Categorieën
Boeken Film

Column: Star Wars ontleed

Illustratie: Paul Stellingwerf
Illustratie: Paul Stellingwerf

Wat mij betreft komt de eerste Star Wars-film van George Lucas het beste tot zijn recht in de oude versie op een krakkemikkig VHS’je, het liefste nog met een 4:3 beeldverhouding. Pas dan ervaar ik de film weer zoals de eerste keer dat ik hem zag. Helaas, omdat de regisseur zijn films flink heeft versleuteld en aangepast, zal Star Wars nooit meer hetzelfde zijn.

Veel fans van het eerste uur kunnen dat moeilijk verkroppen, want hierdoor zijn ze niet langer in staat om een nostalgische trip naar hun jeugd te maken. Dat ze dit niet langer pikken is te zien in de prachtige documentaire The People versus George Lucas die in 2011 op Imagine te zien was.

Laatst kocht ik in de winkel van het Eye een deeltje uit de reeks BFI Classics, een reeks monografieën van het British Film Instituut over klassiekers uit de cinema. Will Brooker buigt zich in dit deeltje over de ruimtesaga maar beperkt zich tot de versie van de eerste film toen die nog gewoon Star Wars heette en niet A New Hope. Brooker is sowieso een held: eerder schreef de huidige directeur film- en televisiewetenschap aan de Kingston University in Londen zijn proefschrift over Batman als cultureel icoon waar ik voor mijn scriptie veel aan had. Will merkt terecht op dat er al heel veel over Star Wars is geschreven, maar altijd in de context van cultureel fenomeen, als blockbuster en special effects-film. Brooker is naar mijn weten de eerste die op wetenschappelijke wijze naar de film kijkt als tekst. Hij bestudeert de montage, beeldcomposities, kostuums en soundtrack.

bfi-star-warsZo komt Brooker op een paar interessante observaties. De aantrekkingskracht van Star Wars zit, zo schrijft hij, deels in het feit dat Lucas allerlei culturele invloeden, mythes, iconen en genre-elementen in een blender stopte en daar zijn film uit destilleerde, maar ook in het gegeven dat de film een wereld suggereert die tot ver buiten het bioscoopscherm reikt. Een oude wereld die we als kijker even bezoeken en die na de aftiteling doorgaat: personages verwijzen naar plaatsen en gebeurtenissen uit het verleden die verder niet worden toegelicht. Dit prikkelt de verbeelding. Ook zien de ruimteschepen en droids er gebruikt en versleten uit. De soundtrack zit vol met (vervormde) geluiden uit onze eigen wereld, wat het geheel eerder natuurlijk doet klinken dan futuristisch. Interessant is dat Lucas als regisseur vooral leunde op de chemie tussen de castleden en zich weinig met ze bemoeide. Acteurs werden aangemoedigd dialoog naar eigen inzicht aan te passen, zolang als de essentie van de tekst maar intact bleef.

Fantastisch om te lezen! Ik krijg meteen weer zin om Star Wars te gaan kijken. Nu nog een VHS-recorder vinden.

Deze column is in Schokkend Nieuws #101 gepubliceerd.

Categorieën
Fotoblog

Amsterdam

Een regenachtig plaatje van Amsterdam vanuit de tram op de terugweg van een gezellige koffiedate met Liselotte.

‘Time it was, and what a time it was. 
It was… 
I have a photograph. 
Preserve your memories. 
They’re all that’s left you.’
– Simon & Garfunkel

Categorieën
Fotoblog

Bibliotheek Foam

Iron Man 3 werd het even niet. Ik had ook geen zin in een 3D-film. Dus maar Foam ingedoken. Daar was ik vooral onder de indruk van de bibliotheek dit keer.

