Notice: register_sidebar was called incorrectly. No id was set in the arguments array for the "Sidebar 1" sidebar. Defaulting to "sidebar-1". Manually set the id to "sidebar-1" to silence this notice and keep existing sidebar content. Please see Debugging in WordPress for more information. (This message was added in version 4.2.0.) in /customers/9/c/2/michaelminneboo.nl/httpd.www/wp-includes/functions.php on line 5663
October « 2016 « Michael Minneboo
Freelance journalist en audiovisueel programmamaker
Deprecated: _c is deprecated since version 2.9.0! Use _x() instead. in /customers/9/c/2/michaelminneboo.nl/httpd.www/wp-includes/functions.php on line 5211
Archive for October, 2016
Het is weer de leukste dag van het jaar: Halloween! Het zijn soms de kleine dingen die je in de juiste sfeer brengen.
31 oktober. Dat betekent dat mijn tijdlijn op Tumblr vandaag vol staat met allerlei toffe Halloweenafbeeldingen. Uiteraard zoek ik de Halloweensfeer ook buiten de monitor, maar in de praktijk valt dat niet altijd even mee. Dat komt deels omdat ik geen feestganger ben en dus de gebruikelijke feestjes dit weekend niet heb bezocht.
Zaterdagavond liepen Linda en ik wel over het terrein van de Westergasfabriek om verkleedde partygangers te spotten. Dit jaar was er echter geen officiële parade omdat de organisatie daar geen sponsor voor kon vinden. We hadden dus gehoopt op een kleurrijke stoet superhelden, want dat was het thema dit jaar, maar zagen nu alleen hier en daar een verloren zombie met een cape rondlopen.
Zondag bezochten we een najaarsmarkt in Amsterdam Oost die Halloween als thema had, maar in de praktijk hadden ze daar niet veel mee gedaan. Er hingen wat spooklampionnen en er stonden wat pompoenen, maar echte leuk Halloweenspulletjes ontbraken.
In het park kwam ik wel dit mysterieuze briefje op een boom tegen.
Kennelijk was er een speurtocht of iets dergelijks. Dat men de moeite neemt om dit soort dingen te organiseren stemt mij vrolijk.
Dat geldt ook voor de etalage van een feestwinkel die uitgedost is met mooie maskers:
Verder was er buiten niet zo heel veel noemenswaardig Halloween. Gelukkig bood Netflix de afgelopen week uitkomst en zag ik meerdere horrorfilms. Toevallig hadden de meeste een weerwolfthema: The Wolfman, Underworld: Evolution en Red Riding Hood. Ik vond de eerste prachtig gedraaid en zeer sfeervol, de tweede kon me echt niet boeien.
Red Riding Hood, wat een moderne versie van Roodkapje is, kwam na een trage start lekker op gang en daardoor wist het verhaal je aardig mee te slepen. Het decor was naar mijn smaak wel iets te gelikt en leek net zo plastic als het acteerwerk. Daarbij leken de ken en barbie-acteurs zo uit een tienersoap gesprongen te zijn. Maar zoals gezegd: toen de actie losbarstte werd Red Riding Hood toch leuk kijkvoer.
Red Riding Hood.
Zondagavond zag ik Grave Halloween. Echt niet de allerbeste horrorfilm ooit, maar deze speelt zich af in een bos in Japan waar veel zelfmoorden plaatsvinden. De setting was dus wel heel boeiend. Het verhaaltje van een paar studenten die een documentaire maken over Maiko, die de geest van haar biologische moeder die zelfmoord heeft gepleegd rust wil geven, was een stuk minder meeslepend dan het decor. Een goed concept matig uitgevoerd.
Het zelfmoordbos.
Soms moet je het bij films van kleine dingen hebben. Als het verhaal wat tegenzit, kun je soms altijd nog van het decor en goed camerawerk genieten.
Westerpark, Halloweenochtend.
Vanmorgen stond ik vroeg op. Ik nam de lange weg naar de supermarkt en kwam in het park deze prachtige boom tegen.
Nee, er staat geen pompoen naast, maar toch is het een fijne Halloweenboom. Al wint Tim Burton het op dat vlak natuurlijk altijd:
Een prachtige illustratie van Sal Buscema vind ik nu, maar als kind had ik het niet zo op zombies en skeletten, dus stopte ik de comic na het lezen diep weg in de kast om er nog maar weinig naar te kijken.
De titel is natuurlijk een parodie op Night of the Living Dead (1968) van George A. Romero. In deze Spidey-comic komen Ned Leeds, Gwen Stacy en Spider-Man bovengronds om het leven van Betty Brant tot een levende hel te maken.
Dit verhaal van Gerry Conway speelt zich af tijdens de Inferno crossovers, waarin demonen New York overspoelen. Uiteindelijk blijkt al het gespook en gezombie veroorzaakt te worden door een stelletje demonen die de gedaanten van Leeds, Stacy en Spidey aan hebben genomen.
Flash Thompson en Betty trotseren en verslaan uiteindelijk zelf de demonen die hen lastig vallen. Voor Betty is het een moment waarin ze eindelijk voor zichzelf op komt en niet langer een slachtoffer wenst zijn. Ze verslaat de demonen door een gaskachel te laten ontploffen. Ik denk niet dat haar huisbaas daar blij mee is, maar ja, waar demonen gehakt worden vallen nu eenmaal spaanders.
Spider-Man horrortrailer Over Spider-Man als horrorverhaal gesproken… Seven Webheads monteerde een trailer alsof Spider-Man (Sam Raimi, 2002) een horrorfilm/thriller zou zijn geweest. Het resultaat is best wel creepy.
Al meer dan twintig jaar werkt regisseur, schrijver en storyboard artist Piet Kroon in Hollywood. Vrijdag 28 oktober vertelde hij op KLIK over het storyboarden.
Kroon regisseerde het animatiesegment in Osmosis Jones en ontwikkelde vele projecten, waaronder Fraidy Cat voor Disney. Als storyboardtekenaar werkte hij mee aan Despicable Me, Iron Giant en Rio 1 en 2. En over die functie vertelde hij vrijdag smakelijk.
Als storyboard artist wordt Kroon in een vroeg stadium van het productieproces van een animatiefilm betrokken. Vaak is er dan nog niet eens een script, hoogstens een synopsis. Het is de taak van mensen als Kroon om op basis van een paar gegevens hele sequenties in het verhaal te bedenken. Hun ideeën presenteren de tekenaars middels storyboards.
Kroon bepaalt camerastandpunten, ontwerpt sets en personages. En hij is dus ook verantwoordelijk voor veel verhaalelementen. ‘Als storyboard artist probeer ik ideeën te bedenken en de ideeën van de regisseur te vertalen,’ legde Kroon uit. Het werk van een storyboard artist is soms best ondankbaar: ‘Het meeste wat ik maak gaat de prullenbank in’.
Kroon had als voorbeeld een scène uit Shrek 2 om dit proces duidelijk te maken. Deze sequentie vindt plaats in de tweede akte van de film. Hij had hiervoor enkele basisgegevens gekregen van de producent: Shrek zit gevangen en zijn vrienden moeten hem hieruit bevrijden. In ieder geval zouden Donkey en Puss in Boots, een nieuw personage, een rol moeten spelen in deze sequentie. Ook was de gevangenis al ontworpen en die bevond zich midden in het water, wat het gebouw moeilijk bereikbaar maakte. De rest moest Kroon maar uitvogelen.
Gedurende een boeiend uur toonde Kroon op welke ideeën hij allemaal gekomen was en hoe hij deze had gevisualiseerd in storyboard sequenties. Kroon bedacht bijvoorbeeld dat ze met de glazen kist van Sneeuwwitje naar de gevangenis zouden varen en onderweg allerlei obstakels tegenkwamen die de trip moeilijker maken. In een versie werden de personages zelfs opgeslokt door de walvis uit het sprookje Pinokkio. ‘Ik probeer zoveel elementen te gebruiken waar we de personages van kennen. Bij de drie biggetjes zijn dat stro, hout en steen. Respectievelijk de materialen waar ze hun huisjes mee bouwen in het sprookje. Je probeert allerlei manieren te bedenken waarop het voor de helden moeilijk is om hun uiteindelijke doel te bereiken. Hoe ze met die moeilijkheden omgaan en hoe ze hun problemen wel of niet oplossen laat veel zien van hoe een personage in elkaar zit.’
Wat Kroon ook bedacht is dat Pinokkio een rol speelde in de scène en dat liegen zijn neus doet groeien. Dit is een van de weinige elementen die uiteindelijk in de film terechtkwam.
Ik had graag meer van Kroons tekenwerk laten zien, maar wist niet of we tijdens de lezing foto’s ervan mochten maken. Copyrights enzo. Hier dus een illustratie van Kroon die op de KLIK site staat.
Wat namelijk vaak gebeurt is dat storyboard artists veel werk voor niets doen omdat er niet altijd even goed gecommuniceerd wordt. Het is voorgekomen dat Kroon zijn sequentie inleverde en dat bleek dat een van de personages bijvoorbeeld een hond was geworden waardoor de hele sequentie in dat licht overgedaan worden. ‘Een simpel telefoontje had me daarvan op de hoogte kunnen stellen.’
In het geval van Shrek 2 bleek uiteindelijk dat niet alleen Shrek gevangen zat, maar ook Donkey en Puss in Boots. Dat gaf de sequentie dus een geheel nieuwe wending.
Roloff de Jeu interviewt Kroon tijdens de Q&A.
Bij de Q&A vroeg iemand of Kroon niet liever met een volledig script zou willen werken, in plaats van de omslachtige manier waarop nu vaak in Hollywood gewerkt wordt. ‘Met een goed script aan de slag gaan is de meest optimale werksituatie, maar vaak werken we dus zoals ik net heb laten zien. Het verhaal wordt dus zo langzaam opgebouwd door verschillende mensen en veel werk gaat verloren. Je hebt in Hollywood ook met heel veel ego’s te maken. Als een storyboarder bijvoorbeeld een leuke grap bedenkt die de regisseur bevalt, dan vindt de scenarist dat weer niet zo leuk en wil dan zelf iets schrijven wat erop lijkt. Dus in plaats van gewoon de credits te nemen voor een goede grap, maken ze zelf iets wat uiteindelijk minder is en is de regisseur wel verplicht die mindere grap dan te gebruiken.’
Soms kom je echte pareltjes op tumblr tegen. Zoals deze foto’s van Chip Kidd van superheldenkostuums van Batman, Batgirl, Robin, Wonder Woman, Catwoman en Superman.
Batman-kostuum van Adam West gedragen in de tv-serie. Ik weet uit zijn autobiografie dat hij in ieder geval een kostuum mee naar huis heeft genomen.
Batgirl-kostuum uit de tv-serie gedragen door Yvonne Craig.
Robins kostuum uit de tv-serie. Gedragen door Burt Ward.
Wonder Woman Lynda Carter droeg dit kostuum in de tv-serie.
Het kostuum van Michelle Pfeiffer uit Batman Returns. Was er ooit een sexier Catwoman?
Het kostuum van George Reeves. De Superman uit de jaren vijfitg die zelfmoord pleegde. (Of werd vermoord, dat laatste weten we nog steeds niet zeker.)
Ik weet niet of deze foto’s uit een boek komen of dat hij ze voor zijn privécollectie heeft gemaakt. Maakt verder ook niet uit. Het blijft fascinerend om filmkostuums in het ‘echt’ te kunnen zien. Ze krijgen daardoor vaak toch een handmade quality, vind ik. Ook is het tof om de slijtage op de outfits te zien.
Aan de ene kant maken die kostuums de fictie echter en concreter. Aan de andere kant zie je er juist ook de grenzen van de fictie aan af. Een mooie paradox.
Sowieso zie je in de foto een duidelijke visie van de fotograaf terugkomen: hij gebruikt telkens hetzelfde basisconcept om de kostuums mee in beeld te brengen en dat werkt in zo’n serie heel sterk.
Nog even over Kidd en boekomslagen: in 2012 gaf hij deze lezing op TED. De moeite van het kijken waard. Hij is een rasverteller en heeft veel zinnigs te zeggen over het ontwerpen van boekomslagen:
Doctor Strange krijgt zijn eerste serieuze bioscoopbehandeling en het resultaat valt niet tegen.
Doctor Strange vertelt het verhaal hoe Stephen Strange de sorcerer supreme van onze realiteit wordt. Strange is een briljante neurochirurg die zijn reputatie en ego belangrijker vindt dan zijn patiënten. Totdat de zenuwen in zijn handen bij een ernstig auto-ongeluk onherstelbaar beschadigd raken en hij zijn beroep niet meer kan uitoefenen.
Ten einde raad reist hij af naar een mysterieuze enclave van Kamar-Taj. Daar krijgt Strange les van onder andere the Ancient One in magie en ontdekt hij de geheimen van een verborgen wereld vol mystiek en verschillende dimensies. Uiteraard zijn er duistere krachten die vastbesloten zijn onze realiteit te vernietigen. Het is aan Strange, nu gewapend met nieuw verworven magische krachten, om samen met zijn collega-magiërs de wereld te verdedigen tegen deze duistere krachten.
Benedict Cumberbatch zit het kostuum van Doctor Strange als gegoten. In het begin van de film zet hij perfect de arrogante neurochirurg neer. Een optreden waarin we een vleugje Sherlock herkennen. Ook komt hij geregeld grappig uit de hoek met rake oneliners zonder dat dit het drama schaadt, maar juist wat verlichting geeft.
Schone handen
De ontwikkeling die het personage doormaakt wordt slim geïllustreerd door terugkerende scènes. Artsen wassen altijd hun handen grondig voordat ze een operatie beginnen. De film bevat meerdere keren zo’n scène en iedere keer representeert de handeling het stadium waarin Strange zich in zijn ontwikkeling bevindt. De tweede keer zien we hoe zijn handen beschadigd zijn door het ongeluk en blijven trillen. Het zijn de handen van een gebroken man die zich geen raad weet met zijn nieuwe situatie. Aan het einde van de film wast Strange zijn handen nogmaals. Ze zijn nog steeds beschadigd en vol littekens, maar nu heeft hij zijn nieuwe rol in het leven gevonden en is hij bovendien empatischer geworden. Niet alleen heeft hij geleerd magie te beheersen, ook is hij een beter en begripvoller mens geworden.
De scenaristen hebben over het personage Strange dus goed nagedacht. Het is niet alleen het feit dat hij een fotografisch geheugen heeft wat maakt dat Strange heel snel de mystieke kunsten leert te beheersen, het is ook zijn koppigheid en volharding die uiteindelijk maken dat hij de machtigste magiër op aarde zal worden.
Diversiteit
Voor de strippuristen is het wellicht balen dat the Ancient One niet vertolkt wordt door een oudere Aziatische man maar door Tilda Swinton. Doctor Strange werd in 1963 bedacht door Stan Lee en Steve Ditko en het stripverhaal zit daarom vol met clichés over het mystieke Oosten waar we nu onze neus voor ophalen. De casting van een vrouw in deze rol doet het cliché dus wat teniet. Bovendien doet Swinton het echt fantastisch en weet ze, ondanks beperkte screentijd, een boeiend personage neer te zetten.
Dit zijn natuurlijk allemaal aanpassingen waar de gemiddelde bioscoopbezoeker geen weet van heeft en alleen een beperkte groep striplezers de wenkbrauwen doet laten fronsen.
The Ancient One ‘bevrijdt” Stranges astrale lichaam.
Overkill
De special effects zijn werkelijk overdonderend. Dit verhaal had pakweg 15 jaar geleden nog niet zo overtuigend in beeld gebracht kunnen worden. Maar mijns inziens is hier wel een beetje sprake van overkill als de hele wereld letterlijk op zijn kop wordt gezet, gebouwen in beweging komen en we tussendoor ook nog geacht worden de gevechten te volgen. Less was more geweest in dit geval.
Dat laatste geldt nu juist weer niet voor de bad guy in Doctor Strange: Kaecilius. Mads Mikkelsen mag de gebruikelijk toespraakjes houden die we van schurken kennen. Hij staat zijn mannetje tijdens de gevechten, maar blijft verder te veel op de oppervlakte. De reden voor zijn daden legt hij wel uit, maar krijgt nergens echt diepgang. Een belangrijke regel van het scenario schrijven, namelijk ‘show don’t tell’ is weer eens niet toegepast. Helaas geldt dat voor veel superheldenfilms en franchises als Bond eveneens. Kaecilius overstijgt zijn functie in de plot niet en wordt nergens een ‘echt mens’. Jammer.
Strange Tales 110: introductie van Doctor Strange.
Die minpunten nemen niet weg dat Doctor Strange een heel fijne kijkervaring oplevert en dat ik met veel plezier een van mijn favoriete striphelden tot leven heb zien komen op het witte doek. Doctor Strange is een fijne toevoeging aan het cinematografische universum van Marvel en ik hoop dat hij snel weer ergens opduikt. In een solofilm of bij Thor of wie dan ook.
De nieuwste Marvel-verfilming Doctor Strange draait vanaf 27 oktober in de bioscoop.
Wonder Woman vind ik op zich een prima keuze voor deze functie:
1. Ze is een van de bekendste vrouwelijke superhelden. Samen met Superman en Batman vormt ze het fundament van DC Comics. Deze drie superhelden zijn culture iconen die over de hele wereld bekend zijn.
2. In de verhalen is ze ook een symbool voor vrouwenemancipatie en gender gelijkheid.
3. Superhelden zijn op dit moment onwijs populair. Dus als een organisatie als de VN, die toch een beetje een stoffig imago heeft, aansluiting zoekt bij jongeren bijvoorbeeld, dan is een superheld een prima keuze hiervoor.
4. Recent gaf schrijver Greg Rucka toe dat Wonder Woman ‘queer’ is in de zin dat ze romantische en seksuele relaties heeft met zowel mannen als vrouwen. Dat laatste is ook niet zo gek, want ze woont op een paradijselijk eiland met alleen maar vrouwen, ook wel Amazones genoemd. Ze is dus niet alleen een symbool voor vrouwenemanicaptie, ze is ook een van de weinige biseksuele superhelden.
Biseksueel
Rucka legt in een recent interview uit dat de Amazones eigenlijk de term hetero- en homoseksueel niet kennen in hun maatschappij:
‘It’s supposed to be paradise. You’re supposed to be able to live happily. You’re supposed to be able — in a context where one can live happily, and part of what an individual needs for that happiness is to have a partner — to have a fulfilling, romantic and sexual relationship. And the only options are women.
But an Amazon doesn’t look at another Amazon and say, “You’re gay.” They don’t. The concept doesn’t exist.
Now, are we saying Diana has been in love and had relationships with other women? As Nicola and I approach it, the answer is obviously yes.’
Op dit interview kwam wel wat commentaar, want hoewel men blij is dat Wonder Womans queerness eens genoemd wordt, vindt bijvoorbeeld Elle Collins van ComicbookAlliance.com dat dit explicieter in de verhalen getoond mag worden:
‘But what’s odd in that interview is how dedicated Rucka is to the idea that Wonder Woman’s queerness, which he acknowledges as inherent and obvious, need never be directly stated in a comic book.’
Dat hoeft niet per se een coming out scène te zijn, maar in plaats van dat Wonder Woman een kus op de wang krijgt kan zoiets ook explicieter.
‘Or what about a story where Wonder Woman protects a queer couple from anti-queer violence? It must have been weird for Diana to come from where she did and realize how differently same-sex relationships are viewed in “Man’s World.” If you’re going to have a queer Wonder Woman, why wouldn’t you want to tell a story as moving as that? A story where it makes sense for Wonder Woman to say to another queer character, and by extension every queer reader, “I am no different from you. I have loved women as well as men. No one should hold that against either of us.”
Daar snijdt Collins een interessant punt aan. In het huidige klimaat van homohaat kan het geen kwaad als dit soort scènes meer in comics voorkomen. Als je als uitgeverij iets zegt over de seksuele geaardheid van een personage, moet dat niet alleen in interviews gebeuren, maar ook in de strips zelf, want die zijn canoniek.
Fictieve helden
Wonder Woman is niet het eerste fictieve personage dat deze eretitel krijgt. In 2009 was Tinkerbell de ambassadeur van het Groen en Winny the Pooh was de ambassadeur van de vriendschap in 1998. TinkerBells benoeming kwam tot stand in samenwerking met de Verenigde Naties om, in aanloop naar de klimaatconferentie in Kopenhagen, op speelse wijze het milieu bij jong en oud onder de aandacht te brengen.
Fictieve personages gebruiken heeft zo zijn voordelen: iedereen kent deze culturele iconen en in tegenstelling tot echte mensen kunnen ze niet zo maar iets verkeerds zeggen of doen. Een Angelina Jolie kan opeens scheiden van haar man bijvoorbeeld en dat vinden sommige mensen niet zo netjes staan.
Het nadeel is wel: je kunt ze moeilijk ergens een speech laten houden en zijn dus vooral inzetbaar op sociale media.
‘So why not pick a representative who might have some personal thoughts and feelings about the treatment of women in the world, rather than a 75-year-old scribble? Surely the 20 million victims of female genital mutilation in Nigeria, for example, deserve a spokesperson who can actually, y’know, speak.’
Lytton wijst terecht op het feit dat de Verenigde Naties een organisatie is die gerund wordt door mannen en dat in de hogere functies die aangenomen werden in 2015 negen van de tien mensen mannen waren. Oeps. Daarna vervolgt ze nog een lijstje van vrouwen die beter zouden zijn als ere-ambassadeur dan een fictief personage.
75 jaar Wonder Woman
Vrijdag 21 oktober is trouwens tevens de 75ste verjaardag van Wonder Woman. In 1941 werd ze bedacht door psycholoog William Moulton Marston (1893 –1947), ook wel bekend als Charles Moulton. Hij baseerde het personage op zijn vrouw Elizabeth Holloway Marston en zijn geliefde Olive Byrne.
Wonder Woman is Diana, in de oorspronkelijke versie is ze prinses van de Amazonen uit de Griekse mythologie. Haar moeder is de Amazonekoningin Hippolyta. Ze kreeg van de Olympische Goden verschillende bovenmenselijke krachten en wapens. Ze is supersterk en kan zich staande houden tegen Superman.
Haar lasso is een van de belangrijkste wapens: wie daarmee wordt vastgehouden kan alleen nog maar de waarheid spreken. Ook kan de lasso iemands geheugen herstellen en illusies doorbreken en heeft de ‘lasso van de waarheid’ een beschermende functie. Met haar onverwoestbare armbanden kan Wonder Woman kogels en andere projectielen afweren.
Wonder Woman debuteerde in All Star Comics #8 (coverdatum Dec 1941). De verhalen die Moulton schreef bevatten opvallend veel bondage-elementen: Wonder Woman en de vijanden die ze bestrijdt worden vaak vastgebonden. Fysieke en mentale overgave is een terugkerend thema in die verhalen. Deze thema’s kwamen voort uit zijn eigen filosofieën. In de loop der jaren is er aardig wat aan Wonder Woman gesleuteld. Iets wat goed naar voren komt in deze video:
Van sommige boeken kan ik heel blij worden, simpelweg omdat ze bestaan. De kunst van Morris is zo’n boek.
De kunst van Morris is een prachtig naslagwerk waarin het werk van Maurice De Bevere (1923-2001) aandachtig en grondig wordt bestudeerd en de geschiedenis van Lucky Luke uitvoerig uit de doeken wordt gedaan. In 1946 bedacht Morris de legendarische stripheld en tot aan zijn dood in 2001 tekende de Belgische stripmaker ruim zeventig albums over de cowboy. Alles samen zo’n 3000 pagina’s.
Meesterlijke tekenaar
De kunst van Morris bevat veel mooie originele tekeningen van de meester en laat goed zien wat Morris nu zo’n geniaal stripmaker maakte. Morris leerde veel van zijn tijd in een animatiestudio en de animatie-invloeden zijn vooral in het begin van zijn stripcarrière goed terug te zien. De tekenaar verdeelde toen vaak één beweging over meerdere stripplaatjes. Iets wat toen vrijwel nog niet voorkwam in de Franco-Belgische strip. Hetzelfde geldt voor zijn gebruik van close-ups, vogelperspectief en het feit dat zijn stripplaatjes net iets hoger waren en meer van formaat varieerden dan het werk van collega’s als Franquin en Jijé. Die gebruikten namelijk veel een vast stramien van vier stroken met drie plaatjes op een pagina. Later kwam Franquin hier ook meer los van en begon vaker te experimenteren.
Morris leerde overigens veel van Jijé en zijn collega’s en liet zich ook beïnvloedden door de makers van MAD. De stripmaker woonde enkele jaren in de Verenigde Staten en pikte dus ook veel op van Amerikaanse stripmakers.
Morris combineerde vaak realistische tekeningen met meer schetsmatige weergaven. Alles stond in dienst van het verhaal wat hij zo duidelijk mogelijk wilde visualiseren. Ook kon hij meesterlijke karikaturen maken van bestaande Hollywoodacteurs. Gaandeweg verfijnde zijn stijl steeds meer en dat zie je ook aan de evolutie van Lucky Luke: die begon als een beetje bol tekenfilmachtig figuurtje vergelijkbaar met de stijl van Betty Boop, maar werd slanker en langer.
70 jaar Lucky Luke
Eigenlijk is de Kunst van Morris een aanrader voor iedereen die van strips houdt en nader wil kijken naar tekentechnieken. En natuurlijk een heel geschikt boek voor de fans van Lucky Luke. Wereldwijd gingen er driehonderd miljoen albums over de toonbank. In 2016 is het ook zeventig jaar geleden dat Morris zijn westernheld voor het eerst op papier zette, dus dat dit dikke boek nu in de winkels ligt is geen toeval. In 1946 verscheen de eerste aflevering in het Franse stripblad Spirou en de Nederlandse versie Robbedoes.
Het is wel mazzel voor ons dat uitgeverij Dargaud brood zag in een Nederlandse uitgave van dit Franse boek. (Dat trouwens heel fijn vertaald is.) Ik ben ze daar dan ook dankbaar voor en schafte het boek direct aan zodra het bij Het Beeldverhaal te koop was. Niet alleen is Lucky Luke een van mijn favoriete striphelden, ook bewonder ik Morris al heel lang. Hij is een van mijn favoriete tekenaars.
Het toffe aan de reeks Lucky Luke is dat je de oude albums telkens weer opnieuw kunt lezen. Niet alleen zie je dan steeds meer nieuwe details in de tekeningen, ook vervelende verhalen nooit. Vooral niet de albums die door René Coscinny werden gepend. Deze albums zijn geniaal en tijdloos.
De kunst van Morris is gepubliceerd ter gelegenheid van de tentoonstelling L’Art de Morris, die werd geopend tijdens het 43ste Festival International de la bande dessinée en die van 28 januari tot 16 oktober 2016 te zien was in het Musée de la bande dessinée van Angoulême. De tentoonstelling was samengesteld door Stéphane Beaujean en Jean-Pierre Mercier. Gaëtan Akyüz en Vladimir Lecointre schreven het boek.
De komende vijf jaar wordt de originele reeks van Lucky Luke trouwens volledig heruitgegeven. De 73 originele albums verschijnen in een nieuwe, uniforme stijl: een nieuwe vertaling, nieuwe lettering, nieuwe covers en een opeenvolgende nummering.
Het KLIK! Amsterdam Animation Festival vindt plaats van 25 tot en met 30 oktober in EYE Filmmuseum Amsterdam. Er is speciale aandacht voor het thema Natuur en landschappen.
Zes dagen KLIK! betekent hilarische, maffe, speelse, artistieke, dramatische, overweldigende en ontroerende animatiefilms kijken en speciale themaprogramma’s volgen. Het centrale thema van deze editie is Natuur en landschappen.
‘Critical Blocks’ geregisseerd door Maykel Roovers.
De afgelopen eeuwen is de mens steeds verder van de natuur af komen te staan en heeft hij steeds meer het gevoel gekregen dat hij die kan beheersen. Nu is het echter toch echt tot de meesten van ons doorgedrongen dat de natuur niet iets statisch is, en iets dat we niet zo makkelijk kunnen aanpassen aan onze wensen. Het is tijd om stil te staan bij de natuur, het landschap en de rol van de mens.
Met het themaprogramma The World We Live In vraagt het festival dit jaar aandacht voor animaties waarin het landschap en de rol van de mens centraal staan. Films en speciale evenementen over de relatie tussen de mens en zijn leefomgeving – soms harmonisch, soms uiterst gevaarlijk – geven stof tot nadenken en laten de onuitputtelijke veelzijdigheid van animatie zien. Naast speelfilms, presentaties en compilaties van korte films, komt het thema ook tot uiting in een speciale tentoonstelling over utopische en dystopische visies op onze omgang met het landschap. Ook is het mogelijk om op de fiets Amsterdam-Noord te verkennen en op drie locaties bijzondere films te bekijken die passen bij de omgeving. De films en de omgeving versmelten tot één ervaring.
Exclusieve première van Sync
Tijdens KLIK! gaat de fascinerende documentaire Sync (2016) in première. Makers Joop van den Beucken en Bob van der Houven duiken, samen met de bedenkers van de nostalgische online serie Stemmen van Toen, in de wereld van de Nederlandse nasynchronisatie van animatiefilms en laten zien wat daar allemaal bij komt kijken. Aan de hand van interviews met stemacteurs, regisseurs, vertalers, technici en studiobazen belicht Sync het heden en verleden van deze creatieve bedrijfstak en de impact ervan op onze samenleving. Na de vertoning is er de mogelijkheid om vragen te stellen aan de makers en acteurs.
KLIK draait niet alleen om films maar ook om inspiratie opdoen en zelf creatief zijn. In verschillende presentaties vertellen animatieprofessionals die hun sporen hebben verdiend over hun projecten en carrière. Gasten die komen zijn Piet Kroon (hij vertelt over het feature animation story process aan de hand van Shrek 2), Aymeric Kevin die zijn werkprocess als background director deelt (heeft gewerkt in Europa, Noord-Amerika en Japan aan o.a. de Adventure Time aflevering ‘Food Chain’ – super tof voor liefhebbers van eye candy en experimentele anime), en NEXUS producent Mariano Melman die een presentatie houdt over hoe je een verhaal in 360 graden virtual reality vertelt, aan de hand van hun nieuwe productie Rain or Shine.
Frankie, de mascotte van KLIK!
Ook kan je de geweldige digitale kunstenaar Loish aan het werk zien in een live tekensessie. Loish is o.a. bekend van het artwork op de Wacom dozen en haalde bijna een kwart miljoen pond op met haar Kickstarter voor haar eerste publicatie. Daarnaast hebben we diverse workshops en demo’s waarbij je gratis kan aanschuiven (background art schilderen en schilderen met een VR bril op).
Vorig weekend heb ik voor het eerst weer ingelogd op Fakebook: telkens als ik op een fakebookpagina kwam, werd de helft van mijn scherm namelijk overlapt door een pop-up die mij vertelde dat ik toch echt moest inloggen wilde ik meer zien. Heel vervelend, want zo kon ik af en toe mijn werk niet doen.
Eerst dacht ik dat dit alleen gebeurde als mensen hun pagina zo hadden ingesteld dat deze buiten Fakebook niet zichtbaar mocht zijn, maar dat is niet erg slim als je als bedrijf of uitgeverij alleen een fakebookpagina hebt en geen eigen website. Er zijn immers nog steeds klanten zonder fakebookaccount, al zullen dat er niet zo gek veel zijn.
Nu vermoed ik dat dit een van Zuckerbergs manieren is om je te dwingen een fakebookaccount te openen, ongeacht de instellingen van je account. En dat lukte hem, want vorige week logde ik dus weer voor het eerst in zodat ik die pagina’s eindelijk ongestoord kon lezen.
Ik ontdekte dat mijn account helemaal niet onzichtbaar was geweest in de afgelopen maanden, want volgens mij zo had moeten zijn. (Tenzij ik de instructie van het bedrijf verkeerd begrepen heb, dat kan namelijk ook natuurlijk.)
Hoe dan ook, mijn inbox bevatte aardig wat berichten en gek genoeg had ik 23 vriendschapsverzoeken erbij gekregen. Gek, want drie maanden lang ben ik niet op het ‘sociale’ medianetwerk actief geweest. Hoezo onzichtbaar?
Weet je, ik haal mijn schouders erbij op. We weten allemaal wat een onbetrouwbare partner Fakebook is, dat ze onze gegevens verhandelen en de mediatoevoer manipuleren en toch blijven we er allemaal massaal op zitten, als kikkers die in een pannetje waarvan het water langzaam verwarmd wordt.
Ik trek me er niet veel meer van aan. Ik ga wat tijd investeren om de tijdlijn op mijn startpagina zo leuk mogelijk te houden. Dat betekent dat ik het merendeel van mijn 800 contacten niet meer actief ga volgen, zodat mijn tijdlijn alleen nog maar updates bevat van die paar mensen die ik echt ken. Alle politiek correcte sukkels en betweters die met hun vingertje graag naar anderen wijzen, gooi ik eruit. Door te filteren hoop ik mijn verblijf op fakebook zo aangenaam mogelijk te maken.
Verder ga ik net als ieder ander fakebook gebruiken om mijn boek onder de aandacht te brengen in de hoop dat dit de verkoop stimuleert. We leven nu eenmaal in een cynische wereld en nergens wordt dat zo goed gevoed als op en door Fakebook.
Ondertussen zoek ik het geluk bij individuele blogs en de prachtige papieren bronnen die ik thuis tot mijn beschikking heb.
Donderdag 13 oktober was het een gezellig samenzijn in stripwinkel het Beeldverhaal in Amsterdam. Het tweede album van Floris van Dondermonde werd immers gepresenteerd. Makers Remco Polman en Wilfred Ottenheijm voorzagen de albums desgewenst van een tekeningetje.
Floris van Dondermonde is een geslaagde parodie op ridderverhalen en een zekere Floris tv-serie. Droge humor, woordgrappen, ondeugende seksgrappen, anachronismen, literaire verwijzingen en draken… Dat de strip soms dezelfde lachspieren stimuleert als Dirkjan is ook niet vreemd, want zowel Polman als Ottenheijm zijn onderdeel van het team stripmakers dat er al jaren voor zorgt dat Dirkjan zo’n beetje de best lopende strip van Nederland is. Floris van Dondermonde is een van de paradepaardjes van Eppo.
Polman, Ottenheijm en Driessen.
In de stripwereld is er geen tekort aan leuke feestjes en de signeersessie was dan ook een vrolijke boel. Ype Driessen, die ‘autobiografische’ fotostrips maakt, gaf een gevatte toespraak:
‘Goed, Remco en Wilfred zijn dus samen verantwoordelijk voor de tekst, tekeningen en kleur. Bij de tekeningen wil ik niet te lang stilstaan. Ik vind tekeningen eigenlijk altijd het minst interessante aan een strip. Sterker nog, ik denk in veel gevallen; als je die tekeningen nou eens zou vervangen door foto’s, dan zou het allemaal nog veel mooier worden.
Niets ten nadele van de tekeningen van Floris overigens. Die zijn hartstikke mooi. Een beetje Dirkjan-achtig, maar dan mooier.
Waar ik wel nog iets over wil zeggen is de taal in Floris. Ik denk dat ik dat het allerleukste aan de serie vind. In welke andere strip vind je woorden als ‘Kladderadatsj’, bepalingen als ‘Bij ontstentenis’, of verwijzingen naar liedjes als: ‘Drie schuintamboers die kwamen uit het oosten’?
Of een verteller die achteloos een stripje inleidt met: ‘De nacht had reeds haar mantel over het aardse tranendal geworpen’.
Of de geweldige zelfverzonnen anachronismen. De mooiste is toch wel als Heer Floris zegt ‘Watimmer’, waar men tegenwoordig ‘Whatever’ zou zeggen.’
Driessen eindigde zijn relaas met het uitdelen van ‘het eerste’ exemplaar aan de stripmakers.
Ottenheijm: ‘Wacht nou even met foto’s maken totdat er meer mensen staan…’
Dj’s Tonio van Vugt en Frits Jonker luisterden het geheel op met rake oude popklassiekers waar door sommigen zelfs op gedanst werd.
En er was echte Floris-wijn… Of nu ja, wijn met toffe Floris etiketten. Want van hoofse etiquetten heeft de blonde ridder wel kaas gegeten, zelfs al is hij, voor iemand van adel, niet de meest snuggere.
Voor mij was het alweer een tijd geleden dat ik een boekpresentatie bijwoonde en het was gezellig om bekenden weer te spreken. Het is altijd fijn om Merel Barends (die een prominente rol heeft in bovenstaande video) weer te zien. Guido van Driel vertelde dat hij met de voorbereiding van een nieuwe film bezig is. Met Ger Apeldoorn zette ik onze online dialoog over hokjesgeesten en mainstream versus graphic novels voort tussen de stapels strips om ons heen. Ondertussen zaten Polman en Ottenheijm weer druk te signeren.
‘Persmuskiet’. Foto: Merel Barends.
Het Beeldverhaal is ook een zeer geschikte locatie voor dit soort happenings met de ruime achtertuin. Sinds Lambiek verhuisd is lijken er ook steeds meer signeersessies bij Het Beeldverhaal plaats te vinden. Tegelijkertijd vond in The American Book Center een presentatie plaats van de Engelse versie van Aimée de Jonghs De terugkeer van de Wespendief.
Floris van Dondermond #2: Heer Floris vraagt erom Uitgeverij Don Lawrence Collection €8,95
Recent kwam ik een paar mooie She-Hulk illustraties tegen van John Byrne.
1993 – She-Hulk by John Byrne, colours by Matt Webb. Bron: marvel1980s.tumblr.com
She-Hulk by John Byrne & Matt Webb. 1994. Bron: johnbyrnedraws.tumblr.com
Ze deden me eraan herinneren dat ik Byrnes run op She-Hulk altijd al een keer heb willen lezen. Van de grote comicmeesters uit de jaren tachtig is Byrne een van mijn helden en strips door hem getekend en geschreven lees ik dan ook graag. Het is prachtig vakwerk en er is veel wat ik tot nu toe nog niet heb kunnen lezen. In de reeks The Sensational She-Hulk (1989-1994) waarvan Byrne enkele deeltjes maakte, is Jennifer Walters zich ervan bewust dat ze een stripfiguur is. (Ja, ja, net als Deadpool, maar dan een decennium of wat eerder.) Het is een eigenlijk een satire op comics en dus zeker het lezen waard.
Bron: johnbyrnedraws.tumblr.com
2009. Bron: Johnbyrnedraws.tumblr.com
Vanwege de rechten
Sowieso vind ik het erg grappig dat She-Hulk oorspronkelijk door Stan Lee en John Buscema bedacht is om ervoor te zorgen dat niemand anders een vrouwelijke variant van de Hulk zou bedenken en daar copyrights op zou hebben. Volgens deze interessante video was dit omdat men bang was dat de producenten van de televisieserie rondom het groene monster wellicht een vrouwelijke variant zouden bedenken en daarvan de rechten zouden bezitten. Een beetje lullige reden om iets te creëren kan dus toch veel moois opleveren.
In dezelfde video wordt ook kort en bondig uitgelegd dat Jennifer Walters haar krachten krijgt doordat een bloedtransfusie van Bruce Banner. De advocate is door een gangster neergeschoten en haar neef Banner is de enige wiens bloed verenigbaar is met haar dna. She-Hulk is echter wel anders dan de Hulk: Walters ziet het haar krachten niet als een vloek en is graag She-Hulk. Ook hoeft ze niet boos te worden om te transformeren in de groene schoonheid. Hoewel ze gezien kan worden als een sexy male fantasy, schuilt er veel meer achter She-Hulk dan je zou vermoeden. Ze is zelfs te beschouwen als een feministisch symbool.
Thanos vs Hulk & She-Hulk. Commission 2013. Bron: johnbyrnedraws.tumblr.com
De (strip)wereld is een nieuw striptijdschrift rijker: Scratches.
Scratchesis een Engelstalig striptijdschrift dat eens per jaar zal verschijnen. De hoofdredactie is in handen van Joost Swarte en Hansje Joustra. De heren willen met het magazine Nederlandse en Vlaamse auteurs bij een internationaal publiek onder de aandacht brengen.
Scratches publiceert daarom werk van gevestigde én opkomende Nederlandse, Vlaamse en internationale tekenaars. Het eerste nummer bevat nieuw of ongepubliceerd werk van David B., Daan Botlek, Robert Crumb, Guido van Driel, Charlotte Dumortier, Tim Enthoven, Brecht Evens, Lars Fiske, Ben Gijsemans, Charles Guthrie, Herr Seele, Milan Hulsing, Jeroen Janssen, Bendik Kaltenborn, Kamagurka, Lennard Kok, Aline Kominsky-Crumb, Ever Meulen, Bart Nijstad, Samplerman, Tobias Schalken, Art Spiegelman, Joost Swarte, Tobias Tak, Aart Taminiau, Veiko Tammjärv, Kristina Tzekova, Sam Vanallemeersch, Judith Vanistendael, Brecht Vandenbroucke, Ludwig Volbeda, Chris Ware en Wasco.
Scratches cover door Daan Botlek.
Geen Eppo-strips
De selectie hangt dus erg naar wat ik maar even gemakshalve de kunstzinnige strip noem, waarbij de makers op grafisch vlak graag experimenteren. Scratches is dus geen magazine voor mensen die alleen van Eppo-strips houden. Het zit eerder in de buurt van RAW en sommige stripmakers kennen we al uit de Zone 5300. Daarmee is Scratches een mooie toevoeging op de stripmarkt. Al vermoed ik dat veel mainstream stripmakers zich zullen beklagen op fakebook omdat ze zich gepasseerd voelen.
Over smaak valt te twisten en niet iedere bijdrage in het magazine kon mij logischerwijs bekoren. Grootste vraagteken heb ik bij de volgorde waar als lezer geen lijn in te zien is. Er staan meerdere strips van Wasco, Crumb en Brecht Vandenbroucke in, maar allemaal verspreid door het blad. Ik had alle afleveringen van een specifieke maker bij elkaar gezet, zodat blad iets meer een geheel geworden was.
Jackson in de hel
Ook mis ik soms duiding waarom iets in het blad staat. Een goed voorbeeld hiervan zijn de twee grote platen van Bart Nijstad. Op de ene plaat zien we Bowie en Prince in een aquarium, op de andere Darth Vader en Michael Jackson in helse omgeving. Dat Jackson in de hel thuishoort snap ik meteen en hoewel ik het mooie illustraties vind, vraag ik me toch af wat ze in Scratches doen en waarom op die plek. Kortom: duiding en een dwingender volgorde had het geheel minder hap-snap gemaakt.
Behalve strips en illustraties bevat de 112 pagina dikke kolos ook drie artikelen over illustratoren: de Nederlandse underground-tekenaar Mark Smeets (1942-1999), Belgische houtsnedekunstenaar Frans Masereel (1889-1972), en de Spaanse grafisch ontwerper Manolo Prieto (1912-1991). Op Smeets werd eerder dit jaar een spotje gezet middels een groot koffietafelboek met daarin zijn werk en een schetsboek, net als Scratches uitgaven van uitgeverij Scratch.
Het tijdschrift sluit af met biografieën van de makers met de urls van hun websites erbij. Slim, want zo kunnen geïnteresseerden verder kijken en voldoet het magazine aan zijn doel stripmakers te promoten.
Presentaties
Het blad verschijnt ter gelegenheid van de Frankfurter Buchmesse, waar Nederland en Vlaanderen gastland zijn.
Kennelijk was er een speurtocht of iets dergelijks. Dat men de moeite neemt om dit soort dingen te organiseren stemt mij vrolijk.
Verder was er buiten niet zo heel veel noemenswaardig Halloween. Gelukkig bood Netflix de afgelopen week uitkomst en zag ik meerdere horrorfilms. Toevallig hadden de meeste een weerwolfthema: The Wolfman, Underworld: Evolution en Red Riding Hood. Ik vond de eerste prachtig gedraaid en zeer sfeervol, de tweede kon me echt niet boeien.
Nee, er staat geen pompoen naast, maar toch is het een fijne Halloweenboom. Al wint Tim Burton het op dat vlak natuurlijk altijd:
