Waterstones, Edinburgh. De Gruffalo is de hoofdrolspeler in een erg leuk kinderboekje, The Gruffalo geheten. Er is ook The Gruffalo’s Son. Je kunt in deze boekwinkel trouwens een prima kopje koffie drinken.
Maand: maart 2012
De Franse stripmaker Baru (pseudoniem van Hervé Barulea) heeft wederom een zeer amusante strip vol vaart afgeleverd.
Laat die bassen beuken, Bruno! begint in een klein Afrikaans dorp waar de jonge voetballer Slimane droomt van een profcarrière. Hij reist illegaal naar Frankrijk waar hij van het ene zwarte baantje in het andere terechtkomt totdat zijn leven verstrikt raakt met die van een stel gangsters op leeftijd. De drie bevriende oude knarren willen nog één keer een grote slag slaan en laten zich in met Zizou. Deze jonge, ambitieuze misdadiger is natuurlijk niet te vertrouwen en probeert de heren te belazeren.
Zizou is een naar ventje dat zonder met zijn ogen te knipperen familieleden omlegt als het moet.
Baru staat bekend om de maatschappijkritiek in zijn strips. Dat is in deze strip van ondergeschikt belang, maar speelt wel een rol in het leven van de jonge Afrikaanse voetballer.
Als vakkundig stripmaker heeft Baru de acteursregie perfect in de vingers. Ik heb vooral genoten van de mooie karakterkoppen die hij tekent: ze zijn een tikje karikaturaal, maar zeer sprekend.
Slapstick
Dat karikaturale slaat namelijk ook op de stereotype gangsters die de stripmaker gecast heeft: de handlangers van Zizou zijn stuk voor stuk uit dom hout gesneden, wat natuurlijk menig grappig moment oplevert. Door hun domheid wordt een op zich simpel klusje, namelijk het terugstelen van de buit uit de handen van een paar bejaarde gangsters, een opeenstapeling van slapstickachtige taferelen.
Door de slapstick heb je als lezer niet het gevoel dat er werkelijk iets op het spel staat, noch dat er echt gevaar uitgaat van deze boeven. Hierdoor wordt het nergens echt spannend, maar door de vakkundige vertelling in een welhaast een gemoedelijke toon, heeft Baru met Laat die bassen beuken, Bruno, vooral een vermakelijk misdaadverhaal afgeleverd. Een smakelijk tussendoortje.
Baru – Laat die bassen beuken, Bruno!
Sherpa, € 24,95. Eerder verscheen bij Sherpa van Baru Vluchtweg naar de zon.
Categorieën
Wachten op Kevin
Vlak voor aanvang van de show Jay & Silent Bob get old. Hier twee typische Kevin Smith-fans. Nou ja, vooral die blonde gozer lijkt me een typische Smith-stoner. Tijdens de show mochten er geen foto’s of video’s geschoten worden. Daar was men erg streng in. Ik heb dus alleen dit plaatje van het publiek kunnen schieten.
Van stripmaker/illustrator Erik Kriek komt half maart een striproman uit waarin vijf bewerkingen van H.P. Lovecraft verhalen staan. Het onzienbare, en andere verhalen van H.P. Lovecraft heet het boek dat bij Oog & Blik/De Bezige Bij zal verschijnen. Ik interviewde Kriek recent voor de VPRO Gids hierover. Ook nam ik deze video op waarin Kriek vertelt hoe hij een strippagina maakt en waarom strips maken significant moeilijker is dan illustreren.
Daily Webhead
Dit gesprek met Kriek is de eerste aflevering van een nieuwe reeks Daily Webhead-video’s. Een serie korte webvideo’s over verschillende onderwerpen: interviews met stripmakers, bloggers en andere creatieven. Maar ook episodes met meer persoonlijke verhalen. Zo was ik recent in Edinburgh samen met Paul, dus daar komt nog een videoverslag van vergelijkbaar met Lekker nerden in Londen.
De planning is nu dat de video’s om de week op zondag online komen, dus verwacht de volgende op 18 maart. De muziek is wederom gecomponeerd door blogwonder Marco Raaphorst.
