Een paar weken geleden kwam Thijs van Domburg bij me thuis langs om een podcast op te nemen.
Thijs is cabaretier, tekstschrijver en collega-geek. En daarnaast is hij nog eens een heel aardige kerel. Hij doet onder andere een gesproken column bij het programma Spijkers met koppen en hij werkt bij Zondag met Lubach. Ook heeft hij al een paar keer een cabaretprogramma gemaakt en altijd met een lekkere geeky-thema. Zo was hij in De wraak van de Koolmees een heuse Nederlandse superheld op een crossfiets.
Sinds een jaar neemt hij geregeld een podcast op waarin hij een geek interviewt genaamdThijs’ Nerdpaleis. En aangezien mijn boek Mijn vriend Spider-Manuit is gekomen, was dat een mooie gelegenheid om elkaar te spreken.
Michael, Thijs, en een kast vol met comics.
Eerder sprak Thijs onder andere met Ger Apeldoorn, Junaid Chundrigar en Hedwig van Driel. Een mooi rijtje om tussen te staan.
Als bedankje had Van Domburg een action figure van Hydroman meegenomen. Dat is een van de schurken waar Spider-Man het weleens tegenop neemt. Deze figuur kan zijn lichaam in water veranderen.
Hydroman was in de uitvoering van Spider-Man:The Animated Series uit de jaren negentig. Zijn hoofd heeft een hoog glamrock gehalte, vind ik. Verder kijkt hij lekker psychopathisch uit zijn ogen. Maar goed, Hydroman is dan ook een waterhoofd natuurlijk.
Echt een leuk cadeautje. Je kunt via een plastic dingetje Hydroman ook water later uit zijn vuisten spuiten. Het duurde echter even voordat deze twee volwassen mannen doorhadden hoe dat precies in zijn werk ging. En toen kwam er eigenlijk maar een lullig straaltje uit. Dat mocht de pret niet drukken, natuurlijk.
Luister hier de podcast. Een uur lang geeken en nerden.
Vanaf vandaag ligt de nieuwste nieuwe Stripgids in de stripwinkels in België en Nederland.
Hieronder het persbericht dat alles duidelijk maakt:
Stripgids, het striptijdschrift dat de Vlaamse stripjournalistiek emancipeerde en aan de basis ligt van de Bronzen Adhemar/Cultuurprijs voor de Strip en het Stripgidsfestival Turnhout, vervelt. De nieuwe redactieploeg – met Judith Vanistendael, Simon Spruyt, Nix, Marc Legendre, Karl Van den Broeck en Roel Daenen – presenteert vandaag het nieuwe nummer.
Dat ligt vanaf 15 juni in de winkel: 132 pagina’s dik, mooier en, uiteraard, boordevol voorpublicaties, kortverhalen, essays, columns en interviews. Over het verleden en het erfgoed van de strip, maar ook over vandaag én de toekomst van de 9e kunst. Centrale gast is Nix, Vlaanderens meest ondernemende stripauteur. Voor Strip Turnhout, de uitgever van Stripgids, betekent dit een nieuwe (door)start.
Stripgids verschijnt voortaan twee keer per jaar (juni – november) en wordt ook betalend. Het blad heeft ook een grondige make-over gekregen, met een groter formaat (33cm op 22cm), mooier papier en 132 pagina’s dik. In elk nummer zit voor de abonnees ook een exclusieve, gesigneerde tekening van Nix.
Special guest: Nix
In dit eerste nummer is Nix de centrale gast. Nix, Marnix Verduyn voor de burgerlijke stand is tekenaar van onder meer ‘Kinky & Cosy’, stripauteur én ondernemer,. Hij kreeg carte blanche in een katern van 32 pagina’: van Veto tot The Kinky & Cosy Experience. “Mijn humor is milder geworden, maar ik blijf een alternativo,” aldus Nix.
En verder in het blad:
• Een uitgebreid interview van Rik Van Puymbroeck met Johan De Smedt (Creative & Concept Director bij Standaard Uitgeverij/WPG) over de wedergeboorte van het Vlaamse striperfgoed. De Smedt is het brein achter de sensationele restyling van oude reeksen als Suske en Wiske (Amoras), Jerom (J-Rom) en De Rode ridder (Red Rider).
• Graphic journalism in Vlaanderen? Iedereen kent Joe Sacco die journalistiek beoefent met de tekenpen, maar hoe zit het met ‘graphic journalism’ in Vlaanderen? Onder meer Jeroen Janssen en Nathalie Carpentier steken hun neus aan het venster, aldus Karl Van den Broeck.
• Wouter Adriaenssens maakt naar aanleiding van een tentoonstelling in het Belgisch Stripcentrum een tour d’horizon van de Vlaamse stripscene en stuit, zoals te verwachten was, op een hardnekkige spreidstand tussen het commerciële en het artistieke.
• Guust Flater wordt 60 en dat wordt gevierd. Wij – Belgen – vinden hem ongeveer de grootste aller tijden, maar wat vindt de eminente Britse kunstcritica Cynthia Rose van het geesteskind van Franquin?
• Strips worden overigens vandaag allang niet meer enkel op papier geconsumeerd. Screendriver blijkt het nieuwe, ambitieuze forum voor digitale, interactieve comics. Vergeet het swipen, denk aan strips die met de lezer in interactie gaan.
• Columns van Walter Pauli en Philippe Capart
• Op bezoek bij Charel Cambré, Otto-Jan Ham, een analyse van het jongste album van ‘Blake & Mortimer’, een artikel over censuur, het begin van de reeks ‘De Oertijd van de strip’, de oproep voor de eerste scenariowedstrijd van Stripgids, een uitgebreide nieuwsrubriek en nog veel, véél meer!
