De Belgische stripmaker/illustrator Serge Baeken deed afgelopen vrijdag stripwinkel Lambiek in Amsterdam aan. Het was immers de dag van de grote opening van zijn expositie én de presentatie van zijn nieuwe artbook 50/50.
50/50 verwijst naar de inhoud van het boek: voor de helft zijn de opgenomen tekeningen in schetsvorm, de andere helft is afgewerkt.
Onderstaande Daily Webhead is een impressie van de expositie, inclusief een gesprek met het tekenbeest zelf. Baeken tekende tijdens ons gesprek heel ontspannen mijn portret, waar ik erg mee in mijn nopjes ben.
Ga na het zien van de video vooral de kunstwerken zelf live bekijken in galerie Lambiek op de Kerkstraat 132.
Flooding with Love for the Kid is een van de meest vreemde films die ik ooit heb gezien. Maar het is ook een pleidooi om buiten vastgestelde kaders te denken.
Zachery Oberzan was zo onder de indruk van de roman First Blood van David Morrell, dat hij besloot deze zo getrouw mogelijk te verfilmen. De film met Silvester Stallone, de eerste in een reeks Rambo-films, wijkt namelijk nogal af van het boek. Oberzan wilde zien of het mogelijk was om alle dialogen uit het boek in de film te stoppen.
Dat is op zich niet zo’n gek idee. Wat Flooding with Love for the Kid zo’n vreemde film maakt is dat Oberzan de productie geheel in zijn New Yorkse appartement opnam en zelf alle rollen speelt. Budget: 96 dollar. Resultaat: 100 minuten experimentele film vol passie, hilariteit en een voorbeeld van wat je bereikt als je verder kijkt dan standaardconventies.
Wie zien Oberzan door de woonkamer rennen met een geweer, maar dat moet eigenlijk John Rambo in het bos voorstellen die op de vlucht is voor de politie. Een paar digitaal gemonteerde takjes en dennentakjes in de kamer moeten een bos suggereren. En weet je, het werkt!
Oberzans film is een ode aan de fantasie. Vroeger toen je met je vriendjes speelde, waren twee stoelen die naast elkaar stonden en een ronde schijf in je handen ook een auto. Bij Oberzan werkt het net zo. Een badkuip kan ook prima dienstdoen als rivier zo blijkt. Hij projecteert soms heel knullig wat beelden op de muur om de scène van een decor te voorzien, maar dat helpt wel bij het bepalen van de locatie. Ook maakt hij handig gebruik van de soundtrack: omgevingsgeluiden suggereren een bos of een drukbezochte diner. Je hoeft de andere eters ook niet te zien, het geluid zegt genoeg.
Heel slim geeft hij ieder van de 26 personages (!) een eigen accent en uiterlijk, zodat de kijker ze uit elkaar kan halen. Een groot acteur is Oberzan niet, maar zijn enthousiasme en passie komen zeker over en werken aanstekelijk.
Het resultaat is nogal vervreemdend, maar toch overtuigend genoeg om er in mee te gaan. Oberzans gekkigheid, maar vooral zijn doorzettingsvermogen zijn wat mij betreft een inspirerend voorbeeld voor een ieder die creatief bezig is en heel graag een bepaald project of idee wilt uitvoeren. Alleen daarom al drie sterren voor deze film!
Na de filmvoorstelling was er tijd voor een Q&A.
Hoe lang ben je met deze film bezig geweest?
Ik dacht dat het gehele proces ongeveer een jaar zou duren, maar ik had er zoveel lol van, dat de film binnen die tijd klaar was. Van de adaptatie van het boek in scriptvorm tot en met de postproductie was ik zo’n acht maanden bezig. Ik werkte als secretaresse overdag, ’s avonds repeteerde ik voor theatervoorstellingen, dus het meeste werk aan de film deed ik ’s nachts of op zondag. Al mijn vrije tijd stopte ik erin.
Wat vond je zo goed aan het boek dat je geïnspireerd werd om deze film te maken?
Toen ik negen of tien jaar oud was, zag ik de Stallone-versie voor het eerst. We hadden een weekend gratis HBO en daardoor kon ik op die leeftijd een R-rated film zien. De film raakte me echt toen. Kort daarna zag ik het boek liggen in een kruidenierswinkel. Het was een aangrijpend moment voor me waarin ik besefte dat een boek en een verfilming erg van elkaar kunnen verschillen. Toen ik het boek las verbaasde me dat de roman zoveel méér details en diepte bevatte dan de filmversie. Het verhaal van sheriff Wilfred Teasle is in principe uit de film gelaten. Het boek gaat over hem én Rambo, terwijl de film alleen over Rambo gaat.
