Maandag 15 april was het precies tien jaar geleden dat componist en blogvriend Marco Raaphorst met zijn Melodiefabriek begon. Tien jaar lang als zzp’er aan de slag in een niet-zpp-vriendelijk land als Nederland, dat dwingt respect af. In die periode heeft Raaphorst voor diverse opdrachtgevers muziek gemaakt, lezingen gegeven over copyright en was hij een boeiende en luide aanwezigheid op het web.
Maar ik prijs me gelukkig. Hier heb ik zelf voor gekozen. Ik onderneem vanuit mijn eigen vrijheid. En ik zit niet onder zo’n lullig systeemplafonnetje mijn uren af te tellen.
Zo te lezen houdt hij her voorlopig niet mee op. Gelukkig maar, uitgesproken mensen die verstand van zaken hebben geven een aardig tegenwicht tegen de geenstijlleegheid die het internet doorgaans vult.
Aan de klets met Marco. Foto: Karin Ramaker
Zelf ken ik Marco al een paar jaar. Uit blogcontact is een mooie vriendschap ontstaan. Marco en ik spreken elkaar geregeld over blogzaken, het web, muziek en andere dingen des levens.
Ook ben ik erg blij met het feit dat ik zijn rijke database aan composities mag gebruiken bij mijn videoproducties. Vaak past Raaphorst klankkleur perfect bij wat ik in bewegend beeld wens uit te drukken.
Vorig jaar draaide ik deze video met hem:
Inmiddels is hij druk bezig met het bouwen van een opnamestudio op zolder. Ik ben benieuwd wat hij daar allemaal voor tofs gaat opnemen.
Daarom: gefeliciteerd, Marco, met de eerste tien jaar Melodiefabriek!
Dinsdagmiddag schoof de Belgische stripmaker François Schuiten aan bij Phil van Tongeren en Barend De Voogd van het Imagine Filmfestival. Van Tongeren interviewde Schuiten over zijn werk als production designer en conceptual artist van films als Taxandria, The Golden Compass, Mr. Nobody en Mars et Avril.
De Voogd verzorgde de vertaling: Schuiten wenste zich alleen in het Frans uit te drukken, wat ik dan weer erg typisch vindt voor een Waalse Belg.
Schuiten is zoon van een architectenechtpaar. Niet zo gek dus dat architectuur een belangrijke rol speelt in zijn wek. Dat was goed terug te zien in zijn ontwerpen voor films, maar in het bijzonder ook in zijn strips. Schuiten is overigens niet alleen actief als striptekenaar. Hij ontwierp metrostations in Brussel en Parijs. Ook ontwierp hij voor de Wereldtentoonstelling van 2000 in Hannover het Belgische Pavillon des Utopies.
Het is jaren geleden sinds ik een album van de reeks Les Cités Obscures oftewel De Duistere Steden heb opengeslagen, de surrealistische reeks die Schuiten met auteur Benoît Peeters maakt. Ik kreeg tijdens het interview meteen zin om daar weer in te duiken. Ik hou van het verfijnde tekenwerk van Schuiten; het was dan ook een groot plezier dat een selectie daarvan te zien was op het grote scherm achter de heren.
Hieronder een drietal fragmenten uit het interview dat ik ongemonteerd op YouTube heb gezet. ‘Van alles wat ik doe vind ik striptekenen eigenlijk het moeilijkste. Als het mislukt kan ik niemand anders de schuld geven,’ zegt Schuiten. In dit fragment vertelt hij over zijn stripwerk en over zijn medewerking aan de softerotische film Gwedoline van Just Jaeckin.
Ziet Schuiten een verfilming van de reeks De duistere steden wel zitten? Hier geeft Schuiten antwoord op deze vraag:
Schuiten vertelt over zijn werk als production desginer:
Filmjournalist Barend De Voogd is de hoofdredacteur van Schokkend Nieuws, daarnaast schrijft hij recensies voor NU.nl. Ook is hij een van de programmeurs van het Imagine Filmfestival. Het werd hoog tijd om hem eens te ondervragen over zijn filmliefde en zijn fascinatie met de fantastische film in het bijzonder. En hoe gaat het programmeren van een filmfestival in zijn werk?