Stripgids biedt uiteraard ook een forum aan een hele reeks tekenaars. Met nieuw werk en (voor)publicaties van:
• Lukas Verstraete
• Jente Van Loven
• Wilbert Van der Steen
• Gabri Molist
• Charlotte Dumortier
• Annis El Hamouri
• Nanoe Carremans
• KIM blijft ook in de derde reeks van Stripgids op post.
Het edito is – zoals het hoort voor een striptijdschrift – niet geschreven, maar getekend. Redactielid Simon Spruyt verbeeldde de start van Stripgids op een wel erg indringende manier.
Exclusief kunstwerk
Wie zich abonneert op Stripgids krijgt bij elk nummer een genummerde en gesigneerde tekening. In dit eerste nummer is dat van Nix. In samenwerking met het Nationaal Museum van de Speelkaart in Turnhout, maakte Nix ook een litho. Die wordt in een beperkte oplage verkocht en vormt een tweeluik met de tekening voor de abonnees. In elk nummer van Stripgids zal voortaan een uniek kunstwerk zitten, telkens vervaardigd met een ander ambachtelijke druktechniek.
Infofiche
• Stripgids #1 h telt 132 p.
• Afmetingen: 33cm H x 22cm B
• Papier: Munken Pur 120g (binnenwerk) en Munken Polar 300g (covers)
• Afwerking: genaaid
• Gewicht: circa 750g
• ISBN-nummer: 9789078814085
• ISSN-nummer: 1783-4287
• NUR-360
• Prijs: 9,99 euro. Te verkrijgen in een strip- of boekenwinkel in de buurt. Of via www.stripgids.org.
Helemaal neutraal ben ik niet wat Stripgids betreft: voor de vorige reeksen schreef ik vaak een artikel en werkte ik altijd prettig samen met toenmalig hoofdredacteur Toon Horsten. Ook voor de nieuwe incarnatie schreef ik een stuk, namelijk dat over Screendiver. Ik heb Stripgids altijd het beste striptijdschrift van de Benelux gevonden. Hopelijk blijft dat zo.
Wonder Woman, de eerste superheldenfilm van DC Comics met een vrouw in de hoofdrol, draait vanaf 8 juni in de Nederlandse bioscopen. Wonder Woman is onderhoudend, maar geen hoogvlieger.
Voor we beginnen: Wonder Woman is natuurlijk niet de eerste superheldin die centraal staat in een film. Dat was Helen Slaters Supergirl uit 1984. Later kwamen daar nog verfilmingen van Catwoman en Elektra bij, hoewel je van die laatste twee kunt zeggen dat het geen superhelden zijn. Al deze drie films zijn overigens geflopt.
Sinds ik vorig jaar bij Met het oog op morgenmocht spreken over het VN ere-ambassadeurschap van Wonder Woman en Lynda Carter en Gal Gadot, de actrices die haar succesvol gestalte gaven, een krachtig pleidooi voor Wonder Woman zag houden, heeft deze stripheldin mijn hart een beetje gestolen.
Wonder Woman werd in 1941 bedacht door psycholoog William Moulton Marston (1893 –1947), ook wel bekend als Charles Moulton. Hij baseerde het personage op zijn vrouw Elizabeth Holloway Marston en zijn geliefde Olive Byrne.
Was het maar waar…!
Onderwerping
Marston zag vrouwen als superieure wezens en dacht dat als mannen zich aan hen zouden onderwerpen, de wereld een betere plek zou zijn. In de strip rond Wonder Woman kon hij veel van zijn ideeën kwijt. De verhalen die Moulton schreef bevatten opvallend veel bondage-elementen: Wonder Woman en de vijanden die ze bestrijdt worden vaak vastgebonden. Fysieke en mentale overgave is een terugkerend thema in die verhalen. Deze thema’s kwamen voort uit zijn eigen filosofieën.
Wonder Womans lasso is een van de belangrijkste wapens: wie daarmee wordt vastgehouden kan alleen nog maar de waarheid spreken. Ook kan de lasso iemands geheugen herstellen en illusies doorbreken en heeft de ‘lasso van de waarheid’ een beschermende functie. Met haar onverwoestbare armbanden kan Wonder Woman kogels en andere projectielen afweren.
Feministisch?
De film is al een tijdje uit in de VS, en daar zijn critici en fans erg enthousiast over de film geregisseerd door Patty Jenkins. Het feit dat de eerste serieuze vrouwelijke superheld centraal staat en dat de film geregisseerd is door een vrouw, maakt dat de feministes al erg blij zijn met deze film.
Toch vind ik het een beetje onzinnig om te stellen dat alleen een vrouwelijke regisseur een film met een vrouw in de hoofdrol goed kan regisseren. Overigens is het tegenovergestelde ook waar: een vrouw kan prima een film maken met mannen in de hoofdrol. Dat de filmmaatschappij voor Jenkins heeft gekozen, zal wel een soort van lippendienst naar de feministen toe zijn geweest.
Filmjournalist Floortje Smit legt in de VolkskrantWonder Woman langs de feministische meetlat en schreef een boeiend stuk waar ik me volledig bij aansluit.
Laat ik eerlijk zijn: als superheldenfilm is Wonder Woman heel onderhoudend, maar het is zeker geen hoogvlieger. Een feministisch manifest is het al helemaal niet, maar misschien moeten we de film ook daar niet op beoordelen.
Laat ik vooropstellen: dit is de eerste film sinds jaren van DC Comics die de moeite van het kijken waard is. Dat komt waarschijnlijk omdat Zack Snyder slechts een van de schrijvers van het verhaal was en niet aan het roer van dit project stond. In tegenstelling tot Zacks paranoïde en cynische superheldenfilms heeft Wonder Woman een positieve boodschap, namelijk dat liefde alles overwint.
Diana (Gal Gadot) is een prinses van de Amazones. Ze woont op een verborgen, paradijselijk eiland waar deze onsterfelijke vrouwen samen leven en trainen tot de dag dat de God van de Oorlog weer terugkeert. Een Amerikaanse spion genaamd Steve Trevor (Chris Pine) crasht op het strand van het eiland. Hij is de eerste man die Diana ziet. Steve komt met een verontrustende boodschap over een enorm conflict dat in de buitenwereld gaande is, namelijk een grote oorlog, die later de geschiedenis boeken in zal gaan als de Eerste Wereldoorlog. In haar overtuiging dat ze deze dreiging kan stoppen, besluit Diana haar eiland te verlaten. Vechtend in een allesvernietigende oorlog, zal Diana als Wonder Woman haar volledige krachten en haar ware lot ontdekken.
Verse blik
In de film komt Diana op de Westerse mannen als nogal naïef over, maar ze biedt als iemand afkomstig van een andere cultuur juist een frisse kijk op de Westerse. Ze vindt het gek dat het Britse parlement uit alleen mannen bestaat die ook nog eens door elkaar praten. Ze snapt ook niet waarom een vrouw vrijwillig een korset zou dragen om haar buik plat te drukken. Twee legitieme opmerkingen die nu nog steeds gelden. Hoe serieus worden vrouwen tegenwoordig in de politiek of het bedrijfsleven genomen? Zijn we eindelijk zover om de seksen als gelijkwaardig te zien en te behandelen? En waarom moeten vrouwen nog steeds voldoen aan een onhaalbaar en dom schoonheidsideaal?
Trump en co.
Als blijkt dat de Britse regering in aanloop tot een wapenstilstand met de Duitsers besluiten even geen actie te ondernemen, wat tot gevolg heeft dat er nog duizenden onschuldige slachtoffers zullen vallen, is Diana oprecht boos. Hoe durven ze die keuze te maken? Hoe durven ze het leven van anderen onder zichzelf te stellen? Schamen de heren politici zich dan niet? Nee, en hun kinderen sturen ze niet naar het front. Ze gaan er zelf ook niet kijken. Wederom goede vragen die we allemaal aan onze huidige machthebbers mogen stellen. Oorlog is immers goed voor de economie en wordt zelden voor andere reden gevoerd. En de mannen die hun zakken vullen, blijven er ver van weg. Kanonnenvlees, dat zijn de kinderen van de lage inkomens. Dat was vroeger zo en is nu nog steeds zo.
Deze thema’s worden verder niet veel meer uitgewerkt, alleen aangestipt. Ze stemmen tot nadenken. Waarom is onze samenleving zoals die is en waar is er ruimte voor verbetering. Het antwoord op die tweede vraag: die ruimte moeten we met zijn allen creëren. In dat opzicht mogen we best de lessen uit dit soort films en de strips van Wonder Woman en andere superhelden eens serieus bekijken.
Miss Israël
Er valt veel te genieten aan Wonder Woman. De toon is luchtig en de bad guys spreken Engels met een lekker dik Duitsaccent. Lekker ouderwets filmvermaak dat doet denken aan de filmreeks Indiana Jones. Gal Gadot, voormalig Miss Israël, is een goede actrice en bloedmooi. Dat ze zeer aantrekkelijk is, merken de mannelijke personages meermalen op. Ook dat ze verbaasd zijn dat een vrouw zo goed kan vechten. Chris Pine acteert ook prima, maar er zijn ook enkele acteurs die flink de plank misslaan. Zo is er de Spaanse Elena Anaya die Dr. Maru gestalte geeft. Maru is een geleerde in dienst van de Duitser die een verschrikkelijk gifgas probeert te ontwikkelen. Ze is niet alleen een matig en onderontwikkeld personage, het niet-overtuigende spel van Anaya zou niet misstaan in een aflevering van Bassie en Adriaan.
Jenkins trakteert de toeschouwer op veel slow motion beelden van de vrouwen in actie. Ze maakt van het filmbeeld een soort bewegende strip. Helaas vallen op die momenten soms wel op dat het budget voor de special effects wat laag is.
In Wonder Woman is het eindgevecht met de big bad, de God van de Oorlog, behoorlijk grotesk. Zo’n climax lijkt noodzakelijk kwaad in superheldenfilms, en daarom is het jammer dat men niet meer van de standaardformule van dit genre is afgeweken.
Kortom: moet je Wonder Woman nu kijken of niet? Ja, want hoe meer deze film opbrengt, hoe eerder Hollywood geneigd is om meer superheldinnen de hoofdrol te geven. Ook vermaak je je aardig met deze tweeënhalf uur durende film. Maar in vergelijking tot heel goede superheldenfilms als Spider-Man 2, X-Men 2, en The Dark Knight, scoort Wonder Woman niet erg hoog.
En nu is Adam West ook nog overleden. De beste man is 88 geworden en dat is niet mis, maar het is toch spijtig om te horen dat Batman bezweken is aan leukemie.
Voor mij zal West altijd een voorbeeld zijn van mensen die de wereld een stukje vrolijker maken. Zijn Batman uit de jaren zestig koester ik toch wel, en misschien was het wel de laatste keer dat de wereld nog een beetje onschuldig leek. In ieder geval voor mij.
Natuurlijk heeft West veel meer rollen gespeeld dan Batman. Ik kan me een film herinneren waarin hij de vader van Peter Weller speelde en dat heel verdienstelijk deed. Het zal The New Agegeweest zijn van regisseur Michael Tolkin uit 1994. Het was de eerste keer dat ik West weer eens voorbij zag komen zonder masker op zijn hoofd.
Toch is hij ook slachtoffer van wat we vroeger het Swiebertje-effect noemde. Waarschijnlijk is daar nu een andere term voor, daar er niet zo heel veel mensen meer zullen weten wie Swiebertje was. Batman kent echter iedereen en die overschaduwde West zijn verdere carrière.
Het web staat vol met foto’s van West als Batman en dat doet me ook goed. Jarenlang werd de serie toch een beetje verguisd, want het gaf Batman een kinderachtige reputatie. De laatste jaren was er sprake van eerherstel. De serie is zelfs op blu-ray uitgebracht en mensen kunnen daar nu, ruim vijftig jaar later, weer van genieten. Er werd ook een animatiefilm in de stijl van de tv-serie uitgebracht en er loopt een stripreeks onder de titel Batman ’66.
Liever de Batman van Adam West dan die van Zack Snyder of Joel Schumacher.
Deze foto kwam ik vanmorgen ergens op Twitter tegen. Ik vind hem heel mooi, want hier stapt Adam West in zijn Batmobile alsof hij naar zijn werk gaat. Alsof het een gewone werkdag is. Precies dat aardse wat zijn Batman altijd had.
De media-aandacht voor mijn boek Mijn vriend Spider-Man was overweldigend deze week. Radio-interviews, gesprekken voor papier en de boekpresentatie.
Daar ben ik natuurlijk heel erg blij mee, en ik hoop van harte dat het kopers en lezers voor het boek oplevert.
Niet alleen voor mezelf, maar ook voor mijn uitgever SubQ. Rijk word je niet heel snel van het schrijven van boeken in Nederland en elders – dat is een onderwerp voor een latere post. Maar het idee dat mijn tekst gelezen wordt door anderen, dat mijn zinnen in hun hoofd zitten, vind ik heel bijzonder. Schrijven en lezen zijn nog steeds een van de beste middelen om gedachten, ideeën en ervaringen op elkaar over te brengen.
Nu wil ik jullie niet iedere dag overspoelen met de aandacht voor mijn boek, maar ik wil uiteindelijk wel een zo volledig mogelijk beeld van de media-aandacht publiceren. Al was het alleen maar voor mezelf. Ik zal dus in de komende tijd zo nu en dan wat online zetten.
Woensdag stond bijvoorbeeld een kort interview in Het Parool. Journalist André Nientied belde me dinsdagochtend op om over Mijn vriend Spider-Man te praten. Erg tof van hem en volgens mij is het een grappig interview geworden. Nientied stelde enkele scherpe vragen en ik herkende hem een mede-geek. Volgens mij zouden we uren kunnen praten over Twin Peaks bijvoorbeeld.
Bij de boekpresentatie was hij ook aanwezig om een boek aan te schaffen. Klasse!
Waar ik deze week ook heel bij van werd, is dit cadeautje van vriend en cartoonist Hallie Lama:
Telkens als ik aan deze cartoon denk, plooit mijn mond automatisch in een glimlach. Thanks, Hallie!
‘De aanhouder begon al snel te irriteren,’ is een uitspraak uit een van de cartoons van Hallie Lama. Daar moest ik toentertijd erg om lachen, en nog steeds is die me bijgebleven.
Toch bijt ik me soms wel eens vast, bijvoorbeeld in mijn haat voor Fakebook. Dan vertel ik Menno Kooistra hoe jammer het is dat hij wel heel veel toffe dingen plaats op zijn fakebookpagina, maar niet op zijn blog Mennomail.nl.
Elke keer als ik koffie drink met vriend Michael Minneboo (overigens ook zeer regelmatig per chat) hamert hij erop dat ik weer moet bloggen op deze site. Heb ik weer een leuk tekstje, foto of filmpje op mijn Facebook-pagina gezet, krijg ik weer de wind van voren. “Zet die shit nou op je blog en niet op Fakebook”, schreeuwt de blog-jehova dan weer.
Ja, dat is waar. Ik gedraag me dan wel eens als blog-jehova. Ik geloof nog heel sterk in dit medium en in een vrij internet. Fakebook, Instagram, Twitter is geen vrij internet. Dat is gecontroleerd internet, waar je lang niet alles kunt doen wat je wilt. Fakebook bepaalt wat je wel en niet ziet. Instagram, eigenlijk sinds de overname Fakebook met foto’s, doet precies hetzelfde en stuurt je tijdlijn. En op Fakebook kun je lang niet altijd plaatsen wat je wilt. Informatiepagina’s over abortussen en voorbehoedsmiddelen werden laatst bijvoorbeeld verwijderd door Fakebook. Vergeet niet dat Zuckerberg een Amerikaans bedrijf runt dat niet alleen zoveel mogelijk winst wil maken over onze ruggen, maar zich ook nog eens aan christelijke, puriteinse regels houdt. En ondertussen verkopen ze lekker je gebruikersgegevens door. Privacyschending waar je zelf mee akkoord bent gegaan.
Anyway, de aanhouder wint soms toch, want Menno gaat weer een tijdje bloggen op zijn blog! Heel fijn en tof. Natuurlijk mag hij nog steeds dingen op Fakebook plaatsen. Het ging er mij om dat hij die dingen ook net zo goed op zijn blog kan zetten. Het is zo verschrikkelijk jammer als je je blog verwaarloosd omwille van de portemonnee van Zuckerberg en zijn aandeelhouders.
Want, en dat schrijft Menno ook:
De Facebookposts zijn niet meer terug te vinden op het internet en verdwijnen in de big nothing van het tijdlijnmoeras. The kelders van het Labyrinth “where you put things to forget about”. Daarbij zijn de posts op mijn blog voor de wereld te zien en mijn Facebook bijdragen slechts voor mijn vriendengroep.
Kortom, welkom terug op je eigen blog, Menno. Ik ga je volgen!
Ergens in Amsterdam kwam ik laatst deze brommobiel tegen:
De Bertmobile. Ik moet toch altijd weer erg lachen als ik dit soort fanuitingen tegenkom. Mijn vader heeft het bedrijf A.M. Minicars. Hij verkoopt nieuwe brommobielen en occasions. Dat is zijn specialisme. Hij heeft klanten in binnen- en buitenland.
Ik zei van de week tegen hem dat ik niet wist dat Batman of eigenlijk Bertman klant bij hem was. ‘Ik ook niet,’ grapte mijn vader.
Kennelijk is deze brommobiel door Bertmans butler aangeschaft om zijn geheime identiteit te beschermen.
Woensdag 7 juni 2017 was voor mij een historische dag. Je presenteert immers maar een keer je debuut. En dan ook nog aan een groot publiek.
De presentatie vond plaats in Scheltema te Amsterdam, toch eigenlijk een tempel voor het boek. Daar was ik erg blij mee, want ik vind het een fijne boekwinkel en de boekverkopers hebben hart voor de strip. Ieder jaar organiseren ze een hele maand over strips in januari. Verder weten ze duidelijk wat ze doen, want qua apparatuur en catering was alles goed geregeld.
Minneboo is blij. Foto: Linda Delis.
Voor mij was het een spannende, chaotische en vooral emotionele middag. Mijn ouders waren erbij: mijn vader en mijn twee moeders. (Nee, hij is geen bigamist, gewoon opnieuw getrouwd.) Mijn broertje en zusje, mijn zwager. Mijn schoonfamilie, mijn geliefde. En verder heel veel vrienden en bekenden. In de lange signeerrij kwamen ook enkele onbekende gezichten voorbij. Leuk om nieuwe Spidey-fans te ontmoeten.
Bruno Felix, de man van Submarine Channel en co-uitgever van SubQ gaf me een warme en leuke introductie. Hij had het Spider-Man-kostuum van zijn zoontje meegenomen. ‘Dankzij Michaels boek kan ik eindelijk snappen waarom mijn zoontje zo’n pak wil dragen,’ zei hij. Het is onder andere aan Felix te danken dat het boek er nu is, want hij en Bart Wessels waren allebei enthousiast over het concept en gaven de uitgave groen licht.
Bruno Felix. Foto: Daan Westerink.
Daarna gaf ik een korte lezing over de totstandkoming van het boek. Wat ik eigenlijk altijd vergeet te vertellen op dat soort momenten, en dus gisteren weer, is dat het boek ook een beetje een monumentje is voor de mensen die ons zijn ontvallen. Ik voer niet alleen mijn ouders in het boek op als personage, maar ook de inmiddels overleden grootouders die een belangrijke rol in leven hebben gespeeld. En Rien Bonte, mijn oud-leraar Nederlands, die onlangs overleed, heeft ook een rol in het boek.
Damn, er wordt naar me geluisterd! Foto: Linda Delis.En soms ook gelachen. Foto: Bruno Felix.
Maar bovenal is het boek toch een eerbetoon aan Peter Parker. Zo kon ik eindelijk iets terugdoen voor meer dan dertig jaar leesplezier, troost en vriendschap.
Maaike van Veen, die mij in het begin erg heeft geholpen om dit project op de rails te zetten, gaf ik het zogenaamde eerste exemplaar. Maaike hielp me met het schrijven van het voorstel voor uitgevers en maakte me wegwijs in de Nederlandse uitgeverswereld.
Maaike krijgt ‘het eerste exemplaar.’ Foto: Linda Delis.
Het was ook erg leuk dat Daan Westerink en Linda Duits erbij waren. Zij zijn twee van de experts die ik voor het boek heb geïnterviewd. De anderen konden er helaas niet bij zijn.
Het signeren was een overweldigende ervaring. Het is een beetje gek om zo maar in een nieuw boek te gaan schrijven. Zeker met mijn moeilijk te lezen handschrift. En wat schrijf je er dan eigenlijk in? In ieder geval de naam van de koper zou je denken. Maar door de zenuwen slaagde ik erin om twee mensen een nieuwe naam toe te bedelen. Op zich slim natuurlijk: als je iemand die Phil heet Chris noemt, en hij kent toevallig een Chris, dan kan hij het boek cadeau doen en zelf nog een exemplaar kopen. Zo komen we wat sneller door de voorraad heen.
‘De boeken zijn bijna op!’ roept Esther Gasseling van Uitgeverij Xtra. Foto: Linda Delis.Nuff said. Foto: Daan Westerink.
Overigens hadden we daar gisteren niet over te klagen want op een gegeven moment waren de boeken op. Er waren dus meer kopers dan boeken. Hopelijk is dat ook een voorbode voor de volledige verkoop van deze eerste druk, al vond ik het vervelend om mensen teleur te stellen. Hopelijk kan ik het goedmaken door binnenkort nog een krabbel in hun exemplaar te zetten, als ze dat willen.
‘Dit is de eerste en de laatste keer dat ik in de rij sta voor Michael Minneboo. De boekpresentatie is wel errug leuk en een groot succes!’ schrijft vriend Jooper op zijn fakebookpagina. De foto is ook van hem.
Op dit moment ben ik de middag nog een beetje aan het verwerken. Het was een overweldigende ervaring. Blij dat mijn ouders trots zijn, en om het enthousiasme bij mensen te zien. Ik kreeg nog een paar heel aardige presentjes van mensen, waaronder een oude Spinneman-comic. (Die laat ik binnenkort even zien.)
Via deze weg wil ik iedereen die aanwezig was (of aanwezig wilde zijn en niet kon komen) van harte bedanken. Het was voor mij een hartverwarmende middag.
Sinds Mirjam van de uitgeverij het persbericht over Mijn vriend Spider-Man verstuurde, hebben we niet te klagen gehad wat betreft media-aandacht.
De afgelopen dagen zat ik in veel radioprogramma’s. Zo nu en dan word ik als freelance journalist door programmamakers uitgenodigd om te praten over een striponderwerp, dus radio is niet nieuw voor me. Dit keer werd ik echter uitgenodigd om over mijn eigen boek te praten, mijn debuut, en dat geeft een speciaal gevoel.
Maandag 5 juni zat ik bij Opium op NPO 4. Te gast zijn in een programma over klassieke muziek om te praten over Spider-Man, dat vond ik wel heel bijzonder. Van klassieke muziek heb ik namelijk geen verstand. Gelukkig mocht ik wat filmmuziek uitzoeken die relevant was voor mijn boek.
Michael met Jan Mom. Foto: Linda Delis.
Natuurlijk koos ik het Spider-Man-thema van Johnnie Spence, gecomponeerd en uitgevoerd voor de televisieserie met Nicholas Hammond. Het gaf me een subversief genoegen dat het programma daarmee opende. Ongetwijfeld muziek die de luisteraar niet zo snel zo verwachten.
Presentator Jan Mom stelde leuke en boeiende vragen. Mom en de redactie van Opium hadden het boek van kaft tot kaft gelezen en dat kon ik merken. Het was ook boeiend om hun reacties op het boek te horen, zij waren immers een van de eerste lezers. Ik had een paar dagen eerder een zeer aangenaam voorgesprek met producer en redacteur Annemieke Bosman. Bosman presenteert ook zelf radioprogramma’s. Ze heeft er ook de perfecte stem voor, viel me op tijdens het voorgesprek. Het leuke is: ze vindt superhelden fascinerend.
Michael met Annemieke Bosman. Foto: Linda Delis.
Voorgesprekken zijn een vast onderdeel voor als je op de radio komt. De redacteur stelt dan allerlei vragen om te horen wat je eventueel in de uitzending zou antwoorden. Het is tevens een manier om te horen of de gast uit zijn woorden kan komen en een beetje leuke antwoorden heeft.
Het grappige is dat je nooit zeker weet of de presentator ook daadwerkelijk dezelfde vragen gaat stellen. Dat leidt wel eens tot verrassingen tijdens de uitzending. Zo maakte Mom bijvoorbeeld een opmerking over Captain America en Trump die me even van mijn stuk bracht. Ook merkte ik dat korte en bondige antwoorden het beste werken op de radio en dat die ook een beetje verwacht worden. Het mag allemaal best snel.
Opium wordt uitgezonden vanuit het Vondelpark. In het gebouw waar vroeger het Filmmuseum zat. Linda en ik waren ruim op tijd en werden door een assistent naar een van de kamers geleid waar de opnames plaatsvonden. Er stond een Russisch orkest te oefenen. Die speelden tijdens de uitzending een paar keer een stuk van een specifieke componist.
Muziek die ik zelf had uitgekozen bestond nog uit The Lonely Man Theme van de Hulk-tv-serie en muziek van Danny Elfman. Uiteraard de Batman-soundtrack, want die film heeft op mij enorme impact gehad. Ik schrijf daar ook over in mijn boek. The Lonely Man Theme van Joe Harnell was altijd te horen aan het einde van The Incredible Hulk. Als Bruce Banner zijn nieuwverworven vrienden weer moest verlaten omdat de reporter hem op de hielen zat. Een mooi stukje muziek dat me altijd een beetje in een melancholische stemming brengt.
Ik vond het erg leuk om bij Opium te gast te zijn. De uitzending heb ik nog niet teruggeluisterd. Ik moet nog een paar radioprogramma’s doen de komende dagen en ben bang dat als ik te zelfbewust ben, op slot schiet.
Recent bracht ik een boeiende middag in het Nederlands Stripmuseum door dankzij de exposities over Daan Jippes en Jan Kruis.
Vanwege familiezaken moest ik in Groningen zijn dus dat gaf me een mooie gelegenheid om het museum te bezoeken. Ik keek erg uit naar de expositie over Daan Jippes en was niet teleurgesteld. Een mooi overzicht van zijn rijke carrière.
Kameleon
Jippes staat bekend als één van ‘s werelds beste Disneytekenaars. Hij is een tekenaars tekenaar: dat wil zeggen dat veel collega’s zijn werk bewonderen. En niet zonder reden, want Jippes is een veelzijdig illustrator. Jippes heeft de gave om in verschillende stijlen te tekenen en de stijlen van anderen meester te worden. Daarnaast zijn z’n illustraties zeer levendig.
Dit is dus geen tekening van Uderzo maar van Jippes.
Zijn strip Twee voor thee wordt door veel stripmakers als een klassieker beschouwd. Maar ook de detectivestrip Havank wordt door velen gewaardeerd. Deze strip is losjes gebaseerd op de verhalen van schrijver Havank (pseudoniem van Hans van der Kallen). Vooral de humor en het gezwollen, ouderwetse taalgebruik verwerkt Jippes in de strip, maar ook in de vormgeving is de invloed van Franquin terug te zien.
Personages uit Twee voor thee.
Jippes is ook jaren actief geweest als storyboard artist voor Walt Disney en Steven Spielberg. Beauty and the Beast, The Prince and the Pauper en Aladdin, zijn enkele films waaraan hij heeft meegewerkt. Daar zijn ook in de expositie voorbeelden van te zien.
Naslagwerk
Hoewel de tentoonstelling niet supergroot is, kun je van elke belangrijke periode van Jippes wel iets terugzien. En wie daar nog niet genoeg aan heeft, kan in de winkel van het museum een mooi naslagwerk aanschaffen, geschreven en samengesteld door Jan-Willem de Vries. De Vries is medewerker van het stripmuseum en ook scenarist van de strips over André Hazes.
Jan Kruis was meer dan Jan, Jans…
De expositie over Jan Kruis, die eerder dit jaar overleed, toont nog maar eens hoe goed Kruis eigenlijk kon tekenen. Een probleem met een succes alsJan, Jans en de kinderen is dat zo’n project het andere werk van een tekenaar kan overschaduwen. En dat terwijl Kruis ook een zeer verdienstelijk schilder was die de gave had mensen raak te portretteren.
Zelfportret Jan Kruis.
Ook denk je zo’n strip als Jan, Jans en de kinderen wel te kennen, omdat er zoveel afleveringen van zijn. Toch viel het me weer op hoe knap die strip eigenlijk in elkaar zit. Jan Kruis gebruikte zijn eigen gezinssituatie als uitgangspunt en wist jarenlang de vinger aan de pols te houden over wat er in Nederland speelde. Zijn strips waren toen actueel, en nu een mooi overzicht van de belangrijke thema’s van de afgelopen jaren.
Ook is er mooi werk van Kruis’ adaptatie van Woutertje Pieterse te zien en videofragmenten waarin de stripmaker zijn strips voorleest. Die kon ik me nog herinneren van vroeger, en die tv-optredens hebben ongetwijfeld bijgedragen aan zijn naamsbekendheid.
De familie Kruis. Circa 1972.
Koffertje
Er is een speciale plek ingeruimd voor het ’teruggevonden koffertje’ van Jan Kruis. Dit koffertje werd onlangs ontdekt en bevat stapels uniek jeugdwerk. Aan de schetsboeken, strips en tekeningen kun je direct zien dat Kruis talent had. Het is altijd leuk en soms grappig om oud jeugdwerk van kunstenaars terug te zien. Iedereen begint immers ergens, en vaak beginnen ze erg jong. Wie vroeger veel strips tekende maar op een gegeven moment gestopt is, had zich net zoals Jan Kruis kunnen ontwikkelen als een van de bekendste stripmakers van Nederland.
De expositie begint bij Kruis’ laatste project. Toen hij wist dat zijn einde naderde maakte hij enkele cartoons over sterven op latere leeftijd en de verwikkelingen die uit die situatie voortkomen. Die hakken erin, al is het ook wel weer mooi om te zien dat Kruis zijn naderende einde met humor benaderde.
Yay! Ik ben vader geworden! Soort van dan, hè. Vrijdagochtend heb ik mijn debuut opgehaald bij de uitgeverij. Vers van de drukker.
Ligt vanaf woensdag 7 juni in de boekhandel, stripwinkel en bij de online boekverkoper. Mijn vriend Spider-Man! Ben ik blij? Ja, heel blij!!
Foto: Mirjam Renting.
Daarna naar huis gereden in euforische stemming. Je debuut in je handen houden, dat maak je ook maar een keer in je leven mee. Ik ga er dus even lekker van genieten.
Mick Peet en Erik Varekamp. Foto: Michael Minneboo.
De stripmakers achter Agent Orange duiken in de geschiedenis van de Kennedy’s. Het eerste album gaat over Joseph P. Kennedy, de vader van John F. Kennedy. ‘Hij was een gewetenloze schurk.’
29 mei was de 100ste geboortedag van John F. Kennedy. Hebben stripmakers Erik Varekamp en Mick Peet nog iets speciaals gedaan? ‘Nee, zulke fans zijn we nu ook weer niet, maar JFK is natuurlijk wel een heel interessante historische figuur,’ zegt Varekamp.
Het eerste deel van De Kennedy Files heeft hij echter maar een kleine rol. Het verhaal draait om Joseph P. Kennedy, JFK’s vader.
In 1938 wil deze self made miljonair president van Amerika worden. Daarom stuurt president Roosevelt hem zo ver mogelijk weg, en benoemt hem tot ambassadeur in Londen. Terwijl Hitler Oostenrijk inlijft en Tsjecho-Slowakije bedreigt, probeert Kennedy Roosevelt ervan te overtuigen zich niet te mengen in het Europese conflict. Aldus kort de uitgangssituatie van De Kennedy Files 1: De man die president wilde worden. Een nieuwe reeks stripalbums van Erik Varekamp en Mick Peet. Eerder maakten ze onder de titel Agent Orangevijf opzienbarende verhalen over prins Bernhard.
Mick Peet en Erik Varekamp. Foto: Michael Minneboo.
Wereldheerschappij
We spreken de stripmakers op de redactie van uitgeverij Scratch Books in Amsterdam. ‘Onze vorige uitgever wilde na vijf boeken Prins Bernhard eens een strip over een Amerikaans onderwerp hebben. Hij wilde de wereld veroveren en wij eigenlijk ook wel,’ zegt Varekamp. ‘In Nederland verdien je zo weinig geld met die boeken, dat je het wel internationaal moet aanpakken. Dan kom je al snel uit op de Amerikaanse koninklijke familie: de Kennedy’s. Het eerste boek dat ik over ze las was The Dark Side of Camelot van Seymour M. Hersh, een absolute aanrader. Je houdt niet voor mogelijk wat erin staat. Het is prins Bernhard in het kwadraat! Ons viel vooral Joseph P. Kennedy op, omdat we daar niets van wisten. Hij was een gewetenloze schurk en dat is voor een verhaal natuurlijk prachtig.’
‘Door de zoon van Roosevelt wordt Joseph omschreven als de gemeenste en laagste vorm van leven die hij ooit heeft gezien,’ zegt Peet. ‘Het toeval maakte ons verhaal actueel. We schreven De Kennedy Files vlak voordat Trump president werd. Kennedy en Trump zijn beide zakenmannen die, niet gehinderd door enige kennis van politieke of diplomatieke zaken, president wilden worden. Het verhaal van de Kennedy’s is een immigrantentragedie. Een arme familie vlucht van de honger in Ierland weg naar het nieuwe Amerika. In Boston worden ze niet geaccepteerd door het WASP-establishment. Kennedy bouwt op slinkse wijze een imperium. Door allerlei dirty tricks komt hij als een van de weinigen extreem rijk uit de Wall Street crash van 1929. Zijn twee oudste zoons dingen allebei naar de goedkeuring van hun vader. De oudste zoon Joe, wil president worden maar sneuvelt in 1944. De tweede, JFK, heeft die ambitie niet, en ontpopt zich desondanks als een van de beste presidenten ooit.’
Onnozel
In De man die president wilde worden wordt Joseph Kennedy afgeschilderd als een egoïst, vrouwenverslinder en een antisemiet die het gevaar van de nazi’s volledig onderschat. Op politiek vlak lijkt hij nogal onnozel. ‘JFK heeft zijn hele leven moeten knokken tegen de erfenis van de onnozelheid van zijn vader,’ zegt Peet. ‘Er zijn overeenkomsten tussen Kennedy en Bernhard. Ze waren enorm ambitieus. Bernhard had de ambitie om rijk te blijven, daarom deed hij ook dingen die niet mochten. Zoals de Lockheed-affaire. Je kunt ze inderdaad als schurken zien, maar ze zijn vooral kleurrijke personages die zich bevonden op keerpunten in de geschiedenis. Ze hadden contact met sleutelfiguren. Dat maakt hun verhaal zo fascinerend. Uiteindelijk maken wij dit soort beeldverhalen uit pure nieuwsgierigheid: door je te concentreren op een personage of groep personages zoals de Kennedy’s, krijg je een heel ander zicht op de geschiedenis dan dat je die tot dan toe kent. Je krijg inzicht in hoe de dingen werkelijk in elkaar steken. Al was Kennedy uiteindelijk veel belangrijker voor de geschiedenis dan de prins. Kennedy liep maar in één sloot tegelijk, namelijk die hij zelf had gegraven. Bernhard in alle zeven.’
Varekamp: ‘Ik moet wel zeggen dat ik Bernhard een beter stripfiguur vind dan Joe Kennedy. Bernhard droeg allerlei malle uniformen, smokings en safaripakken. En hij had meer bloopers. Hij stortte met vliegtuigen neer en reed tegen bomen aan. Kennedy was toch meer een zakenman en ambassadeur. Saaier dus eigenlijk. God zij dank had hij heel veel kinderen die gekke dingen deden.’
Peet: ‘Die kinderen hadden inderdaad ook bloopers, maar vooral van de fatale soort. En daar moet je in een strip als deze een beetje mee uitkijken. Dat mag niet te leuk worden. Het is een serieus verhaal.’
Disclaimer
De stripmakers probeerden hun vertelling historisch zo accuraat mogelijk te maken en kregen daarbij hulp van Nigel Hamilton, auteur van JFK: Reckless Youth. Ook lazen ze ‘meters boeken’ waaronder de intensieve correspondentie die papa Kennedy met zijn kinderen onderhield. Desalniettemin begint het boek met een disclaimer dat het verhaal een satire is. ‘Ik ben geen fan van die disclaimer. Laat de Kennedy’s maar procederen. Bij ons valt niets te halen,’ zegt Varekamp.
‘Het materiaal is behoorlijk explosief omdat we dingen zeggen die mensen vaak niet welgevallen zijn. Zeker de fans niet. Dat was bij Bernhard het geval en dadelijk bij de Kennedy’s vast ook,’ licht Peet toe. ‘Je moet daarom heel nauwkeurig en precies je verhaal vertellen. Je kan niet te veel overdrijven. Wij waren er niet bij, dus soms moet je zaken zelf invullen.’
Bernhard heulde graag met de duivel. Fragment uit Agent Orange. Illustratie: Erik Varekamp.
Soms gaan dingen een eigen leven leiden. In Agent Orange vertellen de makers dat Bernhard zijn SS-uniform liet maken door Hugo Boss. ‘Dat was fantasie!’ roept Varekamp. ‘Hugo Boss was inderdaad in de jaren dertig een kleermaker, waar je ook uniformen voor de Hitlerjugend en SS kon halen. Dus hebben we ervan gemaakt dat Bernhard daar ook zijn uniformen liet maken. Het hád namelijk gekund. Het leuke is dat Annejet van der Zijl in haar boek over Bernhard deze grap als feit vermeldt.’
Omdat ze zich richten op de internationale markt, werken ze de strips uit in het Engels. De Nederlandse editie is dus een vertaling. Peet: ‘Door in het Engels te werken, blijven we dichter bij het bronmateriaal. Engels is niet onze eerste taal, dus zijn we meer afhankelijk van de dialogen zoals we ze vinden en dat is eigenlijk objectiever dan wanneer wij ze zelf verzinnen.’ Het veroveren van de wereld laat echter nog op zich wachten, al zal de reeks wel uitgegeven worden in Frankrijk en is er vanuit Duitsland en Tsjechië interesse getoond. De Amerikanen wachten af tot er meer delen uit zijn.
Bordje Peet is in het dagelijks leven artdirector bij het Financieel Dagblad. Varekamp illustrator voor onder andere de VPRO Gids. Hoewel Varekamp de strip tekent, werken ze allebei intensief aan het scenario. In het café komen ze geregeld samen om de scenario’s te bespreken en Varekamp maakt dan ter plekke schetsen: ‘Na drie biertjes wordt het moeilijk.’
Peet: ‘Dan komt er ook een bordje tussen ons in. Op beide kanten staat er: “Niet te moeilijk doen.” Daar is Erik mee begonnen.’ Varekamp haalt het bordje uit zijn tas en zet het op tafel. Een mooie filosofie om het gesprek mee af te sluiten.
Hydroman was in de uitvoering van Spider-Man:The Animated Series uit de jaren negentig. Zijn hoofd heeft een hoog glamrock gehalte, vind ik. Verder kijkt hij lekker psychopathisch uit zijn ogen. Maar goed, Hydroman is dan ook een waterhoofd natuurlijk.