Categorieën
Daily Webhead Strips Video

Daily Webhead Vlog: Over strips gesproken…. #week 20

Esther_verkest_octopusHet is weer de hoogste tijd voor een Daily Webhead Vlog. Dit keer over strips want, tja, daar praat ik graag over. Bijvoorbeeld over de nieuwste aanwinst van Eppo stripblad, de Vlaamse stripmaker Kim Duchateau en zijn creatie Esther Verkest en de onthulling van de nieuwe cover van Zone 5300. En bij voorbaat excuses voor fans van Lucky Fonz III. Jullie kunnen er ook niets aan doen.

En zoals gezegd in de video: ik ben heel benieuwd naar welke strips je leest. En vooral, waarom juist die strip.

Categorieën
Fotoblog

Foute Transformers

Categorieën
Daily Webhead Film Video

Daily Webhead Video: Amsterdamned revisited

Amsterdamned-1988‘Volgens mij is dit de brug waar we die hoer aan opgehangen hebben,’ zegt Dick Maas ietwat vertwijfeld op de kruising tussen de Keizersgracht en Reguliersgracht. Op een zonnige aprilmaandag zit de regisseur met Barend de Voogd, hoofdredacteur van Schokkend Nieuws, de Canadese filmjournalist Kier-La Janisse en ondergetekende in hetzelfde schuitje: met een klein metalen bootje varen we door de Amsterdamse grachten om locaties van Amsterdamned te bezoeken. Janisse schrijft er voor Fangoria.com een artikel over. Die dag blijkt Maas z’n verjaardag te zijn. Een bijzonder cadeautje, dit boottochtje down memory lane.

In 1988 kwam de actiethriller Amsterdamned uit in Nederland: een seriemoordenaar maakt de grachten van Amsterdam onveilig en politie-inspecteur Eric Visser, gestalte gegeven door Huub Stapel, maakt jacht op hem. Tussendoor duikt Stapel tussen de lakens met duikster Monique van de Ven en probeert hij de vuilgebekte puber Tatum Dagelet van een opvoeding te voorzien. Wie de carrière van de eeuwige Brutale Meid een beetje kent, weet dat dit laatste schromelijk mislukt is, maar dat terzijde.

Amsterdamned staat vooral in mijn geheugen gegrift vanwege de spectaculaire speedbootachtervolging door de grachten van Amsterdam, waar een deel van in Utrecht is opgenomen. De opnames vonden vijfentwintig jaar geleden plaats, logisch dat Maas moeite heeft om zich de juiste locaties te herinneren. Met plezier presenteer ik hier het videoverslag van die middag.

Terwijl ons bootje traag voort dobbert, wil de sympathieke regisseur wel een paar vragen beantwoorden. Maas vertelt dat, vanwege de tijdrovende actiesequenties en stunts, het maar liefst negentig dagen kostte om Amsterdamned op te nemen. ‘Zo’n achtervolging met speetboten is erg moeilijk, want de golven die de voorste boot maakt, zorgen ervoor dat de tweede boot instabiel wordt. Huub knalde met de boot tegen de kant en raakte ernstig gewond aan zijn ribben. Na dat ongeluk hebben we eerst de makkelijke shots opgenomen, zoals de scène aan het begin van de film waarin hij in bad ligt.’

Ooit overwoog Maas om een sequel op Amsterdamned te maken. Rotterdoom had deze moeten heten: ‘Ik weet niet meer waar die precies over zou gaan. Iets met politie en een hoop achtervolgingen. Dat soort dingen. Maar dan in Rotterdam en niet in Amsterdam.’

Maas ziet De lift en Down als zijn grootste internationale successen, al komt Amsterdamned geregeld opnieuw uit op dvd. ‘Op sommige momenten vind ik de film behoorlijk traag, maar als je hem ziet als een eighties film is hij wel interessant.’ Een hermontage van Amsterdamned ziet de regisseur niet zitten. Hij houdt er niet van om films over te doen. ‘Down zie ik meer als een sequel dan een remake. We hebben het scenario flink aangepast. Om het voor mezelf fris te houden, maar ook omdat we toen de mogelijkheid hadden om echt goed uit te pakken. Toen we De lift maakten hadden we geen stuntmensen, geen visuele effecten. We moesten alles zelf uitvogelen.’