De muziek in deze Daily Webhead is natuurlijk van Marco Raaphorst.
Het Imagine filmfestival is nog in volle gang. Strips blijven even ongelezen deze week: ik bevind me in de duisternis van de bioscoopzaal. Even wat interessante films op een rij die ik deze week zag.
‘Abductee’. Yôichi Nukumizu speelt een mangatekenaar.
‘Jezus, wat is dit?!’ riep een bezoeker tijdens de vertoning van Abductee (Yudai Yamaguchi, Japan) opeens uit. Kennelijk trok deze man de plottwist op tien minuten voor het einde absoluut niet. Ik kan het hem niet kwalijk nemen: je gaat in zoiets mee of niet. Zelf vond ik het ook een beetje jammer einde, maar de opbouw ernaar toe is zeer goed uitgevoerd.
Mangatekenaar
De gehele film zitten we samen met hoofdrolspeler meneer Chiba opgesloten in een container. Hij in het begin vastgebonden met een plastic zak om zijn hoofd. Chiba (goed acteerwerk van Yôichi Nukumizu) weet zichzelf te bevrijden en ontdekt dat er tegen zijn container nog vele andere containers staan. In elke container zit een gevangene. Maar waarom ze daar zijn en wie ze ontvoerd heeft, is een raadsel dat opgelost moet worden. Het is een vreemde reis die eerst op een vrachtwagen, later op een boot en vervolgens op een trein gevoerd wordt. In die laatste tien minuten wordt er dus een antwoord gegeven op het mysterie, maar daar laat ik me verder natuurlijk niet over uit. Mooi vind ik hoe onbekenden die in hetzelfde nare schuitje zitten, elkaar toch proberen te steunen. Wat dat betreft gaat deze film ook over menselijkheid. Leuk detail vind ik dat meneer Chiba mangatekenaar is. Een striptekenaar als hoofdrolspeler, dat zie ik graag!
Possessionis een film die me nog lang zal bijblijven. Deze klassieker uit 1981 van Andrzej Zulawski is misschien het beste te beschrijven als David Lynch doet relatietherapie. Al vind ik het werk van Lynch doorgaans wel beter, het geeft wel aan dat de alledaagse wereld als een nachtmerrie wordt gepresenteerd en dat de betekenis van de scènes lang niet altijd duidelijk is. Het huwelijk van Anna (Isabelle Adjani) en Mark (Sam Neill) staat op het punt van uiteenvallen als Mark ontdekt dat Anna er een minnaar op na houdt. Na een gewelddadige uitbarsting vertrekt Anna uit hun huis, maar keert geregeld terug om voor hun zoontje Bob te zorgen. Ze zakt weg in een poel van pure hysterie. Mark confronteert haar minnaar, maar al snel blijkt de zaak veel ingewikkelder: Anna zit niet bij hem maar houdt zich op in een vervallen pand samen met een monsterachtig wezen. En waarom lijkt de juf van hun zoontje als twee druppels water op Anna? Vanaf de introductie van het monster ontspoort de film volledig en zijn we getuige van hoe zowel Mark als Anna in waanzin vervallen. Ik was het laatste kwartier het verhaalspoor in ieder geval goed bijster.
Adjani zet zeer overtuigend een hysterische vrouw neer en kreeg voor haar rol dan ook een Gouden Palm en een César. Leuk aan dit soort oudere films is het tijdsbeeld dat ze laten zien: Berlijn begin jaren tachtig ziet er in Possession prachtig vervallen en verlaten uit. Het vervallen gebouw waar Anna schuilt staat in prachtig contrast met de nieuwbouwflat waar ze eerst met Mark woonde. Al moet ik zeggen dat het potje tentakelseks tussen Anna en het monster toch enigszins afleidde van het decor. Imagine vertoonde Possession ook nog eens in een prachtig verkleurde en bekabelde kopie, wat de vertoning nog sfeervoller maakte.
