’ wordt het antwoord op de vraag uitgesteld. Er worden misschien suggesties gedaan die onze vermoedens voeden of omver werpen, maar er wordt geen definitief antwoord gegeven. In Big Brother zit er een week tussen het nomineren van de bewoners en de uiteindelijke uitslag wie het huis moet verlaten.
In de laatste fase krijgen we het antwoord op de vraag, de oplossing van het enigma. Voorbeelden zijn: de preview-scène die we halverwege het programma in zijn geheel zien en het bekendmaken van de weggestemde bewoner.
De programmamakers van Big Brother maken van eigenlijk saaie dagelijkse taferelen een meeslepend verhaal door bovengenoemde ingrepen als montage, het veranderen van de volgorde van gebeurtenissen en het handig gebruik van narratieve codes. Ook zorgt men voor voldoende leven in de brouwerij door speciale events te creëren, zoals de extra live-uitzending op de donderdagavond, waarin genomineerd wordt of de uitslag van de nominaties bekend wordt gemaakt, waar achtergronden en interviews in plaatshebben. Daarnaast zorgen bewoners zelf ook voor opschudding. Zoals Ed die, als laatkomer meteen werd genomineerd en weggestemd, weigerde het huis te verlaten toen zijn tijd gekomen was. Dit soort dingen maken het programma extra spannend.
Het leven is een soap
Met het benoemen van Big Brother als hybride-genre en het blootleggen van de narratieve codes is er echter nog geen volledig antwoord op mijn vraag gekomen. De vele soapelementen zijn een belangrijke factor in het vasthouden van de kijker. Het is van belang deze eens onder de loep te nemen. Het programma wordt niet voor niets een reality-soap genoemd.
In Big Brother vinden we enkele typische soaponderwerpen terug: de spanning van ambitie, (liefdes)betrekkingen en jaloezie staan in Big Brother centraal. Deze thema’s komen in een soap tot ontwikkeling in een context van persoonlijke relaties. Deze relaties zorgen voor een breed spectrum aan emoties.
De plot van Big Brother doet ook denken aan een soap: we zijn getuige van vele persoonlijke ontboezemingen van de bewoners, ruzies en onderlinge relaties die we in verschillende etappes te zien krijgen. In beide genres ontwikkelen de plots zich langzaam, maar met genoeg wendingen om ons aan de buis gekluisterd te houden.
Er is sprake van een veelvoud aan uiteenlopende karakters in het huis. De mensen zijn natuurlijk geselecteerd op type, om een zo levendig mogelijke situatie te creëren. De personages zijn net als in de soap archetypen: de macho, de leider, de bemiddelaar, de onruststoker, etcetera. Deze diversiteit van herkenbare rollen maakt dat het publiek zich kan identificeren met of aangetrokken voelen tot de personages. Of juist weerzin voelen ten opzichte van een bewoner in het huis. Het is belangrijk dat de kijker op die manier bij het programma betrokken wordt, want daar draait het uiteindelijk allemaal om. Dit maakt dat je blijft kijken en eventueel de telefoon pakt om een genomineerde weg te stemmen.
Het is heel belangrijk dat er een gevoel van continuïteit wordt gecreëerd, dit geldt voor Big Brother als voor de soap. Het is belangrijk dat de tijd doorloopt. Iedere aflevering bevat een dag, zodat onze dagen parallel lopen aan die van Big Brother. Er is sprake continuïteit in de verhaallijn(en). Je kunt de afleveringen niet los van elkaar zien omdat bepaalde verhaallijnen in meerdere afleveringen doorgaan. Een aflevering bestaat uit verschillende verhalen die weer door elkaar lopen.
De gebeurtenissen in het Big Brother-huis zijn onderwerp in dagelijkse gesprekken, die je met bekenden, maar ook met onbekenden voert. Juist voor die gesprekken zijn soaps en reality-soaps uitermate geschikt: ze bieden personages die algemeen bekend zijn en waarover men kan praten. Men kan speculeren over de nominaties, zijn mening uiten over de bewoners of over het programma zelf.
De beeldtaal in Big Brother is gelijk aan die van een soap: de nadruk ligt op de close-ups om zo het innerlijk van de social characters duidelijk te maken. Het effect van de close-ups is dat het de aandacht van de kijker naar de gezichtsuitdrukking van de personages trekt, hierdoor krijgt een zekere intimiteit gestalte. Het gaat erom dat men meeleeft. We zien daarom veel two-shots (shots waarin twee actors in beeld zijn) en close-ups. Men laat echter wel eerst een establishing shot zien om de kijker niet te verwarren. Vooral in het begin is het belangrijk om bekendheid met lokatie en personages te creëren. Al deze kenmerken zijn conventies van de soap.