Als tienjarige was ik dus erg onder de indruk van de verschillen tussen het boek en de film. Zeker aan het einde van het boek waar Rambo sterft. Ik begreep dat toen niet en heb dat hoofdstuk wel drie keer gelezen. Ik had immers de film gezien en daarin sterft hij niet! Dat was voor mij echt een keerpunt, net zoals het moment waarop je ontdekt dat de kerstman niet bestaat. Ik hoop niet dat ik nu mensen laat schrikken,’ grapt de regisseur.
De zaal lacht.
Oberzan vervolgt: ‘Dus sinds dat moment heb ik altijd al een trouwe adaptatie willen maken van het boek. Een adaptatie die uitdrukking gaf aan het boek zoals de tekst mij geraakt had. Ik kwam in de theaterwereld terecht en begon met acteren. Op een gegeven moment verhuisde ik naar New York, maar ik kon geen werk krijgen als acteur of filmmaker. Ik probeerde de traditionele route te volgen om een filmmaker en acteur te worden, maar dat lukte zo niet. Ik voelde dat ik geen greep had op de situatie.
Uiteindelijk heb ik het idee opgegeven dat ik van iemand anders toestemming moet hebben om een filmmaker te zijn. Ik besefte dat ik het zelf kon doen, zolang als ik maar de idee van wat een film hoort te zijn losliet en anders benaderde. Als je vanuit een ander perspectief kijkt naar wat acteren hoort te zijn of wat een film hoort te zijn, dan kan je ook een film maken.
In mijn ogen heb ik een big budget Hollywood movie gemaakt waarin ik zelf de hoofdrol speel. Wat mij betreft zijn het Oscarwaardige optredens en is het een Oscarwaardige montage. Vooral over de montage ben ik erg tevreden. Dat de rest van de wereld en de Oscarcommissie dat niet zo ziet, vind ik prima. Het maakt me niet uit, omdat ik me realiseer dat ik deze film gemaakt heb.
Heeft de auteur van het boek, David Morrell, de film gezien?
Ja. Ik wilde hem laten weten dat ik dit gedaan had omdat ik dacht dat hij het ontroerend zou vinden dat iemand zich zo verbonden zou voelen met zijn werk. Maar ik maakte me wel zorgen over copyrights en dat soort zaken. Uiteindelijk kwam hij achter het bestaan van de film, want hij werd opgepikt en is al op verschillende plekken te zien geweest.
Ik zocht contact met hem op. Gelukkig is hij een vrijgevig man en was hij er enthousiast over. Ik weet niet of hij helemaal begrijpt wat ik probeerde te doen, hij is immers van een andere generatie en nu in de zestig, maar hij waardeert de film en vindt het een fantastische ervaring. Hij staat er honderd procent achter. Als ik ooit problemen krijg met de copyrights, kan hij met helaas niet helpen, want hij heeft de rechten aan de filmmaatschappij verkocht.
Hoe heb je de rollen opgenomen. Iedere rol in zijn geheel?
Ja, ik heb als eerste alle shots van Rambo opgenomen en zo de hele film gespeeld. Je kunt zien dat ik steeds beter word met de techniek, want die shots van Rambo waren eigenlijk niet zo goed. Vaak valt zijn hoofd deels buiten het kader van het frame. Dat is dus geen artistieke keuze, ik was mijn manier van opnemen nog aan het perfectioneren.
Ik wilde ook zoveel mogelijk het toeval de ruimte geven aangezien ik de beperkingen die ik had ook omarmde. Dus toen ik bij het terugkijken zag dat ik Rambo deels buiten beeld is, vond ik dat het zo moest zijn. En het is prachtig om te zien hoe dingen uiteindelijk samenvallen. In een van de einddialogen zegt Captain Sam Trautman: ‘I took the top of his head off with this shotgun!’. Dus dat verwijst terug naar het feit dat de bovenkant van Rambo’s hoofd in het begin van de film is afgesneden.
Some guy who kills people was voor mij de eerste film op het Imagine: Amsterdam Fantastic Film Festival dit jaar. Een prima keuze, want licht van toon, bij vlagen charmant en hier en daar wat bloedspatten.
Ken Boyd werd op de middelbare school flink mishandeld door het basketballteam omdat ze niet blij waren met hoe hij hen portretteerde in zijn strip. Als hij jaren later zijn leven probeert op te pakken na een verblijf in een inrichting, begint iemand op gruwelijke wijze het oude team uit te dunnen. De sheriff onderzoekt de seriemoorden en date ondertussen met Boyds moeder. Het ziet ernaar uit dat hij voor de moordenaar niet ver hoeft te zoeken. De grootste complicatie in Boyds leven – die zijn geld in een ijssalon verdient en dagelijks vernederingen van zijn baas moet tolereren – is de komst van zijn 11-jarige dochter die hij sinds haar geboorte niet meer mocht zien van zijn ex.
De toenadering van dochter Amy tot vader Ken levert enkele charmante scènes op. De nadruk ligt dan ook niet zo zeer op de moordscènes.Some guys who kills peopleis wat dat betreft een luchtige comedy met korte gewelddadige uitbarstingen.
De cynische opmerkingen van Boyds moeder (Karen Black) versterken de lage eigendunk die Boyd van zichzelf heeft, maar zorgen dikwijls een glimlach op bij de kijker. De leukste opmerkingen komen echter uit de mond van de sheriff, gespeeld door Barry Bostwick die we kennen als burgemeester in de sitcom Spin City. Hij maakt rustig woordgrappen met het woord ‘axe’ erin terwijl hij een slachtoffer bestudeert dat met een bijl in het hoofd is vermoord.
Boyd wordt op verdienstelijke wijze neergezet door acteur Kevin Corrigan. Ook al zo’n tv-hoofd: hij is nu te zien in de herhalingen van Grounded for life op Comedy Central.
De grote plottwist aan het einde is wat vergezocht, maar verder is Some guy who kills people een prima tussendoortje.
Yesterday, the exhibition of Serge Baeken’s work opened at gallery Lambiek. I interviewed the artist for a video beforehand, and while we talked, he drew my portrait. When it was done Serge asked if he could draw on my face too. I agreed somewhat reluctant. It was something he wanted to do to all the visitors of the exhibit, but after viewing the results of his efforts on my face, he decided to draw on people’s hands instead. A wise decision. I love the portrait though. It will look great in my study. Thanx, Serge!
Recent interviewde ik Frank Evenblij, ook wel bekend als Jakhals Frank, voor de site mijnVARA.nl. Tijdens het gesprek vertelde Frank mij dat hij na dit seizoen stopt bij de Jakhalzen. Na zes jaar is het wel weer mooi geweest, vindt de sympathieke programmamaker.
Het was een lang en persoonlijk gesprek waar ik twee video’s uit gemonteerd heb.
Deze plaatste ik begin maart op mijnVARA, de site voor VARA-leden waar ik parttime aan werk. Let wel: de site is alleen toegankelijk voor leden die moeten inloggen om bij de content te komen.
Van de week plaatsten we de interviews door op de site HumorTV en toen begon het balletje opeens te rollen. De mededeling dat Evenblij stopt bij de Jakhalzen was nieuws dat gretig werd overgenomen door het AD, andere nieuwssites en blogs. Leuk natuurlijk, want waar goed journalistiek is bedreven werd netjes de bron van het interview vermeld. Dat is dus gratis reclame voor mijnVARA.
De extra aandacht was dan ook snel terug te zien in de statistieken en daar word je als webredacteur toch deels op afgerekend.
Hieronder de twee video’s. In de eerste blikken we terug op Franks carrière als Jakhals.
In het tweede gedeelte gaan we in op de passies van Evenblij. Hij praat met zichtbaar plezier over zijn geliefde Citroën DS, voetbalclub Willem II en waarom het Vlaamse icoon Eddy Wally hem zo fascineert. Ook wil hij graag Obama eens interviewen.
Credits
Camera: Jacob de Vries
Item-regie, interview, montage: Michael Minneboo
Living in Holland, but especially living in Amsterdam means you’ll see thousands of bikes every day. They pass you by on the streets, on the sidewalks or just stand in your way while you try to walk. Or some biker will run you over while you walk on the pedestrian crossing. I love bikes though, not bikers. I used to bike everyday. But not since I moved to Amsterdam… Here, biking isn’t covered by my insurance. Too dangerous they said. 🙂 I rather walk anyway.
De echte fans hebben hem natuurlijk allang gezien, maar ook die mogen vast komen kijken als de documentaire Crumbwordt vertoond in Horizonverticaal in Haarlem.
Robert Crumb zelfportret anno 2003.
Op donderdag 28 april wordt daar namelijk deze prachtige documentaire over een van de meest eigenzinnige Amerikaanse undergroundtekenaars gedraaid. Terry Zwigoff, die later ook Ghost World regisseerde, maakte de film.
Film kijken in Horizonverticaal betekent: boeiende programmering + bier en wijn en popcorn + plas- en rookpauze.Toegang is gratis. Deur open om 20:30. De film begint om 21:00. Je wordt niet thuisgebracht.
De film wordt vertoond te midden van de expositie cartoons over literatuur. Kun je die ook meteen even meepakken. Het een en ander is georganiseerd door Robert Schuit, die ook verantwoordelijk is voor de literaire avond op 16 april. Reve-biograaf Nop Maas houdt een lezing over Gerard Reve, daarna lezen jonge schrijvers AHJ Dautzenberg, Tim Foncke en Joubert Pignon voor uit eigen werk.
So, yeah, seems like summer started early this year. A couple of rays of suns means that people come together in the park. It already gets pretty crowded. Not really the place for me then.
Vanmiddag was ik vroeg terug uit Hilversum. Een mooie kans om even stripwinkel Lambiek in de Kerkstraat te bezoeken en mijn bestelling op te halen. Boris, Klaas, Vincent en Abel waren druk bezig in de winkel: vrijdag is namelijk de opening van de expositie van Serge Baeken en er moet nog het een en ander worden opgehangen.
Voor de gelegenheid is zelfs een van de muren wit geverfd. Dan weet je zeker dat de heren het serieus nemen. De selectie die al aan de muur hing zag er aantrekkelijk uit. En dat zeg ik niet alleen maar omdat een deel van het geëxposeerde werk pornografisch is. Overigens zal dat de kenners van het Vlaamse tekenbeest niets verbazen.
Op de tafels waar normaliter strips liggen, lagen veel kleine tekeningen uitgestald.
Volgens mij gaat het een leuk feestje worden vrijdag. Het geheel wordt opgeluisterd met een optreden van Cranky & The Law, waarin Baekens dochter speelt. Ook wordt Baekens kloeke artbook 50/50 gepresenteerd.
Wie niet kan wachten, mag zich laten overdonderen met de lange stroken die Serge op een van zijn blogs publiceert.
Monday morning, there came quite a bit of noise from the street. It came from this huge vacuum cleaner. Apparently they use the monster to clean up the big trashcans. It’s the first time I saw one of those. Quite impressive. It took the guys about half an hour to clean three trash holes.
De Nederlandstalige stripwereld kent een paar succesvolle komische stripduo’s: stripmakers die graag met elkaar werken aan humoristische strips. Sommige duo’s zijn al zo lang bij elkaar, dat hun samenwerking een tweede huwelijk lijkt. Een serie van drie afleveringen met daarin het verhaal van Luc Cromheecke en Laurent Letzer, Peter de Wit & Hanco Kolk en het duo Eric Hercules & Gerben Valkema. Hoe is de samenwerking ooit begonnen? Hoe is de onderlinge taakverdeling? En kunnen ze nog zonder elkaar?
Striptekenaar Luc Cromheecke werkt graag samen met scenaristen. Een van zijn vaste partners is Laurent Letzer. Samen bedachten ze Tom Carbon, Ben de Boswachter en het vreemdsoortige stripfiguurtje Plunk.
Letzer en Cromheecke ontmoetten elkaar zo’n dertig jaar geleden op de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen. Een paar jaar daarvoor waren van Cromheecke al enkele strips geplaatst in het Vlaamse stripblad Robbedoes. ‘De redactie van Robbedoes vond dat mijn strips goed getekend waren, maar dat ik aan de scenario’s nog wat moest werken.’ De stripmaker nam de raad ter harte: ‘Ik kan wel wat schrijven en heb het ook veel gedaan, maar ik functioneer beter als aangever van een scenarist die op dezelfde golflengte zit als ik. ‘
Croissantjes
Die scenarist is Laurent Letzer. Cromheecke maakte kennis met Letzers typische gevoel voor humor toen er op de academie in Antwerpen een vreemd verhaal circuleerde over croissantjes die van de maan komen. Het bleek bedacht te zijn door ene Letzer, die in dezelfde klas zat als Cromheecke. Samen bewerkten ze dat verhaal tot een stripje over Tom Carbon. De strip viel meteen in de smaak bij zowel de redactie van Robbedoes als het Franse Spirou. Met enige regelmaat verscheen er vanaf dat moment een Tom Carbon-verhaal, het eerste album werd praktisch op school getekend.
En daar is Plunk!
Samen creëerden Letzer en Cromheecke ook Plunk, het meest triestige, buitenaardse stripfiguur dat de Europese stripwereld kent. Hoewel Plunk debuteerde als bijfiguur in de strip Taco Zip – een komische strip die Cromheecke maakte met Gert Wijninckx – ligt de oorsprong van Plunk ergens anders. Toen het Belgisch Centrum van het beeldverhaal werd geopend, hadden ze een tentoonstelling over hoe een strip gemaakt wordt. Stripduo’s kregen elk een opdracht om een fragment van de ontwikkeling van een strip te illustreren en Cromheecke en Letzer deden dat voor de fase merchandising. Cromheecke: ‘We bedachten een zo’n idioot mogelijk stripfiguur, dat eigenlijk niet in het echt zou kunnen werken, en maakten daar echte merchandise voor. Samen met de mensen van het museum hebben we namaakboeken gemaakt, poppetjes, kaarsen, badhanddoeken en zelfs onderbroeken met daarop Plunk.’
Toen in 2006 de hoofdredacteur van Spirou hen vroeg een nieuw stripfiguurtje te creëren, was Plunk een van de ontwerpen die Cromheecke en Letzer voorstelden. De rest is geschiedenis. Plunk wordt tegenwoordig zelfs in het Arabische striptijdschrift Majid Magazine gepubliceerd.
‘Tom Carbon en Plunk zijn 100 procent Laurent. De genialiteit zit in zijn manier van denken. In het laatste album is heel duidelijk dat Tom Carbon eigenlijk een soort van klootzakske is. Hij heeft een verschrikkelijk egoïstische kijk op de wereld. Net als Plunk eigenlijk. Als je Plunk goed leest, zie je dat hij een buitenstaander is die niet heel positief is. En dat is echt wel hoe Laurent ook is,’ zegt Cromheecke lachend.
‘Hij heeft ook een heel rare kijk op de wereld. Ik denk dat hij op een grappige manier een beetje autistisch is.’
Grondig
Het duo werkt heel nauw met elkaar samen. Letzer tekent zijn scenario’s, in een wat Cromheecke een ‘naïef realistische tekenstijl’ noemt. Cromheecke maakt van de scenario’s zijn eigen versie in potlood. Hij bepaalt dan zijn eigen découpage en past, wanneer gewenst, de dialogen aan. Dan stuurt Cromheecke zijn versie per e-mail terug naar Letzer, waarna ze elk plaatje met elkaar minutieus bespreken. Ze doorgronden elk detail van de grap.
‘Dat vind ik heel leuk, want dat is echt heel serieus bezig zijn met heel onnozele dingen,’ zegt Cromheecke. ‘Soms is de grap, als je die zou vertellen, minder goed, maar de manier van vertellen maakt zo’n grap dan juist heel leuk. We proberen dat zo goed mogelijk uit te puzzelen.’ Het nadeel van deze methode is dat het strips maken relatief langzaam gaat. Als het duo hard doorwerkt en weinig afgeleid wordt, kunnen ze twee pagina’s Plunk per week produceren.
Tom Carbon gaat op dit moment iets sneller. Na een pauze van dertien jaar hebben de heren hun eerste held opnieuw tevoorschijn gehaald en werken er graag aan. Ze maken nieuwe grappen voor Spirou en tv-tijdschrift Humo. Volgend jaar verschijnen bij Uitgeverij Glénat ook twee complete delen met alle reeds gepubliceerde Tom Carbon-verhalen. Ondertussen gaan de heren zelf door met de publicatie van losse Nederlandse albums, waarvan in september alweer de derde verschijnt. Ze zitten dus niet stil.
Ondanks het soms trage tempo is Cromheecke zeer in zijn nopjes met zijn vaste scenarist: ‘Ik vind Laurent de beste schrijver waar ik mee werk. Het zijn de grappen die mij het meeste aan het hart liggen. Ik zou heel moeilijk zonder hem kunnen.’
Dit artikel is ook in Eppo#07 (2011) gepubliceerd.
All around the Netherlands and in some places in Belgium – in Barcelona in Spain even, you can find these stickers on the street. The crazy white rabbit Bunbun is travelling around the world. Curious? Check out this site.
De Belgische stripmaker/illustrator Serge Baeken deed afgelopen vrijdag stripwinkel Lambiek in Amsterdam aan. Het was immers de dag van de grote opening van zijn expositie én de presentatie van zijn nieuwe artbook 50/50.