Na Possession moest ik meteen naar zaal twee waar Nightmare(Herman You) draaide. Het was na de psychotische situatie in Berlijn even omschakelen naar hedendaags China. Nightmare is een stijlvol gefilmd moordmysterie met een surrealistisch tintje:
Hao Dong lijdt aan slapeloosheid. Op een nacht is hij getuige van de moord op zijn overbuurvrouw. Maar wanneer hij ter plekke poolshoogte neemt, blijkt het lijk verdwenen en het appartement leeg te staan. Volgens zijn vriendin Yifan speelt zijn slaapgebrek hem parten. Maar dan is hij nogmaals getuige van een moord, in zijn geboortedorp Nine Mile Village ditmaal, en opnieuw lijkt hij het zich verbeeld te hebben. Of is er meer aan de hand? En ligt de sleutel tot het mysterie misschien in Hao Dongs jeugd in Nine Mile Village?
De film leunt wellicht op te veel ideeën, maar toch vond ik hem zeer onderhoudend. Ook leuk om eens te zien hoe zo’n Chinees dorp eruit ziet. Wat dat betreft ben je als filmkijker meteen antropoloog als het om films uit den verre gaat.
‘Nightmare’
Quantumleapen
Sowieso voel ik me altijd een beetje een hedendaagse Sam Beckett die van wereld naar wereld leapt en telkens in de huid van een ander personage kruipt als ik op een filmfestival van film naar film ga. Met een filmprogramma vol shorts is dat gevoel nog sterker. Je maakt iedere film kennis met nieuwe personages en je stapt telkens in een andere (verhaal)wereld. Boeiend, intrigerend en vermoeiend: vrijdag heb ik achter elkaar twee lange programma’s met shorts bekeken. Daarna voelt je brein alsof ie door de blender gehaald is.
Eye of the beholder
Imagine vindt dit jaar voor het eerst plaats in het Eye. Het filmmuseum Amsterdam heeft al aardig wat filmfestivals naar zich toe weten te trekken. KLIK vond er ook plaats bijvoorbeeld. Het Eye biedt dan ook veel voordelen: goede projectie, mooie zalen, en wie een kopje koffie drinkt in het restaurant kan lekker over het IJ staren. Een ander voordeel ten opzichte van Kriterion is dat je niet een half uur hoeft te wachten voordat je naar de wc kunt: wc’s zijn er genoeg en ze werken ook nog.
En toch mis ik in het Eye de bekende festivalsfeer van Imagine en Kriterion. Op een paar Bollywoodposters na, er is een speciaal Bollywoodprogramma dit jaar, is er weinig aan de aankleding gedaan en ook ontbreekt het verkoopstalletje van de ABC waar altijd leuke gerelateerde strips en boeken te koop lagen. (De Schokkend Nieuwsis gelukkig wel gewoon te koop bij de infobalie van Imagine.) Dat maakt het Eye wat klinisch. Ik mis dit jaar vooral het festivalkrantje dat jarenlang de pauzes tussen de films veraangenaamde. Imagine compenseert dit wel door op de site veel berichten te plaatsen, maar toch. Overigens wordt er op de site van Zone 5300en Schokkend Nieuws ook veel over het festival geblogd.
Omdat er ook gewoon filmpubliek aan de tafeltjes zit, mis ik de saamhorigheid een beetje. Gelukkig is er boven bij zaal 1 wel een soort van festivalcafé waar ’s avonds ook een speciale maaltijd gegeten kan worden. Want na het zien van de films wil je die toch bespreken met medefestivalgangers.
Gisteren zat ik tussen de filmvoorstellingen door een kopje thee (hot, Earl Grey) te drinken in het restaurant van Eye. Een cruiseschip vaarde voorbij. Iedere keer als ik zo’n ding zie moet ik aan de televisieserie The Love Boat denken. Ik geloof niet dat ik die nu nog trek, maar als kind keek ik altijd met mijn moeder mee. Die tune krijg ik nu ook niet meer uit mijn hoofd.
Illustrator en stripmaker Typex maakte een imposante beeldroman over Rembrandt van Rijn. ‘Ik heb heel veel over Rembrandt gelezen, maar besef heel goed dat alles wat in de boeken staat een kwestie van interpretatie is.’
Met de striproman Typex’ Rembrandt heeft stripmaker/illustrator Typex (Amsterdam, 1962) de verwachtingen overtroffen. Net als in de televisieserie De Gouden Eeuw brengt Typex die periode op een toegankelijke wijze tot leven: hij laat de lezer getuige zijn van gebeurtenissen uit het leven van Rembrandt van Rijn. In de 240-pagina dikke beeldroman schetst hij in potlood een gelaagd beeld van de beroemde schilder door de relaties met de mensen uit zijn directe omgeving te belichten, zoals zijn vrouw Saskia die al jong stierf, collega-schilder Jan Lievens en Hendrickje de huishoudster met wie Rembrandt een relatie had. Rond de tijd van zijn faillissement zette zij met zoon Titus een kunsthandel op waar Rembrandt in dienst was, zodat zijn inkomen niet direct naar de schuldeisers zou gaan. Eerder had Rembrandt vijf jaar een verhouding met huishoudster Geertje Dircks die hem later voor de commissie voor huwelijkse zaken daagde en geld eiste omdat hij zijn belofte met haar te trouwen niet nakwam.
Rembrandt. Illustratie: Typex
Reflecties
‘Ik hou er erg van om de ontwikkeling van een personage te laten zien. Rembrandt is eigenlijk een stille, bijna autistische hoofdpersoon die niet praat over zijn gevoel of de dingen die hij doet. Hij uit zijn gevoelens vooral in stille blikken, maar ja, een boek vol stille blikken, daar word je natuurlijk gek van,’ vertelt Typex. ‘Iets over Rembrandt vertellen kan daarom alleen door hem te reflecteren in de mensen om hem heen. Daarom heb ik ervoor gekozen om die mensen als leidraad voor het verhaal te gebruiken. Zij hebben ieder een sterke relatie tot Rembrandt en kenmerken allemaal een unieke periode uit zijn leven. Met Jan Lievens deelde hij een atelier in Leiden toen ze vroeg-twintigers waren. Ze hebben een soort vriendschappelijke concurrentie, zoals het bij jongens gaat moet je tussen de regels door lezen om affectie te zien. Als Jan later in het boek Rembrandt op zoekt in Amsterdam, zijn het oude kerels. In de tussenliggende jaren dat ze elkaar niet zagen zijn ze eigenlijk betere vrienden geworden. In die scène hebben ze meteen fysiek contact, dat hadden ze vroeger niet. Toch zitten er in de dialoog nog steeds veel steken onderwater, net zoals vroeger.’
Elsje
Elsje door Typex, naar Rembrandt.
De ontstaansgeschiedenis van Rembrandt kent een trage start. Op initiatief van stripmaker Gerrit de Jager wilde het Rijksmuseum een strip over de schilder laten maken. Toenmalig stripintendant Gert Jan Pos zou het scenario schrijven en stelde Typex voor als tekenaar. ‘Er was een korte synopsis die de basis legde voor de eerste twee hoofdstukken, maar het was nog geen rond verhaal. Dat scenario kwam maar niet en ondertussen had ik mijn agenda voor een jaar vrijgemaakt om aan dit boek te werken. Ik ben een harde werker en hou er niet van om maar af te wachten. Ik had al een stapel boeken over Rembrandt gelezen en kladblokken vol aantekeningen. Toen ben ik zelf maar aan de slag gegaan.’
De stripmaker kreeg als opdracht mee dat het geen educatief boek moest worden. Hulp kreeg hij van Martijn Pronk, hoofd publicaties van het Rijksmuseum en van Marijn Schapelhouman, de senior conservator tekeningen bij het Rijks. ‘Schapelhouman ging over de historische correctie en die zag écht alles. Die zei soms “Dat stoeltje daar klopt niet.” Verder was hij heel coulant. Eigenlijk is hij de grootste fan van het boek, daarom heb ik hem ook voor het voorwoord gevraagd.’
Helemaal historisch correct is de striproman niet. In een kroegscène ontmoet de schilder Elsje, het meisje uit Denemarken dat haar hospita doodsloeg met een bijl en daarvoor de doodstraf kreeg. In het boek verlaat Rembrandt vlak voor de moord haar huis, terwijl de schilder daar nooit is geweest. Typex: ‘Elsje heeft bestaan en toen ze dood in het galgenveld bij het IJ hing heeft Rembrandt haar getekend. In het boek speelt die scène af in zijn glorietijd terwijl het eigenlijk pas aan het einde van zijn leven speelde. Hij heeft haar ook nooit ontmoet. Zijn zoon Titus had over haar gehoord en toen is Rembrandt daar naartoe gegaan.’
Rembrandt en Saskia.
(Zelf)portretten
‘Alleen met een leugen kun je de waarheid vertellen. Ik geloof niet in dé waarheid. Ik denk dat je een waar verhaal alleen maar kan vertellen door een parabel. Het verhaal zit in hoe mensen eruit zien en hoe ze bewegen, niet in de gebeurtenissen. Die zijn geïnterpreteerd en telkens herverteld. Er zijn natuurlijk feiten en die staan in de documenten die er nog zijn. Data van wanneer hij trouwde, wanneer zijn zoon Titus stierf. Je hebt de feiten en de rest kleur je in met je eigen ervaringen. Ik heb heel veel over Rembrandt gelezen, maar besef me heel goed dat alles wat in de boeken staat een kwestie van interpretatie is. Toen men in de negentiende eeuw over Rembrandt schreef, werd er een romantisch beeld van hem geschetst: de onuitstaanbare man met een artistieke bevlogenheid. Dat zit ook in mijn boek, maar ik probeer het wat te nuanceren. Sommige mensen zullen mijn Rembrandt een ontzettende hufter vinden, want hij is een botte beer in zijn manier van praten. Toch zijn er ook mensen die van hem kunnen blijven houden. Ik heb zeker mededogen met Rembrandt: het is vreselijk om een moeilijk mens te zijn. Voor jezelf is het eigenlijk het zwaarst, want de mensen in je omgeving kunnen weglopen, maar jij niet. Ik heb me voor de personages in eerste instantie laten leiden door de schilderijen. Bij Rembrandt heb ik veel gehad aan zijn zelfportretten, die heb ik als uitgangspunt genomen om over hem te fantaseren. Hij schilderde die portretten niet om een psychologisch beeld van zichzelf te maken maar als studie van tronies. Uit die portretten spreekt zo veel karakter, zo veel tegenstellingen. Er spreekt een soort pappige jongensachtigheid uit, maar ook arrogantie en verlegenheid. Ook zie je in die zelfportretten het ouder worden heel goed. Niet alleen de rimpels, maar ook de moedeloosheid en het verlies. Alles wat we in de zelfportretten zien is tegelijkertijd een reflectie van onszelf.’
Gezichtspunt
Behalve de portretten baseerde Typex veel op mensen uit zijn eigen omgeving. In bovengenoemende kroegscène zitten veel Nederlandse stripmakers: Typex en Peter Pontiac zitten op de achtergrond aan de bar. ‘Het uiterlijk van Rembrandt lijkt wel wat op mijn vader, al had hij niet zo’n karakter. Voor het uiterlijk van de vrouw van Titus heb ik mijn eigen vrouw als uitgangspunt genomen. Voor de dochter van Rembrandt stond mijn eigen dochter model. Als een personage niet bekend was van een schilderij dan tekende ik ze gewoon als iemand die ik ken, want elk figuur moet een inleefbaar iemand zijn. Daarbij zat ik zo lang eenzaam aan het boek te werken, zo zag ik mijn vrienden nog eens.’
‘De nachtwacht’. Klik op plaatje voor grotere versie.
Rat Point-of-view, het individuele vertelperspectief, is een belangrijk thema in het boek. Niet alleen gebruikt Typex mensen uit Rembrandts naaste omgeving om zijn karakter uit te lichten, ook ligt er veel nadruk op het observeren van de wereld en wordt er soms rechtstreeks in de camera gekeken. Wanneer Saskia doodziek op bed ligt, zien we de wereld door haar ogen: het gezichtsveld wordt letterlijk begrenst door een ovaal, de vorm van haar ogen. ‘Dat is mijn hommage aan de strip The Spirit van Will Eisner, mijn favoriete striptekenaar,’ legt Typex uit.
‘Rembrandt is natuurlijk zelf een observator en heel af en toe zien we de wereld vanuit hem, maar meestal door de ogen van anderen. In het zwaarste hoofdstuk heb ik het perspectief van een rat gekozen. Mensen stierven toen vroeg, dus de tweede helft van het boek, waarin ik de lange ondergang van Rembrandt beschrijf, vallen ze bij bosjes. Ik wilde herhaling vermijden en op zich kent Rembrandts leven veel herhaling. Twee van zijn vrouwen zijn aan ziekte gestorven. De dood van Saskia is een intiem gebeuren, want zij was zijn grote liefde. Ik werd er zelf ook hopeloos verdrietig van toen ik die scènes maakte. De dood van Hendrickje, die stierf aan de pest, mocht daar niet op lijken, want dat was een heel ander soort verhouding. Dus toen dacht ik: voor de ziekteoverbrenger is het allemaal niet erg wat er gebeurt. De rat doet gewoon wat hij doet en voor hem gaat het gesmeerd. Door het gezichtspunt van de rat te kiezen kon ik vaart in het verhaal houden. Ik ben als de dood voor ze, dus ik vond het leuk om me in die beesten te verplaatsen. Tegelijkertijd staat de rat symbool voor dreiging, als lezer voel je dat het niet de goede kant opgaat.’
De tekenaar heeft zich grafisch ook laten inspireren door zijn onderwerp. ‘Ik heb dit boek helemaal met potlood getekend terwijl ik normaal gesproken penseel gebruik. Penseel vond ik hier niet bij passen. Ik wilde een wat losse stijl gebruiken die Rembrandt ook hanteert in zijn tekeningen en in zijn schilderijen. Vooral zijn latere werk is vrij los van streek. Daarbij heb ik veel met licht-donkercontrast gedaan en veel met schaduwen. Het kleurenpalet bestaat vooral uit ingeschoten kleuren, er zit een laag overheen met een beetje bruintint. Dit soort boeken moet je niet in te felle kleuren doen, het moet iets ouderwets uitstralen.’
Vrouwenhater Toen Typex na tweeëneenhalf jaar het tekenwerk afhad, is hij samen met vormgever en beeldredacteur Borinka Beeke om de tafel gaan zitten. ‘Omdat het verhaal per hoofdstuk van tijdsperiode verspringt, moest er een duidelijke scheiding tussen de verhaaltjes komen. Borinka stelde voor de hoofdstukken op de rechterpagina te eindigen en te beginnen. Op de linkerpagina vóór een nieuw hoofdstuk moest er dus nog een beeldelement komen en daarvoor hebben we telkens een andere inheemse vogelsoort gekozen die met dat hoofdstuk te maken heeft. In de inhoudsopgave heb ik mezelf getekend: terwijl ik aan het verhaal bezig ben, gaat mijn vrouw voor de zoveelste keer alleen naar bed. Ik zet in dat opzicht Rembrandt en mezelf naast elkaar. In wezen zijn Rembrandt en ik allebei freelancers die in opdracht werken. Het gedoe met geld en opdrachtgevers herken ik dus. Ook herken ik me in zijn weigering om dingen te idealiseren. Er werd over Rembrandt gezegd dat hij beroerd vrouwen tekende omdat hij ze uitbeeldde met puttige dijen en dat soort zaken. Zelf ben ik een tegenstander van het tekenen van pin-ups van geïdealiseerde vrouwfiguren. Dat zijn geen vrouwen, dat zijn stripfiguren! Ik wil ze wel aantrekkelijk maken, maar dan wel aantrekkelijk zoals een vrouw ís. Ik ben wel eens een vrouwenhater genoemd, omdat ik ze soms lelijk teken. Ik vind je juist een vrouwenhater als je vrouwen mooier tekent dan dat ze werkelijk al zijn. Dan teken je een mannenfantasie.’
Typex’ Rembrandt (Oog & Blik, De Bezige Bij), verkrijgbaar als paperback, als e-book en als gelimiteerde gesigneerde luxe-editie. Tegelijk verschijnt in Groot-Brittannië en de VS een Engelstalige versie bij uitgeverij SelfMadeHero (Londen) en een Spaanstalige bij uitgeverij Norma (Barcelona.)
Zondag 14 april is de grote boekpresentatie in Paradiso Amsterdam met o.a. de bands Spilt Milk en ET Explore Me, een lezing van Joost Swarte en de korte documentaire Typex tekent Rembrandt van Lex Reitsma.
Het lijkt wellicht een triviale zaak, maar een goede openingsavond valt of staat in principe met de kwaliteit van de bitterballen. Gisteravond at ik er een paar tijdens de openingsavond van de 29ste editie Imagine Filmfestival en ik kan opgelucht zeggen: met de bitterballen zit het wel snor. Met de openingsfilm die avond trouwens ook: Trance (Danny Boyle, 2013).
Rosario Dawson in ‘Trance’.
In Trance besluit veilingmeester Simon (James McAvoy) om samen te gaan werken met een criminele bende om een zeer kostbaar kunstwerk te stelen. Simon loopt een flinke klap op tijdens de roof en als hij bijkomt, weet hij niet meer waar hij het schilder verstopt heeft. Als zelfs martelen zijn geheugen niet op gang blijkt te brengen, wordt de hulp ingeroepen van een hypnotherapeut. Naarmate zij dieper graaft in Simons beschadigde psyche, vervagen en verdwijnen de grenzen tussen verlangen, realiteit en hypnotische suggestie en blijken de zaken anders in elkaar te steken dan dat ze eerst werden voorgesteld.
Ik vind Trance aan de ene kant een goede openingsfilm, want erg toegankelijk en boeiend voor een breed publiek. Er zit een beetje gore in, maar het is echt meer een slimme thriller dan een volbloed fantastische film, wat het wellicht een wel erg brave keuze maakt voor een festival dat vroeger tot aan de oksels in het horrorbloed stond.
Aan de andere kant biedt deze film interessant frontaal naakt in de vorm van Rosario Dawson, en speelt deze toch al interessante actrice een boeiende rol.
De avond werd overigens ingeleid door zakelijk directeur Liselotte van der Burgt en artistiek directeur Chris Oosterom die in november het stokje overnam van Phil van Tongeren. Van Tongeren, die al vanaf het eerste uur bij het festival betrokken is, was de artistiek directeur vanaf 2007. Ik ben benieuwd welke accentverschillen Oosterom zal leggen. Oosterom gaf Neil Jordan gisteravond de Career Achievement Award, die de filmmaker ietwat schuchter in ontvangst nam. Het korte interview dat erop volgde had hij in ieder geval niet zien aankomen.
Dinsdagmiddag maakte Jordan al een veel ontspanner indruk tijdens de Masterclass over zijn films. ‘Ik ben geïnteresseerd in de botsing tussen de realistische wereld en het fantastische. De echte wereld wordt dan heel onwerkelijk,’ zei de Ierse filmmaker en schrijver, die doorgaans meer realistische films afwisselt met het maken van fantastische films.
Jordans nieuwste Byzantium draait tijdens het festival. Ik heb er nog geen frame van gezien, maar aangezien het allemaal om twee vrouwelijke vampiers draait, wil ik deze film nog wel even meepakken. Evenals het symposium over psychotische vrouwen en de masterclass van stripmaker François Schuiten.
Je begrijpt het al: de komende dagen zit ik in Eye.
De reportage van de avond gemaakt door mensen van Imagine:
Het is dit soort nieuws waarom ik me de laatste maanden vooral beperk tot de cultuurpagina’s in de krant. Ik ben de stompzinnigheid van sommige mensen, vooral religieuze dwaallichten, maar politici, bankdirecteuren en straatproleten net zo goed, meer dan zat. En al die bangmakerij ook trouwens. Dat mannetje in de foto hoort haar recht op protest gewoon te accepteren. Als hij moeite heeft met haar boodschap of borsten, kijkt hij maar de andere kant op. Het wordt tijd dat mensen eens verder kijken dan wat hun reliboekje en hun goeroe hen vertelt.
Parijs, wat moet je ermee? Daar bedoel ik in dit geval niet de stad mee, maar de ruim vijftig minuten videomateriaal die ik daar gedraaid heb. Vorig jaar zomer waren Linda ik in de Franse hoofdstad om Tim Burton en Robert Crumb te bezoeken. De respectievelijke exposities over deze heren welteverstaan dan, ik heb geen directe lijnen met deze grootheden der cultuur.
Sinds thuiskomst staat het videomateriaal op mijn harde schijf geparkeerd. Ik monteerde een Daily Webhead over Crumb, maar shots van de stad, Père-Lachaise, prachtige beelden van Jardin du Luxembourg, etc. zijn nog steeds ongebruikt.
Ik weet niet zo goed wat ik ermee moet. Natuurlijk schiet je vooral videomateriaal op vakantie voor jezelf, maar tot nu toe wist ik daar altijd wel een aardige aflevering voor mijn webreeks te maken. Bezoekjes aan Londen en Edinburgh leverden verschillende kijkjes op: van een blik in de stripwinkel tot een studie van kerkhoven.
Maar Parijs… noppes. Ooit deed ik wel een poging een reisverslag te maken, maar toen kwam de verhuizing, gevolgd door een reeks artikelen die geschreven moesten worden. En mijn gedachten dwaalden steeds verder van die zomer in Parijs. Daarbij: wie zit er eigenlijk op vakantieverhalen te wachten? Wat voegt jouw reisje nog toe aan die duizenden verhalen die al over Parijs verteld zijn? En wat valt er eigenlijk voor verhaal te maken van een reeks losstaande shots en gebeurtenissen die alleen voor de reizigers die er waren herinneringen oproepen? Goed, dat verhaal over die vervelende ober kan ik vertellen. En die toeristengekte die je daar ziet. maar levert dat een lekker lopend geheel op?
Ik heb lange shots gedraaid waarbij ik door een bepaalde omgeving wandel. Dat geeft een aardige indruk van die plek, maar lange shots kosten ook veel screentijd.
Internetvideo’s moeten kort en krachtig zijn, anders kijkt men ze niet uit. Wat laat je zien? Wat laat je weg? Wordt het een video? Of een reeks korte, thematische afleveringen?
Trek je je als maker eigenlijk iets aan van je publiek? In principe en uit principe moet je gewoon maken waar je zelf zin in hebt. De mogelijkheden zijn eindeloos. En daarom roept het materiaal ook zo veel vragen op.
Het zijn allemaal particuliere vragen. Vragen die een ieder op een eigen wijze antwoordt. Mijn antwoord presenteer ik binnenkort op dit blog.