Categorieën
Fotoblog

Fantasie

Zo’n openstaand hek met een oprijlaan erachter nodigt uit om te fantaseren hoe het huis verder op eruit ziet. Ik zou best zo’n oprijlaan met kasteeltje willen bezitten. Met een mooie bibiotheek vol met strips.

Categorieën
Strips

The Fantastic Four als The Beatles

invisibles_5Vanmorgen zat ik The Invisibles Vol. 5: Counting to None te lezen.

Ga die serie lezen mensen, het is een van de beste reeksen die ik ooit onder ogen heb gehad. Grant Morrison is een van de beste stripschrijvers ooit. Ieder avontuur van dit aparte groepje vrijheidsvechters kriebelt de hersenen, doet je verbazen en verwonderen.

De covers voor de tradepaperbacks zijn getekend door Brian Bolland en dus ook deze:

 

De cover deed me denken aan een albumcover. In eerste instantie aan deze van The Beatles, maar bij nader inzien komen beide platen toch niet helemaal overeen.

withtheBeatles

Ook Bohemian Rapsody van Queen dekt de lading niet helemaal:

Queen-Bohemian-Rhapsody

Al googlend kwam ik opeens bij deze prachtige pastiche van Rubber Soul terecht, gemaakt door Paul Hostetler.:

fantasticfour_rubbersoul

De prent is gepubliceerd in de vaste rubriek The Line is Drawn, op de site Comicbookresources.com. Elke week wordt er een vraaggesteld die via Twitter beantwoord kan worden. Bijvoorbeeld: bedenk een mash-up tussen een stripfiguur en een beroemde platencover. Daarop kwamen verschillende suggesties waar een team van zes tekenaars dan mee aan de slag gaat, waar bovenstaande er een van is. Bekijk de rest hier.

Ken jij nog albumcovers waar het omslag van Invisibles 5 op gebaseerd zou kunnen zijn? Laat het me weten via het commentformulier. Thanx!

Categorieën
Fotoblog

Straatvertier

Zandvoort, zondagmiddag. Linda en ik bezochten moeders en vriend. Onderweg kwamen we deze twee vrolijke snuiters tegen.

Met de gure wind op het strand was niet moeilijk voor te stellen dat in de wintermaanden het zelfmoordcijfer in kustplaatsen extra hoog is. Toch vind ik het altijd leuk om Zandvoort te bezoeken: ik voel dan meteen een soort van rust in me neerdalen. Dat komt door het strand, maar ook doordat het spoor daar ophoudt. Een eindstation betekent dat je niet meer verder hoeft en dat je even lekker mag neerploffen.

Ook heeft Zandvoort een kleinschalig centrum, net als Schoorl bijvoorbeeld. Daar voel ik me ook altijd tot rust komen. 

Wist je trouwens dat er in Zandvoort op één plein maar liefst vier patatzaken zitten?

Categorieën
Strips Video

Video: Zo tekent Typex Rembrandt

Typex_Rembrandt-coverHet zal de stripliefhebber niet ontgaan zijn dat Typex een prachtige striproman over schilder Rembrandt van Rijn heeft gemaakt. Mocht je het interview dat ik met hem had voor de VPRO Gids niet gelezen hebben, dan ben je hem vast ergens anders in de media tegengekomen, want het boek en de maker kregen ruime aandacht. En terecht: net als het boek van Barbara Stok over Vincent van Gogh en de bundel met stripimpressies van Lovecrafts verhalen door Erik Kriek, is Typex’ Rembrandt zo’n boek waarop de Nederlandse stripcultuur weer een tijdje vooruit kan.

Ik zie het uitgegeven stripaanbod graag als een rivier van stromend papier. Zo nu en dan steekt er boven die stroom een eilandje uit waar je even op kunt uitrusten en je kunt verwonderen. Bovengenoemde boeken zijn die eilanden. Ze maken indruk en verleggen de koers van de stroming enigszins, omdat ze goede voorbeelden zijn voor andere stripmakers en hen hopelijk inspireren.

Oké, nu even tot de kern van de zaak. Lex Reitsma maakte een korte documentaire over de totstandkoming van Typex’ Rembrandt. Deze werd vertoond tijdens de boekpresentatie en als onderdeel van Avro’s Kunstuur. Gelukkig staat hij ook gewoon online.

Helaas wel in de lage kwaliteit waarin de publieke omroep haar content aanbiedt. Ik bedoel, verdomme, zelfs op YouTube kun je gewoon HD video bekijken, maar als je de silverlight player al aan de praat krijgt en het beeld op volledige grootte zet, zie je vooral wazig beeld. Je hoeft geen bril te dragen: de videokwaliteit vanuit Hilversum is gewoon zo laag.

Een beetje jaloers ben ik overigens wel op Reitsma: ik had graag een mooie docu gedraaid over de totstandkoming van dit boek. Ik zou sowieso graag voor de publieke omroep een reeks video-interviews opnemen met stripmakers.

Categorieën
Minneboo leest Strips

Minneboo leest: Superior Spider-Man (liever niet)

Over dingen waar ik hoofdpijn van krijg, schrijf ik liever niet. Toch, toen ik gisteren Superior Spider-Man #9 digitaal dichtsloeg, voelde ik me niet lekker en daar wil ik het even over hebben.

Weet je nog dat Doctor Octopus in het lichaam van Peter Parker zit en Peter is gestorven in het oude zieke lijf van Octopus? Peter zweefde de laatste maanden astraal naast zijn oude lijf terwijl Doc Ock de ene monsterlijkheid na de andere beging. Met absoluut dieptepunt dat hij de schurk Massacre in koelen bloede doodschoot. Eindelijk beginnen de Avengers te ruiken dat er iets mis is met het Webhoofd, maar na een reeks testen kunnen ze niets raars ontdekken aan Spider-Man. Alsof die moord niet genoeg was om hem op te sluiten, wordt hij vanaf nu alleen ‘goed in de gaten gehouden.’

Illustratie: Ryan Stegman, die net een beetje beter tekent dan Humberto Ramos.
Illustratie: Ryan Stegman, die net een beetje beter tekent dan Humberto Ramos.

In Superior Spider-Man #9 heeft Doctor Octopus door dat Peter nog deels voortleeft in zijn brein en besluit voor eens en voor altijd Peter Parker te begraven. Ze vechten het uit in zijn hoofd en uiteindelijk verslaat Ock Peter door hem wijs te maken dat hij het niet verdient om Spider-Man te zijn. In het deeltje ervoor zou Ock een meisje opereren maar Peter, die Ock de afgelopen maanden alleen maar overmatig gewelddadige acties heeft zien plegen, vertrouwde Ock niet en probeerde hem tegen te houden. Goed, Doc Ock zou voor zijn operatie ook een hersenscanner kunnen lenen waardoor hij zou ontdekken dat de essentie van Peter Parker  nog in zijn brein zou zitten, en dat wil Parker natuurlijk voorkomen. Maar het blijft zwak dat Ock met enkele rammelende argumenten zo gemakkelijk de spirit van Parker weet te breken. Als we iets van de vroege Spider-Man-verhalen kunnen leren is dat Parker, hoe groot de oppositie ook is, geestelijk heel sterk is en altijd weer hoop vindt in hopeloze situaties. Maar niet als Dan Slott hem schrijft. Dan is het maar een zwakkeling die zich door de eerste de beste blaaskaak laat overreden.

Peter zou moeten inzien, net als ieder weldenkend mens, dat hij niet zomaar zijn vijanden koud kan maken. Wat Ock dus wel gewoon doet en daarmee wegkomt (!) Een Spider-Man die zijn vijanden vermoordt, is geen haar beter dan de criminelen die hij omlegt.

Als Ock aan het einde van het verhaal de herinneringen van Peter Parker voorgoed weet te wissen, vermoordt hij onze held in wezen voor de tweede keer.

SuperiorSpider-Man09_027

Wederom spuugt schrijver Dan Slott de liefhebber in het gezicht. Niet alleen klopt er geen bal van zijn karakterisaties – Jonah Jameson die jarenlang heeft beweerd dat Spider-Man een crimineel is, stond heel onkarakteristiek te juichen toen Ock-Webhoofd Massacre in koelen bloedde doodschoot en Mary Jane met wie Peter jaren samenleefde begint pas heel langzaam te vermoeden dat Peter niet zichzelf is de laatste tijd – ook bespeelt hij bewust de hoop van de lezers dat Peter Parker ooit nog eens terugkomt. En nu toont hij wederom een gebroken Peter, alsof die zich zo makkelijk zou laten overreden door Ocks beweringen.

Wat Slott doet is alles ombuigen om het uitgangspunt van Superior Spider-Man zo lang mogelijk te rekken, waardoor er nog maar weinig lijkt te kloppen van de wereld van Peter Parker en de personages die daarin thuishoren. Hij verandert personages om zijn visie te laten kloppen en levert verschrikkelijk broddelwerk als het om de plots gaat. En nu laat hij ook nog eens alle Avengers acteren alsof ze een lobotomie hebben ondergaan.

Ik kan dan ook alleen maar hopen dat de verkoopcijfers van Inferior Spider-Man zodanig tegenvallen dat Marvel binnenkort het roer omgooit: een nieuwe schrijver, betere tekenaars en een nieuwe verse koers waarin Peter Parker weer het masker draagt.

Want die dag zal ooit weer komen. Zoveel hebben we wel kunnen leren van ‘grote veranderingen’ zoals de Clone Saga uit de jaren negentig. Tot die tijd lees ik wel oude Spidey comics voor mijn plezier en knarsetandend Inferior Spider-Man, want ik wil toch op de hoogte blijven. (Maar ik lees ze wel gratis, gedownload, want ik weiger Marvel financieel te sponsoren voor heel slechte strips.)

Er zijn ook lezers die wel blij zijn met Superior Spider-Man. Als ik de brievenpagina mag geloven zijn dat vooral jonge lezers die Spider-Man nog maar kort volgen. Misschien is dat deels het probleem en word ik simpelweg te oud voor dit soort comics. Misschien past de huidige manier van vertellen en uitgeven gewoon niet bij mij, een oudere lezer. Ik snap ook de aantrekkingskracht niet van de zangers en zangeressen die The Voice etc. winnen. Toch, naar mijn mening is het schrijfwerk van Slott ver onder de maat als je zijn werk vergelijkt met schrijvers als Michael J. Straczynski, al was zijn run op Spidey ook weer niet zo lang geleden. Slott mag niet eens in de schaduw staan van oude rotten als Roger Stern, Tom DeFalco, Gerry Conway, John Byrne en de grote Stan Lee.

‘Ach, Minneboo, wat maak je je weer druk om een fictiefiguur,’ hoor ik je zeggen. Als je bijna dertig jaar strips over een personage leest, leef je met hem mee. En daarbij is het hemelvaartsdag vandaag: de hele christelijke wereld herdenkt iets wat ook maar gewoon een fictieverhaaltje is.

Dan Slott & Ryan Stegman. Superior Spider-Man #9
Marvel Comics. € 3,99.

Categorieën
Stripplaatjes onder de loep Strips

Stripplaatje onder de loep: Bekende koppen in Lucky Luke

De Belgische stripmaker Morris (pseudoniem van Maurice de Bevere) is natuurlijk het meest bekend vanwege de strip Lucky Luke, over de sympathieke cowboy die altijd sneller schiet dan zijn schaduw en het opneemt tegen al dan niet historische schurken als Billy the Kid, Jesse James en de gebroeders Dalton.

stripplaatje_luckyluke
Deze parodie op de Amerikaanse westernfilm is een van de favoriete strips uit mijn jeugd. Zo nu en dan sla ik nog wel eens een album open om te genieten van het tekenwerk van Morris en de grappen van scenarist René Goscinny, die tot zijn dood in 1977 de meeste albums schreef.

De tekenstijl van Morris veranderde in de loop der jaren. Aan het begin van zijn carrière werkte hij in een Brusselse animatiestudio en was zijn stijl sterk beïnvloed door de animatiefilms uit die tijd. Later veranderde dat toen hij karikaturen en illustraties maakte voor de Belgische krant Het Laatste Nieuws en het weekblad Télémoustique. Lucky Luke debuteerde in 1946 en verscheen jarenlang in stripbladen Spirou en Robbedoes. Inmiddels zijn de albums in meer dan 23 talen verkrijgbaar – het is een van de meest succesvolle Europese strips ooit.

Filmsterren
Morris liet zich voor zijn strips inspireren door de cinema. Hij vond dat beide media veel met elkaar gemeen hebben omdat ze van dezelfde soort technieken gebruikmaken. Bovenstaande scène uit De premiejager is daar een mooi voorbeeld van: in de onderste strook zouden de eerste drie plaatjes één shot kunnen zijn uit een film, waarbij de camera in het derde plaatje inzoomt op het personage.

Niet alleen lijken sommige stripplaatjes rechtstreeks uit films te komen, oplettende lezers herkennen veel kopstukken uit de Amerikaanse en Franse filmwereld die een bij- of hoofdrol spelen: Alfred Hitchcock, David Niven, Boris Karloff, Mae West, Louis de Funès, Serge Gainsbourg, Lee Marvin en Groucho Marx kwamen allemaal wel eens voorbij.

Stond acteur Jack Palance nog model voor Phil IJzerdraad, in het verhaal De premiejager uit 1972 is de beeltenis van Lee van Cleef gebruikt voor het personage Elliot Belt. Van Cleef (January 9, 1925 – December 16, 1989) was een Amerikaanse filmacteur die we vooral kennen uit westerns. Vaak speelde hij de schurk, zoals in High Noon uit 1952 en de klassieke spaghettiwestern The Good, The Bad and The Ugly van Sergio Leone, waarin hij de hoofdrol naast Clint Eastwood vertolkt.

Lee van Cleef.
Lee van Cleef.

Boeventronie
Lee had met zijn puntige neus en priemende ogen aan een starre blik of een half woord genoeg om als bedreigende schurk over te komen. Morris heeft van zijn gezicht een prachtige karikatuur gemaakt, net zo goed als dat de rol van Elliot Belt een parodie is van de premiejager die Lee neerzette in de film For A Few Dollars More.
Belt is een opportunistische premiejager die zijn eigen moeder nog voor een beloning zou uitleveren. Wanneer de bijzondere dekhengst van paardenfokker Bronco Fortworth is gestolen, verdenkt Fortworth zijn stalknecht, de Cheyenne indiaan Tea Spoon, en zet een prijs van 100.000 dollar op zijn hoofd. Belt ruikt een buitenkans en probeert eerst samen te werken met Lucky Luke om de indiaan te vangen, maar wanneer Luke dat niet wil, trommelt Belt collega-premiejagers op. In bovenstaande scène probeert Luke Tea Spoon te beschermen tegen een lynchpartij waar Belt en Fortworth de aanstichters van zijn. Gelukkig maar, want even later blijkt dat de vrouw van Fortworth het paard heeft gestolen omdat ze te weinig aandacht van haar echtgenoot kreeg.

Morris stierf in 2001. Spijtig, want ik ben heel benieuwd hoe zijn karikaturen van hedendaagse sterren als George Clooney, Brad Pitt en Bruce Willis eruit hadden gezien.

Dit artikel is in Eppo #13 (2012) verschenen.