Kriek
Het gesprek met Erik Kriek verliep heel informeel. Nadat ‘het echte werk’ er op zat, het interview voor de VPRO Gids, pakte ik mijn camera en stelde Erik voor de vuist weg enkele vragen. Ik vind het zelf altijd erg boeiend om te horen hoe creatievelingen hun dingen maken en stripmakers in het bijzonder.
Overigens keert Kriek binnenkort nog terug in een nieuwe aflevering, dan vertelt hij over zijn creatie Gutsman.
De eerste dag in Edinburgh bezochten Paul en ik Forbidden Planet en stripwinkel Deadhead Comics. Daar troffen we deze charmante dame achter de toonbank aan. Kirsty werkt iedere zaterdag voor haar plezier in de stripwinkel en is een groot Spider-Man-fan. Binnenkort een video-interview met Kirsty in de reeks Daily Webhead.
Categorieën
National Museum of Scotland, Edinburgh
Prachtig pand, dat National Museum of Scotland.
Categorieën
Vogels aan een draadje
National Museum of Scotland, Edinburgh
Categorieën
Charles Burns: Puberen in de Twilight Zone
De Amerikaanse stripmaker Charles Burns werkt al jaren aan een somber, nachtmerrieachtig universum. Zijn werk schittert in een retrospectief in Leuven. ‘Ik probeer eerlijk te zijn en weer te geven wat ik zie, denk en voel.’
In de meesterlijke striproman Black Hole van Charles Burns (Washington, 1955) raken tieners besmet met een seksueel overdraagbare ziekte die lichamelijke afwijkingen veroorzaakt, zoals een mond in de nek, vergroeiingen in de rug of een staart. De meeste besmette tieners leven als verschoppelingen in het bos en proberen er het beste van te maken. Volgens Burns is de puberteit als een ziekte: de één groeit erover heen, de ander blijft er eeuwig in hangen. In de wereld van Burns kent deze periode daarom veel horrorachtige elementen, het is alsof je in de Twilight Zone pubert.
‘Misschien heb ik die tijd ook wel zo beleefd. Vrienden van mij hebben hetzelfde ondergaan als ik. Ze verkopen nu vastgoed en zijn gelukkig, dus misschien ligt het aan mij,’ zegt de stripmaker lachend. ‘Ik vind de puberteit een belangrijke periode. Ik word aangetrokken door de intensiteit van je emoties en van de transformaties die je fysiek en mentaal doormaakt.’
Opgroeien
Burns’ jeugd blijkt een eindeloze bron van inspiratie voor hem te zijn. De stripmaker groeit in zijn werk langzaam op, men zou bijna kunnen spreken van surrealistische memoires. ‘In de loop der jaren heb ik verschillende leeftijden behandeld in mijn strips. De verhalen over Big Baby, de bijnaam van het jongetje Tony wiens hoofd veel lijkt op dat van een ruimtewezen, gaan over opgroeien in de vroege jaren zestig. Black Hole neemt me de middelbare school in. Ik wilde de personages in de wereld plaatsen die ik kende van mijn jeugd in de vroege jaren zeventig, toen ik opgroeide in Seattle. De drie boeken waar ik nu aan werk beginnen in de late jaren zeventig en het punktijdperk. Ik maak altijd de grap dat ik tegen de tijd van mijn sterfbed aan het schrijven over mijn midlifecrisis toe ben.’
Sombere visie
Naast strips maakt Burns ook commercieel werk: al jaren tekent hij de omslagen voor het literaire tijdschrift The Believer, maakt hij illustraties, advertenties en platenhoezen. Hij brak begin jaren tachtig door met strips in het avant-gardistische striptijdschrift RAW. In Museum M te Leuven is nu een retrospectief van zijn tekeningen en illustraties te zien. ‘Veel mensen die de expositie zien realiseren zich dat mijn obsessies en visie, wat die ook mogen zijn, vanaf het begin al aanwezig waren. Er zitten geen radicale veranderingen in mijn werk, alleen subtiele. Over het algemeen is het allemaal heel herkenbaar.’