Categorieën
Film

John Waters: ‘Je moet jezelf blijven vernieuwen’

Filmmaker John Waters, aka The King of Trash, was in Nederland en liet zijn gezicht zien tijdens het BUT filmfestival in Breda en in de filmzaal van De Melkweg te Amsterdam, waar zondagavond zijn films Polyester (1981) en Pink Flamingo’s werden vertoond. Waters toonde zich een waar entertainer tijdens de Q&A die tussen de twee filmvertoningen plaats vond. Hij beantwoordde vragen van het publiek en lepelde enkele sappige anekdotes op uit zijn filmcarrière, die begon met zijn korte film Hag in a Black Leather Jacket uit 1964.


Waters is altijd een anarchistische filmmaker geweest die door middel van camp en shockerende scènes commentaar levert op de standaardwaarden van de Amerikaanse maatschappij. Waters maakte in 1981 de film Polyester voor het bescheiden budget van 300.000 dollar en vertelde met de film een totaal bizar verhaal dat een parodie moest zijn op de melodrama’s van regisseur Douglas Sirk. Polyester is dan ook een satire op het familieleven in de suburbs, met dragqueen Divine in de hoofdrol. Divine, die in de verte iets wegheeft van Elizabeth Taylor met overgewicht, wordt door bijna iedereen in deze film op vreselijke wijze behandeld. Thuis is het ook al geen pretje voor deze moeder die haar leven volgens de christelijke waarden wil laten leiden: haar man is exploitant van een pornobioscoop en gaat vreemd met z’n secretaresse, haar zoon is een voetfetisjist die de voeten van vrouwen breekt door hard op ze te stampen en haar dochter is een losgeslagen, oversekste puber tot ze zwanger wordt en na haar abortus de edele kunst van het haken ontdekt.

https://www.youtube.com/watch?v=fwtbY9zfOMA

Divine (Harris Glenn Milstead) speelde in veel films van Waters en was een jeugdvriend van de filmmaker. Waters woonde in dezelfde straat in Baltimore als Divine en ontmoette hem op 16-jarige leeftijd. De dikke jongen werd constant gepest en in elkaar geslagen om zijn verwijfde voorkomen. Volgens Waters werd Divine zelfs door zijn moeder gedwongen iedere avond d’r haar te doen. Misschien dat Polyster daarom zo’n verdraaid beeld geeft van een gemiddeld gezin in de suburbs, om te laten zien dat het daar niet zo vredig aan toegaat als dat men zou verwachten.
Een opvallende aanwezigheid in de cast van Polyester is filmster Tab Hunter. Hunter maakte furore in de jaren vijftig en was toen een waar idool. In Polyester speelt hij de rol van Todd Tomorrow die aanpapt met Divine om haar alimentatie in de wacht te slepen, terwijl hij eigenlijk een relatie heeft met haar moeder. Waters vertelde zondagavond dat Hunter zo onder de indruk was van Divine, dat hij later nog een andere film met hem in de hoofdrol produceerde.

