Dat de strip een rijk medium is waarin allerlei sociale misstanden aan de kaak gesteld worden en interessante onderwerpen worden aangesneden als seksualiteit en politiek, hoef ik de vaste lezer van mijn blog niet uit te leggen. The British Library presenteert de expo Comics Unmasked, om dit ook aan het grote publiek duidelijk te maken.
Featuring such iconic names as Neil Gaiman (Sandman), Alan Moore (Watchmen, V for Vendetta), Grant Morrison (Batman: Arkham Asylum) and Posy Simmonds (Tamara Drewe), this exhibition traces the British comics tradition back through classic 1970s titles including 2000AD, Action and Misty to 19th-century illustrated reports of Jack the Ripper and even medieval manuscripts.
Comics Unmasked is the UK’s largest ever exhibition of mainstream and underground comics, showcasing works that uncompromisingly address politics, gender, violence, sexuality and altered states. It explores the full anarchic range of the medium with works that challenge categorisation, preconceptions and the status quo, alongside original scripts, preparatory sketches and final artwork that demystify the creative process.
Enter the subversive and revelatory world of comics, from the earliest pioneers to today’s digital innovators.
Klinkt goed, niet? Opvallend veel werk van Pat Mills wordt er genoemd in de inleidende tekst van de expositie. Echt gek is dat natuurlijk niet, want Mills is een van die stripmakers die zijn engagement in goede verhalen weet te verpakken.
Welk Nederlands (strip)museum neemt het stokje aan en komt ook met een dergelijke expositie? (Mag natuurlijk ook een variant zijn over Nederlandse strips).
Het stripplaatje van deze week is afkomstig uit Uuterwaerdt #1: Fout in de oorlog. We zien geschiedenisstudent Herald Berkhout door het landgoed Uuterweardt sluipen, op zoek naar bewijs dat de oude jonkheer Willem fout was in de oorlog.
Berkhout is zoon van de dienstbode en wordt min of meer gechanteerd door professor Van Ong: kom met het bewijs of je mag geen promotieonderzoek doen op de geschiedenis faculteit. Wat heeft zich tijdens de Tweede Wereldoorlog precies afgespeeld op het landgoed? Auteur Herman Roozen trakteert ons op verschillende versies van de gebeurtenis en enkele running gags die het mysterie wat verluchtigen.
Daniel van den Broek tekent het landgoed steevast met gebogen lijnen alsof we door een groothoeklens zitten te kijken. Hierdoor lijkt het gebouw te leven en ziet het er extra onheilspellend uit.
Uuterwaerdt verscheen eerst in Eppo voordat Strip2000 het onderhoudende verhaal dit jaar uitbracht als album.
De Ringeldingen van Emma Ringelberg zijn lekkere tussendoortjes.
Emma Ringelberg studeert Comic Design aan ArtEZ en is dus een stripmaker in opleiding. Wanneer ik haar voor het eerst tegenkwam weet ik niet meer, maar dat zal ergens tijdens de Stripdagen Haarlem zijn geweest. In ieder geval lees ik haar werk geregeld sinds 24 Hour Comics Day 2008, dus dat is alweer een tijdje.
Vorige week kocht ik op de Stripdagen Haarlem haar smallpressuitgave Ringeldingen, een kleine verzameling van de strips die ze online plaatst op een tumblr-blog en op haar facebook. Luchtige en grappige autobiografische strips. Lekkere tussendoortjes en tja, euh, toch heel herkenbaar, ook al ben ik geen vrouw van in de twintig. (Maar goed, zelfs ik doe de was wel eens:)
En wat deze betreft: we’ve all been there:
Het is natuurlijk een verschrikkelijk cliché om te zeggen dat een autobiografische strip zo lekker herkenbaar is, toch schuilt daarin juist de kracht van dit genre. En daarnaast spelen humor en zelfspot vaak ook een belangrijke rol. Tenminste, bij autobiografische humorstrips dan. En daar hebben we er in Nederland veel van.
Maaike, Barbara, Ype, Flo, Vera en Rob – om maar enkele oudgedienden en relatieve nieuwkomers te noemen. En dat is nog maar een tipje van de ijsberg. De een houdt het wat dichter bij de werkelijkheid dan de ander, maar over het algemeen kun je zeggen dat de Nederlandse navelstarende stripmaker het down to earth houdt en een scheut humor afwisselt met een scheutje humeur. Tenminste, meestal. Als stripmakers relatief zwaar tillen aan hun navelpluisjes dan heet de strip graphic novel.
Emma houdt het soms lekker nerdy:
Ik ben benieuwd naar Emma’s afstudeerproject en vooral naar wat ze na de opleiding gaat doen. We gaan het zien. Houd dit jonge striptalent in de gaten, zou ik zeggen.
Altijd al willen weten wat Salvador Dali en Alfred Hitchcock gemeen hebben en waar de inspiratie vandaan kwam voor de kooi-scene in The Silence of the Lambs? Je leest het vanaf 6 juni in Schokkend Nieuws #108, waarin de kruisbestuiving tussen kunst en film centraal staat.
De prachtige cover is gemaakt door Schokkend Nieuws’ vaste tekenaar Milan Hulsing. Het is een eerbetoon aan het beroemde schilderij De Schreeuw van Edvard Munch. De Schreeuw stond model voor het moordenaarsmasker in Wes Cravens’ Screamen was ook zeker niet de enige kunstzinnige inspiratiebron voor regisseurs door de jaren heen.
Phil van Tongeren en Barend de Voogd staan in de kunstspecial stil bij de Duitse expressionistische film, de liefde van Sergio Leone voor De Chirico en natuurlijk Dario Argento’s kunsthorrorfilm The Stendhal Syndrome. Dat de kruisbestuiving beide kanten op ging, laat George Vermij zien in een tweede artikel waarin kunstenaars zich lieten inspireren door (genre)films. Wat dacht je bijvoorbeeld van 24 Hour Psycho? Kers op de taart: Jaap Guldemondt, oud-conservator van het Van Abbemuseum en Boijmans van Beuningen en tegenwoordig hoofd tentoonstellingen in het EYE Filmmuseum, treedt op als ‘gastconservator’ en deelt zijn vijf favoriete schokkende kunstwerken met de lezer. Kortom, Schokkend Nieuws 108 mag je niet missen.
Dankzij de vakkundige pennenstreken van Peter de Wit en Hanco Kolk heeft strippsychiater Sigmund een zeer goede dag. Hij krijgt immers een dikke zoen van Stella uit S1ngle.
Of mag Stella zich gelukkig prijzen dat ze eindelijk eens de lippen mag roeren van een intelligente kerel? Het is maar hoe je het bekijkt.
In strips kunnen alle dromen waar gemaakt worden en daarom roept deze grappige tekening gemaakt op de Stripdagen Haarlem bij mij de vraag op met welk strippersonage ik eens zou willen tongworstelen. Wat de dames van S1ngle betreft is het antwoord voor mij niet moeilijk, dat moet Fatima zijn, ook al wordt de aantrekkelijke, neurotische blondine met maar één oog getekend door Kolk. (Je kunt immers niet alles hebben.)
Als we het stripuniversum wat groter maken, dan dient een groot aantal kandidaten zich aan. Mary Jane Watson is tegenwoordig weer vrijgezel om maar meteen een mooie stripbabe te noemen. Dat striplezers wel eens warmbloedig van strippersonages dromen bewijzen de vele beurs- en opdrachttekeningen die op het web opduiken waarin personages bloot of half bloot zijn afgebeeld. In ieder geval heel anders dan dat je ze doorgaans op de strippagina’s tegenkomt.
En hoe zit het met jou, stripliefhebber? Welk stripfiguur vind jij aantrekkelijk genoeg om te zoenen?
Is dat Fanny Kiekeboe, Franka, Roodhaar of toch ook een van de S1ngle-dames? Dezelfde vraag stel ik natuurlijk aan de vrouwelijke striplezers….
Update
Direct nadat ik de link van deze blogpost geplaatst had op Facebook, begonnen mensen met het beantwoorden van de vraag. Heel tof natuurlijk, maar als je geen FB hebt, kun je deze antwoorden niet zien. Daarom heb ik besloten om de reacties ook zoveel mogelijk hier te plakken. Laat je erdoor inspireren, zou ik zeggen.
Aan de babbel met Peter van der Heijden van Strip2000.
Met een tas vol strips en goede herinneringen onder de arm kwam ik thuis zondagavond. De Stripdagen Haarlem 2014 was zeer geslaagd. Een persoonlijk getint verslag.
Omdat de programmering van Haarlem tjokvol zit, mis je altijd meer dan je ziet, om Martin Bril maar even losjes te citeren. Daar staat tegenover dat het aanbod zeer divers is en dus voor ieder wat wils te bieden heeft. Het waren voor mij drie volle dagen met rondkijken, conversaties voeren, contacten leggen en koffiedrinken. Voor een stripjournalist zijn de Stripdagen niet alleen leuk, het is ook namelijk ook hard werken. Maar wel leuk werk natuurlijk. Ik doe er altijd ideeën op voor nieuwe artikelen.
Aan de babbel met Peter van der Heijden van Strip2000.
Oorlog
Zaterdagochtend kwam ik bij de bushalte bij mijn huis Jules Calis tegen. Deze jonge, sympathieke stripmaker houdt zich bezig met stripjournalistiek. Hij heeft onder andere soldaten in Afghanistan geïnterviewd. Als het meezit komt in oktober dit jaar zijn album hierover uit. Het werk van Calis was ook te zien in de expositie over de nieuwe garde, een van de twee hoofdthema’s van het festival. Het andere was de Eerste Wereldoorlog.
Het was indrukwekkend om originele pagina’s te zien van de oorlogstrip Charley’s War die in de Vishal hingen. Vrijdagmiddag sprak ik even met Pat Millsdie dit jaar speciale gast was en Charley’s War heeft geschreven. Het is altijd grappig om mensen in levende lijve tegen te komen die je eerst telefonisch hebt geïnterviewd. De tekenaar van de strip, wijlen Joe Colquhoun, maakte prachtige realistische tekeningen en wist het drama van de Eerste Wereldoorlog goed op papier te zetten. Helaas waren de pagina’s van het werk van Tardi die ernaast hingen, allemaal prints. Naar het schijnt is Tardi niet zo makkelijk in het uitlenen van zijn werk. Het panaroma dat Joe Sacco had gemaakt over de eerste dag bij de Slag van de Somme was zeer indrukwekkend. Het boekwerk heet The Great War en bestaat uit een lange, zeer gedetailleerde tekening die van links naar rechts het hele verhaal van die eerste dag vertelt.
Een detail van Sacco’s The Great War.
Strips on stage
Herman Roozen legt zijn model uit. “Think inside the box” was zijn boodschap. Foto: Pieter van Cleef.
Zaterdag organiseerde de BNS de hele dag Strips on Stage in de toneelschuur. In thematische blokken van 50 minuten hielden vakmensen uit verschillende disciplines een presentatie. Het eerste blok ging over scenarioschrijven en daarin vertelden Ger Apeldoorn, Herman Roozen en Willem Ritstier wat hun schrijfmethode is. Die verschilt per persoon: Ritstier werkt veel vanuit de personages en op een vrij intuïtieve manier, terwijl Rozen serieuze schema’s maakt voordat hij gaat schrijven. Wat alle drie de heren gemeen hebben is dat ze allemaal nog veel langer hadden kunnen praten over hun vak dan de tijd die ze zaterdag hadden. Het scenario-onderdeel was helaas het enige wat ik kon bijwonen. Het is goed dat de BNS zich op een informatieve wijze manifesteert op het festival. De presentaties waren interessant voor zowel stripmakers als leken.
25 jaar Belgisch Stripcentrum Het Belgisch Stripcentrum presenteerde de plannen voor de komende tijd. Het Stripcentrum huist in Brussel en bestaat dit jaar een kwart eeuw. Daarom presenteert het centrum drie volledig nieuwe exposities, waaronder een over het ontstaan van het stripverhaal en de tentoonstelling De kunst van het beeldverhaal waarin de bezoeker kennis kan maken met het gehele creatieproces van de strip. In de expositie zijn voorbeelden van allerlei strips opgenomen. Een mooie manier om een verhaal met het archief te vertellen. Vanaf 3 juni kan de liefhebber er trouwens terecht voor de tijdelijke tentoonstelling 100 jaar strips in de Balkan: Stripverhalen in verzet, over de stripverhalen die gecreeërd worden in de landen van het vroegere Joegoslavië. In oktober wordt het jubileum goed gevierd met een flink stripfeestje. Sowieso is Brussel een bezoekje waard vanwege de meer dan veertig stripmuren die door de stad verspreid zijn. Willem De Graeve, de directeur van het Stripcentrum, lichtte het een en ander toe tijdens een snelle presentatie.
Het Belgisch Stripcentrum
Zaterdagmiddag had ik een goed gesprek met Kurt Morissens, mijn collega uit België. Kurt is hoofdredacteur van Brabant Strip Magazineen de site Stripelmagazine. Ook is hij trouwens de publiciteitsman van Strip2000. Kurt gaat al aardig wat jaartjes mee in de stripwereld en schrijft met veel plezier en passie over het beeldverhaal. Onder het genot van enkele pintjes hebben we notities uitgewisseld.
UIt het schetsboek van Romano Molenaar die bij Eppo zat te signeren.
Nieuwkomers
Dit jaar was filmblad Schokkend Nieuwsvoor het eerst op de beurs aanwezig. Slim, want tussen de stripliefhebbers zit genoeg volk dat ook houdt van genrefilms. Ik hoop van harte dat nieuwe abonnees zich hebben aangemeld voor dit fijne tijdschrift. Aan het weer zal het niet gelegen hebben, want twee dagen lang straalde de zon je tegemoet. Het was dan ook goed druk op de buitenbeurs. Ook stond Stripgidstussen de uitgevers in de Philharmonie. Het is nog een beetje een geheim wellicht, maar dit Vlaamse blad is toch echt het beste striptijdschrift van de Benelux en staat vol strips, nieuws en diepte-interviews. Koen Van Rompaey, onder andere directeur van het Stripgids festival dat elke twee jaar plaatsvindt in Turnhout, was aanwezig om mensen uitleg te geven over Stripgids.
Zondag heb ik de uitgevers en stripmakers die in de Philharmonie zaten bezocht. Het was leuk bijpraten met Rob van Bavel van Eppo, Esther Gasseling van Uitgeverij Xtra en de mensen van uitgeverij De Harmonie, die ondanks een plekje achter in de zaal veel aandacht kregen van de bezoekers. Terwijl ik met Van Bavel sprak waren enkele Eppo-tekenaars druk met tekeningen maken voor de fans, waaronder Romano Molenaar en Gerben Valkema. De rijen voor de heren leken niet korter te worden, hoeveel ze ook tekenden.
Smallpress
Ook kwam ik Henk Schouten, een van de mannen achter Stripster tegen die een flink aantal small-pressuitgaven had aangeschaft. Henk gaat ook al jaren mee in de stripwereld en heeft een voorliefde voor nieuw striptalent. Het is leuk om hem te horen praten over de nieuwe ontdekkingen die hij op de beurs had opgedaan.
Zondag sloot ik de Stripdagen af met een terrasbezoek met stripmaker Marq van Broekhoven. Marq is een fantastische ambassadeur voor het medium. Met pretoogjes deed hij zijn koffer open om zijn aanwinsten te laten zien. Albums van onder meer Peyo en de reeksen Ravian en Comanche. Van Broekhoven heeft een boek volgeschreven met columns over zijn stripliefde. Die stonden voorheen in stripblad Myx. Ik hoop van harte dat hij binnenkort de reeks teksten ergens voortzet, want de columns zijn erg vermakelijk. En dat zijn z’n albums trouwens ook.
Ambassadeurs
Terwijl Marq en ik nog een laatste drankje dronken om op een geslaagd weekend te toosten, werd de buitenbeurs afgebroken. Over de Grote Markt liep Joost Pollmann tussen de lege stands. Deze editie was de tiende en laatste waar hij als creatief directeur bij betrokken was. In de afgelopen jaren heeft hij een duidelijke stempel gedrukt op de Stripdagen Haarlem, met een focus op de grafische roman en buitenlandse stripculturen zoals de Arabische strip en de Strips uit Oost-Europa, waar een online database voor in het leven werd geroepen. In laatste drie edities werd hij bijgestaan door zakelijk directeur Thamara van Rijn. De stripdagen Haarlem 2014 was dus de definitieve afsluiting van het Pollmann-tijdperk. Wie hem gaat opvolgen als creatief directeur is nog niet bekend, maar de geruchtenmachine draait natuurlijk op volle toeren.
In feiten zijn Joost, Thamara, Willem, Koen, Marq, Henk, Kurt, de uitgevers, stripmakers, stripbladen en ondergetekende allemaal stripambassadeurs. Op onze eigen wijze en met onze eigen stokpaardjes proberen we het beeldverhaal onder de aandacht te brengen bij het publiek. Soms doen we dat op grote wijze met een enorm stripfestival midden in de stad, of door het bestieren van een stripmuseum, soms door erover te schrijven of gewoon door aan vrienden die ene strip uit te lenen die ze echt eens moeten lezen.
In de refter van het Stadhuis in Haarlem hangt een indrukwekkende muur vol met 2500 afleveringen van de reeks Elke Dag RuSt van Ruben Steeman. Tot 27 juni kun je de tentoonstelling zelf aanschouwen.
Misschien toch een beetje te druk als behang, maar voor een bezoekje zeker de moeite waard:
Foto: Michael Minneboo
Al ruim tien jaar tekent Steeman elke dag een illustratie voor zijn site elkedagrust.nl. Dat zijn al meer dan 2500 tekeningen. Ze zijn semi-autobiografisch, want Steeman geeft vaak een surrealistische draai aan de dingen die hij meemaakt. Veel van de personages hebben hun ogen dicht waardoor de tekeningen een verstilde kwaliteit hebben. ‘Door de gesloten ogen vraag je je sneller af wat de personages denken of voelen,’ aldus Steeman. Zo kun je zelf je eigen verhaal bij de afbeelding bedenken.
Overigens hebben niet alle personages hun ogen dicht, want soms is het nodig om het een en ander toch duidelijk te maken:
Foto: Michael Minneboo
Recent besloot Steeman om alle 2500 tekeningen in een boek uit te brengen en vraagt daar via Voor de kunst een donatie voor. Inmiddels heeft hij 76% van de 12.600 euro binnen. Wie 70 euro betaalt krijgt het boek.
Elke dag RuSt Grote Markt 2, Haarlem De tentoonstelling is onderdeel van de Nieuwe Garde die gepresenteerd werd op de Stripdagen Haarlem.
Het levenspad van Peter Parker lijkt soms geplaveid met tragiek. Hoewel hij sinds de dood van zijn Oom Ben probeert het goede te doen, kan hij soms niet voorkomen dat er door zijn heldendaden onschuldige slachtoffers vallen. Vaak komen die slachtoffers uit zijn directe omgeving. Captain George Stacy was de eerste.
Je raadt het wellicht al aan de naam, want inderdaad de oud-commissaris van politie was inderdaad de vader van Gwen Stacy, Peters eerste grote liefde. Ook was hij een van de weinige vertegenwoordigers van de sterke arm die Spider-Man wel ondersteunde.
In Amazing Spider-Man#90 (november 1970) denkt Parker eindelijk een oplossing gevonden te hebben om Doctor Octopus te verslaan. Hij ontwikkelt speciaal webvloeistof die ervoor zorgt dat zijn zesarmige vijand niet meer in staat is om mentaal zijn mechanische tentakels te besturen. Sterker nog: die armen beginnen Ock zelf aan te vallen. En dan gebeurt er dit:
In tegenstelling tot wat de film The Amazing Spider-Manvan Marc Webb je wil laten geloven, vraagt Captain Stacy bij zijn sterven aan Peter of hij Gwen wil beschermen en niet dat hij vindt dat Spider-Man uit haar buurt moet blijven. Al die tijd wist de beste man dus al dat zijn aanstaande schoonzoon en Spidey dezelfde persoon zijn. Hij was dan ook een zeer intelligente kerel met een zeer goede inborst. Dat maakt hem als personage wellicht een beetje vlak, want ronde personages kennen ook minder mooie kanten aan hun karakter, maar zijn dood des te tragischer.
Overigens, en dat is wel weer grappig, refereert de film Spider-Man 2 van Sam Raimi naar Stacy’s heldendaad. Hierin redt Stan Lee een vrouw van vallende brokstukken die tijdens een gevecht met Doctor Octopus naar beneden komen:
https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=kLVBcCkVWb0#t=73
Dat Lee een held was vermoedden we natuurlijk allang, maar nu weten we het zeker. Een soortgelijke scène zat overigens ook in Spider-Man, maar aangezien het hier draait om een gevecht met Ock, leek me dit een beter voorbeeld.
Amazing Spider-Man #90. Tekst: Stan Lee. Tekeningen: Gill Kane, inkt John Romita Sr.
Ja, het is echt waar: Anne Stalinski (Anne Staal) is met haar strip met Daily Stalinski winnaar van de Comik Web Award 2014.
De uitreiking was vrijdag tijdens de openingsceremonie van Stripdagen Haarlem. De Comik Web Award is een aanmoedigingsprijs voor tekentalent op het web. Vroeger heette de prijs de Clickie, kort voor de Clickburg Award. Maar goed, dat was in de tijd dat de meeste webcomic-makers ook gewoon een blog hadden waar ze publiceerden. Nu zie je steeds meer dat men Facebook een prima publicatieplek vindt.
De tweede prijs ging naar Jasper Rietman en de derde naar een strip genaamd Superblokkie en de strip 9 tot 5. Organisator van de prijs is Marjan de Vries van de site Comik.nl waar jonge stripmakers hun waar publiceren.