Het universum van Burns kenmerkt zich door een sombere visie op de mensheid. ‘Dat is deel van mijn DNA, deel van wie ik ben,’ bekent de stripmaker. ‘Ik probeer eerlijk te zijn en weer te geven wat ik zie, denk en voel. ‘Het is niet een compleet zwart beeld van de wereld, ik ervaar niet overal walging of afkeer bij, maar sommige van die dingen komen wel aan de oppervlakte als ik aan het werk ben.’
Body horror
De strips van Burns zijn vaak gecompliceerde vertellingen vol symboliek, vertelt vanuit meerdere perspectieven. Ze kennen een ingewikkelde narratieve structuur met flashbacks en flashforwards. De verhalen roepen associaties op met het surrealisme in de films van David Lynch en de body horror van regisseur David Cronenberg: ‘Met hen word ik het vaakst vergeleken. Er zijn ook zeker overeenkomsten tussen hun werk en het mijne. Toch zijn ze geen inspiratiebronnen voor me, want Lynch en Cronenberg kende ik niet toen ik jong was. Invloeden zijn voor mij dingen waar ik als kind aandachtig naar keek, stripmakers wiens werk ik natekende en die ik probeerde te evenaren. Zoals Saul Steinberg die in complexe en fantastische lijnen cartoons voor The New Yorker tekende. Een directere invloed in verband met wat ik nu maak is Harvey Kurtzman. Toen ik nog erg jong was keek ik naar Kurtzmans Mad Comics, niet te verwarren met het latere magazine zoals dat nog steeds wordt uitgeven. Mad Comics kwamen oorspronkelijk uit als een comic in de jaren vijftig, mijn vader had er zwart-witte heruitgaven van.’
Zelfportret
Om de vooroordelen omtrent zijn inspiratiebronnen tegen te spreken, staat in de expositie een muur volgehangen met honderd boekomslagen. ‘Het zijn boeken uit mijn boekenkast. Op een bepaalde manier is het een soort van zelfportret. De algemene aanname is namelijk dat ik alleen maar Amerikaanse horrorcomics uit de jaren vijftig en zestig ken, en ik wilde laten zien dat de reikwijdte van waar ik mee ben opgegroeid veel groter is dan dat.’
Burns nieuwste project wordt een trilogie, waarvan het eerste deel in 2010 verscheen: X’ed Out. De titel refereert volgens Burns naar twee zaken in het verhaal. De tiener Doug, die gewond en ziek het bed houdt, probeert de inname van zijn medicijnen te minderen. Hij heeft een schema gemaakt van het aantal dagen dat hij nog moet slikken en streept deze door, als een gevangene die de dagen tot zijn vrijlating bijhoudt. De andere verwijzing is naar de punkcultuur: de punks sloten zichzelf buiten de maatschappij en zetten als het ware een kruis door hun participatie daaraan.
Kuifje
Een belangrijke inspiratiebron zijn de strips van Hergé, geestelijk vader van Kuifje en uitvinder van de ‘klare lijn’-stijl. ‘Een groot deel van mijn kindertijd moest ik mezelf vermaken en dat deed ik door te tekenen en strips te lezen. Nog voordat ik kon lezen kreeg ik Kuifje-albums van mijn vader en werd verliefd op ze. Ze maakten grote indruk op mij.’ In X’ed Out zijn de invloeden van Hergé duidelijk terug te zien in de tekeningen: hoofdpersoon Doug lijkt in zijn dromen op een popartversie van Hergés held maar dan met een zwart kuifje haar. ‘Uiteindelijk hebben het verhaal, de personages en wat ik wil vertellen niets te maken met de wereld van Kuifje of die van Hergé, maar de beeldtaal en misschien ook de sfeer die ik als kind tot me genomen heb, komen er nu op deze manier uit.’
Charles Burns: Zwart gat (oorspr. Black Hole en X (oorspr. X’ed Out)
Oog & Blik/De Bezige Bij
Charles Burns in Museum M in Leuven te zien tot en met 11 maart.
Dit artikel is in VPRO Gids #9 gepubliceerd.
Categorieën
Fish minus chips
National Museum of Scotland, Edinburgh