Polyester heeft als special feature Odorama: tijdens sommige scènes komt er een cijfer in beeld. Dit cijfer correspondeerde met een speciale kaart die geursamples bevatte. Het publiek diende cijfertjes weg te krassen om zo de betreffende geur te kunnen ruiken. De gimmick was niet beschikbaar in de Melkweg zondagavond. Gelukkig maar, want bij vertoningen waar Odorama vroeger wel werd toegepast stonk de bioscoopzaal aan het einde van de film een uur in de wind van al die geurtjes. John Waters zou namelijk John Waters niet zijn als er niet wat nare odeurs in het palet zouden voorkomen.

Hairspray
In 2007 kwam de film Hairspray uit van regisseur Adam Shankman, met Hollywoodsterren als John Travolta en Michelle Pfeiffer in de hoofdrol. Tijdens de Q&A vertelde Waters dat hij zeer in zijn nopjes was met deze remake van zijn film en dat hij een synopsis voor een sequel heeft geschreven. ‘Het verhaal gaat een compleet andere kant uit. Dat moet ook wel want je wilt altijd het publiek verrassen met iets nieuws. Daarbij is het verhaal van Hairspray is nu al drie keer verteld, in twee films en een broadway musical, hoog tijd dus voor een nieuwe wending.’ De filmmaker achtte overigens de kans niet groot dat de filmproducenten dit nieuwe treatment zouden accepteren.

Klootzak
Iemand uit het publiek vroeg Waters of hij nog steeds de films maakt die hij graag wil maken. ‘Ja, al moet je natuurlijk altijd concessies doen.’ Zijn houding was wel veranderd, gaf hij toe: ‘A 20 year old angry man is sexy, but an angry 60 year old is an asshole,’ legde hij uit. Films als Polyester en Pink Flamingo’s zal hij nu ook niet meer maken. Al spreekt hij nog steeds met trots over het feit dat hij de scène waarin Divine hondenpoep eet in Pink Flamingo’s door de censuur kreeg. ‘Ik vind het fantastisch dat ik ze gemaakt heb, maar die films heb ik dus al een keer gedaan. Je moet jezelf telkens opnieuw uitvinden en blijven vernieuwen.’
De regisseur van films als Cry Baby (1990) en Serial Mom (1994) werkt nu aan een kinderfilm, maar wel voor ‘fucked up little children’ gaf hij lachend toe. Waters vond het fijn dat ook jongere generaties in zijn films geïnteresseerd zijn. Zelf houdt hij die ook goed in de gaten, hij is nieuwsgierig naar wat jongeren uitspoken. Waters doet op dit moment een collegetoer door Amerika, getiteld This filthy world. ‘Vroeger gebruikte ik de term trash om mijn films aan te duiden, maar dat woord is uit. Daarom noem ik het tegenwoordig filth wat ik maak.’

Warhol en Wood
Waters wordt wel eens vergeleken met kunstenaar Andy Warhol. Die vergelijking is ook niet zo gek: beide filmmakers maakten eigenzinnige films met een aparte sterrencast met daarin dragqueens en andere afwijkende types. Zoals Waters zegt: ‘Warhol was de eerste die homo’s en drugs in film toonde.’ De twee heren hebben elkaar dan ook wel eens ontmoet. Warhol was zelfs zo onder de indruk van Pink Flamingo’s dat hij Federico Fellini mee naar de bioscoop nam om de film te laten zien. In het dagelijks leven wordt Waters wel eens voor Steve Buscemi aangezien. Qua gezicht en lichaamsbouw lijken de twee filmmakers/acteurs dan ook wel wat op elkaar. Wel verwonderlijk vond Waters die keer dat een stewardess hem voor filmmaker Ed Wood aan zag.

Underground cinema
Volgens Waters zijn er geen echte underground- en exploitatiefilms meer. Als die er al zijn dan zijn ze vooral online te zien. Probleem is daar wel dat het moeilijk is met online vertoning je geld te verdienen. Ook kun je veel minder makkelijk een sensatie creëren. Waters sprak zeer enthousiast over de horrorfilm The Final Destination die in 3D te zien is. Dit is wat hij tegenwoordig een exploitation film noemt. ‘3D is pure exploitatie. Ik vraag me dan ook af waarom ze geen 3D pornofilms maken.’ Volgens Waters zijn er in het verleden wel pogingen gedaan om erotische films in 3D te maken, ‘maar die waren een beetje mislukt. Met de huidige technieken zou je veel betere resultaten kunnen boeken.’

Het was een genot om Waters te horen praten. De man sprak in een rap tempo en vol enthousiasme. De Q&A duurde ruim een halfuur, waarna de filmmaker in het Theehuis nog even ging zitten om dingen te signeren.



Soortgelijks: Tim Burton op het AFFF.

Categorieën
Mike's notities

Uit de mond van een ware poëet

Uit bovenstaand fragment blijkt dat Paul Simon schrijft voor het plezier van het schrijven en vanwege het plezier dat hij in het zingen heeft. En sommige nummers schrijft hij om bepaalde dingen te verwerken, om zich emotioneel uit te drukken en spanningen die hij ervaart te verlichten.

Ik vind dat een mooie en waarheidsgetrouwe gedachte.
De kunstenaar die iets voor zichzelf maakt, maar niet per se iets naar anderen probeert te communiceren. Tegelijkertijd bieden Simons liedjes herkenbare en inleefbare emoties waarin we graag onszelf herkennen. Kunst geeft immers bij uitstek de ruimte om als toeschouwer/luisteraar er zelf iets mee te doen, om het werk als het ware een eigen interpretatie te geven.
Het nummer ‘Homeward Bound‘, dat later in dezelfde clip gezongen wordt door Simon, is een van mijn favoriete Simon & Garfunkel-liedjes. Het gevoel dat Paul Simon hier verwoord is universeel: iedereen die lang onderweg is heeft het wel eens ervaren. Dat je ver weg van huis soms het gevoel hebt dat je van jezelf vervreemd en dat je weer verlangt naar de geborgenheid die je ervaart in de thuisbasis. Het liedje gaat natuurlijk ook over een zanger die niet langer gelooft in wat hij zingt. Misschien omdat de ideeën die de liedteksten uitdrukken niet meer de zijne zijn. Het vertolken van de liedjes is dan slechts een act, een lege performance, betekenisloos voor de uitvoerder. Het overkomt een ieder die werk doet waar hij of zij niet achter kan staan. Dat kan een tijdje goed gaan, maar uiteindelijk werk je jezelf leeg.Tenminste, dat is wat het liedje bij mij oproept. Die interpretatie hoeft natuurlijk helemaal niet overeen te komen met wat Simon ermee bedoelde. Dat is juist zo mooi aan poëzie en kunstuitingen, dat ze voor een ieder iets anders kunnen betekenen. Simons gedachten bij Homeward bound zijn dan ook anders dan de mijne. In 1990 zei de zanger zelf het volgende over het nummer in een interview met Song Talk Magazine:

“That was written in Liverpool when I was traveling. What I like about that is that it has a very clear memory of Liverpool station and the streets of Liverpool and the club I played at and me at age 22. It’s like a snapshot, a photograph of a long time ago. I like that about it but I don’t like the song that much. First of all, it’s not an original title. That’s one of the main problems with it. It’s been around forever. No, the early songs I can’t say I really like them. But there’s something naive and sweet-natured and I must say I like that about it. They’re not angry. And that means that I wasn’t angry or unhappy. And that’s my memory of that time: it was just about idyllic. It was just the best time of my life, I think, up until recently, these last five years or so, six years… This has been the best time of my life. But before that, I would say that that was.” Bron: Songfacts.com.

Hieronder een andere, maar zeker niet minder mooie uitvoering van dit nummer: