Categorieën
Fotoblog

Dino met handtasje

De mensen van KLIK! hebben het Eye weer leuk aangekleed dit jaar.

Categorieën
Fotoblog

Verloren pompoenen

Een groepje weggegooide Halloween pompoenen. Net als kerstbomen na kerst, kom je deze nu geregeld in de stad tegen. Misschien moet ik een weeshuis beginnen voor dit soort verloren pompoenen.

Categorieën
Boeken Film

30 jaar Schatjes!

De komische film Schatjes! laat zien hoe erg de spanningen in een familie kunnen oplopen. Na het herzien van de film ben ik maar wat blij dat ik geen koters heb.

schatjes_coverWoensdagavond 5 november werd eenmalig Ruud van Hemerts debuutfilm Schatjes! vertoond in het Ketelhuis in aanwezigheid van enkele familie- en crewleden. Ook werd Van Hemerts autobiografie De Bruut verkocht.

Het is dertig jaar geleden dat Schatjes! uitkwam. De film gaat over een gezin waarin de ruzie tussen de ouders en hun kinderen groteske vormen aanneemt. De film werd met meer dan 1.5 miljoen bezoekers een enorm succes in de bioscoop. Ook het vervolg Mama is boos! (1986) werd een hit. Vorig jaar raakte Schatjes! nog in opspraak omdat de erotische scènes met de toen veertienjarige Akkemay Elderenbos door strafrechtadvocaat Gerard Spong als kinderporno werden bestempeld. Kun je nagaan hoe erg Nederland in dertig jaar is vertrut, want ‘de porno’ behelst voornamelijk een paar blote borsten en wat zoenwerk.

schatjes

Wat dat betreft voldoet Schatjes! prima aan wat we bij een oudere Nederlandse film zouden verwachten: functioneel naakt en soms onverstaanbare dialogen die niet altijd syncrhoon zijn nagedubt. Toch vind ik Schatjes! een zeer vermakelijke film waarin het geweld groteske vormen aanneemt. Het spel van acteurs Peter Faber en Geert de Jong is goed. De acteerprestaties van de kinderen (waaronder Frank Schaafsma en Akkemay) vind ik minder overtuigend. Ze kennen hun tekst, maar in hun ogen gebeurt weinig.

Erik Koningsberger, die de geile tennisleraar Dennis speelt, was ook aanwezig tijdens de vertoning. Doense stelde hem nog enkele vragen voor de film begon en Koningsberger bevestigde dat Van Hemert een lastige regisseur was om mee samen te werken. ‘Er waren momenten dat ik hem een flinke knal voor zijn kop wilde geven, en volgens mij had iedereen dat wel op een bepaald moment.’ Later hoorde ik regie-assistente Joyce van Rijn zeggen dat het geen pretje was om met Van Hemert te werken. ‘Daar heb ik wel wat aan overgehouden.’

debruutIn de autobiografie De Bruut rekent Ruud van Hemert (1938-2012) genadeloos af met de Nederlandse filmwereld. Niemand blijft gespaard, maar zoals we van Van Hemert konden verwachten gaat dat gepaard met een flinke dosis zelfspot en relativerende humor. De Bruut werd eind 2011, kort voor Van Hemerts dood, in eigen beheer uitgegeven, maar door gebrek aan marketing en publiciteit bleef dit volkomen onopgemerkt. Na zijn overlijden wist Stichting Filmuitgaven de hand te leggen op een pallet met 800 exemplaren. De boeken zouden vernietigd worden, gelukkig greep Jan Doense in en kocht met Stichting Filmuitgaven de voorraad op. (Het boek is nu ook weer via Bol.com te bestellen.)

Doense deed woensdagavond ook de presentatie. Vooraf vertelde de sympathieke Mr. Horror mij dat hij een groot fan is van Ruud van Hemert en hem als de beste Nederlandse filmregisseur beschouwt. Doense vertelde ook dat hij voordat hij filmregisseur was, carrière maakte bij de VPRO en Vara als televisieregisseur van De Fred Haché Show en Barend is weer bezig!. Van Hemert werkte dus nauw samen met Wim T. Schippers die helaas niet aanwezig kon zijn op de vertoning bij Schatjes! omdat hij die avond ‘nog een toneelstuk moest afschrijven.’

Haghefilm Digitaal had trouwens voor een kraakheldere nieuwe kopie van de film gezorgd. Eigenlijk zou deze nog een tijdje in de bioscoop moeten draaien, want ook nu is Schatjes! nog heel genietbaar.

Categorieën
Fotoblog

Gouden herfst

Categorieën
Strips

Weird Wild West: Willem Ritstier over Claire DeWitt

Met de nieuwe horrorwestern-reeks Claire DeWitt blazen Willem Ritstier en Fred de Heij het genre nieuw leven in. Ritstier: ‘Ik bedenk graag heldinnen die zichzelf kunnen redden.’

cover-clairedewittVan de nieuwe westernhorror-stripreeks Claire DeWitt is zojuist het eerste deel verschenen. Vlak na de Amerikaanse burgeroorlog maken premiejagers Claire DeWitt en haar partner Gerd jacht op outlaw Jonah Falk. DeWitt wil wraak voor wat Falk haar in het verleden heeft aangedaan. Het Zuiden van Amerika is gevaarlijk werkterrein, want monsters maken op gewelddadige wijze jacht op de mens. Deze monsters kunnen menselijke gedaanten aannemen en een ervan lijkt als twee druppels water op Claires overleden zus.

Willem Ritstier (1959) is al bijna veertig jaar een veelzijdig scenarist, tekenaar en cartoonist. Hij heeft in allerlei genres voor diverse doelgroepen gewerkt met veel verschillend tekentalent. Van vrolijke parodieën als Soeperman tot en met de avonturenreeks Ward waarin een familie tijdens een zeiltocht strandt op een eiland vol vijandelijke bewoners. Met Minck Oosterveer maakte hij jarenlang krantenstrips als Zodiak en Nicky Saxx. Samen creëerden ze Ronson Inc., een western over twee rivaliserende detectivebureaus. En nu is er dus Claire DeWitt, een westernhorrorstrip waarvan in ieder geval drie delen gepland zijn.

ronsonschets
Schets voor Ronson Inc. van Minck Oosterveer.

Varkens
Hoewel hier wel buitenlandse westernstrips vertaald worden uitgegeven, hebben zich in het verleden slechts enkele Nederlandse stripmakers gewaagd aan een western- of horrorstrip. Wat fascineert Ritstier aan deze genres? ‘Eigenlijk heb ik niet zo veel met de western en van horror hou ik niet,’ bekent Ritstier. ‘Toen het stripblad Eppo in 2009 startte wilden Oosterveer en ik een gangsterstrip voor ze maken, want daar lag ons hart. Dat zag de redactie niet zitten, een western wel. Toen heb ik me ingelezen en vond ik het al snel grappig en leuk wat er in die tijd allemaal gebeurd is. Ik liet me in het bijzonder inspireren door Deadwood, een tv-serie die me aangreep vanwege de sterke personages en de sfeer: alles was verschrikkelijk vies en smerig! Je krijgt een goed idee van hoe het er toentertijd aan toe ging. Opvallend genoeg worden in Deadwood weinig mensen doodgeschoten, maar vermoord met een mes. De lijken laten ze verdwijnen door ze bij varkens te gooien, want die beesten eten alles. Dat gegeven heb ik ook in Ronson gebruikt.’

Aan Ronson Inc. kwam na twee delen een einde omdat tekenaar Oosterveer bij een motorongeluk om het leven kwam. Samen met Fred de Heij wilde Ritstier de reeks voortzetten, maar dat was na Oosterveers dood voor de uitgever een gesloten boek. Toen zijn ze op de bonnefooi met Claire DeWitt begonnen. ‘Ik werk dan wel in een bepaald genre, maar ik zie een strip vooral als een verhaal met een groep personages die op elkaar reageert. Het gaat mij om het uitdiepen van de personages. Of ze nu in een western rondlopen, het Victoriaanse tijdperk of een Spaanse burgeroorlog, dat maakt mij eigenlijk niet uit.’
Claire_DeWitt_De_Heij
Sterke vrouwen
In de verhalen van Ritstier zijn avontuur en actie de belangrijkste factoren, ze lezen als een wild ritje in een achtbaan. Bijna iedere pagina eindigt met een cliffhanger. Hij wil vooral entertainen: ‘De lezer stapt in een verhaal en moet vanaf dat moment door de vertelling worden heen getrokken, vind ik. Er mogen geen rustmomenten in zitten. De personages ontwikkelen zich in de loop van het verhaal, maar die ontwikkeling moet je tussen de regels door lezen. Kijken hoe ze op elkaar reageren, wat ze doen.’

Willem Ritstier getekend door Fred de Heij.
Willem Ritstier getekend door Fred de Heij.

Pretentieloos vermaak? Ritstier heeft een opvallende voorkeur voor sterke vrouwpersonages. Toch wil hij geen geëmancipeerde boodschap uitdragen: ‘Uit mijn strips kun je afleiden dat ik best van clichés hou en van verhalen met een hoog pulpgehalte. Vrouwen werden in pulpverhalen vroeger vooral neergezet als iemand die gered moest worden. Ik vind het leuk om heldinnen te bedenken die zichzelf kunnen redden. Daarbij vind ik vrouwen sowieso altijd sterk, naar mijn gevoel zijn ze in alle opzichten vaak een rots in de branding. Ook Claire is een standvastige vrouw. Waar ze niet op wil antwoorden, geeft ze ook geen antwoord. Ze is een loner. Ik schrijf mijn verhalen intuïtief en het grappige daaraan is dat de personages met je meegroeien. Gaandeweg leren we elkaar kennen. Ze spreken zich ook duidelijk uit. Soms moet ik een geplande scène laten schieten omdat Claire er niet op in gaat.’

Kernwoorden
Ritstier begint meestal met het opschrijven van een paar kernwoorden. ‘Hierna groeit het verhaal als vanzelf. Deze strip begon met de woorden “western”, “horror” en “Fred de Heij”. Ook vond ik het belangrijk dat het een negroïde hoofdpersoon werd die de naam Claire DeWitt zou hebben. Dat leek me een leuke combinatie. Waarom ik daarvoor kies, kan ik moeilijk uitleggen. Vaak kan ik het waarom van wat ik wil niet onder woorden brengen maar uiteindelijk krijgt het toch zijn beslag in het verhaal. Dat in Claire DeWitt monsters rondlopen in het wilde westen heb ik bedacht om eens iets anders te maken en om de strip niet te veel op Ronson Inc. te laten lijken. De essentie van een verhaal wil ik niet uitleggen, maar het heeft wel een betekenis dat alle personages die vermoord worden, Zuiderlingen zijn.’

Claire_DeWitt_paginaZelfcensuur
In de avonturenverhalen van Ritstier gaat het er soms hard aan toe. Fred de Heij tekent Claire DeWitt in zijn bekende realistische handschrift waardoor horrorelementen extra hard aankomen. ‘Vroeger liet ik in een scène waarin mensen werden neergeschoten alleen hun verkrampte blik zien en geen bloedspatten. Maar dit is een horrorstrip, dus geweld mag expliciet zijn,’ vindt Ritstier. ‘Ik heb wel zelfcensuur. Ik voel aan wat naar mijn maatstaf wel of niet kan en wat ik zelf aankan. Met scènes waar beesten of kinderen wat wordt aangedaan, ben ik voorzichtig. In het tweede deel van Ronson Inc. wordt weliswaar een joch gewurgd, maar niet getoond. Sommige dingen gebeuren omdat het verhaal dat nodig heeft, maar ik laat het niet allemaal zien. In datzelfde verhaal wordt in beeld een prostituee op brute wijze om het leven wordt gebracht. Sommige Eppo-lezers waren hier niet van gecharmeerd. Dat heeft wel wat abonnees gekost.’

Willem Ritstier en Fred de Heij. Claire DeWitt #1: Tot in de dood.
(Uitgeverij Xtra)

Dit artikel is verschenen in VPRO Gids #44 (2014)

Categorieën
Strips

Junker van Simon Spruyt wint de Willy Vandersteenprijs 2014

Junker: een Pruisische Blues van Simon Spruyt wint de Willy Vandersteenprijs 2014. De auteur ontvangt een geldbedrag van 5.000 euro en een opdrachttekening van de vorige winnaar, Typex.

spruyt-junker-een-pruisische-blues-hcJunker vertelt de gecompliceerde coming of age van twee broers in een (fictief) adellijk Pruisisch geslacht Von Schlitt, dat op zijn retour is in het begin van de 20ste eeuw. Omdat de vader een been verloor voor het vaderland mogen zijn twee zonen op kosten van de koning naar de kadettenschool. De ziekelijke moeder kwijnt weg in een sanatorium in Zwitserland, waar ze eenmaal per jaar bezoek krijgt van man en kinderen. De twee broers vinden een oude brief van hun moeder aan hun oudtante waarin ze schrijft dat ze enkel kinderen wil om haar uitgebluste huwelijk te redden. De jongens, die erg van karakter verschillen, reageren heel uiteenlopend op de brief. De eerzuchtige Oswald volgt het eerder stereotype pad via rebellie naar modelkadet. De introverte Ludwig, de verteller van het verhaal, blijft er schijnbaar onbewogen onder, maar is veel minder voorspelbaar.

Na enkele bijdragen in bloemlezingen debuteerde Simon Spruyt in albumvorm met De Bamburgers, een kinderstrip over koningskinderen op scenario van Fritz Van den Heuvel, en De Furox, een eigen verhaal over de vlucht van de laatste draak uit Europa. Hij breekt helemaal door met SGF, een satire op de uitgeverswereld en het lot van de stripauteur, waarmee hij in 2007 de Knack Focus Stripstrijd wint en een jaar lang de strip mag publiceren in het magazine. Met de albumeditie wint hij in 2011 vervolgens de Stripvos voor het beste Nederlandstalige album.

Nu wint hij met Junker de Willy Vandersteenprijs 2014.

junker

Uit het juryrapport:

‘De jury beloont met Junker – Een Pruisische Blues van Simon Spruyt een pareltje.
Het spannende verhaal over Ludwig Von Schlitt, een jongen uit een adellijke Pruisische familie, opent krachtig en grijpt langzaam naar de keel. De sterke vertelling maakt de coming-of-age van het
hoofdpersonage binnen de context van het begin van de Eerste Wereldoorlog voelbaar. Daarbij moet historische accuraatheid plaats ruimen voor de eigen interpretatie in het gelaagde verhaal van Spruyt waardoor de auteur meesterlijk paradoxaal ruimte creëert voor andere interpretaties. De lezer wordt hier heerlijk op het verkeerde been gezet.
De tekenaar slaagt erin zijn vormentaal heruit te vinden en blaast zo stilistisch de lezer van zijn stoel. Met slechts enkele, weldoordachte lijnen schept Spruyt een explosie aan expressie en sfeer. Nevenpersonages met vormeloze gezichten – met glimlach! – roepen de strenge, anonieme klassenmaatschappij van de vergane Pruisische natie in herinnering, waar geen ruimte is voor het individu. De geelblauwe monochromie in het album maakt de schrille sfeer af.
Een groots boek.’

De jury bestond uit Helena Vandersteen (niet stem-gerechtigd voorzitter), Sabien Clement (illustratrice), Maartje de Haan (voorzitter stripmuseum Dordrecht), Luc Morjaeu (stripauteur), Tim Roels (eigenaar stripwinkel Tse Tse) en Natasja van Loon (stripexperte).

De jury maakte ook een eervolle vermelding voor Hubert van Ben Gijsemans: ‘Gijsemans’ debuutalbum steekt esthetisch nadrukkelijk boven andere kandidaten uit. De stripmaker weet zijn lezers emotioneel mee te voeren naar de leefwereld van een introverte Brusselaar die zijn toevlucht zoekt in het museum van Oude en Moderne kunsten. Via die context brengt hij tegelijkertijd een les kunstgeschiedenis. Zo demonstreert Gijsemans hoe het ook met weinig woorden kan.’

Junker verscheen bij uitgeverij Blloan (Ballon Media), Hubert bij uitgeverij Oogachtend.

De Willy Vandersteenprijs is een initiatief van de erven Vandersteen, Stripgids, SABAM-ARTES en Stripdagen Haarlem / Stichting Beeldverhaal Nederland. Tot 2013 werd de Vandersteenprijs
ondersteund door co-initiatiefnemer deBuren en was het een tweejaarlijkse prijs. De nieuwe partner is SABAM-ARTES, waarmee de prijs vanaf heden jaarlijks wordt uitgereikt.

Categorieën
Spidey's web Strips

Spidey’s web: The Incredible Spider-Hulk

Jeroen Huijbregts maakt interessante mash-ups met bestaande cultfiguren. Ook Marvel Helden als Spider-Man mengt hij graag met andere bekende personages.

Vorige week donderdag zat ik gezellig te tafelen met Chris Visser en Jeroen Huijbregts. Visser is illustrator bij Moker ontwerp en Huijbregts illustrator en graphic designer. Beide heren zijn net als ik ook Spider-Man fan dus je begrijpt dat het Webhoofd tijdens het verorberen van hamburgers en kipsaté vaak ter sprake kwam.

Jeroen is vooral een fan van de oude strips: nieuwe Spider-Man-verhalen volgt hij niet. En dat kan ik hem niet kwalijk nemen, want het niveau dat de Spidey schrijvers op dit moment uitpoepen haalt het niet bij het oudere werk. Een onderwerp waar ik later graag dieper op in ga. Nu wil ik het graag even hebben over Huijbregts visuele remixes zoals deze Grote Boze Wolf Spider-Man:

Amazing-Spider-Wolf-Jeroen_huijbrechtsEn wat dacht je van The Incredible Spider-Hulk?

Incredible-Spider-HulkJeroen heeft allerlei bekende popcultuuriconen gemixt, zoals Marge Simpson en Cookie Monster, maar ook Ché Guevara met het masker uit V for Vendetta. In een interview met CFYE.com:

“Some of these ideas are so simple I’m amazed that no-one else has created them before, like the Marge Monster or Wu-Man”, Jeroen Explains. “It’s hard to find a good balance between genius and cheesy though. I like to make clever stuff and wouldn’t want to make things that fits into tourist shops next to the ‘stoner’ shirts”.

In Europe we aren’t as familiar with the ‘remix culture’ as in the States. Jeroen: “I’m not sure why the remix culture never caught on here. It might simply be because our modern pop-culture has produced less iconic imagery that lends itself for remixing than in the States”. In any case, Jeroen has always been inspired by American pop-culture, and remixing the figures that he grew up with made perfect sense to him.

Spider-Hulk
Overigens kwam Marvel in Web of Spider-Man #69 en #70 (1990) met een eigen Spider-Hulk of Spulk. Tijdens een gevecht met de Groene Gigant wordt Spider-Man geprikt door een biokinetische energie absorber waar de kracht van de Hulk in is opgeslagen. Als Peter Parker boos wordt, verandert hij vanaf dat moment in een Hulk-achtig wezen met hetzelfde beperkte vocabulaire. Gelukkig krijgt Peter in #70 nog een prikje met de machine waardoor hij de Hulk energie weer kwijtraakt. Een Hulk in het Marvel Universum is namelijk al erg genoeg.

Web-of-Spider-Man-070-cover

Categorieën
Film Frames

The Cabin in the Woods: De nieuwe Scream

The Cabin in the Woods was de tweede film die ik deze Halloween zag. Het was tevens de tweede keer dat ik deze horrorfilm van Drew Goddard bekeek en ook nu was het weer een groot plezier.

The.Cabin.In.The.Woods
Fran Kranz: sympathieke stoner.

Een groep tieners die vakantie vieren in een afgelegen hutje waar de hel los breekt, is een van de grootste clichés in het horrorgenre. Toch weten scenaristen Goddard en Joss Whedon hier een zeer originele draai aan te geven. Ze spelen met de kenmerken en de clichés van het genre. Wie goed oplet ziet heel veel knipoogjes naar andere horrrorfilms. Wat dat betreft doet The Cabin in the Woods niet onder voor Scream (1996) van Wes Craven. Meer ga ik niet over de plot zeggen, want het ontrafelen van het mysterie is een van de dingen die The Cabin in the Woods zo leuk maakt.

De mooie Kristen Connolly houdt het toch netjes (helaas).
De mooie Kristen Connolly houdt het toch netjes (helaas).
Euh... Anna Hutchison houdt van beesten?
Euh… Anna Hutchison houdt van beesten?

Extra plezier beleefde ik aan de casting van de bijpersonages, want enkele acteurs herkende ik uit het Buffy en Angel Universum, zoals Amy Acker en Tom Lenk. Fijn om te weten dat Whedon bij de casting aan zijn vrienden denkt. Jammer dus dat ik niet een van zijn vrienden ben.

The.Cabin.In.The.Woods03 The.Cabin.In.The.Woods04 The.Cabin.In.The.Woods06

Waarom de rubriek Frames?
De verhalen die we lezen en zien maken net zo goed deel uit van onze levensloop als de gebeurtenissen die we in reallife meemaken. In de rubriek Frames verzamel ik stills uit de films die ik heb gezien om zo die herinneringen te kunnen bewaren en koesteren.

Categorieën
Film Frames

The Legend of Sleepy Hollow: Liever de film dan de tv-serie

Op Halloween heb ik natuurlijk alleen maar horrorfilms gekeken. Het spits beten we af met een wat onschuldige flick uit het genre: Disney’s geanimeerde versie van The Legend of Sleepy Hollow uit 1949.

Sleepy Hollow van Tim Burton blijft een van mijn favoriete Halloweenfilms, maar omdat ik deze al een paar keer gezien heb, besloot ik vrijdag de animatiefilm van Disney te bekijken. Het oorspronkelijke verhaal van Washington Irving moet ik nog steeds een keer lezen, maar ik begrijp van de synopsis op wikipedia dat Disney dit verhaal redelijk goed volgt en dat Burtons interpretatie heel anders is.

Echte horror wordt de 32-minuten durende animatie natuurlijk niet, want bedoeld voor jonge kijkers, maar ondanks de guitige humor biedt The Legend of Sleepy Hollow toch een aardige kijkervaring. Bing Crosby is de verteller en afgezien van een vrouwenkoor zijn er verder geen stemmen te horen.

legend_of_sleepy_hollow legend_of_sleepy_hollow_02De scène waarin Ichabod Crane doodsbang door het bos rijdt, is zeer vermakelijk. Vooral omdat hier wordt ingespeeld op het inbeeldingsvermogen van de mens: als je bang bent, zie je overal spoken. Aangezien ik niet geloof in spoken, neem ik aan dat wanneer mensen vertellen dat ze geestverschijningen hebben waargenomen, vooral hun fantasievolle brein overuren heeft gedraaid. Deze scène is daar dus een aardige demonstratie van.

Recent ben ik begonnen aan de televisieserie die zijn inspiratie haalt uit The Legend of Sleepy Hollow. Toch kan deze mij maar matig boeiend: de personages blijven te veel steken in typetjes en willen maar geen echte mensen worden. Daardoor leef ik niet mee met hun avonturen. Ook wordt ieder mysterie aan het einde van iedere aflevering netjes afgerond. De twee hoofdrolspelers krijgen te vaak hun informatie van visioenen en ze lijken weinig moeite te hoeven doen om de bovennatuurlijke raadsels op te lossen. En echt eng wil het bovendien allemaal niet worden. Dan kijk ik toch liever Sleepy Hollow van Burton nog een keer.

Waarom de rubriek Frames?
De verhalen die we lezen en zien maken net zo goed deel uit van onze levensloop als de gebeurtenissen die we in reallife meemaken. In de rubriek Frames verzamel ik stills uit de films die ik heb gezien om zo die herinneringen te kunnen bewaren en koesteren.

Categorieën
Film Frames

Maleficent: Schurk met een klein hartje

Op aanraden van een vriend naar Disney’s Maleficent gekeken. Deze film sluit mooi aan bij de trend om bad guys de hoofdpersoon van een verhaal te maken. Denk maar aan televisieseries als Dexter, Breaking Bad en The Americans.

Maleficent._02 Maleficent._03

maleficent-wingsMaleficent is de heks uit Disney’s animatiefilm Sleeping Beauty (1959) die prinses Aurora vervloekt.

De gelijknamige film met in de hoofdrol Angelina Jolie toont de achtergrond van Maleficent en vertelt het bekende sprookje Doornroosje vanuit haar perspectief. Mooi gemaakt sprookje en onderhoudend gespeeld door de cast. Aangezien het om een familiefilm gaat blijft de bad girl niet heel lang bad natuurlijk.

Waarom de rubriek Frames?
De verhalen die we lezen en zien maken net zo goed deel uit van onze levensloop als de gebeurtenissen die we in reallife meemaken. In de rubriek Frames verzamel ik stills uit de films die ik heb gezien om zo die herinneringen te kunnen bewaren en koesteren.

Categorieën
Fotoblog

Herfstig slootje

Categorieën
Film

KLIK! 2014: Rare jongens, die hooligans

In het filmprogramma ‘It’s a Gender Thing’ op het KLIK! Amsterdam Animation Festival draait de animatiedocumentaire I Love Hooligans van Jan-Dirk Bouw, over een homoseksuele hooligan die zijn geaardheid angstvallig voor het wereldje verborgen houdt.

‘Al enige tijd deed ik research naar het thema homoseksualiteit en voetbal. Een onbespreekbaar onderwerp in de voetbalwereld,’ vertelt regisseur Jan-Dirk Bouw. ‘Omdat ik met profvoetballers niet veel verder kwam, zocht ik contact met homoseksuele amateur-voetballers. Eentje vertelde me dat hij een homoseksuele hooligan kende. De combinatie van die twee werelden leek me erg interessant.’ Bouw zocht contact met de hooligan via een datingsite voor gays en maakte na enkele chats een afspraak. ‘Bij het eerste contact heb ik meteen open kaart gespeeld over de documentaire en verteld wat ik wilde. De hooligan gaf snel aan dat hij een bijdrage wilde leveren, want hij voelde ook de urgentie van dit onderwerp. Voorwaarde was wel dat de hooligan en zijn club absoluut anoniem moesten blijven. Een interessant probleem. Mijn liefde voor strips en animatie deed me al snel besluiten dat een animatie de oplossing bood.’

i_love_hooligansTijdens zijn research had Bouw foto- en videomateriaal gedraaid in het voetbalstadion. De live-action beelden zijn eerst gemonteerd, daarna werden deze overgetrokken door de animators, wat rotoscopen wordt genoemd. ‘Het animatieteam heeft natuurlijk wel het een en ander aangevuld omdat we niet alles precies konden opnemen zoals je dat in de film ziet. Daarnaast hebben we bijvoorbeeld gebruik gemaakt van internetvideo’s die hooligans zelf maken van hun vechtpartijen. We zijn dicht op de realiteit gebleven.’ De tekenstijl die Bouw en art-director Joost Jansen uitkozen zit tegen realisme aan, met hier en daar een expressieve uitspatting om de boodschap duidelijk over te brengen. ‘Jansen wilde de vrijheid om dingen soms dikker aan te zetten. Als je de hooligan tijdens de wedstrijd ziet schreeuwen heeft dat iets onmenselijks, waardoor de emotie wordt uitvergroot. Ook benadrukt dit de paradox: terwijl de hooligan zijn seksuele geaardheid verborgen houdt, scheldt hij spelers uit voor homo.’

Geweld
I Love Hooligans geeft een boeiende inkijk in wereld van de voetbalhooligan. ‘Op het veld moeten de spelers het doen. Die wedstrijd kan je verliezen maar dan kan je die wedstrijd altijd buiten het stadion nog winnen,’ vertelt de hoofdpersoon in de documentaire. Vervolgens zijn we getuige van hoe zijn ploeg een supporter van de andere club aftuigt. Bouw: ‘Ik had hem leren kennen als een heel aardige, relaxte man. De eerste keer dat ik mee naar het voetbal ging zag ik opeens een totaal anders personage. Er was plotseling zoveel agressie! Waarschijnlijk had hij ook wat gebruikt. Ik ben blij dat we die agressie hebben laten zien, want in mijn beleving is dat toch een essentieel onderdeel van die wereld.’

Feedback
Reacties op de film zijn positief, ook uit de voetbalwereld. Op het Berlijnse 11-mm Voetbalfilmfestival won hij de eerste prijs. ‘Daaraan merk je toch dat men het binnen de voetbalwereld belangrijk vindt dat dit onderwerp besproken wordt. Graag zou ik de film laten zien in de pauze van een wedstrijd, maar dat is onmogelijk met het geweld en drugsgebruik dat we tonen.’
En hoe reageerde de hoofdrolspeler? ‘De eerste keer dat hij de film zag was hij helemaal geobsedeerd door het geweld en had het gevoel weer in de wedstrijd te zitten. De tweede keer was tijdens de première. Na de voorstelling zag ik hem eenzaam wat biertjes drinken en toen ik vroeg of het ging, zei hij dat hij toch erg geraakt was door zijn eigen verhaal. Misschien had hij dat in eerste instantie onderdrukt en voelde de hooligan het deze keer wel. Dat was een heel emotioneel moment.’

I love hooligans (trailer) from Joost Jansen on Vimeo.

KLIK! 4 t/m 9 november in Eye te Amsterdam. www.klimamsterdam.nl

VPROTV vertoont vanaf 3 november een aantal animaties, zie vpro.nl. Op NPO Cultura op 9 november een special over KLIK!, zie npocultura.nl/klik

Dit artikel is gepubliceerd in VPRO Gids #44 (2014).